De Onrendabelen

quote:

http://omroep.vara.nl/De-Onrendabelen.5701.0.html
Tot het begin van de jaren tachtig was onze verzorgingsstaat gebaseerd op de gedachte dat iedereen, ongeacht afkomst en mogelijkheden, recht heeft op een menswaardig bestaan. Tijdens de economische crisis van begin jaren tachtig begon daar de klad in te komen. Het uit Amerika en Engeland overgewaaide neoliberalisme van Reagan en Thatcher kreeg ook in Nederland voet aan de grond. Burgers moesten zelf verantwoordelijk worden gehouden voor hun welvaart en veel overheidsdiensten werden verzelfstandigd of geprivatiseerd. Geld werd de norm voor succes, niet het welzijn van mensen. De koopkracht van uitkeringen en het sociale minimum werden op of onder het niveau van 1980 gehouden.

Terwijl de welvaart voor de meerderheid aanzienlijk steeg, werden de achterblijvers op een steeds grotere achterstand gezet. Iedereen moest zich geschikt maken voor de prestatiemaatschappij, niet alleen door zijn vaardigheden te vergroten, maar ook door zijn gedrag aan te passen. Maar ontwikkelingen in de wetenschap, met name in de neurobiologie en de sociale wetenschappen, lieten juist zien dat vaardigheden goeddeels zijn vastgelegd door aanleg en opvoeding in de vroegste jeugd. Mensen zijn niet in staat zich aan eigen haren op te trekken.

Het gevolg is geweest dat een steeds grotere groep niet zelfstandig in eigen levensonderhoud kon voorzien: zij werden ‘onrendabel’. In economische termen: onrendabelen kosten meer dan ze opbrengen. Ondanks de groei van de welvaart in Nederland kwamen steeds meer mensen onder de in Europa afgesproken armoedegrens terecht. In 1980 leefde 4% van de huishoudens onder de armoedegrens, nu is dat 11%. De film ‘De Onrendabelen’ laat zien welke mensen getroffen worden en wat de gevolgen zijn. Armoede is de belangrijkste oorzaak van achterstand. Dat gaat gepaard met talloze maatschappelijke problemen, zoals schooluitval, slechte gezondheid, opvoedingsproblemen, arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, verslaving, overlast en criminaliteit.

Initiatiefnemer en eindredacteur Marcel van Dam: ‘De boodschap van de film ‘De Onrendabelen’ is dat Nederland vanaf ongeveer 1980 door bewust beleid op een glijbaan is terechtgekomen naar een ruwer, harder en minder humaan sociaal klimaat, met een groeiend aantal verliezers. Wat door beleid is scheef gegroeid, kan met beleid ook weer worden recht getrokken. Als voldoende mensen dat willen. Maar ze moeten het eerst natuurlijk wel weten. De film ‘De Onrendabelen’ wil daar aan bijdragen.

De film ‘De Onrendabelen’ is geproduceerd door de VARA. Overigens volgt een week ná de film, op vrijdag 27 november bij de VARA op Nederland 2, een wetenschappelijk discussieprogramma onder leiding van Paul Witteman. Toonaangevende wetenschappers discussiëren dan over de vraag of de mens te allen tijde geheel verantwoordelijk kan worden gehouden voor het eigen handelen. Zo ontstaat een tweeluik (een film én een praatprogramma) over het thema van de ‘achterblijvers’ in de maatschappij.

‘De Onrendabelen’, een film van Hans Heijnen en Marcel van Dam (120 minuten), op vrijdag 20 november 2009 om 20.15 uur op Nederland 2

quote:

Op donderdag 19 november 2009 11:19 schreef spoor4 het volgende:
Het begrip armoede is volgens mij nogal aan inflatie onderhevig.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 11:25 schreef Ron.Burgundy het volgende:

[..]

Accepteren dat er mensen zijn die "onrendabel" zijn. Niet iedereen heeft dezelfde capaciteiten of komt tot dezelfde ontwikkeling daarvan. Het is echter wel belangrijk dat iedereen zoveel mogelijk een gelijke kans krijgt om zich te ontwikkelen op zijn of haar eigen niveau.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 11:43 schreef Scorpie het volgende:

[..]

