Hoofdstad Romeinse rijk lag tijdelijk in Nederlandquote:De Romeinse stad Forum Hadriani die op de plaats lag van het huidige Voorburg, is tijdelijk een informele hoofdstad van het Romeinse rijk geweest. Dat concludeert onderzoeker Tom Buijtendorp, die 15 december promoveert aan de VU in Amsterdam. Volgens hem verbleef keizer Hadrianus in Nederland en bestuurde hij in die tijd het rijk vanuit Forum Hadriani.
De Nederlands-Romeinse stad was volgens Buijtendorp een stuk belangrijker dan gedacht. De stad leek qua inwonertal en omvang namelijk meer op een gemiddelde Romeinse plaats dan bijvoorbeeld de beroemde stad Pompeii. Forum Hadriani was ongeveer elf hectare groot en had rond de duizend inwoners. De stad speelde ook een belangrijke strategische rol.
Keizer Hadrianus, die tussen 117 en 138 regeerde, wordt gezien als een van de grootste Romeinse strategen. Hij verbleef vermoedelijk enkele weken in Nederland. Uit resten die door het hoge grondwater goed geconserveerd zijn gebleven, blijkt dat het stadsontwerp van Forum Hadriani een weerspiegeling is van de strategie van Hadrianus.
Het onderzoek geeft een zeldzame analyse van het economische en strategische belang van de stad. Forum Hadriani was nauw verweven met de grensstreek. Via een vlootstation was de stad verbonden met de Rijn.
Buijtendorp is werkzaam in het bedrijfsleven en heeft veel belangstelling voor archeologie. Hij heeft dertig jaar over het onderzoek gedaan. Buijtendorp onderzocht onder meer wijnvaten, dakpannen, stukken pilaar en een stadsplattegrond. De vondsten waren al eerder gedaan, maar in een la van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden terechtgekomen.
Welk type strateeg? Iig niet militair, want daar was e.g. z'n voorganger (Trajan) en nog een aantal beter in.quote:Keizer Hadrianus, die tussen 117 en 138 regeerde, wordt gezien als een van de grootste Romeinse strategen.
Mooi altijd hoe ze aan een paar van dit soort dingen een heel verhal van kunnen makenquote:Buijtendorp onderzocht onder meer wijnvaten, dakpannen, stukken pilaar en een stadsplattegrond.
Mogelijk wel als Oelan Bator in ons gebied ligt en Rutte vanuit daar een tijdje gaat regeren. Ligt aan je definitie van hoofdstad.quote:Op dinsdag 16 november 2010 13:12 schreef Viajero het volgende:
Wat een onzin. Is de hoofdstad van Nederland tijdelijk Oelan Baator als Rutte op bezoek gaat in Mongolie?
Dus Den Haag is de hoofdstad van Nederland?quote:Op dinsdag 16 november 2010 13:18 schreef The_stranger het volgende:
[..]
Mogelijk wel als Oelan Bator in ons gebied ligt en Rutte vanuit daar een tijdje gaat regeren. Ligt aan je definitie van hoofdstad.
quote:Op dinsdag 16 november 2010 13:29 schreef Viajero het volgende:
[..]
Dus Den Haag is de hoofdstad van Nederland?
Zoals ik al zei, het ligt aan je definitie van hoofdstad. Dat wij zeggen dat de stad waarin onze regering zetelt niet onze hoofdstad is, wil niet zeggen dat de Romeinen dat ook zo zagen.quote:Op dinsdag 16 november 2010 13:29 schreef Viajero het volgende:
[..]
Dus Den Haag is de hoofdstad van Nederland?
Voor zover ik weet gingen keizers wel vaker op (veroverings)reis, maar bleef Rome toch altijd de hoofdstad.quote:Op dinsdag 16 november 2010 15:38 schreef The_stranger het volgende:
[..]
Zoals ik al zei, het ligt aan je definitie van hoofdstad. Dat wij zeggen dat de stad waarin onze regering zetelt niet onze hoofdstad is, wil niet zeggen dat de Romeinen dat ook zo zagen.
