De volgende crisis

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:07 schreef The_Temp het volgende:
Het kan intussen niet lang meer duren

Hoezo niet?

Zit gewoon weer een bubbel in de huizenmarkt door de lage rentevoet en het feit dat er belastingvrije schenkingen gedaan mochten worden door ouders aan kinderen voor een huis. Hetzelfde sentiment heerst weer in de markt dat de huizenprijzen niet meer zullen dalen (kijk naar de randstand waar mensen zonder nadenken boven vraagprijs bieden).

Enige voordeel is dat we (hoop ik) niet meer dezelfde rotzooi hebben als CDO's en vooral de swaps die er op uit staan, al was daar in Nederland toch al niet echt sprake van. Hypotheek verstrekkingen vinden nu gelukkig plaats onder strengere voorwaarden. Ben wel benieuwd welk percentage van besteedbaar inkomen de gemiddelde Nederlander nu besteed aan een woning.

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:22 schreef The_Temp het volgende:

[..]

Volgens mij is een normale conjunctuur-cyclus iets van 7 tot 10 jaar. De financiële crisis was rond 2008/2009.. Je zou verwachten dat het binnen een paar jaar wel weer tijd is voor een recessie

Een crisis is wat anders dan conjunctuur.

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:07 schreef The_Temp het volgende:
Op het eerste oog zijn we keurig uit de financiële crisis gekomen. De economie groeit als kool, werkloosheid is laag, bedrijven zwemmen in het geld, de staatsschuld is onder de 60% en de huizenprijzen rijzen de pan uit.

Die groei wordt alleen wel aangejaagd door een nooit eerder vertoond beleid van de ECB. Astronomische bedragen worden elke maand de economie ingepompt. En de rente is bizar laag voor een periode vol hoogconjunctuur.

Het kan intussen niet lang meer duren voordat de volgende recessie er komt. Terwijl de ECB geen instrumenten meer heeft om die te bestrijden en de problemen in het Euro-gebied nog niet zijn opgelost.

Wat denken jullie: hoe gaat de volgende crisis er uitzien? Waar gaan de hardste klappen vallen?

Het probleem is denk ik vooral inflatie. Als die oploopt kan de ECB de rente maar beperkt verhogen, omdat anders mensen die goedkoop geld hebben geleend (huizeneigenaren, overheden) te veel in de problemen komen. Dan zul je zien dat de koers van de Euro inzakt wat de inflatie weer verder aanjaagt. Je zult zien dat het verschil tussen de ECB rente en de werkelijke marktrente oploopt. Landen met hoge schulden zullen extra moeten betalen. De zuidelijke landen proberen dat nu te voorkomen door met voorstellen te komen waarbij de EU als geheel garant staat voor leningen van de zwakke landen, alleen gaat dat er denk ik niet komen. De zwakke landen zullen alsnog gedwongen worden pijnlijke hervormingen door te voeren. Griekse toestanden, of anders het einde van de Euro.

bedrijven zwemmen in het geld

Aan salarisverhoging weinig te merken dan

De huidige bubbles zijn uiteindelijk allemaal gebaseerd op één uitgangspunt: dat de centrale banken omnipotent zijn en elke crisis kunnen en zullen backstoppen. De volgende crisis ontstaat als men ontdekt dat dat uitgangspunt incorrect is.

Er zijn veel scenarios denkbaar waarin dit wordt blootgelegd. Eén daarvan is bijvoorbeeld een geopolitiek conflict met economische sancties of een andere oorzaak waar opeens inflatie toeneemt. De centrale bank kan dan niets meer backstoppen want zij moet juist haar balancesheet gaan inkrimpen, en niet zo'n beetje ook.

Een andere mogelijkheid is inflatie in Japan. De staat is dan vrijwel direct failliet want de staatsschuld van 250% debt/GDP is dan niet meer te herfinancieren en er volgt een default. Vervolgens ontstaat dan een domino-effect want beleggers ontvluchten dan ook andere landen met hoge schulden en hun centrale banken kunnen dat niet backstoppen door de valutacrash die dan plaatsvindt (en de centrale bank juist de balancesheet moet krimpen om die valutacrash te stoppen).

Dit zijn maar twee voorbeeldjes maar er zijn honderden van dit soort scenario's te verzinnen. De ervaring leert echter dat de trigger meestal iets is waar de meerderheid niet aan heeft gedacht. De trigger wordt waarschijnlijk een verrassing voor de meeste mensen.

