Succes van Big Brother verklaard
De real-life soap Big Brother heeft vorig jaar heel wat teweeg gebracht. Gigantisch hoge kijkcijfers, zowel op tv als op het internet, en een stroom aan kritieken in de media. Reden voor dr. I. Costera Meijer om aan auteurs met een veelal wetenschappelijke achtergrond te vragen een verklaring te geven voor de opkomst en het succes van Big Brother en zijn opvolgers. Het boekje Reality Soap zet de verklaringen op een rijtje.
Het boekje begint met een theoretische verhandeling over het onderlinge gedrag van de bewoners. Door BB konden we immers eindelijk eens zien hoe mensen zich met dagelijkse taken als de afwas, het koken en schoonmaken bezig houden. Wie zorgt voor wat en waarom? Hoe gaan mensen om met wederzijdse afhankelijkheid en macht? De ‘intellectuelen’ deden het af als huishoudelijke onzinnigheid, maar de gemiddelde Nederlander vond het machtig interessant.
Je eigen privé-bolwerkje
Het klinkt eerlijk gezegd ook niet spannend: kijken naar hoe anderen de was doen. Maar in het dagelijks leven ervaren we alleen onze éigen sores. We zien niet vaak heel uitgebreid hoe anderen tegen anderen doen, omdat iedereen zich terugtrekt in zijn privé-bolwerkje. Daarom luidt de tweede verklaring voor het succes van BB dat dit programma eindelijk meer inzicht biedt in andermans leven. Je kunt je in BB toetsen aan onbekende anderen, waardoor je weer met frisse ogen naar jezelf kijkt. “Daardoor is BB, hoe saai ook soms, toch interessant”, meldt het boekje.
Daarnaast kon bijna niemand het nalaten om zichzelf stiekem af te vragen hoe je het er zelf vanaf gebracht zou hebben. “Hoe kan je authentiek, echt, eerlijk, jezelf zijn of blijven in een samenleving vol met audiovisuele en digitale media?” Dat was vorig jaar nog een geheel nieuwe ontwikkeling.
Troost
Iets wat wel al jaren bestaat, zijn soaps. Deze zijn goed te vergelijken met real-life soaps. Uit psychologisch onderzoek blijkt dat soap mensen troost biedt. “Het is de dagelijkse zekerheid dat men op dezelfde tijd zijn lievelingsprogramma kan zien en kan onderduiken in de lotgevallen van de hoofdrolspelers. Bij een real-life soap kan je overigens ook nog de hand hebben in hoe het verder gaat middels het stemmen, waardoor je je nog meer verbonden voelt”, aldus één van de verklaringen in Reality Soap.
De meest simpele reden voor de oorzaak van het overweldigende succes van vorig jaar is dat Big Brother gewoon een lekker programma was om over te kletsen. De meeste gesprekken die we dagelijks hebben zijn helemaal niet zo diepgaand, maar gaan gewoon over het weer of de tv. Big Brother was daar perfect materiaal voor. Vooral voor interactie met vreemden is het zalig om te praten over een aantal herkenbare hoofdpersonen, hoofdgebeurtenissen of hoofdonderwerpen.
Vlees en bloed
Hoofdpersonen in films of series worden al aantrekkelijker als we een soortement van intieme relatie met ze op kunnen bouwen. In de bundel staat: “Als de ster een mens van vlees en bloed blijkt te zijn, krijgen ook de fans het gevoel speciaal te zijn. Misschien is juist het feit dat het nieuwe soort sterren zoals de BB-bewoners direct in min of meer privé-omstandigheden te zien zijn, de grootste reden voor hun aantrekkingskracht.”
Docent mediastudies Liesbet van Zoonen ziet het misschien nog het allerhelderst. “We zullen nooit helemaal weten wat er nu aan de hand was met BB. Elke verklaring voor zo’n omvangrijk verschijnsel, kan alleen maar gedeeltelijk zijn.”
Het is wel opvallend hoeveel 'wetenschappers' een verklaring denken te hebben voor het succes. Was er vorig jaar nog weinig goed aan het programma, nu blijken er opeens 1001 redenen te zijn waarom het wel geslaagd is. Irene Costera Meijer heeft in een dossier gelukkig ook artikelen geplaatst die een jaar geleden geschreven zijn. In Reality Soap wordt ook aandacht gegeven aan de buitenlandse Big Brothers. Het boekje is dus al met al heel compleet, maar biedt gelijkertijd weinig nieuws.
Wil je het allemaal zelf lezen? Het boekje Reality Soap! Big Brother en de opkomst van het multimediaconcept is verkrijgbaar voor ƒ37,50 bij de betere boekwinkel.
I.W.
Van de BB-site
|
|
