René Descartes, schreef ooit 'Ik denk, dus ik ben'. Een rare uitspraak, waarmee hij kenbaar wou maken, dat hij ergens (vanuit zijn bewustzijn, zijn denken) aan alles kan twijfelen. Behalve aan zijn twijfelen zelf. Eventueel is zijn leven een hele droom (Matrix, whatever). En slaat zijn denken op niets (is het neurotisch, psychotisch, whatever). Één feit bleef wel voor hem vastleggen. Ik kan nadenken. En doordat ik kan nadenken besta ik. Ben ik. Kortom, ik kan niet twijfelen aan het gegeven, dat ik nadenken kan en daardoor dus besta.quote:
Wacht even, was jij niet degene die geloofde dat je altijd pech had bij het dobbelsteen gooien?quote:Op zondag 1 maart 2015 14:41 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
In welke zin geloof je dat objectiviteit bestaat ? Volgens mij bestaat dit niet echt. Ik zie waarheid (en werkelijkheid) eerder als subjectief.
Als meerdere mensen diezelfde subjectieve waarheid (en werkelijkheid) delen, dan krijg je een subjectieve werkelijkheid, die gedragen wordt binnen een grotere groep. Dergelijke subjectieve werkelijkheid, kun je dan (in zekere zin) meer objectief gaan noemen.
Voorbeeld (temperatuur objectief): We brengen water aan de kook. Dit zal gebeuren aan honderd graden. De objectieve temperatuur waarop water zijn kookpunt bereikt. Daar kunnen we iets mee. Met dergelijke waarheid, omdat die zich in de meeste gevallen steeds herhaalt. Op dezelfde wijze. Dergelijke representatie van temperatuur heeft zijn nut (en betekenis).
Voorbeeld (temperatuur subjectief):Ik stap een ruimte binnen en heb het koud. Nu kun je objectief de temperatuur wel gaan meten in die kamer en me vertellen dat het 18 graden is en ik geen kou hoor te hebben. Je kan me zelfs gaan beschuldigen. Zeggen dat ik niet normaal ben, dat ik een vijs mis en wat nog allemaal. Daarin mijn ervaring van de werkelijkheid volledig willen verdrukken (ontkennen). Echter, wat ben je daar mee ? Wat bereik je daarmee ? Ik heb het kou (en anderen samen met mij). Jij hebt het warm (en anderen met jou). Vanuit deze invalshoek bezien is er niet echt een WARME of KOUDE kamer. Zelfs al meten we het objectief, wat zijn we daar dan mee ? Met dergelijke 'objectieve' meting. Ze brengt ons geen stap verder.
In dit laatste voorbeeld wordt waarheid meer een SUBJECTIEF gegeven, dan dat het nog een OBJECTIEF gegeven kan blijven.
Dan heb je Descartes denk ik subtiel verkeerd begrepen: het zou namelijk best kunnen dat je denkt dat je eet terwijl dat helemaal niet het geval is.quote:Op zondag 1 maart 2015 14:53 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
René Descartes, schreef ooit 'Ik denk, dus ik ben'. Een rare uitspraak, waarmee hij kenbaar wou maken, dat hij ergens (vanuit zijn bewustzijn, zijn denken) aan alles kan twijfelen. Behalve aan zijn twijfelen zelf. Eventueel is zijn leven een hele droom (Matrix, whatever). En slaat zijn denken op niets (is het neurotisch, psychotisch, whatever). Één feit bleef wel voor hem vastleggen. Ik kan nadenken. En doordat ik kan nadenken besta ik. Ben ik. Kortom, ik kan niet twijfelen aan het gegeven, dat ik nadenken kan en daardoor dus besta.
Mijn persoonlijk antwoord op dergelijk dualisme, is dat het ONZIN is. Descartes had evengoed kunnen zeggen: 'Ik loop, dus ik ben", "Ik eet, dus ik ben", "Ik seks, dus ik ben". Alles wat Descartes ook maar doet (of doen kan) bewijzen zijn bestaan. Is zijn bestaan.
Ga nou eerst eens die wiki lezen, anders praten we vooral langs elkaar heen. Een discussie over dualisme heeft geen enkele zin als jij en ik daar totaal verschillende dingen onder verstaan.quote:Op zondag 1 maart 2015 14:53 schreef JustTalkLove het volgende:
Een vraagje aan jou Molurus: In welke zin ervaar jij dergelijk DUALISME ?