Ik verwacht complete paniek bij de centrale banken vanwege de heersende group-think tunnelvisie. De Fed ontkende op de persconferentie afgelopen woensdag bijvoorbeeld nog steeds dat er bubbles zijn in financiële markten. Dit zijn dezelfde mensen die de bubble in 2008 niet zagen. Ook die bubble hadden ze zelf veroorzaakt, maar die van 2008 stelde niets voor vergeleken met wat we nu hebben.

Een decennium lang de rente op nul en kunstmatig onderdrukken van volatiliteit heeft gezorgd voor een record hoge leverage in het systeem die de crisis zal versterken. En anders dan in 2008 zitten wereldwijd alle landen in dezelfde situatie. In 2008 kon bijvoorbeeld China de klap in de westerse wereld nog wat balanceren maar nu loopt alles synchroon.

Het ironische is dat centrale banken met hun eigen interventies zichzelf ook blind hebben gemaakt. Er is geen price-discovery meer, dus dingen als yieldcurve en bondyields kunnen niet meer worden gebruikt als economische signalen. Wereldwijd handelt bijna $10.000 miljard(!) aan schulden met negatieve yields. Geen hond weet wat die troep echt waard is.

quote:

Op zondag 17 december 2017 15:21 schreef The_Temp het volgende:

[..]

Interessant verhaal! Ik ben geen expert, maar dacht altijd dat een hoge inflatie juist een zegen was voor de zuidelijke landen, omdat schulden dan 'uit het niets' verminderen..

En ik dacht eigenlijk ook altijd dat inflatie gedreven werd door hoogconjunctuur, ivm de loon-prijsspiraal. Waarom zou die dan juist stijgen als het economisch slecht gaat?

Een crisis die gepaard gaat met hoge inflatie noemen we stagflatie. Het probleem is vooral de rente. Die moet omhoog bij hoge inflatie (want de ECB richt zich primair op prijsstabiliteit), maar in de huidige situatie leidt een rentestijging al snel tot economische problemen. Inflatie is inderdaad op zich goed voor landen met schulden, maar dat wordt al snel overschaduwd door een rentestijging. Een rentestijging van de huidige bijna nul naar een normaal niveau is voor veel bedrijven en overheden al moeilijk op te brengen. Zij moeten dan al snel in hun kosten en investeringen gaan snijden.
De inflatie loopt normaal gesproken inderdaad op doordat het goed gaat met de economie. De inflatie loopt echter vaak achter op de economische ontwikkeling. Daarbij kan de inflatie aangewakkerd worden als het vertrouwen in de Euro afneemt.

quote:

Op zondag 17 december 2017 15:23 schreef The_Temp het volgende:

[..]

Oftewel, we zijn fucked alleen we weten nog niet wanneer de klap komt.. Is er nog iets dat we daaraan kunnen veranderen?

En wat kan je zelf het beste doen? Groot huis kopen en hopen op enorme inflatie?

Het probleem is dat juist huizenprijzen erg gevoelig zijn voor de rentestand. Als de rente stijgt is de kans groot dat de huizenprijzen niet meer stijgen, of zelfs dalen. Goederen die geïmporteerd worden kunnen snel in prijs stijgen als het vertrouwen afneemt. Denk bijvoorbeeld aan veel voedingsmiddelen (inclusief vlees en zuivel die sterk afhankelijk zijn van geïmporteerd veevoer). Je ziet dat mensen nu gaan beleggen in wijn, schilderijen en oude auto's. Allemaal zeer riskante zaken als je er geen verstand van hebt. Ik ga je geen beleggingsadvies geven, behalve dan dat spreiden altijd aan te raden is.

quote:

Op zondag 17 december 2017 15:36 schreef Benger2 het volgende:
Het probleem is vooral de rente. Die moet omhoog bij hoge inflatie (want de ECB richt zich primair op prijsstabiliteit), maar in de huidige situatie leidt een rentestijging al snel tot economische problemen. Inflatie is inderdaad op zich goed voor landen met schulden, maar dat wordt al snel overschaduwd door een rentestijging. Een rentestijging van de huidige bijna nul naar een normaal niveau is voor veel bedrijven en overheden al moeilijk op te brengen.

Bekijk het eens van de andere kant: veel kapitaalintensieve bedrijven zijn gefinancierd met vreemd geld van banken e.d. Een hogere rente leidt tot hogere productiekosten en daardoor prijsinflatie. Het omgekeerde zagen we de afgelopen jaren: extreem lage rente leidde tot relatief lage productiekosten, hoegenaamd geen productieprijsstijgingen en daardoor vrijwel geen inflatie.

