Het Astronomie Topic #6

21-12-2011

Raket met Nederlander André Kuipers gelanceerd


© reuters


© getty

De Nederlandse astronaut André Kuipers is op weg gegaan naar het internationale ruimtestation ISS. Een Sojoezraket met Kuipers werd vandaag gelanceerd vanaf de ruimtebasis Bajkonoer in Kazachstan. Aan boord zijn ook de Rus Oleg Kononenko en de Amerikaan Don Pettit. Kuipers en zijn twee reisgenoten komen vrijdag aan bij het ISS.

Het ruimtestation is de woning van Kuipers voor de komende vijf maanden. In mei keert hij terug op aarde. Geen Nederlander is ooit zo lang in de ruimte geweest. Kuipers verbleef in 2004 al anderhalve week in de ruimte. Wubbo Ockels en de Nederlandse Amerikaan Lodewijk van den Berg maakten in 1985 een ruimtereis van een week.

Kuipers zal in de ruimte 57 wetenschappelijke experimenten uitvoeren. Zo zal hij kijken wat langdurige gewichtloosheid doet met het menselijk lichaam. Ook wil hij kinderen het belang van ruimtevaart en wetenschap duidelijk maken. (anp/eb)

(HLN)

quote:

Op donderdag 22 december 2011 10:59 schreef SpecialK het volgende:
Een Rus, een Amerikaan en een Nederlander zitten in een ruimtecapsule (maak af)

als dat maar goed gaat

quote:

Op donderdag 22 december 2011 13:30 schreef Googolplexian het volgende:

The View from Space - Countries and Coastlines

22-12-2011

Complexe moleculen ontdekt op Pluto



Nieuw onderzoek wijst erop dat zich op het oppervlak van Pluto hele complexe, organische moleculen bevinden.

Wetenschappers trekken die conclusie nadat ze Pluto met behulp van de Hubble-telescoop bestudeerden. Het oppervlak van Pluto bleek ultraviolet licht te absorberen. Dat wijst erop dat zich op het oppervlak complexe moleculen bevinden. Bijvoorbeeld koolwaterstofmoleculen.

De moleculen ontstaan waarschijnlijk doordat zonlicht of kosmische straling een reactie veroorzaakt met methaan of stikstof op Pluto. Maar belangrijker nog dan het ontstaan van de moleculen zijn de gevolgen die de aanwezigheid van de moleculen heeft. Het is namelijk heel goed mogelijk dat de moleculen mede verantwoordelijk zijn voor de roodachtige kleur van Pluto.

De onderzoekers zijn in hun nopjes met hun ontdekkingen. “De ontdekking die we met Hubble hebben gemaakt herinnert ons eraan dat ons nog veel meer spannende ontdekkingen te wachten staan als het gaat om de samenstelling en de ontwikkeling van het oppervlak van Pluto,” vertelt onderzoeker Alan Stern. Flink wat van die ontdekkingen zullen gedaan worden door New Horizons: een ruimtevaartuig dat op dit moment nog onderweg is naar Pluto en er in 2015 moet arriveren.

(Scientias.nl)

21-12-2011

Gewichtloos proefkonijn

Kuipers gaat onderzoek doen, ook aan zichzelf
Door: Bruno van Wayenburg

André Kuipers is gisteren de ruimte in geschoten tijdens een spectaculaire nachtlancering in Baikonoer, Kazachstan. Maar morgen moet hij al aan het werk met wetenschappelijke experimenten, het officiële doel van het Internationale Ruimtestation. Een overzicht van proefjes.


Lancering Kuipers
© Sander Koenen

De lancering van vanmiddag.Gesis, een kleine vlam, en dan opeens is er een helgeel licht onder de Sojoez-FG-raket waar André Kuipers en zijn collega's Oleg Kononenko en Don Pettit in zitten, slechts negenhonderd meter van het toeschouwersplatform. Het geruis zwelt aan tot een razend gebulder, de Sojoez komt los, en stijgt, en stijgt.

In de ijskoude Kazachtaanse nacht verlichten de vlammen de sneeuw heldergeel. Je zou kunnen lezen bij het licht, maar iedereen kijkt naar de raket, die hoger en hoger stijgt, en verandert van een kleine zon tot een sterretje. 180...190... zegt een stem in het Russisch, 'de vlucht is normaal'...

