FOK!forum / Cultuur & Historie / Amsterdam: Bevrijding & de doden op de Dam ( toen en nu foto's)
Buster24zaterdag 24 mei 2014 @ 06:40
Voor ik aan deze draad begin wil ik mijn dank uitspreken over de medewerking die ik van de Stichting Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945 ontving en in het bijzonder van Johan Wieland (Penningmeester) een deel van de foto's ontving ik van deze stichting.

Een bezoek aan hun site of facebookpagina is zeker de moeite waard.

a-damjuigendemenigteopdedamtoenextratoenampnu_zps283d9dc0.jpg

Amsterdam 7 mei 1945

De situatie is explosief, op straat een feestende menigte , de BS (Binnenlandse strijdkrachten) die bewapend rondloopt en nog volledig bewapende Duisters.
De instructies van Prins Bernhard waren glashelder:

1) De BS mocht niet gewapend op straat.
2) De Duisters hoefden hun wapens niet in te leveren aan de BS maar mochten ze behouden tot het Canadese leger zou arriveren.

Beide instructies lapten de BS Amsterdam aan haar laars.

a-dammei1945bsvoertDuitsersaftoenampnu_zps610d7339.jpg
BS voert Duitse krijgsgevangen af op het Frederiksplein
Voor meer voorbeelden klik hier

7 mei rond 13:00 3 verkenningsvoertuigen van de Polar Bears arriveren op de Dam maar vertrekken weer, ze vinden de situatie explosief.

a-damschietincidentopdedam14toenennu_zpsc52eea66.jpg
De Duitsers zitten op dat moment nog volledig bewapend in het gebouw de Grote Club dat uitkijkt over de Dam

Rond 15:00 schieten de Duitsers vanuit de Grote Club op de menigte.

a-damschietincidentopdedam11toenampnu_zpsc52325ff.jpg
Goed zichtbaar, bewapende Duitsers achter de geopende ramen van de Grote Club

Ik vroeg aan Johan Wieland wat de oorzaak was van de schietpartij en dit was zijn antwoord:

Het meest voor de hand liggende scenario is, dat er op de Nieuwezijds bij de Paleisstraat een schietpartij is ontstaan, waarschijnlijk een Duitser die zich
niet wou overgeven aan de BS
Als reactie daarop zijn de Duitsers in de Grote Club ook gaan schieten.

Er is een foto (van Coesel) waarop 2 Duitsers op hoek Spui/Paleisstraat aangehouden worden. Door velen wordt dit gezien als de start van de
schietpartij. 1 van deze Duitsers zou geprobeerd hebben zijn wapen te pakken en werd daarop neergeschoten. Klopt ook niet; op filmbeelden is te zien hoe beide
Duitsers levend en ongeschonden werden afgevoerd.

Dit in een notendop, en op persoonlijke titel. Er zijn de afgelopen 68 jaar zoveel verhalen geschreven; dronken Duitsers, reaktie op kaalscheren van
moffenhoeren, angst van de Duitsers om door de B.S. en/of menigte op de Dam aangevallen te worden, wie zal het zeggen.
Voor het verhaal van de moffenhoeren hebben we nooit bewijs kunnen vinden, dat is op de Dam wel gebeurd, maar dan een dag later.

We hebben nu 31 bewezen slachtoffers. Het zal wel wat meer kunnen worden als ons onderzoek verder gaat, maar: als de Duitsers met hun zware mitrailleurs voluit
op de menigte hadden geschoten zou het aantal doden een veelvoud daarvan zijn geweest.


Deze foto's zijn door verschillende fotografen op en rond de Dam gemaakt

a-damschietincidentopdedam13toenampnu_zps0534c3ba.jpg
a-damschietincidentopdedamtoenampnu_zps9d300ba0.jpg
Paniek en pogingen eerste hulp te verlenen.

3a-damschietincidentopdedam9_zpsb26bd627.jpg
Hoek Dam-Eggertstraat

a-damschietincidentopdedam8toenampnu_zps941c3f4b.jpg
De BS in het Beurspoortje, op de achtergrond de Bijenkorf

a-damschietincidentopdedam2toenampnu_zpse87b9049.jpg
a-damschietincidentopdedam3toenampnu_zps9d5f58e2.jpg
Binnen enkele minuten is de Dam leeg.


