W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
27-03-2012
'Onmogelijk' oude planeten ontdekt
Bij een ster op 375 lichtjaar van de aarde zijn twee Jupiter-achtige planeten ontdekt. Zo'n ontdekking is al bijna geen nieuws meer, maar in dit geval is er toch wel iets bijzonders aan de hand. De ster waar de beide exoplaneten omheen draaien, HIP 11952, bevat naar de huidige maatstaven weinig elementen zwaarder dan helium en heeft een geschatte leeftijd van om en nabij de 13 miljard jaar.
Het planetenstelsel is bij toeval ontdekt bij een onderzoek van 'metaalarme' sterren - de astronomische term voor sterren die weinig zware elementen bevatten. Tijdens dat onderzoek bleek dat HIP 11952 een schommelbeweging vertoont die kenmerkend is voor de zwaartekrachtsaantrekking van planeten.
Aangenomen wordt dat planeten vrijwel gelijktijdig of kort na de geboorte van een ster worden gevormd, in feite uit de restanten van de gaswolk waaruit de ster zelf ontstond. In dit geval dus uit 'metaalarm' materiaal. En dat is opmerkelijk, want zelfs gasplaneten als Jupiter bestaan voor een groot deel uit zware elementen.
Toch hoeft waarschijnlijk niet de hele sterrenkunde op de schop om het bestaan van deze stokoude planeten te verklaren. Want HIP 11952 mag dan honderd keer zo weinig zware elementen bevatten als onze zon, 13 miljard jaar geleden behoorde de ster daarmee juist tot de metaalrijkste sterren. Het lijkt daarmee aannemelijk dat het planeetvormingsproces bij de ster wat langer heeft geduurd dan bij de zon, die 8 miljard jaar later ontstond. Maar echt ondenkbaar was planeetvorming indertijd niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Onmogelijk' oude planeten ontdekt
Bij een ster op 375 lichtjaar van de aarde zijn twee Jupiter-achtige planeten ontdekt. Zo'n ontdekking is al bijna geen nieuws meer, maar in dit geval is er toch wel iets bijzonders aan de hand. De ster waar de beide exoplaneten omheen draaien, HIP 11952, bevat naar de huidige maatstaven weinig elementen zwaarder dan helium en heeft een geschatte leeftijd van om en nabij de 13 miljard jaar.
Het planetenstelsel is bij toeval ontdekt bij een onderzoek van 'metaalarme' sterren - de astronomische term voor sterren die weinig zware elementen bevatten. Tijdens dat onderzoek bleek dat HIP 11952 een schommelbeweging vertoont die kenmerkend is voor de zwaartekrachtsaantrekking van planeten.
Aangenomen wordt dat planeten vrijwel gelijktijdig of kort na de geboorte van een ster worden gevormd, in feite uit de restanten van de gaswolk waaruit de ster zelf ontstond. In dit geval dus uit 'metaalarm' materiaal. En dat is opmerkelijk, want zelfs gasplaneten als Jupiter bestaan voor een groot deel uit zware elementen.
Toch hoeft waarschijnlijk niet de hele sterrenkunde op de schop om het bestaan van deze stokoude planeten te verklaren. Want HIP 11952 mag dan honderd keer zo weinig zware elementen bevatten als onze zon, 13 miljard jaar geleden behoorde de ster daarmee juist tot de metaalrijkste sterren. Het lijkt daarmee aannemelijk dat het planeetvormingsproces bij de ster wat langer heeft geduurd dan bij de zon, die 8 miljard jaar later ontstond. Maar echt ondenkbaar was planeetvorming indertijd niet.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:Veel rode dwergen hebben 'leefbare superaardes'
28 maart 2012
Onderzoek met de HARPS-spectrograaf van de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht in Chili laat zien dat er in de leefbare zone rond vier op de tien rode dwergsterren rotsachtige planeten rondcirkelen die een slag groter zijn dan de aarde. Omdat alleen al in onze Melkweg ongeveer 160 miljard van die rode dwergen telt, moet het aantal leefbare 'superaardes' dus in de tientallen miljarden lopen. Statistisch gezien zullen een stuk of honderd daarvan binnen dertig lichtjaar van de zon te vinden zijn.
De leefbare zone van een ster is de gordel waarbinnen de temperatuur aan het oppervlak van een planeet zodanig is, dat er vloeibaar water kan voorkomen. Bij onze zon ligt die gordel uiteraard rond de aardbaan, op 150 miljoen kilometer van de zon; bij rode dwergsterren, die minder warmte uitstralen, ligt de gordel veel dichter bij de ster.
De schatting van het aantal leefbare superaardes (planeten die één tot tien keer zo zwaar zijn als de aarde) is gebaseerd op onderzoek van ruim honderd rode dwergen. Bij deze sterren zijn negen superaardes opgespoord, waarvan zich twee binnen de leefbare zones van de sterren Gliese 581 en Gliese 667 C bevinden. Omdat HARPS lang niet alle planeten kan 'zien', zal het werkelijke aantal leefbare superaardes bij rode dwergen aanzienlijk groter zijn. De astronomen komen uit op een schatting van ongeveer 41 procent.
Of er op die planeten ook werkelijk leven is, is hoogst twijfelachtig. Rode dwergen staan namelijk bekend om hun hevige uitbarstingen van UV- en röntgenstraling. Op de afstand van hun leefbare zone hebben die 'stralingsbaden' een funeste uitwerking.
(allesoversterrenkunde)
Never argue with idiots. First they will lower you to their level then beat you with experience.
04-04-2012
‘Eerste bewoonbare planeet vinden we binnenkort’
Binnen twee jaar vinden we een planeet die zich binnen de Goldilocks zone bevindt. Dat voorspelt een NASA-wetenschapper.
De Keplertelescoop ontdekt de ene na de andere exoplaneet. Tot op heden is er echter nog geen planeet ontdekt die zich met zekerheid in de Goldilocks zone, oftewel leefbare zone bevindt. Een planeet bevindt zich in de leefbare zone als er vloeibaar water op kan bestaan. Daarvoor is het noodzakelijk dat de planeet niet te ver van de ster vandaan staat. Maar de planeet mag ook niet te dicht bij de ster staan.
Twee jaar
Tot op heden is zo’n planeet nog niet gevonden, maar nu Kepler de ene na de andere exoplaneet opspoort, kan zo’n vondst niet lang uitblijven, stelt Shawn Domagal-Goldman, een onderzoeker in dienst van NASA. “Ik denk dat Kepler binnen twee jaar een Goldilocks planeet ontdekt,” voorspelt hij. “We zijn dan in staat om naar een specifieke ster aan de nachthemel te wijzen en te zeggen: ‘Daar is het, een planeet waar leven mogelijk is’.”
Kepler
Benieuwd naar alle planeten die Kepler tot op heden heeft ontdekt? NASA heeft in de iTunes Store een app uitgebracht waarmee u ze allemaal van heel dichtbij kunt bekijken. Meer weten? Klik hier!Niet gemakkelijk
Het vinden van een planeet à la aarde wordt niet gemakkelijk. Want planeten à la aarde zijn relatief klein, zeker als u bedenkt dat ze waarschijnlijk honderden of zelfs duizenden lichtjaren van de aarde zijn verwijderd. En het felle licht van hun moederster werkt ook niet echt mee. Maar de mensheid is er klaar voor om de planeten te vinden, zo meent onderzoeker Doug Hudgins. Op de volgende generatie telescopen bevinden zich betere detectoren en instrumenten die ontwikkeld zijn om de gloed van de moederster te blokkeren. “Deze telescopen kunnen niet alleen een Goldilocks planeet vinden, maar ons ook vertellen waar de atmosfeer van gemaakt is, wat voor soort wolkendek de planeet heeft en misschien zelf hoe het oppervlak eruit ziet: of er oceanen zijn, hoeveel land er is enzovoort.”
En als we eenmaal zo’n planeet vinden dan zullen we versteld staan, vermoedt Domagal-Goldman. “Wanneer we een Goldilocks planeet kunnen bestuderen dan geloof ik dat we iets revolutionairs zullen ontdekken.”
(Scientias.nl)
‘Eerste bewoonbare planeet vinden we binnenkort’
Binnen twee jaar vinden we een planeet die zich binnen de Goldilocks zone bevindt. Dat voorspelt een NASA-wetenschapper.
De Keplertelescoop ontdekt de ene na de andere exoplaneet. Tot op heden is er echter nog geen planeet ontdekt die zich met zekerheid in de Goldilocks zone, oftewel leefbare zone bevindt. Een planeet bevindt zich in de leefbare zone als er vloeibaar water op kan bestaan. Daarvoor is het noodzakelijk dat de planeet niet te ver van de ster vandaan staat. Maar de planeet mag ook niet te dicht bij de ster staan.
Twee jaar
Tot op heden is zo’n planeet nog niet gevonden, maar nu Kepler de ene na de andere exoplaneet opspoort, kan zo’n vondst niet lang uitblijven, stelt Shawn Domagal-Goldman, een onderzoeker in dienst van NASA. “Ik denk dat Kepler binnen twee jaar een Goldilocks planeet ontdekt,” voorspelt hij. “We zijn dan in staat om naar een specifieke ster aan de nachthemel te wijzen en te zeggen: ‘Daar is het, een planeet waar leven mogelijk is’.”
Kepler
Benieuwd naar alle planeten die Kepler tot op heden heeft ontdekt? NASA heeft in de iTunes Store een app uitgebracht waarmee u ze allemaal van heel dichtbij kunt bekijken. Meer weten? Klik hier!Niet gemakkelijk
Het vinden van een planeet à la aarde wordt niet gemakkelijk. Want planeten à la aarde zijn relatief klein, zeker als u bedenkt dat ze waarschijnlijk honderden of zelfs duizenden lichtjaren van de aarde zijn verwijderd. En het felle licht van hun moederster werkt ook niet echt mee. Maar de mensheid is er klaar voor om de planeten te vinden, zo meent onderzoeker Doug Hudgins. Op de volgende generatie telescopen bevinden zich betere detectoren en instrumenten die ontwikkeld zijn om de gloed van de moederster te blokkeren. “Deze telescopen kunnen niet alleen een Goldilocks planeet vinden, maar ons ook vertellen waar de atmosfeer van gemaakt is, wat voor soort wolkendek de planeet heeft en misschien zelf hoe het oppervlak eruit ziet: of er oceanen zijn, hoeveel land er is enzovoort.”
En als we eenmaal zo’n planeet vinden dan zullen we versteld staan, vermoedt Domagal-Goldman. “Wanneer we een Goldilocks planeet kunnen bestuderen dan geloof ik dat we iets revolutionairs zullen ontdekken.”
(Scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-04-2012
Ster HD10180 heeft meer planeten dan de zon
De ster HD10180, op ca. 130 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Kleine Waterslang, heeft mogelijk negen planeten - meer dan er in ons eigen zonnestelsel voorkomen. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van meetgegevens die verkregen zijn met de Europese HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op La Silla.
Uit de gecompliceerde wiebelingen die de ster beschrijft, was eerder al afgeleid dat er minstens zes en misschien zeven planeten rond de ster draaien. Een daarvan is slechts veertig procent zwaarder dan de aarde. In een artikel dat binnenkorte gepubliceerd wordt in Astronomy and Astrophysics zijn de HARPS-meetgegevens nu opnieuw geanalyseerd door Mikko Tuomi van de Universiteit van Hertfordshire in het Verenigd Koninkrijk. Volgens die nieuwe analyse cirkelen er geen zes of zeven planeten rond de ster, maar negen. De twee nieuw ontdekte planeten, beide in zeer kleine omloopbanen, zouden massa's van 1,9 en 5,1 aardmassa's hebben.
Sinds Pluto in augustus 2006 door de Internationale Astronomische Unie werd gedegradeerd tot dwergplaneet, telt ons eigen zonnestelsel nog maar acht planeten. HD10180 (een ster die overigens veel op de zon lijkt) zou dan nu de recordhouder zijn
(allesoversterrenkunde)
Ster HD10180 heeft meer planeten dan de zon
De ster HD10180, op ca. 130 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Kleine Waterslang, heeft mogelijk negen planeten - meer dan er in ons eigen zonnestelsel voorkomen. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van meetgegevens die verkregen zijn met de Europese HARPS-spectrograaf op de 3,6-meter telescoop van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht op La Silla.
Uit de gecompliceerde wiebelingen die de ster beschrijft, was eerder al afgeleid dat er minstens zes en misschien zeven planeten rond de ster draaien. Een daarvan is slechts veertig procent zwaarder dan de aarde. In een artikel dat binnenkorte gepubliceerd wordt in Astronomy and Astrophysics zijn de HARPS-meetgegevens nu opnieuw geanalyseerd door Mikko Tuomi van de Universiteit van Hertfordshire in het Verenigd Koninkrijk. Volgens die nieuwe analyse cirkelen er geen zes of zeven planeten rond de ster, maar negen. De twee nieuw ontdekte planeten, beide in zeer kleine omloopbanen, zouden massa's van 1,9 en 5,1 aardmassa's hebben.
Sinds Pluto in augustus 2006 door de Internationale Astronomische Unie werd gedegradeerd tot dwergplaneet, telt ons eigen zonnestelsel nog maar acht planeten. HD10180 (een ster die overigens veel op de zon lijkt) zou dan nu de recordhouder zijn
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-04-2012
Planetenstelsels als het onze zijn de norm
Andere planetenstelsels zijn net zo 'plat' als het onze. Dat blijkt uit een statistische analyse van de banen van exoplaneten door een team van Europese astronomen.
De onderzoekers hebben gekeken naar planetenstelsels rond sterren die op de zon lijken, zoals die zijn ontdekt met de HARPS-spectrograaf van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) en de NASA-satelliet Kepler. Deze beide instrumenten sporen planeten op compleet verschillende wijze op. HARPS meet de schommelbewegingen die sterren ondergaan als er planeten omheen cirkelen, Kepler betrapt planeten die vanaf de aarde gezien toevallig tijdens elke omloop voor hun moederster langs trekken.
Als Kepler afwisselend meer dan één planeet voor een ster langs ziet schuiven, betekent dat per definitie dat de omloopbanen van deze planeten vrijwel in hetzelfde vlak moeten liggen. Bij HARPS is dat niet het geval: als een stelsel met diverse planeten wordt ontdekt, zouden hun omloopbanen theoretisch dus onder allerlei hoeken kunnen staan.
Dat laatste lijkt echter niet het geval te zijn. De astronomen hebben computersimulaties uitgevoerd waarbij aan de planeetbanen in de stelsels die HARPS heeft opgespoord alle mogelijk verschillende hoeken zijn toegewezen. Vervolgens is berekend in hoeveel gevallen dat tot planeetovergangen zou leiden die Kepler kan waarnemen.
Uit de statistische analyse blijkt dat het door Kepler waargenomen aantal meervoudige planeetovergangen alleen verklaarbaar is als de omloopbanen in de gevonden planetenstelsels zo goed als in hetzelfde vlak liggen. Dat versterkt het idee dat planeten binnen één en dezelfde materieschijf rond een ster ontstaan. Bovendien heeft het er alle schijn van dat er niet vaak verstoringen optreden die ervoor zorgen dat planeten in banen terechtkomen die schuin op het hoofdvlak staan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Planetenstelsels als het onze zijn de norm
Andere planetenstelsels zijn net zo 'plat' als het onze. Dat blijkt uit een statistische analyse van de banen van exoplaneten door een team van Europese astronomen.
De onderzoekers hebben gekeken naar planetenstelsels rond sterren die op de zon lijken, zoals die zijn ontdekt met de HARPS-spectrograaf van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) en de NASA-satelliet Kepler. Deze beide instrumenten sporen planeten op compleet verschillende wijze op. HARPS meet de schommelbewegingen die sterren ondergaan als er planeten omheen cirkelen, Kepler betrapt planeten die vanaf de aarde gezien toevallig tijdens elke omloop voor hun moederster langs trekken.
Als Kepler afwisselend meer dan één planeet voor een ster langs ziet schuiven, betekent dat per definitie dat de omloopbanen van deze planeten vrijwel in hetzelfde vlak moeten liggen. Bij HARPS is dat niet het geval: als een stelsel met diverse planeten wordt ontdekt, zouden hun omloopbanen theoretisch dus onder allerlei hoeken kunnen staan.
Dat laatste lijkt echter niet het geval te zijn. De astronomen hebben computersimulaties uitgevoerd waarbij aan de planeetbanen in de stelsels die HARPS heeft opgespoord alle mogelijk verschillende hoeken zijn toegewezen. Vervolgens is berekend in hoeveel gevallen dat tot planeetovergangen zou leiden die Kepler kan waarnemen.
Uit de statistische analyse blijkt dat het door Kepler waargenomen aantal meervoudige planeetovergangen alleen verklaarbaar is als de omloopbanen in de gevonden planetenstelsels zo goed als in hetzelfde vlak liggen. Dat versterkt het idee dat planeten binnen één en dezelfde materieschijf rond een ster ontstaan. Bovendien heeft het er alle schijn van dat er niet vaak verstoringen optreden die ervoor zorgen dat planeten in banen terechtkomen die schuin op het hoofdvlak staan.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
07-05-2012
Planetenstelsels met 'hete Jupiters' bevatten geen aardes
Planetenstelsels die zware gasvormige reuzenplaneten in kleine omloopbanen bevatten - zogeheteh 'hete Jupiters' - bevatten geen leefbare aarde-achtige planeten. Die conclusie trekt een team van astronomen onder leiding van Alan Boss van het Carnegie Institution for Science in Washington in een artikel in de Proceedings of the National Academies of Sciences .
De eerste exoplaneten die vanaf 1995 zijn ontdekt, waren bijna allemaal hete Jupiters. Vermoedelijk gaat het om reuzenplaneten die op grotere afstand van hun moederster zijn ontstaan, maar al snel na hun geboorte naar binnen migreerden. Pas later, onder andere door de ruimtetelescoop Kepler, werden er ook planetenstelsels ontdekt waarin kleine, aarde-achtige planeten voorkomen in de bewoonbare zone van hun moederster.
Boss en zijn collega's hebben nu bij 63 planetenstelsels met hete Jupiters gezocht naar de aanwezigheid van kleinere, aarde-achtige planeten. Voor het bestaan daarvan werden geen aanwijzingen gevonden. In stelsels met 'warme Jupiters' (gasreuzen op iets grotere afstanden van hun moederster) en 'hete Neptunussen' (lichtere gasplaneten op kleine afstand van hun ster) werden wél aanwijzingen gevonden voor het bestaan van kleinere, lichtere planeten.
De voorlopige conclusie luidt dat de migratie van Jupiter-achtige reuzenplaneten een pasgeboren planetenstelsel zo sterk kan verstoren dat eventuele kleinere, aarde-achtige planeten het stelsel uit geslingerd worden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Planetenstelsels met 'hete Jupiters' bevatten geen aardes
Planetenstelsels die zware gasvormige reuzenplaneten in kleine omloopbanen bevatten - zogeheteh 'hete Jupiters' - bevatten geen leefbare aarde-achtige planeten. Die conclusie trekt een team van astronomen onder leiding van Alan Boss van het Carnegie Institution for Science in Washington in een artikel in de Proceedings of the National Academies of Sciences .
De eerste exoplaneten die vanaf 1995 zijn ontdekt, waren bijna allemaal hete Jupiters. Vermoedelijk gaat het om reuzenplaneten die op grotere afstand van hun moederster zijn ontstaan, maar al snel na hun geboorte naar binnen migreerden. Pas later, onder andere door de ruimtetelescoop Kepler, werden er ook planetenstelsels ontdekt waarin kleine, aarde-achtige planeten voorkomen in de bewoonbare zone van hun moederster.
Boss en zijn collega's hebben nu bij 63 planetenstelsels met hete Jupiters gezocht naar de aanwezigheid van kleinere, aarde-achtige planeten. Voor het bestaan daarvan werden geen aanwijzingen gevonden. In stelsels met 'warme Jupiters' (gasreuzen op iets grotere afstanden van hun moederster) en 'hete Neptunussen' (lichtere gasplaneten op kleine afstand van hun ster) werden wél aanwijzingen gevonden voor het bestaan van kleinere, lichtere planeten.
De voorlopige conclusie luidt dat de migratie van Jupiter-achtige reuzenplaneten een pasgeboren planetenstelsel zo sterk kan verstoren dat eventuele kleinere, aarde-achtige planeten het stelsel uit geslingerd worden.
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-05-2012
Licht van 'superaarde' waargenomen
Met NASA's infraroodsatelliet Spitzer is voor het eerst licht van een relatief kleine planeet buiten ons zonnestelsel waargenomen. De planeet, die om de nabije ster 55 Cancri draait en zelf 55 Cancri e wordt genoemd, is onleefbaar heet.
55 Cancri is twee keer zo groot en acht keer zo zwaar als onze planeet, maar kleiner dan een reuzenplaneet als Neptunus. Hij valt daarmee in de categorie van de 'superaardes'.
Het was astronomen al gelukt om, met Spitzer en andere telescopen, te onderzoeken hoe het licht van 55 Cancri verandert wanneer de planeet voor deze ster langs schuift. Nu is echter ook rechtstreeks het infraroodlicht van de planeet zelf waargenomen. Uit de waarneming blijkt onder meer dat zijn oppervlak donker is en dat de temperatuur aan de dagzijde kan oplopen tot meer dan 1700 graden.
Vermoed wordt dat 55 Cancri e het restant is van een Neptunus-achtige reuzenplaneet, waarvan een groot deel is 'weggekookt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrnekunde)
Licht van 'superaarde' waargenomen
Met NASA's infraroodsatelliet Spitzer is voor het eerst licht van een relatief kleine planeet buiten ons zonnestelsel waargenomen. De planeet, die om de nabije ster 55 Cancri draait en zelf 55 Cancri e wordt genoemd, is onleefbaar heet.
55 Cancri is twee keer zo groot en acht keer zo zwaar als onze planeet, maar kleiner dan een reuzenplaneet als Neptunus. Hij valt daarmee in de categorie van de 'superaardes'.
Het was astronomen al gelukt om, met Spitzer en andere telescopen, te onderzoeken hoe het licht van 55 Cancri verandert wanneer de planeet voor deze ster langs schuift. Nu is echter ook rechtstreeks het infraroodlicht van de planeet zelf waargenomen. Uit de waarneming blijkt onder meer dat zijn oppervlak donker is en dat de temperatuur aan de dagzijde kan oplopen tot meer dan 1700 graden.
Vermoed wordt dat 55 Cancri e het restant is van een Neptunus-achtige reuzenplaneet, waarvan een groot deel is 'weggekookt'.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrnekunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
10-05-2012
Zwaartekracht verraadt bestaan 'onzichtbare' planeet
Met de Kepler-satelliet, die naar planeten buiten ons zonnestelsel speurt, is een nieuw planetenstelsel met minstens drie planeten ontdekt. Opmerkelijk gegeven: één van de drie planeten is niet rechtstreeks waarneembaar. Hij verraadt zijn bestaan slechts doordat hij de baanbeweging van een naburige, wél waarneembare planeet verstoort (Science, 11 mei).
De drie planeten draaien om de zonachtige ster KOI-872. Twee ervan bewegen vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor hun moederster langs, waardoor deze met tussenpozen een kleine helderheidsafname lijkt te vertonen. Het zijn deze 'helderheidsdipjes' die Kepler in staat stellen om planeten op te sporen.
Normaal gesproken vinden zulke helderheidsdipjes plaats met de regelmaat van een klok. Maar bij de planeet KOI-872b, die een omlooptijd van bijna 34 dagen heeft, komen ze soms bijna een uur te vroeg of te laat. Die grote variatie wijst erop dat de planeet onder invloed staat van de zwaartekracht van een forse soortgenoot die klaarblijkelijk nooit voor zijn ster langs trekt.
Berekeningen laten zien dat de niet-waarneembare planeet, die de aanduiding KOI-872b heeft gekregen, ongeveer zo zwaar is als de planeet Saturnus en een omlooptijd van 57 dagen heeft. De derde planeet van het stelsel is maar ruim anderhalf keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van iets minder dan zeven dagen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Zwaartekracht verraadt bestaan 'onzichtbare' planeet
Met de Kepler-satelliet, die naar planeten buiten ons zonnestelsel speurt, is een nieuw planetenstelsel met minstens drie planeten ontdekt. Opmerkelijk gegeven: één van de drie planeten is niet rechtstreeks waarneembaar. Hij verraadt zijn bestaan slechts doordat hij de baanbeweging van een naburige, wél waarneembare planeet verstoort (Science, 11 mei).
De drie planeten draaien om de zonachtige ster KOI-872. Twee ervan bewegen vanaf de aarde gezien tijdens elke omloop voor hun moederster langs, waardoor deze met tussenpozen een kleine helderheidsafname lijkt te vertonen. Het zijn deze 'helderheidsdipjes' die Kepler in staat stellen om planeten op te sporen.
Normaal gesproken vinden zulke helderheidsdipjes plaats met de regelmaat van een klok. Maar bij de planeet KOI-872b, die een omlooptijd van bijna 34 dagen heeft, komen ze soms bijna een uur te vroeg of te laat. Die grote variatie wijst erop dat de planeet onder invloed staat van de zwaartekracht van een forse soortgenoot die klaarblijkelijk nooit voor zijn ster langs trekt.
Berekeningen laten zien dat de niet-waarneembare planeet, die de aanduiding KOI-872b heeft gekregen, ongeveer zo zwaar is als de planeet Saturnus en een omlooptijd van 57 dagen heeft. De derde planeet van het stelsel is maar ruim anderhalf keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van iets minder dan zeven dagen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
18-05-2012
Kleine, verdampende exoplaneet ontdekt
Bij de oranje dwergster KIC 12557548 is een mogelijke planeet ontdekt die op zo'n kleine afstand om zijn ster draait, dat hij bezig is om te verdampen. Waarnemingen met de NASA-satelliet Kepler wijzen erop dat het object, dat waarschijnlijk ongeveer tweemaal zo klein is als de aarde, een lange staart van fijn gruis achter zich aan sleept. De planeet en zijn staart veroorzaken onregelmatige veranderingen in de helderheid van de 1500 lichtjaar verre ster.
De omlooptijd van de kleine planeet bedraagt slechts vijftien uur - een van de kortste omlooptijden die ooit gemeten zijn. Dat betekent dat hij in zo'n krappe baan om zijn moederster draait, dat hij tot een temperatuur van ongeveer tweeduizend graden wordt verhit. Bij zo'n hoge temperatuur smelt en verdampt het gesteente aan het oppervlak. En dat verdampte gesteente zou de bron van het staartmateriaal zijn.
Als deze interpretatie van de metingen juist is, zal de planeet niet zo heel lang meer bestaan. Volgens de ontdekkers zou hij binnen 100 miljoen jaar geheel uit elkaar zijn gevallen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Kleine, verdampende exoplaneet ontdekt
Bij de oranje dwergster KIC 12557548 is een mogelijke planeet ontdekt die op zo'n kleine afstand om zijn ster draait, dat hij bezig is om te verdampen. Waarnemingen met de NASA-satelliet Kepler wijzen erop dat het object, dat waarschijnlijk ongeveer tweemaal zo klein is als de aarde, een lange staart van fijn gruis achter zich aan sleept. De planeet en zijn staart veroorzaken onregelmatige veranderingen in de helderheid van de 1500 lichtjaar verre ster.
De omlooptijd van de kleine planeet bedraagt slechts vijftien uur - een van de kortste omlooptijden die ooit gemeten zijn. Dat betekent dat hij in zo'n krappe baan om zijn moederster draait, dat hij tot een temperatuur van ongeveer tweeduizend graden wordt verhit. Bij zo'n hoge temperatuur smelt en verdampt het gesteente aan het oppervlak. En dat verdampte gesteente zou de bron van het staartmateriaal zijn.
Als deze interpretatie van de metingen juist is, zal de planeet niet zo heel lang meer bestaan. Volgens de ontdekkers zou hij binnen 100 miljoen jaar geheel uit elkaar zijn gevallen.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
31-05-2012
Zonnevlammen beïnvloeden verdampende exoplaneet
Krachtige uitbarstingen op de ster HD189733 oefenen een grote invloed uit op de dampkring van de zware reuzenplaneet die er in een kleine omloopbaan omheen draait. Die planeet, HD189733b geheten, is twintig procent zwaarder dan Jupiter, en staat zó dicht bij zijn moederster dat hij langzaam maar zeker verdampt.
De komeetachtige staart van weggeblazen gas die op die manier ontstaat is jaren geleden al ontdekt, maar sterrenkundigen van de Universiteit van Texas in Austin hebben nu ontdekt dat het waterstofgas in deze 'planeetstaart' extreem heet is. Dat doet vermoeden dat de dampkring van de planeet in hevige mate beïnvloed en verhit wordt door 'zonnevlammen' aan het oppervlak van de ster.