Zo zijn er meer uitzonderingen, echter niet veel zoals we het in Nederland doen:quote:Op dinsdag 16 november 2010 16:03 schreef Viajero het volgende:
[..]
Voor zover ik weet gingen keizers wel vaker op (veroverings)reis, maar bleef Rome toch altijd de hoofdstad.
Op zich trouwens wel bizar dat onze regeringsstad niet de hoofdstad is.
Om jou te plezieren en je het gevoelvan gelijk te geven:quote:Op dinsdag 16 november 2010 13:12 schreef Viajero het volgende:
Wat een onzin. Is de hoofdstad van Nederland tijdelijk Oelan Baator als Rutte op bezoek gaat in Mongolie?
Check und yes sir.quote:Op woensdag 17 november 2010 08:29 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
In het vervolg gelieve hier te plaatsen
Cultuur & Historie in het Nieuws (Deel 5)
beluister het interview op: http://www.rnw.nl/nederla(...)even-vanuit-voorburgquote:Romeinse keizer regeerde even vanuit Voorburg
Gepubliceerd op : 30 december 2010 - 10:45 am | door Thijs Westerbeek van Eerten
Ongeveer een eeuw na het begin van onze jaartelling telde Nederland niet één, maar twee belangrijke Romeinse steden. Uit nieuw onderzoek blijkt dat naast Nijmegen (Noviomagus) ook Voorburg van cruciaal belang was voor de Romeinse heerser.
In de buurt van het huidige Voorburg lag Forum Hadriani. De stad kreeg zijn naam in het jaar 121 van de Romeinse keizer Hadrianus, die de oude nederzetting in één moeite door liet herbouwen in Romeinse stijl. De eerstvolgende keizer, Antonius Pius, gaf het rond het jaar 150 stadsrechten.
Nieuw licht
Hadrianus heeft zelfs korte tijd zijn rijk vanuit Forum Hadriani bestuurd. Dat maakte Voorburg dus - even - de Romeinse hoofdstad. Amateur-archeoloog Tom Buijtendorp onderzocht dit aan de hand van materiaal van oude opgravingen in Voorburg uit de 19e en 20ste eeuw.
Zijn studie werpt een nieuw licht op een stad waarvan tot nu toe het idee bestond dat het maar een vrij obscuur dorpje was. Het wetenschappelijk niveau van Buijtendorps werk staat buiten kijf; hij is deze maand op zijn onderzoek gepromoveerd aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Leger onderhouden
Forum Hadriani lag in een uithoek van het Romeinse rijk. Het belang ervan was deels militair-strategisch, zegt Tom Buijtendorp. 'Het was allereerst gewoon een stad, maar het was wel een belangrijke stad om het leger dat hier lag te onderhouden.'
De noordgrens van het Romeinse Rijk liep dwars door Nederland. Het was een belangrijke grens, met de rivier de Rijn als verkeersader. 'Daarom werd het heel belangrijk gevonden om het leger hier goed te voeden', zegt Buijtendorp. 'De stad Forum Hadriani speelde daar een essentiële rol bij.'
Lokale bevolking
De stad mocht dan in de uithoeken van het rijk gelegen hebben, in veel andere opzichten was het een 'gewone' Romeinse stad. Het inwonerstal lag rond de 1000, gemiddeld voor die tijd. Het stratenplan was rechthoekig, met tegen elkaar aan gebouwde huizen en straten die verhard waren en voorzien van riolering.
Maar in andere opzichten deden de Romeinen al snel concessies aan de tradities en behoeften van de lokale bevolking: de Cananefaten, een stam die nauw samenwerkte met de Romeinen en waarvan de mannen zelfs dienst namen in het Romeinse leger.
Geleidelijk inlijven
Na één generatie bleek dat de Cananefaten liever vrijstaande huizen hadden. Die werden dus gebouwd. Ook werd op wegwijzers de Romeinse mijl ingeruild voor de aloude lokale maat. Een handige, typisch Romeinse manier om bevolkingsgroepen geleidelijk in te lijven.