4a-damschietincidentopdedam-Rokintegenover46-48_zps3306bead.jpg
Padvinders voeren een gewonde af op het Rokin, de panden op de achtergrond bestaan niet meer.

a-damschietincidentopdedam12toenampnu_zpsa0110216.jpg
a-damschietincidentopdedam5toenampnu_zps9c13fd5f.jpg
De doden, deze foto is genomen op de Dam tussen de Eggertstraat en Nieuwendijk

a-damschietincidentopdedam4toenampnu_zpsfb163d1f.jpg
Achter het paleis op de Dam op de Nieuwezijds Voorburgswal bleef dit Duitse voertuig achter, aan de kogelgaten te zien is hij beschoten.
Voor de liefhebbers: Opel Blitz Mannschaftswagen

DSC_4683AxelRecke_zps39be68f7.jpg
Een van de weinige overgebleven exemplaren.

Als de schietpartij begint slaat BS-commandant C.F. Overhoff meteen alarm bij Wehrmachtcommandant dr. Schröder en krijgt Hauptmann Bergmann van de Feldgendarmerie mee om de orde te herstellen en het vuren te doen beëindigen de twee lukt het in de Groote Club te komen en de commandant van de schietende Kriegmarine eenheid over te halen het schieten te staken.

bergman-en-overhoff-op-Dam_zps80daa1f7.jpg
Bergmann en Overhoff op de Dam

103_3624_zps0e64b928.jpg
DSCN2300_20131005_134035_zpsafaa8015.jpg
Op de Dam hangt een plaquette deze werd in 1947 onthuld door Bep Vink, in de oorlog commandante van het Rode Kruis, zij heeft op 7 mei 1945 op de Dam veel gewonden geholpen en naar het Binnengasthuis gebracht.

8 mei 1945 de Canadezen arriveren in Amsterdam


a-damIntochtvanCanadesemilitairentijdensdebevrijdingBerlagebrugAmsterdam8mei19452toenampnu_zpsf223d897.jpg
a-damIntochtvanCanadesemilitairentijdensdebevrijdingBerlagebrugAmsterdam8mei1945toenampnu_zps8654ef92.jpg
Opgewacht door een uitzinnige menigte, deze foto is gemaakt op de Berlagebrug, vermoedelijk 8 mei maar omdat er al eerder geruchten waren dat de geallieerden in aantocht waren is het mogelijk dat deze foto op 7 mei is gemaakt toen de mensen voor niets stonden te wachten.

a-damIntochtvanCanadesemilitairentijdensdebevrijdingBerlagebrug8mei1945toenampnu_zps30c22e36.jpg
Canadese voertuigen met burgers op de Amstellaan die nu Vrijheidslaan heet.

a-damBevrijdingsvreugdeop8mei1945opdevrijheidslaantoenampnu_zps4ca39b7b.jpg
Iets verderop, Amstellaan hoek Rijnstraat

a-damBevrijdingAmsterdam8mei19453toen-nu_zpsaab40f71.jpg
Nieuwezijds Voorburgswal

a-damintochtCanadezenopdeNieuwezijdsVoorburgwaltoenampnu_zpsec86f79f.jpg
Nieuwezijds Voorburgswal

a-dam1945Leidsestraathoekkeizersgrachttoenampnu_zps7c5f7664.jpg
Leidsestraat, hoek Keizersgracht

a-damBevrijdingAmsterdam8mei19454toenennu_zpse3269a25.jpg
Mozes en Aäronstraat

a-damBevrijdingAmsterdam8mei19453toenampnu_zpse672f465.jpg
Mozes en Aäronstraat

a-damBevrijdingAmsterdam8mei19456toenampnu_zps3bf38817.jpg
Mozes en Aäronstraat

a-damBevrijdingAmsterdam8mei19452toenampnu_zpsf89a6fe2.jpg
Midden op de Dam

a-damDefiledergeallieerdenCanadezenopdeDamteAmsterdamtoenennu_zps59d2cc6b.jpg
Er werden diverse defilés op de Dam gehouden, de exacte datum van deze heb ik iet kunnen achterhalen.

a-damkalverstraattoenennu1945-2014_zps39f9549b.jpg
Kalverstraat, hoek Spui


a-damAmstelveenseweg-uitgangvondelparktoenampnu_zps424afe0d.jpg
Deze Duitse bus, een Krupp Omnibus OD 4 N 232, bleef achter op de Amstelveense weg, tegen alle instructies in hield de BS de bus met terug trekkende Duitse troepen aan.

De schietpartij tussen leden van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS) en Duitse militairen, op 7 mei, lijkt te zijn voortgekomen uit frustratie.

