Ik heb al langere tijd een wat onrustig gevoel als het gaat over (met name) Facebook, het delen van informatie en het internet in het algemeen. Ik vind het vreemd om te zien dat wij met z’n allen in een wereld leven waarin vrijwel iedereen informatie online zet over wat wij doen, denken en vinden over welk onderwerp dan ook, maar het blijkbaar niet erg vinden dat allerlei veiligheid- en overheidsinstanties deze informatie kunnen opvragen, bekijken, opslaan en analyseren. Wellicht nog vreemder dat er hier in BNW nog geen (actief?) topic van is. Valt het allemaal wel mee of is het nog vele malen erger? Zijn er verborgen agenda's of draait het alleen maar om geld? Zijn we straks allemaal de dupe van ons eigen gedrag online?
![2h6aip0.jpg]()
Al langere tijd gaan er geluiden op dat de verschillende online diensten en social media steeds verder gaan in hun gegevensbeleid. Als je kijkt naar de populariteit van Facebook, WhatsApp, Twitter et cetera, dan kan je niet anders dan concluderen dat deze diensten steeds meer mensen uit onze samenleving ‘in bezit’ hebben als het gaat om hun prive-leven. Mijn nichtje van 11 heeft al Facebook, mijn tante’s van in de 60 en steeds vaker hoor ik mensen die contact houden met oma op deze manier. Het is niet langer alleen iets van de jeugd of van de moderne samenleving, maar iedereen, van jong tot oud, deelt van alles online.
Waarom is dat nou zo erg of zorgwekkend? We klikken allemaal regelmatig dat ene vinkje aan: “I have read and agree to the terms and conditions.” Is het niet bij Facebook, dan is het wel bij het aanmaken van een willekeurig account, een spelletje, installeren van een programma, whatever. Er bestaat een goede documentaire over dit fenomeen, genaamd ‘Terms and conditions may apply’, wat ingaat op het feit dat wij met zijn allen altijd maar klakkeloos akkoord gaan met talloze pagina’s aan voorwaarden, zonder dat we daar ook maar één letter van lezen. Ze staan stil bij onder andere Facebook en andere platformen die vervolgens aan de haal gaan met jouw informatie:
Korte trailer (2 minuten):Volledige documentaire (1u en 20m):Een quote van Mark Zuckerberg uit de trailer over het vernieuwen van de voorwaarden:
quote:
“We decided these should be the social norms now and we just went for it.”
Hier begint het namelijk, het accepteren en toestaan van diensten die jouw gegevens gebruiken voor andere doeleinden dan die jij voor ogen hebt. Dit geeft al aan hoe machtig bijvoorbeeld een Facebook is en wat zij kunnen ‘flikken’ zonder dat de massa daar überhaupt nog bij stil staat, laat staan ergens een probleem van maakt. Regelmatig passen dit soort diensten hun voorwaarden aan, tweaken de instellingen een beetje of proppen een wijziging door je keel (de Facebook-messenger die iedereen verplicht moest downloaden?) en vervolgens door iedereen gewoon geaccepteert en getolereert worden. Vaak is de doelstelling of beweegreden erachter iets in de zin van ‘reclame’, gericht reclame maken op de consument. Google je naar vakanties, dan heb je de dagen erna alleen maar banners van zonvakanties, vliegtickets of andere vakantie-gerelateerde reclame op je beeldscherm. Los van dit soort zichtbare vormen van informatie management, gaat het vele malen verder.
Zoals gezegd is dit meer een gevoel wat ik heb, gebaseerd op wat filmpjes, documentaires en wat artikelen gerelateerd aan dit onderwerp. Wellicht is het goed om een paar feiten en voorbeelden te noemen:
• Facebook is gratis, kost je niets en mag je onbeperkt gebruiken. Toch is het bedrijf en haar dienst vandaag de dag, schrik niet, 245 biljoen dollar waard. 245.000.000.000.000 dollar dus. Best vreemd voor een dienst waar je spelletjes kan spelen en kan posten dat je zo’n geweldige tijd op vakantie hebt gehad.
• In de voorwaarden van bijvoorbeeld de Facebook Messenger app staat dat de Facebook en haar apps toegang moet hebben tot bijvoorbeeld jouw telefoon gegevens, de inhoud van tekst berichten, het gebruik van de camera. De app mag en kan zelf bellen naar telefoonnummers zonder jouw ingrijpen en/of toestemming, mag en kan audio opnemen. Enerzijds noodzakelijk omdat je anders geen foto’s of berichtjes kan sturen naar je vrienden, anderzijds vreemd dat wij dit via deze app zouden moeten doen, verplicht moeten downloaden en de voorwaarden moeten accepteren.
• Facebook’s cookie-beleid zorgt ervoor dat zij jouw online activiteiten kunnen monitoren zodat ze zien welke websites je bezoekt (en er reclame voor kunnen maken), niet alleen voor pagina’s binnen Facebook, maar ook buiten de website om, of je nu wel of niet bent ingelogd.
• Facebook en Twitter posts hebben al geleid tot arrestaties, invallen en/of onderzoeken naar de persoon/personen in kwestie. Mensen plaatsen (vaak onder het mom van een grapje of grootspraak een riskante uitspraak en even later staat de politie op de stoep. Dit suggereert dat veiligheidsinstanties, al dan niet op basis van een ‘red flag’ systeem, continue meekijken naar wat wij plaatsen, zeggen en doen (of van plan zijn om te doen) om daar vervolgens op in te grijpen als zij iets bedreigends zien:
Voorbeeld 1,
Voorbeeld 2,
Voorbeeld 3,
Verzoek van de FBI voor een soortgelijk systeem in 2012• De data die wij op internet plempen kan en mag worden verzamend in Amerika met behulp van PRISM,
een programma dat sinds 2007 door de NSA wordt gebruikt om inlichtingen te verzamelen uit data van een aantal Amerikaanse internetbedrijven. Een aantal van de bedrijven die hieronder vallen zijn:
![zn5yjr.jpg]()
Zoals je ziet niet echt de kleinste en onbekende bedrijven vandaag de dag... De ‘data’ die verzameld kan en mag worden omvat e-mail, chats via video en voice, video’s, foto’s, gesprekken, bestandsuitwisselingen, inlogmeldingen en sociale netwerken.