Het idee dat Europese overheden i.c. de ECB met rente een instrument hebt, is in mijn ogen achterhaald; nog afgezien van het feit dat de ECB een slaaf van Zuid Europa is geworden.

quote:

Op zondag 17 december 2017 15:23 schreef The_Temp het volgende:

Oftewel, we zijn fucked alleen we weten nog niet wanneer de klap komt.. Is er nog iets dat we daaraan kunnen veranderen?

En wat kan je zelf het beste doen? Groot huis kopen en hopen op enorme inflatie?

Als individu kan je er bar weinig aan doen, behalve als je ECB directeur of premier van Duitsland of Frankrijk wordt. Het beste wat je kan doen om je er tegen te wapenen, is onafhankelijk worden.

Onafhankelijk van:

1) een werkgever door je eigen inkomen te genereren
2) een overheid i.c. belastingdienst door zo min mogelijk inkomsten
3) een woningbouwvereniging door een eigen huis te kopen
4) banken e.d. door een zo laag mogelijk hypotheekschuld aan te gaan
5) een energieleverancier door je eigen houtkachel en zonnepanele

En wat je grote huis betreft......eerder een grote tuin zodat je aardappels en bonen uit eigen tuin kunt eten; ben je ook onafhankelijk van de voedselbank.

[ Bericht 2% gewijzigd door blomke op 17-12-2017 16:33:49 ]

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:14 schreef Donnie-Brasco het volgende:
Ben wel benieuwd welk percentage van besteedbaar inkomen de gemiddelde Nederlander nu besteed aan een woning.

37%, zie dit 1 jaar oude onderzoek. https://www.nrc.nl/nieuws(...)ten-4802427-a1526919

Overigens huurders (met 42%) aanzienlijk meer dan kopers (34%). Ook incl. GWL en premies e.d.

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:22 schreef The_Temp het volgende:
Volgens mij is een normale conjunctuur-cyclus iets van 7 tot 10 jaar. De financiële crisis was rond 2008/2009.. Je zou verwachten dat het binnen een paar jaar wel weer tijd is voor een recessie

Ik ben alvast flink short gaan zitten voor de maanden mei 2108 en later

quote:

Op zondag 17 december 2017 17:07 schreef blomke het volgende:
mei 2108

2018?

De centrale banken en overheden hebben met hun beleid in feite de risico perceptie volledig ondermijnt. Het is ook al vrij duidelijk wat ze gaan doen bij een volgende crisis, namelijk het monetariseren van aandelen wat de BOJ en de zwitserse centrale bank al doen. Een flinke daling van de aandelenmarkten kan men nu moeilijk laten begaan en dus stapt men dan over op directe monetarisering van aandelen door centrale banken. Dit is een Bernanke put on steroids

Het verwachte trickle down effect ten gevolge dan het beleid is vooral een trickle up effect gebleken, de welvaartsstijging verdwijnt vooral naar boven (de hoogste inkomens). Het belastingplan van Trump en de GOP gaat uit van hetzelfde nu dus bewezen invers (lees pervers) werkende "Trickle down" effect. Je kunt de supply side wel sterk stimuleren maar bij gebrek aan demand veroorzaakt het een deflatoir effect. Renteverhogingen kunnen dit effect zelfs versterken als de hele wereld en zijn moeder tot aan zijn oren in de schulden zit zoals nu het geval is. De hogere rentelasten drukken op de bestedingen en zetten bedrijven aan nog meer produkten goedkoper af te zetten.

[ Bericht 3% gewijzigd door Digi2 op 17-12-2017 18:49:34 ]

quote:

Op zondag 17 december 2017 15:53 schreef Benger2 het volgende:

[..]

Het probleem is dat juist huizenprijzen erg gevoelig zijn voor de rentestand.

Voorlopig hoeven de centrale banken de rente niet veel te laten stijgen want mocht de inflatie oplopen dan kunnen ze door hun enorm opgelopen balancesheet te verkleinen erg veel liquiditeit aan de markt onttrekken.

quote:

Op zondag 17 december 2017 14:14 schreef SeLang het volgende:
Er zijn veel scenarios denkbaar waarin dit wordt blootgelegd. Eén daarvan is bijvoorbeeld een geopolitiek conflict met economische sancties of een andere oorzaak waar opeens inflatie toeneemt. De centrale bank kan dan niets meer backstoppen want zij moet juist haar balancesheet gaan inkrimpen, en niet zo'n beetje ook.

