Farmaceutische industrie: fundament of facade?

Na het zien van een aflevering van Labyrint: De bijbel van de psychiatrie en Making a Killing: The Untold Stort of Psychotropic Drugging, waarin verteld wordt over de DSM, hoe deze tot stand komt en de rol van de farmaceutische industrie in dit hele geheel. Wil ik graag een vraag stellen. Farmaceutische industrie, fundament of facade? In deze documentaires wordt de kijker gewezen op hoe de DSM gebruikt wordt en hoe men alledaagse problemen omtovert in psychische stoornissen. Zo spreekt een psychiater waarvan vrienden aan de DSM V hebben gewerkt over een feestje waar hij aanwezig was. Zijn vrienden waren dolenthousiast over nieuwe diagnoses, waar hij van schrok is dat veel van de nieuwe diagnoses op hem van toepassing was. Niet omdat hij per definitie geestesziek is maar omdat de nieuwe aandoeningen zo ruim gedefinieerd waren dat er veel ‘normale’ mensen onder vallen die geen diagnose behoeven. Zo spreekt hij ook over de rouw die hij heeft ervaren voor zijn overleden vrouw, volgens het classificatiesysteem van de DSM zou deze rouw vallen onder zware depressie. Verder heeft men het over de financiele voordelen die de farmaceutische industrie behaald bij de diagnosestelling en het vervolgens medicaliseren van alledaagse problemen. Er wordt geschat dat de farmaceutische industrie zo’n 600 miljard per jaar verdient aan de verkoop van medicijnen. Nu vraag ik mij het volgende af: is de DSM en vooral de farmaceutische industrie niet te veel gesteld op economische winst in plaats van te streven naar het verbeteren van het menselijk leven?

Paul Verhaeghe heeft geschreven over de neoliberale samenleving waarin wij nu leven en vindt haar ethisch verwerpelijk: een mening waar ik geheel achter sta. Hij noemt in zijn betoog dat alles een product is geworden en gekocht kan worden. Maar het leven is volgens mij geen optelsom van verschillende producten.
Economische winst en controle hierin wordt tegenwoordig beleefd als het bereiken van succes in het leven, een goed waar iedereen naar zou moeten streven. Er wordt steeds meer gestreeft naar individuele winst, wat ten koste gaat van normen en waarden uit ieders mensenleven.
Dit gebeurt in bedrijven, op scholen, bij de mensen thuis en zo ook in de farmaceutische industrie en bij het maken van de DSM. Hoe kan het dat er geheel langs het mensenleven heen gekeken wordt? Iedereen kan toch in zien dat elk persoon gebeurtenissen meemaakt die zorgen voor bijvoorbeeld stress, verdriet, boosheid of verwardheid? Door hieruit stoornissen te diagnosticeren uit de DSM zoals deze nu is geschreven, gebeurd er het volgende. De gedragingen worden losgekoppeld van de situatie van de persoon zoals zijn relaties met anderen en hoe die anderen zich gedragen. Het gedrag wordt los gezien van alles wat etisch,cultureel en sociaal meespeelt. En als de persoon of mensen om deze persoon heen de behoefte hebben meer ‘winst’ of ‘succes’ uit deze persoon te halen, staan de psychiater en de apotheker klaar met een doos pillen. Nu is met winst of succes op zichzelf niets mis. Maar het gaat vaak ten koste van wat de persoon écht nodig heeft, als in liefde, genegenheid, respect em vriendschap. Zo loopt de hulpverlening dus keihard over het leven van de persoon heen die worstelt met bepaalde gedragingen.

Waar de farmaceutische industrie dus vooral op inspeelt, is de economie. Het is geen fundament waarop de hulpverlening kan bouwen, maar een facade. Juist in een samenleving waar veel mensen lam worden gelegd door de sterke drang naar winst, is het nodig een hulpverleningsvangnet te hebben samengesteld waarin meer de nadruk ligt op het sociale, ethische en culturele. Ik pleit dan ook voor een nieuwe DSM waar hier sterk op wordt ingespeeld, om zo de macht van de misplaatste pillenmarkt te kunnen verminderen.