• Hiermee hangt samen dat er een hernieuwde wet door het congres in de VS is goedgekeurd voor buitenlandse spionage (voor uitvoering van artikel 702 van de First Amendments Act). Die hernieuwde wet maakt het mogelijk dat er met één goedkeuring voor gedurende een periode van 1 jaar tijd informatie gehaald mag worden uit ‘communicatie’ als één van de twee partijen zich buiten de Verenigde Staten bevindt. ‘Toevallig’ dat alle social media in de Verenigde Staten zijn gehuisvest en dat elk ander land dus een partij is die zich niet in de VS bevinden. Ergo: altijd toestemming en het recht om de data te verzamelen en te analyseren. Apart is dat vóór deze wijziging er een rechterlijk bevel nodig was voor elke individuele case en tevens de eis dat beide partijen zich buiten de VS bevonden.
• Logisch dus dat er veel aandacht uit gaat naar de communicatie van de burgers, wie weet waar wij dagelijks mee bezig zijn en over praten? Dit maakt het verplicht downloaden van de Facebook Messenger app ook wat logischer, en wellicht niet helemaal onverwachts: de overname van WhatsApp door Facebook ter waarde van 19 miljard dollar. Ook vreemd dat we binnen WhatsApp nog geen vorm van reclame, hogere kosten of andere wijzigingen in zien. Ze hebben het bedrijf alleen gekocht zonder dat ze er wat voor terug willen?
Aangezien veel van deze zaken uit de VS komen waanden we ons nog redelijk veilig hier in Nederland. De Europese Unie zit toch anders in elkaar dan de regering in de VS, maar ook hier lijkt het e.e.a. aan de hand. Wij als burgers zijn blijkbaar
gewaarschuwd door de EU om Facebook te verlaten als wij niet bespioneerd willen worden. Er bestaat blijkbaar een zogeheten ‘US-EU Safe Harbor Framework’ dat toestaat dat Amerikaanse bedrijven opereren in Europa, onder de voorwaarde dat ze ook voldoen aan de regelgeving van de EU. Echter beschermt dit ons niet tegen de eerder genoemde ‘spionage’ door de overheid daar, omdat ze opereren vanuit de VS.
Ik was mij niet bewust van deze waarschuwing, maar nog vreemder vind ik de volgende publicatie,
waarin Nederland blijkbaar de gegevens uit Amerika mag gebruiken, zolang ze maar ‘niet weten’ dat het op onrechtmatige wijze (bijvoorbeeld via PRISM) is verzameld, omdat dat in strijd is met onze regelgeving. Schijnbaar mogen we hier niet zomaar en ongericht aftappen of data verzamelen, maar in Amerika mag dat wel. Hoe handig is het dan om ‘niet te weten’ dat die informatie uit Amerika op die manier verkregen zou kunnen zijn om vervolgens die informatie zelf te gebruiken?
Volgens mij staat dus vast dat alle informatie van ons door een aantal diensten kan worden gemonitord, opgeslagen en geanalyseerd. Veel mensen die hiermee geconfronteerd worden geven vaak als argument: “ik heb toch niets te verbergen” of opperen dat het noodzakelijk is voor de veiligheid, het opsporen van terroristen et cetera. Ik ben echter van mening dat de veiligheidsdiensten en overheden, zowel internationaal als nationaal alles van ons willen weten op elk moment van de dag met hele andere redenen dan dat ze ons doen geloven.
Vragen voor in dit topic zijn wellicht:• Waarom wordt hier zo veel moeite en energie in gestopt door deze diensten, maar vinden wij het schijnbaar niet zo belangrijk dat wij er iets tegen doen?
• Werken de bedrijven hier vrijwillig aan mee of speelt er nog iets op de achtergrond waardoor zij geen moeite doen om de informatie geheim te houden?
• Richten wij ons niet te veel op de Amerikaanse instanties? Zijn onze veiligheidsdiensten niet op dezelfde manier bezig, maar op kleinere schaal en minder in de spotlight?
• Wat zegt het feit dat bijvoorbeeld Google nu ook in Europa grote datacenters (zie
Groningen) gaat bouwen, waar voor 2 miljard euro een gebouw van 400.000 vierkante meter neergezet gaat worden? Is dit juist om te voorkomen dat de VS iets met onze data kan of juist om de invloed binnen Europa groter te maken?
En tot slot: “Just don’t have Facebook” of welke andere social media dan ook is de meest makkelijke start naar het onzichtbaar maken van je eigen persoonlijkheid online. Ondanks dat ik op deze manier tegen social media aan kijk heb ik zelf nog wel steeds Facebook. Waarom? Omdat we blijkbaar een ‘drang’ hebben om niet buiten de informatie-kring te willen vallen van familie en vrienden. Blijkbaar moeten we tegenwoordig van elkaar weten wat we hebben, willen, doen en daar vooral veel over willen praten met elkaar. Ik plaats echter vrijwel nooit wat op Facebook en als ik dat doe dan filter ik de informatie die ik plaats.
Misschien net zo naïef of zinloos als de personen die alles maar plaatsen, wie weet? Waar houdt het op?