Een bestaan aan de zijlijn? Care to explain? Vroeger gingen mensen die niet voor zichzelf konden zorgen gewoon keihard dood, nu hebben ze het hier in Nederland relatief erg goed.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 11:53 schreef EchtGaaf het volgende:

[..]

En dat kan ook. In een bestel waarin je geld niet op de eerste plaats stelt. Niet langer voor de winstMAXIMALISATIE gaan.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 11:59 schreef EchtGaaf het volgende:

[..]

Precies. Je wordt geboren en wordt geacht ¤¤¤¤¤¤¤¤ op te leveren.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 13:06 schreef EchtGaaf het volgende:

[..]

Iedereen die wilt werken moet recht hebben op passend werk. Het huidig systeem voorziet daar totaal niet in, zeker als iemand iets mankeert. Die wordt genadeloos afgeschreven.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 13:05 schreef EchtGaaf het volgende:

[..]

Het is alleen erg doorgeschoten.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 13:15 schreef EchtGaaf het volgende:

[..]

Fatalistische instelling.

Waarom zou je er niet zoveel mogelijk naar streven?

Waar een wil is is een weg. Politici buitelen over elkaar heen over "meedoen", maar kom dan met een systeem waarin dat redelijkerwijs ook kan...

Het systeem heeft een veel te grote kapitalistische component.

quote:

[b]Op donderdag 19 november 2009
[url=http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/4583/De_Onrendabelen]http://extra.volkskrant.nl/opinie/artikel/show/id/4583/De_Onrendabelen
Nederland als paradijs voor de laagopgeleiden. Hoe wereldvreemd kun je zijn?

Twee en een half jaar geleden stapte ik naar de leiding van de VARA met een programmavoorstel over een kwestie die mij meer en meer was gaan dwarszitten. Zo erg, dat het onverdraaglijk werd om er afstandelijk naar te blijven kijken.

Complexer
De moderne samenleving wordt complexer en er worden steeds meer en hogere eisen gesteld om er in te kunnen participeren. Als burger, als werknemer, als opvoeder, enzovoort. Als gevolg daarvan kunnen meer en meer mensen niet aan die eisen voldoen, doodeenvoudig omdat ze daarvoor de vaardigheden missen. Veel mensen hebben die vaardigheden niet meegekregen toen hun dna werd geritst, veel anderen omdat die vaardigheden op jonge leeftijd door hun ouders en omgeving niet zijn aangeleerd en ingesleten.

Omdat in het overheidsbeleid economische groei als doelstelling een verdergaande humanisering van de samenleving heeft overwoekerd, wordt de groep mensen die te weinig vaardigheden heeft om vanuit economisch gezichtspunt rendabel te functioneren, steeds heviger en dwingender achter de broek gezeten dat wel te doen.

Opbrengen
In de neoliberale samenleving mogen mensen in principe nu eenmaal niet meer kosten dan ze opbrengen. Ook niet als dat ten koste gaat van hun gezondheid, hun welzijn en hun vrijheid. Collectieve voorzieningen die vanouds voor hen waren bedoeld, zijn afgebouwd of versoberd. De toepassing van het strafrecht wordt vooral op hen toegesneden. Er is in Nederland al lang sprake van zowel klasse- als klassenjustitie.

Het ergste is dat deze ontwikkeling zich zo geleidelijk heeft voltrokken dat het door de samenleving als geheel nauwelijks is opgemerkt. Het zichtbaar maken, is een voorwaarde om aan de onwaardige toestand die er het gevolg van is, een eind te maken.

Uniek
Toen ik met de notitie over het probleem van de onrendabelen naar de VARA-leiding stapte en voorstelde er een lange documentaire film over te maken, gebeurde er een wonder. Voor het eerst in de geschiedenis van de publieke omroep zei de toenmalige voorzitter van de VARA, Vera Keur, na lezing van het voorstel direct: ‘Dat gaan we doen.’ Terwijl ze wist dat het maken van zo’n film een buitengewoon kostbare aangelegenheid is. En even uniek: gedurende het hele productietraject van twee en een half jaar wist ze ieder probleem dat zich aandiende, op te lossen voor het ging knellen.
Dat is naar mijn mening prachtig gelukt door de regie van Hans Heijnen

Meestal biedt een idee in je hoofd een mooier vergezicht dan de werkelijkheid toelaat. Maar nooit heb ik meegemaakt dat iets waar ik mijn ziel en zaligheid zo aan had verpand, mijn verwachtingen zo ver heeft overtroffen.

