quote:
Op zondag 8 juli 2018 10:49 schreef Knipoogje het volgende:[..]
Ik ook. Telkens als ze een zaak testen en voorleggen aan gewone mensen met alle ins en outs van de zaak blijkt dat 'wij'
ongeveer dezelfde straffen uitdelen en onze straffen gemiddeld hoger zijn dan in de rest van Europa. Die kritiek is inderdaad maar raar dus
Wat een bijzonder stuk.
quote:
We zouden ons daarom kunnen afvragen of de straffen hier in Nederland echt zo laag zijn. Zowel vanuit historisch als vanuit internationaal perspectief, luidt het antwoord op deze vraag eigenlijk ‘nee’. We zijn in vergelijking met twee decennia terug al steeds zwaarder gaan straffen. De strafrechter is tussen 2000 en 2009 ruim 10% zwaardere straffen gaan opleggen voor dezelfde soort misdrijven. Bij geweldsmisdrijven ligt het percentage van de stijging zelfs op 20%.[2] Als we de hoogte van onze straffen vergelijken met andere Europese landen, stranden we ook hoog in de ranglijst. ‘’Wij willen helemaal niet te boek staan als de zwaarst straffende rechter in Europa, want dat vind ik geen verdienste, maar intussen staan we er wel, op Engeland na’’, aldus Frits Bakker, voorzitter van de Raad voor Rechtspraak.[3]
'Zij doen het ook zo' en 'zo deden we het vroeger ook' zijn natuurlijk geen argumenten. Zo zijn er namelijk wel meer zaken in het strafrecht die anderen doen, of wij vroeger deden, die geen enkele plaats meer dienen te hebben in ons strafrecht.
quote:
Toch blijft de beleving van de ‘softe’ Nederlandse rechter dus voortbestaan. Hiervoor zijn meerdere oorzaken denkbaar. Van zwaar gewicht is de maatschappelijke oriëntatie van het strafrecht. Hoe kijkt men momenteel tegen beginselen aan, welke doeleinden kent men toe aan het strafrecht en hoe kijkt men aan tegen het ultimum remedium-gedachte?[4] We creëren al snel een groot inlevingsvermogen voor het slachtoffer, waardoor vergelding tegenwoordig het voornaamste doel van strafrecht lijkt, naar mening van de Nederlandse bevolking. Dit terwijl vergelding slechts één van de doelen van het strafrecht is. Met de andere doelen -afschrikken, bescherming van de samenleving en voorkomen van herhaling- houdt de rechter in zijn afweging net zo goed rekening, terwijl de focus voor leken hierop toch minder lijkt te liggen.
Daar doet de schrijver nogal boude uitspraken, waarvoor ze 1) geen enkele bron of onderbouwing geeft, en 2) die ook nog eens enorm tegengesproken worden in het onderzoek waar dit hele stuk over gaat:
quote:
De verankering van de straftoemeting is tamelijk gecompliceerd. De argumentatie is gemiddeld aan zo’n dertig ankers verbonden. De belangrijkste ankers zijn: de doelen die door de strafoplegging bereikt moeten worden, het dossier, en de zitting. Daarnaast is er een flink aantal onbekende ankers, waarop in het volgende hoofdstuk nader wordt ingegaan. De wijze waarop de straftoemeting wordt verankerd is met betrekking tot de hier genoemde criteria voor de drie soorten panels vrijwel gelijk.
https://www.rechtspraak.n(...)echters-en-leken.pdf
Waar ze dus vandaan haalt dat 'de focus van leken daar minder op lijkt te liggen' is me werkelijk een raadsel.