Pas na ruim acht minuten wordt er geapplaudisseerd. Dan zijn de drie rakettrappen afgeworpen, en is het Sojoez-ruimtevaartuig in een baan om de aarde gebracht. De lancering is geslaagd. Nog twee dagen lang moeten de mannen gestaag de vorm van hun baantje om de aarde aanpassen om vrijdag netjes bij het Internationaal Ruimtestation aan te meren, maar terugvallen zullen ze nu niet meer.

Kuipers krijgt het druk, de komende weken. Hij moet wennen aan het gewichtloze leven in het ruimtestation, waar alle spullen altijd wegzweven en kwijtraken. Er moet worden uitgeruimd, ingeruimd en opgeruimd, en wetenschappelijke experimenten, de bestaansreden van het ruimtestation, moeten worden ingezet.

Vers bloed

Het eerste meteen al op de dag van aankomst. 'André moet echt meteen aan de gang voor proef KUBIK-ROALD2', zegt Hilde Stenuit, die namens de ruimtevaartorganisatie ESA verantwoordelijk is voor Kuipers' wetenschappelijke programma, dat op vijf minuten precies is ingeroosterd. 'Hij moet aan de gang met bloed van vrijwilligers, geprikt op de dag van lancering. Na langer dan twee dagen gaat dat dood.'

Het is inmiddels bekend dat gewichtloosheid het immuunsysteem aantast, maar hoe dat precies in zijn werk gaat niet. KUBIK-ROALD2 test het vermoeden dat de neurotransmitter anandamide een rol speelt, een stof die signalen tussen zenuwuiteinden overbrengt.

Kuipers, arts van opleiding, heeft ook veel andere biologische en medische proeven in zijn pakket. Het ontbreken van zwaartekracht heeft een flinke invloed op het menselijk lichaam: het immuunsysteem verzwakt, astronauten verliezen spier- en botmassa - zeker als ze niet trainen - en de vloeistofhuishouding verandert doordat het bloed niet meer naar beneden getrokken wordt.

Astronautenlook

Vandaar de typische astronautenlook: een gezwollen gezicht en 'dunne beentjes'. De bloeddruk neemt af, en na terugkomst kunnen langdurige ruimtevaarders niet lang staan zonder flauw te vallen. Ook de energiehuishouding en het ruimtelijk oriëntatievermogen veranderen. Het zijn allemaal zaken waarvoor Kuipers zijn eigen proefkonijn zal zijn.

Het enige door Nederland geleide experiment is een onderzoek naar ruimtehoofdpijn. 'Astronauten zijn niet zomaar gezonde mensen, maar echt supergezonde mensen', zegt Alla Vein, hoofdpijnonderzoekster aan het Leids Universitair Medisch Centrum.

Op aarde hebben ze zelden tot nooit hoofdpijn, maar boven kan dat veranderen. Twaalf van de zeventien astronauten die Vein en collega's ernaar vroegen, had tijdens een verblijf hoofdpijn gehad, soms zelfs zo zwaar dat het voelde 'alsof mijn hoofd explodeert'. Een astronaut kreeg de aanval tijdens een ruimtewandeling.

Niet door ruimteziekte

Maar hoe komt dat? Een bekend verschijnsel onder ruimtevaarders is ruimteziekte, een plotseling opkomende misselijkheid en duizeligheid. Daar werd de ruimtehoofdpijn aanvankelijk ook mee geassocieerd. Maar uit de inventarisatie van Vein bleek dat de samenhang maar dunnetjes was. 'We vermoeden dat het zelfstandig verschijnsel is.'

Bepaald een nijpend gezondheidsprobleem is astronautenhoofdpijn natuurlijk niet, met nog geen honderd actieve astronauten ter wereld, die er bovendien ook nog nauwelijks last van hebben. 'Maar ons doel is om deze hoofdpijn te classificeren, en uiteindelijk ook beter te begrijpen', zegt Vein.

Daarvoor moeten Kuipers en op den duur nog twintig astronauten elke week in het ISS een hoofdpijnvragenlijstje afwerken: hoe lang, wanneer en waar, en ook hoe erg? 'Dat is preciezer dan ons eerdere, terugblikkende onderzoek', zegt Vein. 'Je kunt bijvoorbeeld terugkijken naar andere parameters van het ISS, zoals de zuurstof en CO2-concentratie.'

Het zou kunnen dat de hoofdpijn samenhangt met de toegenomen vloeistofdruk in het hoofd, al is dat niet zeker. Vein: 'uiteindelijk willen we hiermee ook andere hoofdpijn beter begrijpen, en daarmee patiënten helpen.'

