Einde van de droogte nog niet in zicht
Regen van betekenis wordt voorlopig niet verwacht. En het gevaar voor natuurbranden is in de provincies Utrecht en Gelderland samen met de regio's Noordoost-Brabant en Het Gooi inmiddels zeer groot, want voor deze gebieden is code rood van kracht. De gebieden met nu nog code oranje zullen weldra volgen....
Tijdelijke buienIn het noorden, oosten en midden vielen vanochtend en aan het begin van de middag enkele verspreide buien. In het Overijsselse Westerhaar werd zelfs hagel waargenomen. Maar van flinke regensommen was absoluut geen sprake en die zullen de eerstkomende dagen uitblijven. Je kunt dan ook zeggen dat het de spreekwoordelijke druppels op een gloeiende plaat waren, want het neerslagtekort is in het grootste gedeelte van Nederland inmiddels opgelopen tot 90 millimeter. Nog even en de grens van 100 komt in zicht.
Dat betekent er nu nog minstens 90 millimeter regen zou moeten vallen (het liefst niet in één keer, anders kan de natuur het niet verwerken…), om het tekort op te heffen en daarmee de droogte te verhelpen. Het neerslagtekort wordt bijgehouden in de periode 1 april tot en met 30 september. Het wordt verkregen door het verschil te berekenen tussen de hoeveelheid gevallen neerslag en de berekende verdamping. Dit verschil wordt dagelijks gesommeerd. Een negatief getal geeft een vochttekort aan, een positief getal een vochtoverschot.
Op de weerkaart...De verspreid voorkomende buien van vandaag hangen samen met een lagedrukgebied op grote hoogte in de atmosfeer. De kern ligt vanmiddag boven de Oostzee, maar aan de flank van het systeem trekt een buienstoring (trog) over ons land, met een noordelijke stroming. De noordelijke wind die van de Noordpool afkomstige koude, onstabiele lucht aanvoert. Vandaar ook de ontstane stapelwolken. Het ziet er naar uit dat de depressie in de hoge luchtlagen min of meer op dezelfde plek blijft liggen, maar dat vanuit het westen een hogedrukgebied het Nederlandse weer gaat beïnvloeden. Morgen, Bevrijdingsdag, ligt het hogedrukgebied aan het aardoppervlak alweer met de kern ten oosten van Nederland, omgeving Tsjechië. Dat levert droog en zonnig weer op. Tegelijkertijd wordt er warmere lucht aangevoerd; de 20 graden wordt plaatselijk alweer gehaald.
Nog één koude nacht
Komende nacht kan het met weinig wind en helder weer echter opnieuw flink afkoelen, maar dat zal voorlopig de laatste koude nacht zijn.
Afgelopen nacht kwam het op meer plekken dan in de nacht van maandag op dinsdag tot lichte vorst op de normale waarnemingshoogte (1,5 meter). De laagste temperatuur was -2,2 graden in Twenthe, Hupsel in de Achterhoek mat -2,0 graden, Deelen op de Veluwe -1,3 graden en het Gelderse Herwijnen eveneens -1,3 graden. We hebben het hier over allemaal officiële weerstations overigens. Op 10 centimeter vroor het in veel regio’s en op sommige plekken zelfs matig met minimumtemperaturen van -5 graden of lager. In Twenthe werd het maarliefst -7 graden en Heino -6 graden. Komende nacht wordt het mogelijk nog iets kouder. Zie over koude meinachten ook het weernieuwsverhaal van gisteren.
Zomerweer in de lenteNa Bevrijdingsdag lopen de temperaturen hoger op met in het weekend zomerse waarden op de thermometers. Sterker nog, in het zuiden kan het maximaal zo'n 28 graden worden! Daarbij schijnt de zon volop. Dit komt door het hogedrukgebied dat met de kern naar de Baltische staten schuift, zodat de wind bij ons naar het zuidoosten draait. Ondertussen probeert een diepe oceaandepressie het zomerweer in de lente te ondermijnen. Beide weersystemen gaan de strijd met elkaar aan. De computerberekeningen gaan daar zo ieder op hun eigen manier mee om. In ieder geval zou er later een regen- of onweersbui kunnen vallen. En misschien dat die buien wél een wisselvallige periode inluiden....Alle details hierover en de lange termijn verwachting kunt u beluisteren in optie 2 en 5 van de Meteo Consult weerlijn 0900-9725 (55 cent per minuut). Optie 2 is de verwachting tot 5 dagen vooruit en optie 5 is de tiendaagse prognose. Beide opties worden 7 dagen in de week, 2 keer per dag, door de mediameteoroloog van dienst ingesproken.