Bij een matige inflatie kan het inkrimpen en dus wegnemen van liquiditeit helpen de inflatie in te dammen. Inflatie door een totaal gebrek aan vertrouwen in het monetaire systeem wat het faillisement van Japan zou kunnen veroorzaken leidt eerder tot een hyperinflatoire implosie vermoed ik. Dan zullen ze een nieuw wereldwijd geldsysteem moeten opzetten.

quote:

Een andere mogelijkheid is inflatie in Japan. De staat is dan vrijwel direct failliet want de staatsschuld van 250% debt/GDP is dan niet meer te herfinancieren en er volgt een default. Vervolgens ontstaat dan een domino-effect want beleggers ontvluchten dan ook andere landen met hoge schulden en hun centrale banken kunnen dat niet backstoppen door de valutacrash die dan plaatsvindt (en de centrale bank juist de balancesheet moet krimpen om die valutacrash te stoppen).]

Een domino effect heb ik ook in gedachten, anderzijds ga ik er vanuit dat Japan zal worden gebaillout door de ECB en Fed mocht de BOJ het water aan de lippen komen te staan. Ik neem aan dat ze geen nieuw wereldwijd monetair systeem willen oprichten met alle schade die eraan zal voorafgaan.

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:07 schreef The_Temp het volgende:
Op het eerste oog zijn we keurig uit de financiële crisis gekomen. De economie groeit als kool, werkloosheid is laag, bedrijven zwemmen in het geld, de staatsschuld is onder de 60% en de huizenprijzen rijzen de pan uit.

Die groei wordt alleen wel aangejaagd door een nooit eerder vertoond beleid van de ECB. Astronomische bedragen worden elke maand de economie ingepompt. En de rente is bizar laag voor een periode vol hoogconjunctuur.

Het kan intussen niet lang meer duren voordat de volgende recessie er komt. Terwijl de ECB geen instrumenten meer heeft om die te bestrijden en de problemen in het Euro-gebied nog niet zijn opgelost.

Wat denken jullie: hoe gaat de volgende crisis er uitzien? Waar gaan de hardste klappen vallen?

Vrij simpel, centrale banken gaan dan kopje onder.
Die kunnen niet eeuwig bijprinten zonder dat je burgeroorlogen schept.

Wie red dan de centrale banken? In principe kan maar 1 partij dat.
Het IMF, onschendbaar, tegenover niemand verantwoordelijk en kunnen wel eeuwig schulden opnemen danwel ruilen voor SDR's.
Iets wat tot nu toe maar mondjesmaat is gebeurt in de afgelopen 30 jaar, maar in 2009 lag het al op tafel, is toen niet gebeurt om het QE een kans te geven.

QE heeft eigenlijk gefaald, op lange termijn.
Op korte termijn vloeide praktisch alles naar de beurzen of ligt het stil bij de banken.

Dat gaat een keer allemaal veel sneller lopen (velocity of money) en dan is iedereen de lul, tenzij IMF verhaal.. maar dan krijg je x% inflatie voor jan met de pet op den duur.

quote:

Op zondag 17 december 2017 17:21 schreef qajariaq het volgende:

[..]

2018?

Sorry. Ja 2018, slip of the pen.

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:30 schreef jatochneetoch het volgende:

[..]

Een crisis is wat anders dan conjunctuur.

leg eens uit.

quote:

Op zondag 17 december 2017 13:07 schreef The_Temp het volgende:
Het kan intussen niet lang meer duren voordat de volgende recessie er komt.

quote:

Op zondag 17 december 2017 15:21 schreef The_Temp het volgende:
Ik ben geen expert, maar dacht altijd

Wel grappig. Zeggen dat je geen expert bent maar wel zeker weten dat 'het niet lang meer kan duren'.
Ik zie een heleboel posts hierboven van users die precies denken te weten wat er gaat gebeuren, terwijl we in een economische situatie zitten die uniek is. Er is dus geen enkele eerdere ervaring waaruit kan worden geconcludeerd wat er gaat gebeuren.

Dus feitelijk gaat het aloude gezegde weer op:
Een econoom is iemand die morgen weet, waarom zijn voorspelling van gisteren, vandaag niet is uitgekomen.

Dat er wel weer een periode van laagconjunctuur komt, dat zal wel. Maar hoe erg die is, weet niemand. En iedereen die beweert dat wel te weten (en gek genoeg zijn dat vrijwel altijd degenen die zo ongeveer het omvallen van de hele wereld voorspellen), moet je niet direct geloven.
Wat overigens onverlet laat dat de schuldenlast gewoon een probleem is.

De volgende crisis die er aankomt is het knappen van de Bitcoin bubble in 2018 denk ik.