Natuurkunde in het pakket

Maar Kuipers is niet alleen getraind voor proeven door Kuipers op Kuipers, in zijn pakket zitten natuurkunde. Sommige van de proeven maken gebruik van het gebrek aan gewichtloosheid in het ISS, een omstandigheid die op aarde moeilijk langdurig na te bootsen is. Bijvoorbeeld Geoflow-2, een model-aarde in een baan om de aarde.

'Geoflow-2 bestaat uit twee metalen bollen met daartussen een visceuze olie', zegt stromingsleer-expert Christoph Egbers van de Technische Universiteit van Cottbus in Duitsland. 'Tussen de bollen is een temperatuurverschil, en ook een elektrische spanning van 6000 volt.'

Die spanning wekt in de olie een soort nep-zwaartekracht in de richting van de binnenste bol op, net zoals dat binnenin de aarde het geval is. Onder de aardkorst zit vloeibaar magma, dat langzaam stroomt onder invloed van de zwaartekracht en temperatuursverschillen. Die stromingen veroorzaken het aardmagnetisch veld, en ze hebben invloed op het schuiven van de aardplaten. Goed begrepen zijn zulke stromingen nog lang niet, vandaar de proef, die computerberekeningen moet aanvullen.

'We simuleren het magma met nonanol, een soort olie die snel stijver wordt naarmate hij kouder wordt', zegt Egbers. De elektrische spanning, die om veiligheidsredenen niet hoger mag dan zes kilovot, levert een nepzwaartekracht op die overeenkomt met een tiende van de echte versie. De nep-aarde kan, net als de echte, zelfs draaien, wat de vergelijkingen nog ingewikkelder maakt met middelpuntvliedende krachten en Corioliskrachten. Dat zijn de krachten die in de atmosfeer de draaikolkvorm van orkanen veroorzaken, die ook onder de aardkorst een rol spelen.

Alleen als het mis gaat

'We onderzoeken de vloeistof als hij bijna turbulent wordt, zoals in de aarde ook wel gebeurt', zegt Egbers. De proef, die nu al aan boord is, kan volledig op afstand bediend worden, verzekert hij. 'Hij zit achter een instrumentenpaneel in het ruimtestation, en jullie astronaut hoeft er eigenlijk alleen iets aan te doen als er iets mis gaat.'
De robotisering rukt op, ook in de bemande ruimtevaart, en voor veel andere fysische proeven hoeft Kuipers maar weinig te doen, behalve in noodgevallen. Dat geldt ook voor de proef SOLAR, die aan de buitenkant van het station bevestigd is om precieze metingen te maken van de elektromagnetische straling van de zon, die van belang zijn voor klimaatmodellen.

Al sinds de Apollo-vluchten in de jaren zestig melden astronauten plotselinge lichtflitsen te zien. Aanvankelijk waren ze bang voor gek versleten te worden, maar later werd duidelijk dat het om kosmische straling ging, energetische deeltjes die dwars door het hoofd van de ruimtevaarder schoten en zijn netvlies beroerden.

Schadelijk zijn de flitsen zelf niet, maar op de lange duur is ioniserende straling wel kankerverwekkend, en dus een gezondheidsrisico. Met de proeven TRITEL en DOSIS-3D wordt het stralingsniveaus in het ISS in kaart gebracht, en met met de proef Altea-Shield kan Kuipers er ook wat aan doen. 'Daarbij gaat hij onderzoeken hoe verschillende materialen tegen hoge en lage energetische straling beschermen, zodat we ze kunnen gebruiken als schild', vertelt Stenuit van de ESA. 'Het gaat om de stralingssoorten die we op aarde moeiljk kunnen nabootsen. Maar als we ooit naar Mars willen, moeten we onderzoeken hoe we ons daartegen kunnen beschermen.'

Of we dat allemaal willen is de vraag, maar zolang er mensen als André Kuipers zijn, moeten ze te vinden zijn. Al was het maar om op Mars proefjes te doen.

(Wetenschap24.nl)

27-12-2011

Speuren naar buitenaardse voorwerpen op de maan



In een artikel in het tijdschrift Acta Astronautica stellen Paul Davies en Robert Wagner van de Arizona State University voor om een speurtocht te starten naar mogelijke buitenaardse voorwerpen of bouwwerken op de maan.