quote:
Dit wordt nog eens versterkt doordat de media zich in de krantenberichten over strafzaken vaak richt op de negatieve gevolgen van het misdrijf voor het slachtoffer. ‘De vrouw is zwaargewond geraakt’, ‘de man zit nu in een rolstoel’ of ‘het kind heeft nu een trauma’; het zijn allemaal voorbeelden van negatieve gevolgen die altijd uitgelicht zullen worden in de media, omdat dat nu eenmaal de dingen zijn die wij willen weten van de strafzaak. Echter moet niet vergeten worden dat de negatieve gevolgen van het misdrijf voor het slachtoffer slechts één van de factoren vormen die de ernst van het delict bepalen. Opnieuw is de ernst van het delict slechts één van de overwegingen die de meest passende straf bepaalt.[5] De aspecten uit de zaak die men leest in de media zijn dus slechts een deel van de grotere casuïstiek waar de rechter zich in heeft verdiept, voor hij zijn beslissing maakte. De rechter kijkt namelijk net zo goed naar de omstandigheden van het misdrijf en de voorgeschiedenis en het denkbeeld van de dader. Hier wordt in de media amper aandacht aan besteed. In 2008 werd er een onderzoek gedaan naar de vraag of leken verschillend –en dan met name: zwaarder- zouden straffen dan rechters, wanneer zij beschikken over precies dezelfde informatie als rechters. De proefpersonen kregen het gehele dossier te zien, maar ook alle informatie die uit de zitting naar voren kwam. Wat bleek: leken straften even zwaar als rechters.[6] Het gaat waarschijnlijk dus vaak om gebrek aan informatie. De meeste media vertellen ons namelijk niet welke overwegingen de rechter allemaal heeft gemaakt en welke feiten hem tot zijn overwegingen hebben geleid. Door dit simplistische beeld van de zaak, zijn we simpelweg niet in staat om een adequaat oordeel te kunnen vellen over of we het eens zouden zijn met de opgelegde straf of niet.
De 'leken kennen het hele verhaal niet' insteek. Wat dus onderzocht is door 42 mensen (opgedeeld in 2 panels) over 9 zaken te laten beslissen, met alle beschikbare informatie.
Ja. In die 9 zaken straffen die 42 leken (erg weinig, 42 mensen en 9 zaken, nietwaar?) gemiddeld genomen ongeveer hetzelfde. Maar als we dan kijken naar de enige zaak die enigszins overeen komt met de horrordaden uit de OP (zaak 8, verkrachting na relatie) dan zien we dat beide panels, itt de rechters, die verkrachting wél bewezen achten.
quote:
Als laatste zou men wellicht ook kritischer kunnen zijn over het idee dat het opleggen van hogere straffen de generale preventie ten goede komt. Een potentiële crimineel zal niet nog een keer gaan nadenken over of hij een bepaald delict daadwerkelijk gaat plegen, wanneer de straf hoger zou zijn. Het is voornamelijk de pakkans die veel invloed heeft op de overwegingen om delicten te plegen. Dit blijkt vooral uit veel onderzoek dat in de VS is gehouden, maar geldt voor criminelen hier in Nederland natuurlijk net zo goed.[7]
Het zou inderdaad mogelijk kunnen zijn dat de strafmaat niet zo veel afschrikkend effect heeft. Maar om dat aan te nemen op basis van onderzoek binnen het meest verrotte gevangenissysteem in de westerse wereld, vind ik persoonlijk nogal kort door de bocht. De zekerheid waarmee de schrijfster aanneemt dat 'wat in de VS zo werkt, hier ook zo werkt' vind ik nogal bizar.
quote:
Er zijn dus heel wat kanttekeningen te zetten bij de opvatting dat Nederlandse rechters te laag straffen. Niet alleen omdat we in vergelijking met vroeger en met andere Europese landen juist erg hoog straffen, maar ook omdat we deze opvatting vaak wordt gevormd bij gebrek aan informatie. Rechters hebben niet voor niets veelal uitgebreide dossiers voor te bereiden, zittingen van vaak lange duur en overleg in de raadkamer. Er komt veel kijken bij het doen van uitspraak in strafzaken. Informatie uit een nieuwsbericht zal dan in de meeste gevallen ook niet volledig genoeg zijn om een adequaat oordeel te kunnen vormen over of de straf die rechter op heeft gelegd hoog genoeg is. Misschien moet men toch iets minder kritiek hebben op rechters in de Nederlandse rechtbanken en wat meer vertrouwen hebben in ons rechtssysteem.
Er zijn ook heel wat kanttekeningen bij dit artikel te plaatsen.