Niets boeit

Donderdagavond 14 september 2000. Daar zit ik; telefoon eraf, biertje bij de hand, video op scherp en de TV weer prominent in de kamer. De aanleiding: Big Brother 2000. De reden: nog steeds een raadsel. Een raadsel dat ik hier en nu toch eindelijk wil oplossen.

Waarom kijkt een -normaal nauwelijks in TV programma’s geinteresseerde- intellectueel zo gefascineerd naar een uitzending van Veronica waarin vrijwel niets gebeurt? Vorig jaar was het antwoord al moeilijk; ik heb me vaak en veel moeten verdedigen en keer op keer uitgelegd waarom ik van het begin af aan zo gefascineerd was door dat omstreden programma. Het was indertijd toeval. In ’99 had ik natuurlijk alle stukken in de serieuze bladen gelezen; er zouden grenzen van beschaving overschreden worden, mensen zouden geexploiteerd worden voor commerciële belangen, Big Brother was de grootste peepshow ooit en een beetje beschaafd mens was niet van zins er ook maar een blik op te werpen.

Stom toevallig zette ik op die gedenkwaardige eerste donderdag toch de TV aan. Het veelbesproken programma had een saaie start; de eerste uitzending verschilde nauwelijks van al die andere Endemol produkties. Een grootschalige aanpak, nogal pompeuze sfeer en een presentatieduo dat niet wist wat het aan het doen was. Hardly my cup of tea en eerlijk gezegd leek het sprekend op de uitzending van vanavond. Toegegeven, Esther Duller zat wat lekkerder in haar vel dan voorloopster Daphne, maar Beau wist net als Rolf X eerder niets te zeggen en deed een beroerde poging spanning en sensatie te suggereren. Vorig jaar was het een uitzending van niks en dit jaar was het eigenlijk niet beter.

Het zou daar toen in '99 bij gebleven zijn; één keer kijken en verder vergeten, ware het niet dat op de aftiteling vermeld werd dat je op internet mee kon kijken in het huis. Ik had nog maar vers kabel en ben nu eenmaal een tech-junkie dus enkele minuten later wierp ik al een blik op wat later beroemd zou worden als ‘DE STREAMS’. Fascinerend, grensverlegggend, beschamend…. Binnen het uur wist ik dat er een voyeur in mij school en dat deze nu zijn coming out beleefde. Urenlang staarde ik gefascineerd naar die postzegel grote beeldjes. Talking heads, maar van vlees en bloed, herkenbaar, menselijk en na korte tijd al vertrouwd. Die nacht werd het laat en dat bleek het patroon voor de komende weken. Ik verwaarloosde mijn werk, staarde non stop naar die schermpjes, leerde namen, gezichten en stemmen te combineren en verdiepte me in de psyche van volstrekt vreemden.

De rest is met recht geschiedenis. Kijken was al snel niet meer genoeg; er moest over gelezen worden. Nieuwsgroepen, forums, mailinglists en gelukkig ook de klassieke pers, allemaal besteden ze er ruim aandacht aan en op het internet bleek je ook te kunnen reageren. Ik las me suf en korte tijd later schreef ik ook zelf wat af. De fascinatie werd een verslaving!
We zijn nu een jaar, een BUS en vele buitenlandse BB’s verder en daar zit ik weer voor de buis. Boeit het me dan weer? Verwacht ik nu oprecht dat er nog leven zit in een programmaformule die ik nu echt wel ken? Geloof ik serieus dat ik het geduld weer opbreng dagelijks te kijken en me te verdiepen in het karakter van mensen die tot vandaag onbekenden waren en normaal alles in zich hebben dat te blijven?
Het goede antwoord is natuurlijk nee. Herhaling is nooit mijn ding geweest. De fascinatie is vanzelfsprekend zoek; ik weet nu wel dat er veel minder gemanipuleerd wordt dan de geruchten op het net toen deden vermoeden, ik begrijp inmiddels hoe het werkt als je een stel mensen onder het oog van de camera’s bijeen brengt en ik ben me er pijnlijk van bewust dat er belangrijker dingen in het leven zijn dan het uitputtend ontleden van het karakter van een stel vreemden.

Ik zat vanavond dus zonder grote verwachtingen voor de buis, niet anders dan vorig jaar. Er bleken meer overeenkomsten met 1999. Idioot genoeg vind ik nu al weer iets van die mensen en zocht ik gelijk weer naar de streams. Net als vorig jaar voel ik me betrokken bij de deelnemers en wil ik daar publiek iets over zeggen. De geheimzinnige uitstraling van BB heeft me dus al weer bij de lurven. Niet omdat ik nu al weer zo enthousiast ben of heftige sympathieen heb (hoewel ik Bianca al erg leuk vind!), maar omdat er toch iets bijzonders aan die groep mensen is. Je vergelijkt het met de Bussers (ja, ja, ik beken zelfs gekeken te hebben naar een paar uitzendingen van Bus 2) en wat me dan zo treft is het bijzondere van de BB’ers. Bij die vermaledijde Bus zijn ze na een week alweer collectief in de ban van De Jalouzie, De Liefde en De Emotie (en niet te vergeten De Roddel). Op het oog zitten er heus een paar redelijk intelligente mensen in die bus, maar er blijft daar binnen niets meer van over. Binnen enkele dagen zie je ze ontaarden en zakken ze gezamenlijk af tot een bedenkelijk peil. Collectieve leegte en persoonlijke kinnesinne gaan al snel overheersen.

