Op woensdag 23 december 2015 12:13 schreef Poezewoes het volgende:’Utopia doodgewoon’
„Hoe zou het zijn als we nog eens opnieuw kunnen beginnen?”, vroeg John de Mol zich eind 2013 af, vlak voor de start van Utopia. In het Talpa-programma moesten vijftien deelnemers een nieuwe samenleving zien op te bouwen.
Om de vraag van De Mol maar meteen te beantwoorden: bepaald niet anders. De bewoners van Utopia willen vooral de wereld zien te benaderen die ze juist voor de realityshow hebben verlaten. Idealen, die in het begin nog wel eens de kop opstaken, zijn nauwelijks meer te bekennen.
Desalniettemin blijkt er een markt voor: SBS6 gaat ook in 2016 door met het programma, dat elke werkdag om 19.30 uur zo’n 700.000 kijkers trekt.
Realitydeskundige Hummie van der Tonnekreek, die furore maakte als hoofdredacteur van de internationale tv-hit Big Brother, zegt over Utopia: „Het is een reguliere leefgemeenschap geworden, mensen die in een redelijk comfortabele omgeving samenwonen. Ze zijn bezig met de ’struggle for life’, net zoals de rest van de wereld. Met alles wat daarbij hoort: ups en downs, verdrietjes en blijdschappen, ruzie en liefde.”
Ze concludeert dat dit het tegenovergestelde is van toen het programma begon. „Utopia was aanvankelijk iets dat heel ver van ons af stond. Ze woonden in een loods, er was amper geld, geen keuken, geen verwarming. De bewoners hadden de kans om het leven helemaal opnieuw in te richten, maar gingen razendsnel naar ’wat eten we vanavond’, ’dit apparaat is stuk’, ’mijn relatie loopt niet lekker’, ’ik ben te dik’ en ’jij drinkt te veel’. Zo grappig. Je krijgt door een tv-experiment de kans om álles anders te doen. Maar ondertussen neemt iedereen zichzelf mee.”
„Het enige bijzondere is nu nog dat ze hun familie relatief weinig mogen zien. Het is allemaal ’doodgewoon’ en ik denk dat dat ook de reden is waarom het nog steeds scoort. De kijkers krijgen er een gezin bij. Dat is fijn als je alleen bent. En als je in een groter huishouden woont, zie je nu hoe anderen het doen.”
Volgens Van der Tonnekreek maken de Utopianen continu een rondje door hun eigen leven. „Ze lopen naar A en bespreken C. Dan gaan ze naar B en praten over C. Uiteindelijk wordt met C, het onderwerp van de ellende zeg maar, zelf gesproken. Het gaat voortdurend over hun eigen leven of dat van een ander. Dat doen we in de gewone wereld ook, maar daar heet dat roddelen en zijn we er niet de hele dag druk mee. In Utopia is geen groot denkwerk. De problemen waarmee we leven – dat zijn er nogal wat – komen niet aan de orde of worden eruit geknipt. Al kan ik me dat laatste eigenlijk niet voorstellen.”
In Amerika en Duitsland gingen de lokale versies van Utopia vroegtijdig van de buis. In China verscheen een variant op het concept en met Turkije wordt inmiddels over een tweede seizoen gesproken.
Een wereldwijd succes is het programma vooralsnog niet. Hoe komt dat volgens Van der Tonnekreek? „Een zender hoeft het niet te kopen, want het is geen Utopia geworden. Het zijn niet mensen die samen een nieuwe wereld creëren, met eigen wetten en omgangsvormen. Het is niet ingevuld zoals het ooit was bedoeld. Ze hebben ook geen zorgen om het bestaan; Utopia is een soort baan. Al zal de eerste lichting bewoners wel terugblikken met het gevoel dat zij alles uit de grond hebben gestampt. Ik noem dat ’immigrantenherinneringen’.”
„De Utopianen zitten niet op een onbewoond eiland, waar je door de omstandigheden wordt gedwongen om continu op zoek te gaan naar eten en regels moet maken om dat te verdelen. Ze zijn slechts één voetstap van de buitenwereld verwijderd. Het is gewoon een dorpje, waar we met z’n allen naar kijken.”
Toch verwacht zij dat Utopia nog jaren verder kan. „Het mooiste zou zijn als er kinderen worden geboren, dat er een gezinnetje in komt. Maar dat mag niet van de arbeidsinspectie.”
Kijkers
Utopia wordt meer door vrouwen (59%) gezien dan door mannen (41%), zo blijkt uit cijfers van Stichting KijkOnderzoek. Alleenwonenden vormen 23% van de kijkers, 41% heeft een huishouden dat twee mensen telt. Opvallend is dat Utopia vooral door oudere kijkers wordt gevolgd: 56% van de kijkers is 50-plus.
Telegraaf