Neoliberalisme, wat houdt het in? #19

quote:

No alternative to austerity? That lie has now been nailed

Ever since the banks plunged the western world into economic chaos, we have been told that only cuts offer economic salvation. When the Conservatives and the Lib Dems formed their austerity coalition in 2010, they told the electorate – in apocalyptic tones – that without George Osborne’s scalpel, Britain would go the way of Greece. The economically illiterate metaphor of a household budget was relentlessly deployed – you shouldn’t spend more if you’re personally in debt, so why should the nation? – to popularise an ideologically driven fallacy.

But now, thanks to Portugal, we know how flawed the austerity experiment enforced across Europe was. Portugal was one of the European nations hardest hit by the economic crisis. After a bailout by a troika including the International Monetary Fund, creditors demanded stringent austerity measures that were enthusiastically implemented by Lisbon’s then conservative government. Utilities were privatised, VAT raised, a surtax imposed on incomes, public sector pay and pensions slashed and benefits cut, and the working day was extended.

In a two-year period, education spending suffered a devastating 23% cut. Health services and social security suffered too. The human consequences were dire. Unemployment peaked at 17.5% in 2013; in 2012, there was a 41% jump in company bankruptcies; and poverty increased. All this was necessary to cure the overspending disease, went the logic.

At the end of 2015, this experiment came to an end. A new socialist government – with the support of more radical leftwing parties – assumed office. The prime minister, António Costa, pledged to “turn the page on austerity”: it had sent the country back three decades, he said. The government’s opponents predicted disaster – “voodoo economics”, they called it. Perhaps another bailout would be triggered, leading to recession and even steeper cuts.

There was a precedent, after all: Syriza had been elected in Greece just months earlier, and eurozone authorities were in no mood to allow this experiment to succeed. How could Portugal possibly avoid its own Greek tragedy?

The economic rationale of the new Portuguese government was clear. Cuts suppressed demand: for a genuine recovery, demand had to be boosted. The government pledged to increase the minimum wage, reverse regressive tax increases, return public sector wages and pensions to their pre-crisis levels – the salaries of many had plummeted by 30% – and reintroduce four cancelled public holidays. Social security for poorer families was increased, while a luxury charge was imposed on homes worth over ¤600,000 (£550,000).

The promised disaster did not materialise. By the autumn of 2016 – a year after taking power – the government could boast of sustained economic growth, and a 13% jump in corporate investment. And this year, figures showed the deficit had more than halved, to 2.1% – lower than at any time since the return of democracy four decades ago. Indeed, this is the first time Portugal has ever met eurozone fiscal rules. Meanwhile, the economy has now grown for 13 successive quarters.

During the years of cuts, charities warned of a “social emergency”. Now the Portuguese government can offer itself as a model to the rest of the continent. “Europe chose the line of austerity and had much worse results,” declared the economy minister Manuel Caldeira Cabral. “What we are showing is that with a policy that restitutes income to the people in a moderate way, people get more confidence and investment returns.”

Portugal has increased public investment, reduced the deficit, slashed unemployment and sustained economic growth. We were told this was impossible and, frankly, delusional. And so British workers endured the longest squeeze in wages since the 19th century, while the coalition did not even come close to meeting its commitment to eradicate the deficit by 2015. Why? In part, because low pay means workers paying less tax, receiving more in-work benefits, and spending less money. Portugal is increasing demand; the Tories suppressed it.

Portugal’s success is both inspiring and frustrating. All that human misery in Europe – and for what? What of Greece, where over half of young people languished in unemployment, where health services were decimated, where infant mortality and suicide increased? What of Spain, where hundreds of thousands were evicted from their homes? What of France, where economic insecurity fuelled the rise of the far right?

Portugal and Britain offer lessons for social democracy too. In the aftermath of the bankers’ crash, social democratic parties embraced austerity. The result? Political collapse. In Spain, support for the socialists fell from 44% to the low 20s as the radical left Podemos ate into their vote. In Greece, Pasok almost disappeared as a political force. In France, the Socialists achieved little over 6% in the first round of this year’s presidential elections. And in the Netherlands this year, the Labour party slumped from a quarter of the vote to less than 6%.

