De Eredivisie is voor buitenstaanders meer sexy dan ooit en verkoopt zich tot ver over de grens. Dankzij de samenwerking met FOX Sports is het bereik buiten Nederland verdubbeld en is de internationale tv-omzet verdrievoudigd. Een bonus voor de Nederlandse clubs, die vijf jaar na de tv-deal van 1 miljard euro met Rupert Murdoch weten dat ze het beste contract ooit hebben gesloten.
Het is een opvallende ontwikkeling in het Nederlandse voetbal, dat zijn beste spelers voortdurend kwijtraakt. De clubs leiden al jaren op voor de rest van Europa en zijn niet opgewassen tegen de kapitaalkrachtige clubs in het buitenland. Toch blijkt juist de springplank, die de Eredivisie vormt, het buitenland nieuwsgierig te maken.
De wereldsterren van morgen spelen vandaag in de Eredivisie, zeggen Fox Sports en de directeuren van Eredivisie CV hand in hand. Dat zijn niet alleen Nederlanders. Zlatan Ibrahimovic, Christian Eriksen, Romario of de Braziliaanse Ronaldo werden ook gepolijst in onze competitie.
FOX Sports en de Eredivisie – de clubs richtten in 2008 het eigen Eredivisie Media & Marketing (EMM) op om zo een eigen voetbalzender te starten – hanteren in het buitenland zelfs als slogan: ’Made in the Eredivisie’.
„In het buitenland denken de voetballiefhebbers eerder aan Johan Cruijff dan aan Mickey Mouse als ze het over het Nederlandse voetbal hebben”, zegt Frank Rutten, voormalig directeur van de Eredivisie CV en nu topman van FOX Sports Europa en Afrika. Met de rechten onder de arm verkoopt de internationale agent IMG de Eredivisie aan buitenlandse broadcasters als ESPN, Sky UK en vele anderen. „Onze half één wedstrijden doen het in het buitenland heel goed. Die zien de mensen net voor een Premier League-wedstrijd.”
Waar jarenlang Oranje het uithangbord van de KNVB en Nederlands voetbal was, is nu de Eredivisie tot verrassing van velen een grotere motor. De finaleplaats van Ajax in de Europa League geeft nog een extra duw. Eredivisie-directeur Alex Tielbeke: „Er is door iedereen geroepen dat een Nederlandse club nooit meer een Europese finale zou halen. De prestaties van Ajax, met zoveel jonge talenten in het elftal, hebben enorm de aandacht getrokken. In het buitenland vinden ze het prachtig.”
In eigen land is de belangstelling voor de Eredivisie en het live-voetbal van andere Nederlandse competities groter dan voor voetbal over de grens. Ooit was de Serie A een trekker, maar dat was in de tijd dat Ruud Gullit, Marco van Basten en Frank Rijkaard het gouden Nederlandse trio in Milaan vormden. Vandaag de dag kijkt een handjevol liefhebbers en dus vindt FOX Sports het beter om te investeren in het uitzenden van de Tweede Divisie. Daar zitten de Nederlandse kijkers die voor de buis ook blijven hangen bij de andere programma’s van de zender.
Rutten: „Voor het bedrag dat wij moeten investeren in uitzendingen van de Serie A en het aantal kijkers, is het goedkoper om een vliegtuigje met die kijkers naar Milaan te sturen en ze daar op de tribune te zetten.”
In het afgelopen jaar is FOX Sports vijftig procent gegroeid. De zender is inmiddels beschikbaar in bijna een miljoen huishoudens. Bij veertien van de zeventien tv-aanbieders is het met nieuwe contracten gelukt om FOX Sports Eredivisie al vanaf 7,50 euro per maand in het pakket te krijgen. Als
Ziggo, waar de abonnees nog 17,95 per maand betalen, overstag gaat komt er nog eens 50 procent bij.
Dankzij het besluit van de achttien Eredivisie-clubs om bijna tien jaar geleden een eigen voetbalkanaal op te starten, profiteren de clubs mee van de groei. Het business-model, waarbij de clubs zelf een grote aandeelhouder vormen, is uniek in Europa en wordt inmiddels door andere voetbalcompetities bestudeerd. Hoe interessant het financieel nu al is voor de clubs, valt halverwege het contract van twaalf seizoenen niet te zeggen. Maar in dit tempo is er nu al sprake van een lucratieve deal.
Tegelijkertijd bepaalt het succes van nu de prijs van de Eredivisie-rechten voor de toekomst. In de tijd van Talpa en het faliekant mislukte Sport7 dachten de clubs aanvankelijk de hoofdprijs te hebben, vervolgens stonden ze met lege handen en nu zijn ze zielsgelukkig met de FOX-deal. Hoe groter het succes nu, hoe hoger de startprijs wordt van het volgende contract.
Het enorme bereik houdt de supporters niet weg uit de stadions. Jacco Swart, net als Tielbeke directeur van de Eredivisie CV, zegt dat de de plaatjes van volle tribunes, de kracht van de programma’s en de totale Nederlandse invulling door FOX Sports voetballiefhebbers juist uitnodigen om naar het stadion te gaan. „Natuurlijk kan het stadionbezoek bij enkele clubs beter. Maar kijk naar Feyenoord, daar moet je bij wijze van spreken twee jaar van tevoren een kaartje bestellen om erbij te zijn. De bijna kampioenswedstrijd in het stadion van Excelsior kon door honderdduizenden live op tv en op schermen in De Kuip worden bekeken. FOX maakt niet alleen van een volle Kuip, maar ook van het stadion van Excelsior een prachtig plaatje. Mooie beelden geven net als bij een swingend popconcert het gevoel dat je er de volgende keer bij wil zijn.”
FOX Sports houdt zich buiten de discussie over een wijziging van de competitieopzet in de Eredivisie. Afgelopen seizoen is door alle clubs en betrokkenen gekeken naar een opzet met zestien clubs, nieuwe play-offs en is zelfs het Belgische model bestudeerd. Maar de Eredivisie gaat voorlopig door op dezelfde voet.
Rutten: „Wij stappen niet naar de Eredivisie CV met het verzoek om de competitieopzet te wijzigen. Het is ook een duaal verhaal. Wat doen anderen in Europa? Als het op een andere manier veel beter zou zijn, hadden ze het in Engeland en Duitsland al gedaan.”
Een Eredivisie-wedstrijd op maandagavond blijft ook toekomstmuziek. Mede vanwege de voorwaarden die de autoriteiten stellen. De KNVB moet in de zomer voor een heel jaar de speelkalender uitrollen. Wijzigingen zijn nauwelijks mogelijk. In Engeland en Spanje kunnen de Leagues twee weken vooraf een wedstrijd verplaatsen van zaterdag naar zondag of maandag. „Manchester United kan rustig op maandagavond spelen. Dat hoef je hier met Feyenoord of Ajax niet te doen. Is onmogelijk.”