Goed opgemerkt. Je kan stellen dat er meerdere waarheden zijn (subjectieve, objectieve, inter-subjectieve, etc). Echter, wat doe je als je (afhankelijk van de situatie) daarvan één moet (ver)kiezen. Ik ben dan geneigd meer aan de subjectieve ervaring waarde te hechten. In het geval die persoon koud heeft, heeft die het koud. Los van wat de objectieve waarheid ons verder mag meegeven.quote:Op zondag 1 maart 2015 14:56 schreef Fir3fly het volgende:
Wacht even, was jij niet degene die geloofde dat je altijd pech had bij het dobbelsteen gooien? En het aanwezig zijn van een objectieve waarheid sluit een subjectieve waarheid absoluut niet uit. Om even flauw te zijn, dat geeft deze topicreeks wel aan.
Punt is dat die subjectieve ervaring ook een objectieve reden heeft. Er is een reden dat diegene die kou voelt. Kan zijn dat zijn weerstand wat laag is en het lichaam daarop reageert, of dat de persoon simpelweg een koukleum is. Die persoon hoeft bewust niet zo nodig te weten waarom dat zo is. Die subjectieve ervaring is gebaseerd op objectieve factoren.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:06 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Goed opgemerkt. Je kan stellen dat er meerdere waarheden zijn (subjectieve, objectieve, inter-subjectieve, etc). Echter, wat doe je als je (afhankelijk van de situatie) daarvan één moet (ver)kiezen. Ik ben dan geneigd meer aan de subjectieve ervaring waarde te hechten. In het geval die persoon koud heeft, heeft die het koud. Los van wat de objectieve waarheid ons verder mag meegeven.
Dat klopt. Ik sta ook bekend als iemand die vaak pech heeft in het spel. En dat is prima. Maar zoals gezegd is dat dus gewoon niet waar. Dat stopt mij niet om er toch over te grappen als ik weer eens heel slecht gooi. Beide 'waarheden' kunnen prima naast elkaar bestaan.quote:In het geval van het dobbelen, heb ik altijd (of zo goed als altijd statistisch bezien) pech. Waar anderen meer geluk bij het dobbelen hebben. Objectief bezien klopt deze waarheid niet. Subjectief bezien wel. Dat is, als je waarde hecht aan wat het subject je daarover vertelt. Waarde hecht aan zijn waarheid.
Het is nogal andersom. Onwetende mensen stellen juist dat een onstoffelijke ziel per se nodig is.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:16 schreef Heerda2 het volgende:
Mijn vraag,zie de ingang van dit topic, is inmiddels beantwoord. Onwetende mensen sluiten het bestaan van een onstoffelijke ziel uit. Wetende mensen sluiten die mogelijkheid niet uit.
Voor mij is die subjectieve ervaring (in de eerste plaats) gebaseerd op het subject zelf. Niemand anders kan daar over oordelen of iets nuttigs over vertellen. Gezien die ervaring van het subject zelf is. Eigen is aan het subject zelf. En uit dit subject zelf voorkomt.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:11 schreef Fir3fly het volgende:
Die subjectieve ervaring is gebaseerd op objectieve factoren.
Dat klopt. En dat is waarom wij taal en communicatie hebben uitgevonden. Om daar wel zinnige dingen over te kunnen zeggen. Bovendien zijn wij allemaal mensen. Een diersoort waar we absoluut zinnige objectieve dingen over kunnen zeggen.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:23 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Voor mij is die subjectieve ervaring (in de eerste plaats) gebaseerd op het subject zelf. Niemand anders kan daar over oordelen of iets nuttigs over vertellen. Gezien die ervaring van het subject zelf is. Eigen is aan het subject zelf. En uit dit subject zelf voorkomt.
Dat zeg ik net ook. Ze bestaan allebei en dat kan prima. Probleem is dat een subjectieve ervaring alleen waardeloos is voor iemand anders. Dus tenzij je nooit van plan bent met anderen te communiceren is het goed mogelijk alleen bij die subjectieve ervaringen te blijven.quote:Wat niet wegneemt, dat je met een objectieve bril hiernaar kan proberen kijken, naar die subjectieve ervaring van de ander. Misschien kun je op die manier wel een meer objectieve verklaring bieden, waarom hij het koud heeft en hoe dat (bv via een bepaald middel) verholpen kan worden. Dat is allemaal zeer goed mogelijk. Maar hoeft niet. Die objectieve kijk (op iets) is niet altijd nodig. Je kan ook bij de subjectieve ervaring zelf blijven. Zonder meer.
Dat is wel een beetje het punt (en ook de misvatting) van de dualisten.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:25 schreef Gray het volgende:
Ik dacht dat dit topic over wetenschap en dualisme ging, niet over objectief en subjectief?