By contrast, the two social democratic parties that have broken with austerity – in Portugal and Britain – are now performing better than almost all their sister parties. Indeed, polls show Portugal’s Socialists now 10 points clear of the country’s rightwing party.

Europe’s austerity has been justified with the mantra “there is no alternative”, intended to push the population into submission: we have to be grownups, and live in the real world, after all.

Portugal offers a powerful rebuke. Europe’s left should use the Portuguese experience to reshape the European Union and bring austerity across the eurozone to a halt. In Britain, Labour can feel more emboldened in breaking with the Tories’ economic order.

Throughout Europe’s lost decade, millions of us held that there was indeed an alternative. Now we have the proof.

quote:

Op zaterdag 9 september 2017 22:49 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

quote:

“The country’s high debt levels remain the elephant in the room,” says Mr Barroso. Should the euro zone face a shock, such as Marine Le Pen winning France’s presidential election, Portugal is the country most likely to face a debt crisis, he thinks. The Portuguese tout the shrinking deficit as proof that their Keynesian approach to growth works. But until Mr Costa shows that he can repeat last year’s budget success, many will remain sceptical. “Supporting domestic demand through a slightly looser fiscal policy may have paid off,” says Mr Santi, “but it is no substitute for the structural reforms Portugal still needs.”

_{Bron: The Economist}

quote:

Op zaterdag 9 september 2017 23:33 schreef GSbrder het volgende:
mist natuurlijk de controlegroep

quote:

Annemarie van Gaal struikelt over de paradox van het libertarisme

Zonder het zelf door te hebben legt ondernemer en investeerder Annemarie van Gaal een redeneerfout in haar vrijemarktdenken bloot.

Eén van de nadelen van het privatiseren van bijvoorbeeld de PTT en het ziekenfonds is dat de aanbieders van voormalige overheidsdiensten je vervolgens op de 'vrije markt' om de oren slaan met reclames.

Met producten die intransparant zijn, daardoor onvergelijkbaar, en door aanbieders die al snel fuseren tot molochen. Daardoor blijft er van de beoogde marktwerking eigenlijk niets over en de voordelen, voor zover die er al zijn, verdwijnen in de zakken van de aandeelhouders.

Ik verbaas me er daarom over dat er nog steeds mensen zijn die staan te springen om nieuwe privatiseringen, bijvoorbeeld van de pensioenfondsen.

Tot zover niets nieuws. Maar er is nu iets geks gebeurd. Er is zo iemand, van rechts, iemand die de overheid verafschuwt, iemand die vindt dat succes altijd een keuze en je eigen verdienste is.

Die iemand klaagt ineens in een column over het feit dat zorgverzekeraars aan reclameuitingen doen. Vervolgens gaat ze te rade bij de door haar verafschuwde overheid om die misstand inzichtelijk te maken.

Die iemand is Annemarie van Gaal. En ik weet niet hoe men erbij kwam op de wat onhandige column te reageren, maar het ministerie van VWS kwam met een dodelijke reactie. Lees mee:



Van Gaal schiet ongefundeerd uit de heup en met deze reactie komt dat nu eens een keer helder boven tafel. Dat is prima, maar niet waar het me hier om gaat.

De manier waarop ze zichzélf tegenspreekt is al voldoende aanleiding om eindelijk eens dit bredere punt te maken, namelijk dat er iets niet klopt aan de redenering van zogenaamde libertariërs die pleiten voor een kleine overheid. Voor minder regels. Die gruwelen bij een maatschappij die maakbaar is.

Dit is de interne tegenstrijdigheid van het libertarisme: als de maatschappij niet meer maakbaar mag zijn door de overheid, betekent dat niet dat we niet meer 'gemaakt' worden. Het enige verschil is dat we er dan niks meer over te zeggen hebben, omdat het buiten het schootsveld van democratische controle valt.

Bedrijven zijn net zo goed te zien als een soort overheid, júist als ze we ze om ideologische redenen niet meer durven te reguleren, want dan worden ze almaar groter en machtiger.

