Disclaimer: kan spoiler bevatten, dus lees alleen als je de film al gezien hebt, of als je het niet erg vindt om spoilers te lezen.
Sicario (2015, Denis Villeneuve)
Na het zien van zijn volledige speelfilmoeuvre was Denis Villeneuve al een van mijn favoriete regisseurs van het moment.
Sicario bevestigt waarom en duwt hem nog iets verder omhoog in mijn favorietenlijstje. Wederom legt hij een uitstekend stukje regisseerwerk op de mat, mat enkele verschrikkelijk suspensevolle scènes die nog lang bij zullen blijven. Het knapste daarbij is misschien nog wel dat het niet om één moment gaat, maar de opbouw daar naartoe. Er wordt rustig de tijd genomen om het verhaal te vertellen, iets te introduceren en dan vervolgens met een aaneensluiting van meerdere scènes naar een spanningsvolle climax toe te werken die je als kijker zwaarder kan doen ademen. Dat was bij mij althans wel zo. Van vrijwel elke scène druipt de klasse af.
Nu noemde ik het verhaal dat is in principe vrij basic: het kartel is een bodemloze put en de koning van het kartel moet uitgeschakeld worden, wil je het de kop in kon drukken. Die gruwel wordt uitstekend verbeeld en net zo zorgvuldig aan de kaart gebracht als de manier waarop naar de climax van de spanning toegewerkt wordt. Maar als je daaronder ook de ontwikkeling van de personages schaart, kun je misschien als minpunt aanvoeren dat het personage van Blunt langzaam ondergesneeuwd raakt. Vanaf het begin zien we haar als de protagonist, maar naarmate de film vordert verliest ze steeds meer de grip op de gebeurtenissen, maar ook op zichzelf. Je mist iets van een heldendaad, een reden waarom ze de protagonist is. Althans, als je er op de wat meer standaard manier naar kijkt.
Want daartegenover staat dat het personage van Benicio Del Toro precies de omgekeerde weg bewandelt. Hij wordt geïntroduceerd als een wat mysterieuze derde gast op wat een donker feestje blijkt te zijn, maar ontwikkelt zich niet alleen tot de uitblinker van de film, maar misschien ook wel tot de nieuwe protagonist. De film wordt dan wel niet vanuit zijn standpunt vertelt, maar hij is wel de personificatie van de ontwikkelingen rondom het kartel: er gelden geen wetten meer, behalve het recht van de sterkste. Hij is emotieloos en genadeloos, alles moet wijken voor zijn doel. Hoe dat gebeurt: onbelangrijk, maar het is evident dat het op een snoeiharde manier het snelste wordt bereikt en dat de boodschap het duidelijkst is. Net het kartel. (kleine voetnoot is wel dat ik vond dat het hem net iets te gemakkelijk afging, maar het was alsnog enorm goed en stijlvol uitgevoerd)
Het is echter wel zo dat dit wellicht na enige overdenking het beste bezinkt. De plot kan misschien wat marginaal overkomen en de gebeurtenissen spelen zich dus niet op de meest voor de hand liggende filmische manier af, maar dat maakt het juist boeiend om naar te kijken: als kijker wordt je haast net zo in het gewisse gelaten als het personage van Blunt. Daardoor kun je van alles verwachten, maar je weet niet precies wat. Iets wat erg verfrissend werkt en haast automatisch iets van extra spanning meebrengt.
Wat dat ook zeer zeker doet – behalve de cast en dus de hand van Villeneuve, die in o.a.
Prisoners en
Enemy ook al zo’n prachtige deken van mysterie en spanning over zijn film heen drapeerde – is de muziek van Jóhann Jóhannsson en het camerawerk van Roger Deakins. De score is misschien niet verschrikkelijk vernieuwend, maar in combinatie met het intense camerawerk en de strakke montage, zorgt het voor een beklemmende, bedrukkende sfeer die de spanning tot hoog niveau opvoert. Ja, die eerste scène waar iedereen het over zal hebben deed daarin het meeste en dat niveau van suspense wordt niet gehaald. Maar als dat wel zo was geweest, had ik waarschijnlijk de film niet uit kunnen zien door ademnood.
Al met al is het een film die net als andere films over kartels te denken zet. Hoe ze daar te werk gaan, is iets waar wij ons toch niets bij voor kunnen stellen. Het einde is wat dat betreft ook wel perfect: werken volgens het boekje? Dat kun je doen, maar onkruid groeit altijd en overal. Vooral daar in die kartels. En
Sicario is dan wel niet de eerste film die het lukt dat te vertellen, maar de manier waarop… Ja, daarmee slaagt Villeneuve toch met slag en wimpel.