Ik zie de paradox niet. Of misschien wel. De waarneming is afhankelijk van aan welk uiteinde je staat.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:22 schreef Fir3fly het volgende:
[..]
Het is nogal andersom. Onwetende mensen stellen juist dat een onstoffelijke ziel per se nodig is.
Ik volg je niet. Wat denk jij dat je met je "denken" meer weet ? En waarom zou daar een verschil tussen zitten ? Tussen je denken en je zijn ? Als je droomt ben je bv ook niet wakker. Ook al droom (en geloof je) tijdens je droom van wel. Hoe denk jij dat onderscheid (op het moment zelf) te kunnen maken ? Dat kun je niet. Dat weet je veelal enkel maar achteraf. Maar dat zijn vijgen na Pasen.quote:Op zondag 1 maart 2015 14:56 schreef Molurus het volgende:
Dan heb je Descartes denk ik subtiel verkeerd begrepen: het zou namelijk best kunnen dat je denkt dat je eet terwijl dat helemaal niet het geval is.Dat is het verschil tussen denken en eten.
Zijn dualistische hypothese, dat lichaam en geest twee gescheiden entiteiten zijn ? Dat is alvast totale onzin. Je kan als mens in je lichaam of je geest zitten. Of in beide. Of geen van beide. Je hebt die opties. De ene persoon zit wat meer in zijn denken, de ander wat meer in zijn lichaam. Hoe je er ook naar kijkt, de waarneming van je denken blijft beperkt. Net zoals de handeling van je lichaam beperkt is. Door al dat "beperkt" zijn kunnen WIJ de waarheid over ons zelf, de ander, de omgeving, het heelal, de wereld etc niet kennen en begrijpen. Heel dit leven blijft dan ook één mysterie. Zowel voor jou, als voor mij. Of ben je daar ook een andere mening over toegedaan ?quote:Op zondag 1 maart 2015 14:56 schreef Molurus het volgende:
Overigens hadden die overwegingen nog niets te maken met dualisme. Het was voor Descartes slechts de aanloop tot zijn dualistische hypothese.
Ik heb die wiki daarnet doorlezen. Wat er staat zijn GEDACHTEN CONSTRUCTIES. Een soort kaartenhuisje, die je zo omver kan blazen.quote:Op zondag 1 maart 2015 14:56 schreef Molurus het volgende:
Ga nou eerst eens die wiki lezen, anders praten we vooral langs elkaar heen. Een discussie over dualisme heeft geen enkele zin als jij en ik daar totaal verschillende dingen onder verstaan.
Sluit ik me bij aan.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:28 schreef Fir3fly het volgende:
Dat is wel een beetje het punt (en ook de misvatting) van de dualisten.
Ik merkte dit zelf op macro niveau (een tijdje geleden op, toen ik over straat liep). Als je de mensen langdurig (of iets langer dan normaal) aankijkt, dan veroorzaak je door je kijken (je objectief willen meten van iemand zijn gedrag) een verandering in zijn gedrag. Zo kan de ene persoon zich gestoord voelen, de ander je vriendelijk goedendag zeggen en ga zo maar door.quote:Wordt bijvoorbeeld zeer exact de plaats van een deeltje gemeten, dan zal hierdoor de impuls, en dus de snelheid, zeer onzeker worden.
Wat ik bedoel / Descartes bedoelt, is dat je kunt twijfelen aan het feit dat je eet. Dat zou best een illusie kunnen zijn.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:45 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Ik volg je niet. Wat denk jij dat je met je "denken" meer weet ?
Voor alle duidelijkheid: ik ben geen dualist. Maar het weerleggen van substantiedualisme zoals geformuleerd door Descartes is alles behalve eenvoudig. Ik heb vooralsnog niet de indruk dat jij hebt begrepen waar het over gaat. (Als je het verschil tussen 'ik denk' en 'ik eet' al niet begrijpt dan zit je daar heel ver vandaan.)quote:Op zondag 1 maart 2015 15:45 schreef JustTalkLove het volgende:
Ik heb die wiki daarnet doorlezen. Wat er staat zijn GEDACHTEN CONSTRUCTIES. Een soort kaartenhuisje, die je zo omver kan blazen.