Bij BB2000 lijkt alles toch weer anders. De boze voorspellingen lijken achteraf mee te vallen; Hummie is er -zo te zien nog beter dan vorig jaar- in geslaagd om een groep samen te stellen die vrijwel geheel uit autonome types beslaat. Niet alleen een leuke mix van opleiding, leeftijd en achtergond, maar vooral relatief veel mensen die stevig in hun schoenen lijken te staan. Bijna meer dan echte mensen, terwijl je bij de Bus juist denkt dat ze minder zijn dan echte mensen; dat het karikaturen zijn (on a sidenote: denkt u ook niet dat Martin het juist in de bus veel beter gedaan zou hebben? De Jalouzie, de Liefde en zeker de Roddel lagen hem duidelijk goed; hij had hooguit een tekort aan eigen gedachten)

Voorspellen wie er gaat winnen is nu natuurlijk nog erg moeilijk. We gaan ze nog leren kennen en ze zijn te slim om nu al hun hele hebben en houden te tonen. Toch een poging: Bianca is mijn eerste keuze en moet het dan toch weer een man worden, dan scoren Mohammed, Georgio en Leo hoog.

Belangrijker is toch de vraag of het programma weer zo populair wordt. Dat is me nog een raadsel, maar afgaand op die eerste uitzending ben ik bang dat ik zelf toch weer veel ga kijken. Kijken naar echte mensen verveelt blijkbaar niet en gluren zit kennelijk echt in mijn bloed. Grootste verschil met vorig jaar is dat Phileine, de o zo leuke moderatrice van BB99, vanavond naast me op de bank zat te kijken. Van een onbekende mede-poster werd zij tot mijn geliefde. Geen TV-programma had ooit zo’n enorme invloed op mijn persoonlijk leven; ben dus zeer benieuwd wat BB2000 aan zal richten...

Voyeur, wel weer beschaamd, maar nog net niet verslaafd.

Nu dan nog maar een stukje naar aanleiding van de uitzending van vandaag. Het is onderdeel van een schrijfcyclus op www.gesprekvandedag.nl (ze staan daar op het forum, wie ze zoekt vindt ze wel) waarbij dagelijks iemand zijn visie op BB geeft. Ik cover alleen de zondagen en had de eer de eerste donderdag te doen. Of we het volhouden is natuurlijk nog niet zeker, maar het is een leuke bezigheid en hopelijk voor meer mensen aardig leesvoer.

Vertrouwde vreemden

Toch raken ze al vertrouwd. Het geheim van BB vorig jaar: je kende die mensen op het laatst door en door. Nu, na totaal anderhalf uur televisie, begint het gek genoeg al: het worden bekenden. Verbijsterend om te constateren, maar ik kan niet anders. Ik zag net de zondag uitzending en bij de herhaling van de eerste beelden merkte ik al het verschil. De eerste keer zeggen de nieuwe bewoners je totaal niets, zijn het gewoon nog indringers in –ons- BB huis en heb je nog totaal andere associaties bij al die mensen.

Jolanda kwam over als een onzeker mens die dat probeerde te verstoppen door provinciaals Haarlem te shocqueren met een rubber rokje, Zo’n type dat van zichzelf steeds beweert ‘lekker gek te zijn’ was natuurlijk totaal misplaatst in de BB-groep en zou er als home made excentriekeling met een bespottelijke outfit rap weer uitvliegen. Een paar uitzendingen later heb ik al veel meer respect voor haar. Ze is inderdaad van nature wat onzeker, maar ze heeft blijkbaar heel goed geleerd daar mee om te gaan. Ze oogt in die groep vrij ‘naturel’ en da’s knap voor iemand die zoveel aan haar uiterlijk sleutelt. Ze is niet bang, niet geforceerd afwijkend en ik schat haar kansen om nog lang in de groep te zitten nu veel hoger in. In de herhaling vond ik die hoed haar al best goed staan.

Onze tapijtenverkoper met de naam en het postuur van de beroemde bokser leek me een waardig representant van multi-cultureel Nederland. Een degelijke jongen die zijn verblijfsvergunning ruim verdiend had: sprak prima Nederlands, werkte hard voor de kost en verblijdt in zijn vrije tijd stokdove bejaarden met een soundmix-showtje. Als toegift had hij nog een zoontje waar hij vertederd over sprak. Vaders, etnische minderheden en mensen met vetzucht konden zich collectief herkennen in deze goedlachse krullebol. Ali was een fantastische, politiek correcte zet, van Veronica.