De Duitser wilde zich niet laten ontwapenen door de BS maar hadden op hun beurt beloofd te wachten op de Canadezen en zich niet uit Amsterdam terug te trekken.

resolve_zpsc67b938b.jpg
Op de achtergrond zichtbaar een gesneuvelde BS'er op de voorgrond een gewonde BS'er met zijn Stengun nog naast zich.

resolve1_zps99501887.jpg
Uiteindelijk was het een gezamenlijk optreden van Duitse en BS officieren die de schietpartij stopte.

http://www.geschiedenis24(...)/Oorlog-in-Blik.html
Andere Tijden besteedde er een deel van een aflevering aan inclusief amateur beelden van de schietpartij
Begin bij 15:15

103_3712_zpsd7b82077.jpg
Ongeveer op de plek waar de bus stond een monument voor 4 gesneuvelde BS'ers
Drie sneuvelden tijdens de schietpartij rond de bus een tijdens een andere schietpartij.

a-damjohannesVermeerstraatBSenDuistersmei1945toenampnu_zps423b5fa0.jpg
Het originele onderschrift van deze foto luidde:
"BS onderhandeld met Duitsers voor de Ortskommandantur aan de Johannes Vermeerstraat in Amsterdam"

x04-1_zps0c5425fd.jpg
Op veel plaatsen in Nederland, ook in Amsterdam, werden "moffenhoeren" en "moffenmeiden" kaal geschoren, met verf besmeurd en soms mishandeld.
(Ik ben er niet 100% zeker van dat al deze foto's in Amsterdam gemaakt zijn)

amsterdamhetoudenationaalmonumentopdedam_zpsafb16f84.jpg
Tussen 1947 en 1956 stond op de Dam een Tijdelijk Nationaal Monument naar ontwerp van de architecten A. Komter en A.J. van der Steur. Het bestond uit een vier meter hoge, gebogen bakstenen muur. Daarin bevonden zich nissen voor urnen met aarde uit de elf provincies, onder meer afkomstig van fusillade- en begraafplaatsen.

dodenherdenking_zps03b0c8db.jpeg
In 1956 was het huidige Nationaal Monument op de Dam gereed.
(Foto niet zelf gemaakt maar uit internet collectie)

facebook_zps1cedadf9.png
Voor meer toen & nu meld je aan op mijn Facebook pagina

[ Bericht 0% gewijzigd door Buster24 op 24-05-2014 10:04:51 ]
Buster24zaterdag 24 mei 2014 @ 06:57
Ik heb de serie zo zorgvuldig mogelijk gemaakt en daarvoor diverse bronnen geraadpleegd.
Soms zijn dingen echter niet helemaal duidelijk en worden bij een foto diverse data genoemd of is het moeilijk te achterhalen wat er precies was gebeurd omdat bronnen elkaar tegen spreken.

Het is goed mogelijk dat ik fouten heb gemaakt bij het samenstellen van dit foto verslag, mocht dat zo zijn voel je vrij een en andere recht te zetten.
SpecialKzaterdag 24 mei 2014 @ 07:34
Goed werk!
Woestijnvoszaterdag 24 mei 2014 @ 11:12
Ziet er weer goed uit.
Nibb-itzaterdag 24 mei 2014 @ 11:29
_O_
IkStampOpTacoszaterdag 24 mei 2014 @ 14:47
Mooi gemaakt. Erg leuk om door te lezen/kijken. ^O^
Buster24zondag 25 mei 2014 @ 17:14
Dank jullie.
Giertjemaandag 26 mei 2014 @ 09:28
puik stukje werk zoals gewoonlijk ^O^
Buster24donderdag 29 mei 2014 @ 15:40
quote:
0s.gif Op maandag 26 mei 2014 09:28 schreef Giertje het volgende:
puik stukje werk zoals gewoonlijk ^O^
^O^

Er komen meer Nederlandse series aan.
Giertjedonderdag 29 mei 2014 @ 15:56
quote:
0s.gif Op donderdag 29 mei 2014 15:40 schreef Buster24 het volgende:

[..]

^O^

Er komen meer Nederlandse series aan.
tof ik hou het uiteraard in de gaten :D
Revanchesvrijdag 30 mei 2014 @ 16:49
_O_ _O_ Mooi gedaan.
Buster24zondag 21 september 2014 @ 23:51
Ik zie nu trouwens dat ze mijn fotodraad hier op FOK op de site ter herinnering aan de schietpartij hebben gezet.

http://de-dam-zevenmei1945.nl/nl/het-nieuws/
Cobra4dinsdag 31 maart 2015 @ 23:25
Hier het verslag van Hauptmann Bergmann. Interessant.
Buster24donderdag 30 april 2015 @ 00:12
De Andere Tijden van 28 april ging o.a. over de schietpartij op de Dam
http://www.npo.nl/andere-tijden/28-04-2015/VPWON_1236047