Plantengroei en droogteTot het moment dat die onweersbui er komt, blijft het kurkdroog. Het beschikbare hoeveelheid vocht voor de planten hangt af van de verhouding tussen de neerslag en de verdamping. Het is niet eenvoudig om de verdamping aan te geven, omdat ook de planten zelf een rol spelen in het proces. Sterk groeiende planten zorgen voor veel verdamping, maar hebben ook veel vocht nodig. Zowel regen als zon zijn van invloed op de groei. Maar op zonnige, droge dagen moet het benodigde vocht uit de bodem komen. Bij droogte wordt het steeds moeilijker voor de plant om vocht uit de bodem te zuigen, waardoor deze minder groeit. Voor landbouwgewassen is dat van belang, want minder groei betekent minder opbrengst. En met de groei neemt ook de verdamping af: de verdamping is dus ook een maat voor de opbrengst.
KleiverstuivingenEén van onze vaste weerwaarnemers en weerfotografen Jannes Wiersema zag maandag zelfs grote kleiverstuivingen. Iets wat heel bijzonder is. Want klei verstuift niet gauw. Er stond bij hem aan de noordkust van Groningen een krachtige tot harde noordoostenwind, kracht 6 tot 7.
Geen problemen watervoorzieningDe wateraanvoer in ons land is niet in gevaar. De peilen op meren en kanalen zijn ondanks de droogte niet zorgelijk en het IJsselmeer is momenteel goed gevuld, melden Rijkswaterstaat en de waterschappen. De waterbuffervoorraad is bovendien groter dan normaal en werd in de afgelopen periode nog niet aangesproken. Toch zijn Rijkswaterstaat en de waterschappen voorbereid op een laagwatersituatie.
Afvoer In Nederland en ook in de stroomgebieden van Rijn en Maas viel de laatste weken weinig neerslag van betekenis. De afvoer van de Maas bij Luik daalt en bedraagt momenteel 90 kuub (m3) per seconde. Dat is ongeveer 100 kuub lager dan normaal voor de tijd van het jaar. De wateraanvoer van de Rijn is met vanmiddag 1010 kuub zeer laag voor de tijd van het jaar. Naar verwachting blijft de afvoer bij Lobith in de komende dagen op dit niveau. Het langjarige gemiddelde voor begin mei bedraagt ongeveer 2300 kuub per seconde. De Rijnafvoer is inmiddels lager dan in 1976 in dezelfde tijd van het jaar. Alleen in 1921 was er bij Lobith een nog lagere Rijnafvoer in deze periode van het jaar. Rijkswaterstaat en de waterschappen houden de situatie nauwlettend in de gaten en treffen waar nodig extra maatregelen.
Bassins vullen met oppervlaktewaterHoogheemraadschap van Rijnland raadt kwekers aan hun bassins te vullen met oppervlaktewater. Dit omdat de droogte aanhoudt en er 'voortekenen van een dreigende verzilting' zijn. Rijnland laat dagelijks gedurende 2 getijden bij Gouda 1,5 miljoen kuub water vanuit de Hollandse IJssel in. De lage waterstand van de Rijn zorgt voor meer instroom van zout water vanuit de Noordzee. Mocht de aanvoer van zoet water vanuit de Rijn afnemen, dan verzilt het inlaatpunt en staakt het waterschap de invoer.
Alternatief Als alternatief kan Rijnland in overleg met Rijkswaterstaat de Kleinschalige Aanvoorzieningen inzetten. Dat levert bij Bodegraven ongeveer 0,6 miljoen kuub water per dag. Daarvan is 0,35 miljoen kuub voor Rijnland en 0,25 miljoen kuub voor de schappen Delfland en Schieland en de Krimpenerwaard
weer.nl