Na een paar dagen moet ik bekennen dat ik me vreselijk vergist heb in die jongen! Zelden zo’n zelfzuchtig stuk vreten gezien. Een overdosis positieve discriminatie heeft hem kennelijk de nek om gedraaid; hij is niet meer in staat fouten in zich zelf te erkennen. Mohammed, vertel, waarom hebben mensen oren? Da’s toch duidelijk, mijn zoon: om naar Mohammed te luisteren. Waarom hebben mensen een mond? De mensen hebben een mond gekregen om te zeggen hoe fantastisch Mohammed zingt. Het concept gesprek is onze wandelende juke-box onbekend. Hij meldt hoe het zit en de rest mag applaudisseren. Tot overmaat van ramp schuilt er een artiest in Ali. Wat heet; Ali staat zwanger van het talent en dat wil hij ons laten weten. Het verklaart vast zijn enorme omvang. Ik mag voor hem hopen dat die artiest snel uit hem gedreven wordt. Hij wordt er beslist een beter mens van en kan gelijk die oversized T-shirt jurkjes uit zijn garderobe verwijderen. Big Brother zal het in ieder geval snel zonder hem moeten doen; Ali wordt de eerste bewoner die eendrachtig door de hele groep over de schutting geflikkerd wordt. Hoop voor hem dat ze nog willen wachten tot donderdag!

Leo is er ook bij. Dat weet hij zelf donders goed en dat is ook het probleem van die vent. Hij is nou echt zo’n type dat je ‘aanwezig’ noemt. Leo is er altijd bij! Bij de eerste kennismaking voorzag ik ook voor hem een snelle aftocht. Druk type dat zich etaleerde als de snelle zakenman met een onafscheidelijk mobieltje. On second thought begrijp ik dat Leo vooral zo aan zijn zaktelefoontje hechtte omdat Leo graag wil COMMUNICEREN. En niet een beetje ook. Leo wil met iedereen Een Goed Gesprek voeren. Dat lijkt me niet altijd mee te vallen voor Leo’s omgeving; die zullen het vast niet erg vinden dat hij een tijdje zonder telefoon zit.

In de BB-setting pakt zijn houding nog niet zo slecht uit. Het goede van Leo is dat hij praat en luistert. Hij lijkt me oprecht geinteresseerd in de verhalen van de anderen en krijgt daardoor een sterke positie in de groep. Hij levelt met iedereen door zich tot spreekbuis van de zwakkeren te maken en als een ware broeders hoeder door het huis te trekken. Hij doet me denken aan een soort 21e eeuwse hopman; steeds bezig met de groep, maar ook immer aanwezig als er een ‘uitdaging’ is. Leo mist geen gelegenheid om zich te bemoeien met de praktische zaken van het BB huis. Hij is erbij als er water gekookt wordt, brood gebakken of bedden verdeeld. Leo zit on top of things en redt dat kennelijk allemaal zonder een dagelijkse cup-a-soup.

Zoveel goeds in een persoon; daar moet wel een luchtje aan zitten. Het zou me niet verbazen als Leo de banden van vorig jaar goed bestudeerd heeft en een mix uitprobeert van Karin’s zorgdrift, Willem’s kookmonopolie en Ruud’s sterke aanwezigheid in de groep. De sterke kanten van de nummers twee, drie en vier van ‘99 in één persoon als zelf geconstrueerde formule voor de winst in BB2000. Jammer voor hem, maar ik ben toch bang dat het niet gaat werken. Hij kan er heel ver mee komen, maar hij is daarmee nog geen Bart. Die unieke combinatie van eigenwijsheid, autonomie, kwetsbaarheid en charme mist hij totaal.
Volgende week bespreken we er weer een paar; kijken wie in deze groep die unieke mix dan wél in zich heeft.

[edit] Link naar GvdD werkend gemaakt [/edit]

[Dit bericht is gewijzigd door Danny op 17-09-2000 21:16]

Weathermenlief van jullie om zo hartelijk te reageren. Yes, ook Phil en ik eten inmiddels samen beschuitjes (krijg je ervan als je samenwoont )

Zij schrijft overigens, net als een aantal anderen, ook regelmatig een stukkie over BB op GVdD. Leuk leesvoer! De link heeft Danny hierboven al in een opwelling van grootsheid zelf toegevoegd.

Waardeer dat overigens zeer Danny! Ben al sinds de grote waterscheiding ervan overtuigd dat beide sites elkaar eerder aanvullen dan beconcurreren. Jullie zijn met recht Dé jongerensite van Nederland (zei ik oveigens al in de Consumentengids van Maart (?) 2000; het zou me niks verbazen als ik daar eigenlijk het copyright op had ), ik draag dat dan bij deze aan jou over).

Anyway gun ik Fok die titel dus van harte. Jullie de Nieuwe Revu, wij de Groene is ook een mogelijke omchrijving. Gaat mij niet om de benaming, we hebben het afgelopen jaar laten zien prima naast elkaar te kunnen bestaan. Ook bij BB2000 gelukkig; voor de streams en de laatste nieuwtjes moet je natuurlijk gewoon op Fok zijn. Voor de beschouwingen is GVdD een prima aanvulling.

P.S. Coos, de pen staat altijd op scherp, maar niet altijd zijn er zulke makkelijke slachtoffers als in BB2. Als ze zo doorgaan zakken ze af naar Bus niveau en geloof me een erger scheldwoord kan ik me niet voorstellen!