Via een 'citizen science'-project zou het grote publiek ingschakeld kunnen worden bij het zorgvuldig bekijken van de talloze gedetailleerde foto's van het maanoppervlak die gemaakt worden door de Amerikaanse Lunar Reconnaissance Orbiter. Op die manier zouden kunstmatige structuren ontdekt kunnen worden die op de maan zijn achtergelaten door buitenaardse beschavingen die in het verleden eventueel een bezoek aan de aarde hebben gebracht.

De gedachte achter het voorstel is dat aliens die de aarde en haar bewoners willen bestuderen, dat vermoedelijk bij voorkeur doen vanaf de maan, waar voorwerpen en bouwwerken bovendien veel langer bewaard blijven omdat er geen sprake is van wind- en watererosie.

In de sciencefictionfilm 2001: A Space Odyssey van Stanley Kubrick en Arthur C. Clarke wordt in de grote maankrater Tycho een 'alien artefact' gevonden, dat daar in de prehistorie is achtergelaten door buitenaardse bezoekers.

(allesoversterrenkunde)

05-01-2012

Europese Zuidelijke Sterrenwacht viert 50-jarig bestaan



Dit jaar bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) vijftig jaar. Dat wordt gevierd met allerlei evenementen en publieksactiviteiten.

Eigenlijk omvat ESO drie afzonderlijke sterrenwachten, die allemaal in het noorden van Chili te vinden zijn. De eerste werd gebouwd op de 2400 meter hoge berg La Silla. Deze sterrenwacht is uitgerust met verscheidene optische telescopen met spiegeldiameters tot 3,6 meter, waaronder de New Technology Telescope - de eerste telescoop ter wereld waarbij gebruik werd gemaakt van computergestuurde, actieve optiek.

In 1999 werd op de berg Paranal de tweede sterrenwacht in gebruik genomen. Hier bevindt zich onder meer de Very Large Telescope - een viertal 8,2-meter telescopen die tot de grootste optische telescopen ter wereld behoren.

Op de Chajnantor-hoogvlakte werkt ESO, samen met Noord-Amerikaanse en Oost-Aziatische partners, momenteel aan de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) - het grootste astronomische project van dit moment. ALMA bestaat uit 66 schotelantennes van hoge precisie die als één instrument de bouwstenen van sterren, planetenstelsels, sterrenstelsels en het leven zullen onderzoeken. De bouw van ALMA zal in 2013 voltooid zijn, maar voor een deel is de array al sinds 2011 in bedrijf.

Ter gelegenheid van het jubileum organiseert ESO dit jaar onder meer een wetenschappelijk symposium, een reizende tentoonstelling en een groot verjaardagsgala. Ook zullen een documentaire en een rijk geïllustreerd boek over de geschiedenis van ESO worden uitgegeven.

Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

09-01-2012

Mysterieuze donkere materie in het heelal in kaart gebracht



Een internationaal team van astronomen is erin geslaagd de meest uitgebreide kaart ooit te maken van de mysterieuze donkere materie die 25 procent van de massa van de kosmos zou uitmaken. Dat is vandaag bekendgemaakt, op de jaarlijkse bijeenkomst van de American Astronomical Society in de Texaanse stad Austin. Er was reeds lang naar deze studie uitgekeken.

Optisch onzichtbaar
Volgens Catherine Heymans van de Universiteit van Edinburgh en Ludovic Van Waerbeke van de Universiteit van British Columbia in Canada is de kaart het resultaat van computersimulaties. De verificatie was echter moelijk omdat de donkere materie per definitie optisch onzichtbaar is. Ze is enkel waar te nemen door de gravitationele kracht die zij op andere materie uitoefent.

tien miljoen sterrenstelsels
De astronomen zijn vertrokken van de analyse van tien miljoen sterrenstelsels in vier verschillende gebieden van de kosmos. Het merendeel bevindt zich op zes miljard lichtjaar, dus ongeveer de helft van de leeftijd van het universum (die 13,7 miljard jaar zou zijn). Om de donkere materie te omschrijven, bestudeerden de wetenschappers de verstoring van het licht door de massa's donkere materie terwijl dit licht zijn lange reis maakt naar de Aarde. (afp/adha)

(HLN)

10-01-2012

Grootste en heetste cluster sterrenstelsels op verre afstand ontdekt

Een internationaal team heeft, met de VLT-telescoop in Chili en met de Amerikaanse röntgensatelliet Chandra, een extreem hete, zware, jonge cluster van sterrenstelsels onderzocht - de grootste die ooit in het verre heelal is waargenomen. Dat heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO gemeld.