Dat Forum Hadriani enige tijd als de Romeinse regeringszetel heeft gediend is volgens Tom Buijtendorp ook een voorbeeld van slimme politiek. 'Hadrianus zei: het rijk is te groot om vanuit Rome te besturen. Hij reisde dus veel, en op zijn eerste reis kwam hij langs Voorburg. Het aardige is dat hij zijn hele bestuur meenam.'
Geschiedenis herschrijven
In die tijd bestond het gevolg van de keizer uit een paar duizend man. Het is niet zo gek dat plekken waar het gezelschap langer verbleef tijdelijk ook het bestuurscentrum van het rijk werden. En dus is Forum Hadriani bij nader inzien van groot strategisch belang: een echte Romeinse stad, mét stadsrechten.
'Hadrianus was een bijzondere keizer', concludeert Buijtendorp. Tijd wat hem betreft om de geschiedenisboekjes te herschrijven en Voorburg de plaats te geven die de stad toekomt.
Hadrianus is tijdens zijn regeerperiode ook wel erg veel op reis geweest en dus reisde het bestuur met hem mee. Rome werd zeker in die tijd nog wel als hoofdstad gezien en het reisgedrag van Hadrianus was meer een uitzondering, zijn opvolger Antoninus Pius is Rome zijn hele leven niet uit geweest.quote:Op woensdag 17 november 2010 17:03 schreef Sloggi het volgende:
Er is genoeg op af te dingen, maar ook weer niet zo veel. In de tweede eeuw zijn keizers steeds meer weg uit Rome, en komt de idee van 'Rome is waar de keizer is' op. In dat licht zou je kunnen stellen dat Forum Hadriani tijdelijk de hoofdstad is geweest als verblijfplaats als de keizer, maar ik weet niet zeker of die gedachte toen al bestond of dat hij van een latere periode is. Ik zal eens in de boeken duiken.
Je moet je van Rome als hoofdstad en bestuurlijk centrum sowieso niet te veel voorstellen; administratieve structuren in de oudheid zijn niet te vergelijken met moderne structuren, en in veel gebieden bestonden ze amper.
Dat lijkt me sterk. Tot laat in het West-Romeinse rijk bleef Rome in naam de hoofdstad en het centrum van het Romeinse rijk, zelfs nadat de keizer en zijn gevolg naar Mediolanum en Mediolanum verhuisd waren. Het was, geloof ik, Ammianus Marcellinus die aan het eind van de 4e eeuw nog over Rome sprak als het kloppende hart van het rijk.quote:Op zondag 2 januari 2011 00:55 schreef Sloggi het volgende:
...
Ik beweerde overigens niet dat Rome niet meer als hoofdstad werd gezien; in symbolisch opzicht 'was' de keizer Rome en Rome reisde dus mee met de keizer, met als gevolg dat waar de keizer was, de hoofdstad was. Dat moet je niet te letterlijk nemen.
Jullie nemen het te letterlijk.quote:Op zondag 2 januari 2011 09:48 schreef Ser_Ciappelletto het volgende:
[..]
Dat lijkt me sterk. Tot laat in het West-Romeinse rijk bleef Rome in naam de hoofdstad en het centrum van het Romeinse rijk, zelfs nadat de keizer en zijn gevolg naar Mediolanum en Mediolanum verhuisd waren. Het was, geloof ik, Ammianus Marcellinus die aan het eind van de 4e eeuw nog over Rome sprak als het kloppende hart van het rijk.
Dus, zoals hierboven al gesteld werd, misschien is het bestuurlijk centrum verplaatst, maar Rome werd tot het einde gezien als de hoofdstad.
Nee hoor. Je zegt dat de keizer als personificatie van Rome gezien werd, maar dat is niet zo. Rome werd in de 'officiële' visie tot het einde gezien als democratische staat, met een senaat en consuls, waarbij de keizer optrad als beschermheer. Door deze functie werd het lot van de keizer intrinsiek verweven met Rome. Maar Rome zelf bleef het centrum van het Romeinse rijk. De keizer was er voor Rome, niet andersom (althans volgens de 'staatsdogma's').quote:
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |