The Magicians --- Lev Grossman
Niemand zal ontkennen dat The Magicians opnieuw het wiel uitvindt. Lev Grossman pakt Harry Potter bij de ballen en giet er voor de smaak een flinke scheut van Narnia overheen. Het is niet subtiel, het is ook nooit bedoeld als subtiel.
Het verhaal van Quentin Coldwater, die tot de ontdekking komt dat magie echt bestaat en dat hij is uitverkoren om lessen te volgen op een magische school genaamd Brakebills, lijkt akelig veel op Harry Potter die vol goede moed aan een nieuw leven op Zwijnstein begint. Daar is dan eigenlijk ook alles mee gezegd.
Quentin is een verbitterde jongeman die op zijn zeventiende naar Brakebills vertrekt en het daar prima naar zijn zin heeft. Hij ontdekt dat hij een student is zoals alle anderen daar en dat hij zal moeten werken als hij ooit fatsoenlijk wil afstuderen. Wat dat betreft is Brakebills een betere plaats voor het verhaal van de zeventienjarige Quentin. Net als Quentin is het voor velen van ons nog lang niet duidelijk wie we zijn aan het einde van onze middelbare school periode. Het is de universiteit of de hoge school waar we onszelf pas echt leren kennen, en waar we onze toekomst zien ontstaan. Brakebills is de volgende stap, de laatste stap die je zet voordat je echt volwassen bent.
Daar speelt het grootste gedeelte van The Magicians zich af. Quentin leert zichzelf kennen, maakt er vrienden voor het leven, en leert er iets over de liefde. Hij ontdekt hoe hij fatsoenlijk magie kan beheersen, een lang en ingewikkeld systeem van regels en uitzonderingen, en ontdekt zijn potentie als magiër.
Het lijkt alsof The Magicians een tamme variant is op Harry Potter, met een iets oudere hoofdpersoon ergens in de buurt van New York. Niets is minder waar. The Magicians is cynisch en kritisch. Het pakt de magie van Harry Potter en dumpt het in een realistische setting. Magie is iets dat voor slechts een handjevol mensen is weggelegd en zelfs dan is het bikkelen op de achterliggende theorie. Onderlinge relaties steken ingewikkeld in elkaar en de personages zuipen en snuiven heel wat af, ook sex is ze niet vreemd.
Dat is de kracht van dit boek. De personages voelen echt aan. Ze worden niet door vreemde wezens verder geholpen, ze moeten werken voor hun succes en niets komt makkelijk aangewaaid. Niemand heeft een bestemming, net als normale mensen worstelen ze met het feit dat de toekomst niet vast ligt. Wat doe je als je vijf jaar respijt krijgt, vijf jaar om maar niet op te groeien. Wat doe je als je vijf jaar om zijn en je officieel een tovenaar bent? Trek je de wijde wereld in, op zoek naar onrecht of monsters? Wat als langzaam aan blijkt dat de wereld van magie eigenlijk niets meer is dan een vluchtig bestaan zonder enig nut, dat bestond voor jij geboren was en zal blijven bestaan lang na jouw dood? Te veel tovenaars, niet genoeg monsters.
De ideale magische wereld van Harry Potter is ver te zoeken in The Magicians, waar de hele magische gemeenschap zwaar te lijden heeft onder een naargeestig gevoel van zinloosheid. Tovenaars die hun dagen slijten met het nastreven van een volledig nutteloze hobby, of die ontsporen en volledig overspoeld worden door sex, drank en drugs, om de leegte op te vullen die het gebrek aan structuur heeft achtergelaten.
Het boek is tweedelig wat dat betreft. In het eerste gedeelte zien we hoe Quentin opgroeit, we zien hoe een cynische jongeman leert omgaan met magie en vriendschap en uiteindelijk ook de liefde, in het tweede gedeelte zien we onze jonge anti-held zichzelf verliezen in de fictionele wereld van Fillory, de equivalent van Narnia.
Ik kan er lang en breed over lullen, maar The Magicians is een goed boek. De structuur is duidelijk, de stijl waarin Grossman schrijft is vlot en luchtig, maar weet wel zwaardere thema’s aan te snijden en zorgt dat emotionele momenten ook echt diepgang en gewicht hebben. Er zit een vleugje humor in de schrijfstijl, met kleine verwijzingen naar die andere twee series waar dit boek toch stiekem veel aan te danken heeft.
Het is geen perfect boek. Grossman introduceert een aantal verschillende verhaallijnen maar weet ze niet altijd even soepel in het groter geheel te verwerken. Zo komt Fillory vrij vroeg aan bod in het boek, maar lijkt Grossman op dat moment nog niet echt zeker te zijn van de inhoud van het fictionele Fillory. Hij beschrijft de boeken over Fillory in platte simpele termen waardoor het soms moeilijk is om te begrijpen waarom de hoofdpersonen fan zijn van de serie. Vooral als we moeten geloven dat de personages alles behalve dom zijn. Soms lijkt het alsof Quentin’s persoonlijkheid door anderen diepgang krijgt, niet door interactie, maar omdat anderen hun mening over hem ventileren.
Het tweede gedeelte van het boek gaat razendsnel. Het zit vol actie en dat steekt vreemd af bij het eerste gedeelte dat een veel serieuzere toon had. Alsof Grossman twee verschillende boeken voor ogen had maar ze uiteindelijk tot een boek samengebracht heeft, waarbij het ene boek verder was uitgewerkt dan het tweede boek.
Toch blijft The Magicians een leuk boek om te lezen. Het heeft diepgang, het heeft dat volwassen randje dat het leesbaar maakt voor twintigers en dertigers. De herkenbaarheid van de zinloosheid is een genot. Vrijwel iedereen herkent de vreemde angst na het behalen van een diploma, de angst die pas komt als je je afvraagt “Wat nu?”.
Kortom een cynische, verbitterde, eindeloos realistischere variant op Harry Potter, met een vleugje Narnia om de verbetenheid van de hoofdpersonen nog eens goed in te laten zinken.