De pas ontdekte cluster kreeg de bijnaam 'El Gordo', Spaans voor 'groot' of 'dik'. Hij bestaat uit twee afzonderlijke subclusters die aan snelheden van miljoenen kilometers per uur met elkaar in botsing zijn. De cluster is zo ver weg, dat zijn licht er zeven miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken.

"Deze cluster is de zwaarste en heetste die tot nu toe op deze afstand of daar voorbij ontdekt is", zegt Felipe Menanteau van Rutgers University, die het onderzoek heeft geleid.

Donkere energie
Clusters zijn de grootste door zwaartekracht bijeengehouden objecten in het heelal. Hun ontstaansproces, waarbij kleinere groepen van sterrenstelsels zich verenigen, hangt sterk af van de hoeveelheid donkere materie en donkere energie die op dat moment in het heelal aanwezig was. Het onderzoek van clusters kan dus licht werpen op deze duistere componenten van de kosmos, zegt de ESO.

Het team, onder leiding van astronomen uit Chili en van Rutgers University, ontdekte El Gordo door een afwijking in de kosmische achtergrondstraling. Deze zwakke gloed is het restant van het eerste licht van de Oerknal, de extreem hete en compacte oorsprong van het heelal, die ongeveer 13,7 miljard jaar geleden plaatsvond. (belga/adb

(HLN)

11-01-2012

Astronomen bepalen kleur van de Melkweg



Astronomen van de universiteit van Pittsburgh hebben vastgesteld dat de naam 'Melkweg' voor ons melkwegstelsel meer dan gepast is. Een nieuwe kleurbepaling laat namelijk zien dat de Melkweg ongeveer zo wit is als pasgevallen sneeuw.

Het bepalen van de kleur van de Melkweg lijkt een nogal triviale onderneming, maar wordt bemoeilijkt door het feit dat wij ons stelsel niet van een afstand kunnen bekijken. Hierdoor wordt onze indruk van de Melkweg verstoord door naburige gas- en stofwolken. Het overzicht ontbreekt.

Om dat probleem te omzeilen, hebben de astronomen de kolossale database van de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) doorgespit op andere sterrenstelsels die sterke overeenkomsten met de Melkweg vertonen. Daarbij is met name gelet op het aantal sterren in deze stelsels en het tempo waarin zij nieuwe sterren produceren - twee factoren die bepalend zijn voor de helderheid en kleur.

Uit het onderzoek blijkt dat ons melkwegstelsel ongeveer het midden houdt tussen de rode sterrenstelsels, die vrijwel geen nieuwe sterren produceren, en de blauwe sterrenstelsels, die rijk zijn aan jonge, hete sterren. Dat betekent dat hoewel ons stelsel nog wel nieuwe sterren produceert, de stervormingsactiviteit wel afneemt. Over enkele miljarden zal de Melkweg waarschijnlijk een veel saaier sterrenstelsel zijn geworden, dat grotendeels uit sterren van middelbare leeftijd bestaat.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

12-01-2012

Ruimtetelescoop Hubble stoot op verst verwijderde supernova


© reuters

De Amerikaans-Europese Hubble Ruimtetelescoop (HST) heeft diep in de kosmos de zwakke gloed ontdekt van een supernova, een ontploffende ster, zo heeft het Amerikaanse ruimtevaartbureau NASA meegedeeld.

Bij een gerichte ambitieuze zoekactie met zijn WFC-3 camera vond de HST de supernova op 9 miljard lichtjaar van ons. Het spektakel kreeg de naam SN Primo.

De supernova behoort tot type Ia van supernovae, een klasse die een belangrijke rol speelt bij de bepaling van de afstanden van verre sterrenstelsels. SN Primo is de verste supernova in zijn soort waarvan de afstand via spectroscopische waarnemingen is bevestigd.

Verre supernova's als deze moeten duidelijk maken of deze objecten ook op de allergrootste afstanden nog betrouwbare kosmische meetlatten zijn. Door de snelheden te meten waarmee deze supernova's zich ten gevolge van de uitdijing van het heelal van ons verwijderen, is na te gaan hoe de uitdijing van het heelal in de loop der tijden is veranderd.