Het leek een bijna onmogelijke opgave: aan de ene kant wilde ik de maatschappelijke en politieke context duidelijk maken die tot het verder opvoeren van de druk op de onrendabelen leidde, en die stelling wilde ik ook onderbouwen. Aan de andere kant moest in beeld worden gebracht wat dit betekende voor de onrendabelen zelf. Zodanig dat de kijker zou worden binnengeleid in hun leven en kon gaan meevoelen wat ze doormaakten.

Prachtig
Dat is naar mijn mening prachtig gelukt door de regie van Hans Heijnen. Hij neemt de kijker per minuut mee in het dagelijks leven van enkele onrendabelen die hem hun vertrouwen hadden geschonken. Niet gehinderd door de dwangmatige haast die de hedendaagse televisie van zo veel moois heeft beroofd, begin je dingen te zien en te begrijpen die veel mensen niet willen zien uit angst ze te moeten begrijpen.

Zoals bijvoorbeeld KPN-baas Scheepbouwer die vorige week zaterdag in deze krant denigrerend over ons land zei: ‘we kunnen toch niet een soort crèche gaan runnen’. En: ‘we hebben een maatschappij die ideaal is voor laagopgeleiden en niet voor hoogopgeleiden’ (Economie, 14 november). Nederland als paradijs voor de laagopgeleiden. Hoe wereldvreemd kun je zijn?

Liefhebber
Verschillende mensen die de film al zagen, vergeleken hem met het werk van Michael Moore. Dat gaat zeker op voor de thematiek en de betrokkenheid. Die maakten mij tot liefhebber van zijn films. Maar waar Moore vaak gebruik maakt van effectbejag om zijn doel te bereiken, zoekt Hans Heijnen het effect in het geleidelijk opvoeren van de empathie met de mensen waar het om gaat.

Zodat je in de supermarkt moeiteloos een gesprek zou kunnen beginnen met de vrouw die bij het uitdelen van intelligentie niet op de eerste rij heeft gestaan. Of dat je zonder angst naast die zwaar getatoeëerde ex-bajesklant aan een bar zou kunnen gaan zitten.

Mijnheer Scheepbouwer, alstublieft, kijk morgenavond om 20.10 uur op Nederland 2 naar De Onrendabelen. Een onbekende wereld gaat voor u open.

quote:

http://extra.volkskrant.n(...)4583/De_Onrendabelen

Peteretc schreef op 19-11-2009 14:00 Waarschuw de redactie
Deze reactie is van een geregistreerde gebruiker
Voor die "onrendabelen" is er sociale huur, huursubsidie, bijzondere en gewone bijstand,Wajonguitkeringen, vrijstelling van lokale lasten, soms gratis naar theater, hulp bij van alles en nog wat, maatjes, buddies, folders in diverse talen, en als het een beetje meezit een door de gemeente gesubsidieerd feest om te zorgen dat er geen gezeik is in de buurt waar je woont.En dat terwijl je een disproportioneel beslag legt op onderwijs- en gezondheidszorgbudgetten. Kom daar als hogeropgeleide maar eens om. Scheepbouwer heeft volkomen gelijk: vergeleken met andere landen zijn we een paradijs voor lageropgeleiden.
Wat mij betreft kan de AOW leeftijd voor Marcel van Dam niet laag genoeg zijn, zo achterhaald zijn zijn opvattingen.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 17:40 schreef Papierversnipperaar het volgende:

[..]

Omdat anderen er een zooitje van maken moeten wij het ook?

De concurrentie tussen landen is een groot probleem. Belastingvoordelen voor bedrijven. Het leegstelen en corruptie in de derde wereld. Het systeem corrumpeerd en zet mensen tegen elkaar op.

quote:

Op donderdag 19 november 2009 21:44 schreef RensWisse het volgende:
Ik ben erg benieuwd naar deze documentaire.

Lager opgeleiden die niet mee kunnen komen omdat hun waarde wordt getoetst aan hun rendement waardoor dus de beter opgeleiden een voorsprong krijgen. "Als je maar wilt dan kun je alles!" werd ons verteld in de jaren '90. Volstrekt naïef vind ik. Sommige mensen hebben nu eenmaal niet de intellectuele capaciteiten of de gunstige afkomst die anderen wel hebben