Allereerst wil ik duidelijk maken dat ik slechts 21 jaar oud ben. Voor de oudere zolderzitters onder ons zal het makkelijk zijn om mij niet serieus te nemen. Laat ik vooropstellen dat ik jullie langere levenservaring erken, maar ook als je 21 jaar bent, is er een belangrijk deel van je leven reeds vervlogen en heb je recht van spreken. Langere ervaringstijd wil niet per definitie zeggen dat je die ervaring ook daadwerkelijk opgedaan hebt. Staar je niet blind op dergelijke drogredenen. Het is beter om ergens tijdig achter te komen dan achteraf.
Dan nu het punt dat ik aanhalen wil. Weet je nog dat je als klein kind naar de videotheek ging om een VHS te huren? Natuurlijk zijn we blij met de technologische en wetenschappelijke vooruitgang. Natuurlijk moeten we ook onze geschiedenis herinneren en koesteren, zonder vast te blijven zitten. Vooruit kijken, al dan niet met behulp van achteruit kijken, is uitermate belangrijk. Jawel, soms dient er harmonie tussen twee tegenstellingen gevonden te worden. Elektrische stroom loopt niet als er niet twee tegenpolen zijn. Redoxreacties vinden niet plaats zonder oxidator of zonder reductor. Zo ook dienen wij onze ambivalente intuïties te volgen, zonder een tunnelvisie te vormen.
Maar de sfeer van vroeger, die was zo anders. Wellicht is deze constatering te wijten aan mijn leeftijd. Er bestaat een probabiliteit dat mijn jongere hersenen de wereld om mij heen anders ervoeren dan mijn verouderde hersenen. Maar ik durf met enige zekerheid te stellen dat de wereld om mij heen ook echt anders was. Mensen waren opener, vriendelijker. Minder gefocust op nietszeggende zaken als werk en carrière. Werk was iets wat je voor de kost deed en niet meenam naar huis. Het geld dat je ermee verdiende, daar kocht je je brood van. Zo simpel was het. Nu echter, moet je werk onderdeel uitmaken van je hele leven. Als je een simpele vakantiebaan bij een multinational hebt, word je al gelijk doodgegooid met irrelevante informatie over de geschiedenis en het functioneren van dat bedrijf. Alsof je je hele leven aan het bedrijf gaat wijden, terwijl je er maar vijf weken werkt. Laat staan met 'echte' beroepen. Ze vreten je op. Je wordt er een slaaf van.
Maar hé, de 'loonslavenklacht' is reeds voldoende uitgemolken in KLB, hoewel we zo'n menselijke misstap natuurlijk nooit dienen te accepteren. Of het gerelateerd is aan deze verkeerde focuspunten en prioriteiten van de mensen weet ik niet, maar de mens zelf is nu ook anders dan vroeger. Je zou zeggen dat taboes met de tijd doorbroken worden en er alleen maar vooruitgang plaatsvindt, maar niets is minder waar. Iedereen neukt er tegenwoordig op los, maar zijn we echt over het taboe 'seks' heen? Ik geloof het niet. Terwijl enkele ongewassen, langharige jongeren enkele decennia geleden al vrije en experimentele seks probeerden aan te moedigen, zijn we er niets op vooruit gaan. Je als een hoer gedragen heeft niets met vrije seks te maken. Ik schrijf seks en de daarmee gepaarde lust niet af, maar je hoeft de magie er niet vanaf te halen. Ik denk dat het daar een beetje misgaat. En wat dacht je van homoseksualiteit? In een land als Nederland, waar we zogenaamd heel tolerant zijn (ik noem het schijntolerantie, deze heeft voornamelijk als doel het omhoog schroeven van het eigen imago), is er nog steeds zeer ernstige sprake van homofobie. Uitspraken als "ik vind het best als hij homo is, zolang hij zich maar niet als nicht gedraagt en van mijn kont afblijft", zijn allesbehalve tolerant.
In de jaren 60 was er ook sprake van een stroom gastarbeiders. Hoewel er wel enige vorm van xenofobie was, was dat niemand kwalijk te nemen, want zoiets was voor beide partijen natuurlijk erg nieuw en ingrijpend. Na enkele jaren ging het echter goed. Ik heb toen niet geleefd, dus ik spreek niet uit ervaring, maar volgens mij ontstond er een hechte band tussen fatsoenlijke gastarbeiders en open minded Nederlanders. Ik heb veel mooie dingen gezien en gehoord van deze samenwerking. De multiculturele samenleving was geslaagd. Kebabzaken waar tevens een patatje met geserveerd wordt. Ik noem maar wat. Het is eigenlijk heel mooi. Nu is dat anders. Na de jaren 80 ging het denk ik bergafwaarts. De xenofobie kwam terug, dit keer niet door de verrassende samensmelting van culturen, maar door ongegronde nationalisme en generalisatie. Daar we vroeger jongeren hadden die kattenkwaad uithaalden, hebben we nu heuse jonge bendes die criminele acties uitvoeren. En de Nederlander die daar niet mee om kan gaan.
En nu eigenlijk het gedetailleerde en wellicht persoonlijke onderwerp dat me tot nadenken aanzette. De VHS van de videotheek. Als klein kind ging ik met een aantal lui wel eens films kijken. Midden in de lente of zomer (je kent ze wel, de zomers van eind jaren 90 en begin 2000, toen de zon nog echt scheen) met een aantal kinderen de fiets op en op avontuur gaan. Je naar de videotheek begeven om daar naar de horrorafdeling te lopen. De schedel op de cover van Evil Dead II doorboorde je ziel met zijn blik. De gespijkerde kop van Hellraiser deed je rillen. En je maakte een keus. Samen met je vrienden, amper 10 jaar oud, koos je voor A Nightmare on Elmstreet. Je had al veel verhalen over Freddy gehoord, maar je mocht nooit kijken omdat het toen nog eng in plaats van camp was. Je ging naar de kassa en kreeg de film mee. Het maakte niet uit of je 10 jaar was, terwijl de film 18+ was. Het maakte die filmgeek achter de kassa geen donder uit of je keiharde gore, tieten of zelfs schaamhaar ging zien. Jij wil een film kijken, hij wil zijn geld. Tegelijkertijd kocht je een pakje peuken voor je ouders. Zo ging dat. Vroeger kon je alles maken. Regels werden niet streng nageleefd en er heerste een veel chillere sfeer.
Dat is wat ik probeer te zeggen, mensen. Ik wil weer 10 jaar kunnen zijn en zonder problemen ANOEM kunnen huren. Wegscheuren op mijn fiets, terwijl de mensen vriendelijk lachen en groeten. Thuis het pakje peuken aan mijn ouders kunnen geven en met mijn maatjes heel stoer de film kijken. Lachen om de tieten.
Diezelfde nacht niet meer kunnen slapen.
Dat is vrijheid.
This isn't even my final form.