Daarbij moet de ontdekking ook meer leren over de aard van de mysterieuze donkere energie, de afstotende kracht die ervoor zorgt dat het heelal steeds sneller uitdijt. (belga/kve)

(HLN)

11-01-2012

ALMA bevestigt theorie over evolutie sterrenstelsels



Met de in aanbouw zijnde Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in Chili hebben Amerikaanse radioastronomen ontdekt dat er in quasars - de heldere kernen van actieve sterrenstelsels - vrijwel geen stervorming optreedt. De ontdekking bevestigt een populaire theorie over de evolutie van sterrenstelsels. Volgens die theorie leidt de botsing van twee sterrenstelsels aanvankelijk tot een geboortegolf van nieuwe sterren, maar ook tot een veel grotere activiteit van het centrale zwarte gat in het resulterende reuzenstelsel. Het zwarte gat zendt daarbij twee energierijke bundels de ruimte in, en die zogeheten 'jets' blazen uiteindelijk een groot deel van het gas weg, waardoor de stervormingsactiviteit tot stilstand komt.

Met het ALMA-observatorium zijn ruim twintig quasars bestudeerd. ALMA is gevoelig voor de millimeterstraling van stofwolken die opgewarmd worden door pasgeboren sterren. De onderzochte quasars bleken echter vrijwel geen millimeterstraling uit te zenden, wat erop wijst dat er inderdaad vrijwel geen nieuwe sterren worden geboren. De resultaten zijn vandaag gepresenteerd op de 219e bijeenkomst van de American Astronomical Society in Austin, Texas.

Als in een later stadium de quasaractiviteit ook langzaam maar zeker uitdooft, blijft een groot, zwaar elliptisch sterrenstelsel over waarin praktisch geen stervorming meer voorkomt, en dat daardoor voornamelijk uit oude, rode sterren bestaat - precies zoals in het heelal wordt waargenomen.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)

12-01-2012

Zeldzame gammadubbelster ontdekt



Astronomen hebben met de Fermi-satelliet een zeldzaam soort dubbelster ontdekt, die een bron van energierijke gammastraling is. Anders dan andere gammadubbelsterren, die bij toeval werden ontdekt, is deze ontdekking het gevolg van een gerichte zoekactie (Science, 13 januari). Naar verwachting zullen dergelijke zoekacties de klasse van gammadubbelsterren op termijn minder zeldzaam worden.

Gammadubbelsterren bestaan uit een normale ster en compact object dat een neutronenster of een zwart gat kan zijn. De exemplaren die tot nu toe werden opgespoord, stralen zowel gamma- als röntgenstraling uit en werden aan de hand van die laatste, minder energierijke vorm van straling opgemerkt. Pas later bleek dat ze ook (veel moeilijker detecteerbare) gammastraling uitzenden.

Met de ontdekking van het object 1FGL J1018.6-5856 is daar verandering in gekomen. Deze gammadubbelster is ontdekt aan de hand van de gammastraling die hij uitzendt. Achteraf bleek overigens dat het object ook een bron van röntgenstraling is.

1FGL J1018.6-5856 bestaat waarschijnlijk uit een snel roterende neutronenster en een extreem hete, heldere ster die met een periode van ongeveer zeventien dagen om hun gezamenlijke zwaartepunt wentelen. Normaal gesproken zendt zo'n rondtollende neutronenster pulsen van straling uit, maar dat is hier niet het geval. De astronomen vermoeden dat dit komt doordat deze pulsen worden gemaskeerd door de intense sterrenwind van de begeleidende ster.

© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)

(allesoversterrenkunde)

17-01-2012

Tweeling-maansondes heten 'Eb' en 'Vloed'



De twee identieke GRAIL-ruimtesondes die sinds Nieuwjaarsnacht in een baan om de maan cirkelen, zijn 'Ebb' en 'Flow' genoemd ('Eb' en 'Vloed'). De namen zijn voorgesteld door de leerlingen van een basisschoolklas in Bozeman, Montana, die deelnamen aan een door NASA uitgeschreven wedstrijd.

De twee GRAIL-ruimtesondes (Gravity Recovery And Interior Laboratory) zullen de komende maanden precisiemetingen verrichten aan het zwaartekrachtsveld van de maan. Vóór de lancering droegen de twee ruimtesondes de bijnamen Tom en Jerry, maar die zijn nooit officieel door NASA geaccepteerd.

De naamgevingswedstrijd leverde bijna 900 inzendingen op. De winnende namen zijn gekozen door een jury bestaande uit GRAIL-hoofdonderzoekster Maria Zuber van het Massachusetts Institute of Technology en NASA-astronaute Sally Ride.

© Govert Schilling

(allesoversterrenkunde)