Wat jij neerschrijft, is een gedachte die voorkomt uit jouw geest. Besef je, dat dit allemaal maar "denken over is". Waar komen die gedachten vandaan ? Vanuit jezelf ? Of worden die gedachten (jouw twijfelen) ergens gestuurd door een HOGER en ONZICHTBAAR wezen ? Misschien wel een demon (of ander spiritueel wezen) dat in je huist.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:47 schreef Molurus het volgende:
Wat ik bedoel / Descartes bedoelt, is dat je kunt twijfelen aan het feit dat je eet. Dat zou best een illusie kunnen zijn. Als je echter twijfelt dat je twijfelt, dan twijfel je nog steeds. Je kunt dus 100% zeker weten dat je twijfelt. Je kunt niet 100% zeker weten dat je eet.
Dat lijkt me zelfs redelijk triviaal. (Aangenomen dat ik hier dingen neerschrijf, en niet slechts de illusie daarvan heb.)quote:Op zondag 1 maart 2015 15:56 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Wat jij neerschrijft, is een gedachte die voorkomt uit jouw geest. Besef je, dat dit allemaal maar "denken over is".
Dat kan ik onmogelijk zeker weten, wat het ook is.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:56 schreef JustTalkLove het volgende:
Waar komen die gedachten vandaan ? Vanuit jezelf ? Of worden die gedachten (jouw twijfelen) ergens gestuurd door een HOGER en ONZICHTBAAR wezen ? Misschien wel een demon (of ander spiritueel wezen) dat in je huist.
Ook als Descartes' evil demon mij dwingt om te denken dat ik twijfel, twijfel ik nog steeds.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:56 schreef JustTalkLove het volgende:
Hoe denk je zeker te weten, dat JIJ het bent die twijfelt ? En niet iemand anders (die jouw gedachten stuurt) ?
Descartes maakte heel wat denkfouten, maar dit wordt bepaald niet gezien als een denkfout onder filosofen.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:56 schreef JustTalkLove het volgende:
Hoe denk je ook maar van iets met je denken zeker te zijn ? Het is daar (je spreekt van 100% zekerheid) dat je denk-fout zit.
Nogmaals, ook als ik twijfel aan mijn eigen twijfel, dan twijfel ik nog steeds.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:56 schreef JustTalkLove het volgende:
Er is immers niets zeker.
Ook jouw denken niet.
Waarom zou dat meer zeker zijn, dan bv je lichaam zelf ?
Ik doe mijn best, wat meer duaal te denken (in functie van dit debat). Maar volg heel dat substantiedualisme inderdaad niet. Wat daar geschreven staat, is een theorie (concept) vanuit ons denken.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:47 schreef Molurus het volgende:
Voor alle duidelijkheid: ik ben geen dualist. Maar het weerleggen van substantiedualisme zoals geformuleerd door Descartes is alles behalve eenvoudig. Ik heb vooralsnog niet de indruk dat jij hebt begrepen waar het over gaat. (Als je het verschil tussen 'ik denk' en 'ik eet' al niet begrijpt dan zit je daar heel ver vandaan.)
Goed voorbeeld. In de Matrix is alles een illusie (incl. jouw voorbeelden zoals eten en lopen) behalve het denken. Het enige dat dus zeker is in de Matrix, is dat je denkt. Er bestaat de mogelijkheid dat wij nu óók in een Matrix leven en dat alles een illusie is. Maar niet het denken. Zoals Molurus ook al aangeeft, ook als je daaraan twijfelt, is er dus iets dat twijfelt.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:45 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Weet je, voor hetzelfde geld, is heel dit leven ergens één droom, één illusie, één Matrix (zoals in de keigoede film van de The Wachowski Brothers). Geeft deze film "The Matrix" ergens jouw persoonlijke dualisme twijfels goed weer ? Of niet ?
Hierin volg ik je nog steeds niet. Waarom zou jij het zijn die twijfelt ? Weet jij wie je bent ? Wie of wat je bewustzijn (je denken) is ? Ook dat weet je niet. Jij denkt dat jij het bent die twijfelt, daar zou ik zelf niet zo zeker van zijn.quote:Op zondag 1 maart 2015 16:02 schreef Molurus het volgende:
Ook als ik twijfel aan mijn eigen twijfel, dan twijfel ik nog steeds. Het idee dat ik een lichaam bezit kan nog steeds 100% een illusie zijn.
Ik volg je redenering. Met deze (Immanuel) Kant tekening. Als dan toch aan alles twijfelt (is dit lichaam echt, is deze wereld echt, etc) dan moet je deze TWIJFEL totaal doortrekken. En ook twijfelen aan je denken zelf. Aan je denkend zelf. Er is dan niets zeker meer.quote:Op zondag 1 maart 2015 16:09 schreef GrumpyFish het volgende:
Goed voorbeeld. In de Matrix is alles een illusie (incl. jouw voorbeelden zoals eten en lopen) behalve het denken. Het enige dat dus zeker is in de Matrix, is dat je denkt. Er bestaat de mogelijkheid dat wij nu óók in een Matrix leven en dat alles een illusie is. Maar niet het denken. Zoals Molurus ook al aangeeft, ook als je daaraan twijfelt, is er dus iets dat twijfelt.