Als ondersteuning voor deregulering en een kleine overheid wordt vaak Adam Smith aangehaald met zijn onzichtbare hand. Maar waar het Adam Smith om te doen was, was juist het tégengaan van heel veel macht bij een paar grote bedrijven. De grootgrondbezitter, de monopolist, die in zijn tijd onder een hoedje speelde met een corrupte en nauwelijks aanwezige overheid, dáár wilde hij de kleine vrije boer en vakman tegen beschermen.

Wat onze overheid met het stellen van regels en anti-kartel wil, is juist in de geest van Adam Smith zorgen voor een echte vrije markt, met eerlijke kansen voor iedereen, zo goed en zo kwaad als het gaat. In haar column is dat waar van Gaal in feite ook om vraagt. Ik vrees echter dat ze die conclusie voor zichzelf nog niet zal durven trekken.

quote:

Op donderdag 14 september 2017 18:19 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

quote:

De monopolies lijken in Duitsland in ere te worden hersteld

De kwestie: waait de wind weer uit het Rijnland?

Door: Peter de Waard 14 september 2017, 02:00

Terwijl Frankrijk onder president Emmanuel Macron iets meer laisser-faire of Angelsaksisch moet worden, gebeurt in Duitsland het omgekeerde.

De hoofdstad zal niet weer worden verplaatst naar Bonn, maar de wind komt uit de westelijke richting van het Rijnland. Daar ontstond na de oorlog het model van de sociale markteconomie waar de overheid een belangrijke stem in het economisch welvaren zou hebben en bedrijven zich niet alleen om de aandeelhouderswaarde bekommerden, maar andere groepen als werknemers, klanten en de maatschappij net zo belangrijk achtten. Hier stond het familiebedrijf boven het beursbedrijf en de lange termijn boven de korte.

Het legde Duitsland geen windeieren. Het maakte het wirtschaftswunder mogelijk. Maar de val van de Muur veranderde alles.

Begin deze eeuw werd het Rijnlandse model gezien als een erfenis van het oude Europa dat niet in de neoliberale golf wilde meegaan en daarom achterbleef vanwege gebrek aan dynamiek en innovatie.

Maar inmiddels maakt het Rijnlandse model zijn comeback. De monopolies die in de mediterrane landen moeten worden afgebroken, lijken in Duitsland juist in ere te worden hersteld. Samenwerking in plaats van concurrentie is het nieuwe parool.

De huidige grote coalitie ondersteunt het plan van de nationale luchtvaartmaatschappij Lufthansa om de failliete onderdelen van concurrent Air Berlin over te nemen, waardoor Lufthansa met dochter German Wings in Duitsland een bijna-monopolie van 80 procent krijgt. Ryanair heeft al geprotesteerd, en een Duitse investeerder heeft zich als kaper op de kust gemeld. En hoewel consumentenorganisaties hebben gewaarschuwd voor tariefstijgingen van tickets met 60 procent, heeft de politiek haar keuze gemaakt. Die wil een sterk luchtvaartbedrijf dat de budgetmaatschappijen slechts de kruimels gunt.

En dat is niet enige sector. Volgens het weekblad Die Zeit ontstaan ook nieuwe monopolies in het trein- en busverkeer. In het busvervoer op de lange afstand was er enige tijd hevige concurrentie. Maar inmiddels heeft FlixBus door de overname van MeinFernbus een marktaandeel van 91 procent. Op het spoor kan niemand om Deutsche Bahn heen. Duitsland wil de nationale kampioenen terug. Bedrijven die de sterkste, grootste, beste en snelste zijn.

Binnen de regering is er ook steun voor het plan van vakbonden voor de vorming van een nationale staalonderneming waarin ThyssenKrupp, Salzgitter en Georgsmarienhütte samengaan. De Duitse auto-industrie maakt zich gezamenlijk op voor de overgang naar de elektrische en zelfrijdende auto's, terwijl in de VS een allesvernietigende concurrentiestrijd dreigt tussen enerzijds nieuwkomers als Apple en Google en anderzijds de oude autobedrijven.

De Fransen kunnen alleen hopen dat de wind uit het Rijnland een keer draait en ook Parijs bereikt.

twitter:

PeterdeWaard twitterde op donderdag 14-09-2017 om 13:17:01 In Berlijn waait weer de wind vanuit Bonn https://t.co/BSNsgA9y0E via @volkskrant reageer retweet