Wat is het dan dat twijfelt aan mijn twijfelende denken?quote:Op zondag 1 maart 2015 16:13 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Ik volg je redenering. Met deze (Immanuel) Kant tekening. Als dan toch aan alles twijfelt (is dit lichaam echt, is deze wereld echt, etc) dan moet je deze TWIJFEL totaal doortrekken. En ook twijfelen aan je denken zelf. Aan je denkend zelf. Er is dan niets zeker meer.
Zoniet, dan twijfel je aan alles, behalve aan je (twijfelende) denken zelf.
En dat vind ik een denk fout.
Weet ik veel.quote:Op zondag 1 maart 2015 16:14 schreef GrumpyFish het volgende:
Wat is het dan dat twijfelt aan mijn twijfelende denken?
Juist in het oosten was men veel bezig met het dualisme, zowel volgens jouw definitie, als die waar dit topic over gaat. Denk maar aan het welbekende yin-yang concept.quote:Op zondag 1 maart 2015 15:45 schreef JustTalkLove het volgende:
Heel dat idee (die misvatting in mijn ogen) dat we de werkelijkheid objectief kunnen begrijpen. Die werkelijkheid kunnen gaan onderverdelen, tussen SUBJECT en OBJECT lijkt me grotendeels een illusie te zijn. Dus ja, dat dualisme bestaat niet. Tenzij zeer beperkt. En bij al diegene die daar zelf veel geloof aan wensen te hechten.
Een groot stuk van onze Westerse filosofie is ook ergens doordrongen van deze waanzin. Die waanzin van het dualisme. In Oosterse filosofieën vind je daar nauwelijks iets van terug. Dit is echt allemaal zeer typisch voor ons, voor onze atomaire samenleving. Waar de klemtoon ook veel meer op het individu komt te leggen. Ipv op de groep (het geheel en die relaties ertussen).
Je bent bijna aangekomen bij hetgeen Descartes van sprak. Bijna.quote:Op zondag 1 maart 2015 16:13 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Ik volg je redenering. Met deze (Immanuel) Kant tekening. Als dan toch aan alles twijfelt (is dit lichaam echt, is deze wereld echt, etc) dan moet je deze TWIJFEL totaal doortrekken. En ook twijfelen aan je denken zelf. Aan je denkend zelf. Er is dan niets zeker meer.
Zoniet, dan twijfel je aan alles, behalve aan je (twijfelende) denken zelf.
En dat vind ik een denk fout.
quote:Op zondag 1 maart 2015 16:14 schreef GrumpyFish het volgende:
[..]
Wat is het dan dat twijfelt aan mijn twijfelende denken?
quote:Op zondag 1 maart 2015 16:16 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Weet ik veel.
Laat alvast je denken zich daar niet over uitspreken.
Zo ja, blijf je in je denken (vast) zitten. Dat bedoel ik ermee.
Stap eens uit je denken (over).
Ik ben per definitie 'datgene dat twijfelt'. Dat is het enige dat ik zeker kan weten over mijzelf. Alle anderen dingen die ik over mijzelf denk te weten kunnen, in potentie, een illusie zijn. Maar dat mijn twijfel bestaat is 100% zeker.quote:Op zondag 1 maart 2015 16:10 schreef JustTalkLove het volgende:
[..]
Hierin volg ik je nog steeds niet. Waarom zou jij het zijn die twijfelt ? Weet jij wie je bent ? Wie of wat je bewustzijn (je denken) is ? Ook dat weet je niet. Jij denkt dat jij het bent die twijfelt, daar zou ik zelf niet zo zeker van zijn.
Er is toch helemaal niet gezegd dat als ik in de werkelijkheid sta dat mijn lichaam dan ook moet bestaan? De "echte" werkelijkheid zou er 1 kunnen zijn waarin ik de illusie heb dat ik een lichaam heb terwijl dat eenvoudig niet waar is.quote:Op zondag 1 maart 2015 16:10 schreef JustTalkLove het volgende:
Als je in de werkelijkheid zelf staat, dan twijfel je niet aan je lichaam, maar aan je denken.
Net het omgekeerde dus...
| Forum Opties | |
|---|---|
| Forumhop: | |
| Hop naar: | |