De metingen zijn verricht met de Hobby-Eberly Telescope in Texas en gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Zonnevlammen beïnvloeden verdampende exoplaneet
Krachtige uitbarstingen op de ster HD189733 oefenen een grote invloed uit op de dampkring van de zware reuzenplaneet die er in een kleine omloopbaan omheen draait. Die planeet, HD189733b geheten, is twintig procent zwaarder dan Jupiter, en staat zó dicht bij zijn moederster dat hij langzaam maar zeker verdampt.
De komeetachtige staart van weggeblazen gas die op die manier ontstaat is jaren geleden al ontdekt, maar sterrenkundigen van de Universiteit van Texas in Austin hebben nu ontdekt dat het waterstofgas in deze 'planeetstaart' extreem heet is. Dat doet vermoeden dat de dampkring van de planeet in hevige mate beïnvloed en verhit wordt door 'zonnevlammen' aan het oppervlak van de ster.
De metingen zijn verricht met de Hobby-Eberly Telescope in Texas en gepubliceerd in The Astrophysical Journal .
© Govert Schilling
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-06-2012
'Mini-telescoop' ontdekt exoplaneet en bruine dwerg
Dat het opsporen van planeten bij andere sterren geen kolossale telescoop vereist, bewijst de ontdekking van een exoplaneet met de KELT North-telescoop in het zuiden van de Amerikaanse staat Arizona. De lens van deze telescoop is niet groter dan die van een (dure) digitale camera. De afkorting KELT staat dan ook voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope'.
Met deze 'mini-telescoop' is een Jupiter-achtige planeet ontdekt die om de heldere ster HD 42176 in het sterrenbeeld Voerman wentelt. De exoplaneet heeft de aanduiding Kelt-2Ab gekregen.
Een tweede bijzondere ontdekking van de KELT-telescoop is die van een opgezwollen bruine dwerg - een 'mislukte' ster - die niet veel groter is dan de planeet Jupiter, maar ongeveer 27 keer zo zwaar. Dit object, KELT-1b, draait in een zeer krappe baan om een ster in het sterrenbeeld Andromeda. Zijn omlooptijd bedraagt slechts dertig uur.
Dat de beide objecten niet eerder zijn opgespoord, heeft er vooral mee te maken dat andere (grotere) telescopen ontworpen zijn om naar lichtzwakke sterren te kijken. De KELT-telescopen - er staat er ook een in Zuid-Afrika - houden juist sterren in de gaten die te fel stralen voor grote telescopen. De KELT-onderzoekers nemen deze sterren frequent waar en proberen op die manier regelmatige helderheidsvariaties te ontdekken. Zo'n 'helderheidsdipje' treedt op als er vanaf de aarde gezien een planeet of bruine dwerg voor de heldere ster langs beweegt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
'Mini-telescoop' ontdekt exoplaneet en bruine dwerg
Dat het opsporen van planeten bij andere sterren geen kolossale telescoop vereist, bewijst de ontdekking van een exoplaneet met de KELT North-telescoop in het zuiden van de Amerikaanse staat Arizona. De lens van deze telescoop is niet groter dan die van een (dure) digitale camera. De afkorting KELT staat dan ook voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope'.
Met deze 'mini-telescoop' is een Jupiter-achtige planeet ontdekt die om de heldere ster HD 42176 in het sterrenbeeld Voerman wentelt. De exoplaneet heeft de aanduiding Kelt-2Ab gekregen.
Een tweede bijzondere ontdekking van de KELT-telescoop is die van een opgezwollen bruine dwerg - een 'mislukte' ster - die niet veel groter is dan de planeet Jupiter, maar ongeveer 27 keer zo zwaar. Dit object, KELT-1b, draait in een zeer krappe baan om een ster in het sterrenbeeld Andromeda. Zijn omlooptijd bedraagt slechts dertig uur.
Dat de beide objecten niet eerder zijn opgespoord, heeft er vooral mee te maken dat andere (grotere) telescopen ontworpen zijn om naar lichtzwakke sterren te kijken. De KELT-telescopen - er staat er ook een in Zuid-Afrika - houden juist sterren in de gaten die te fel stralen voor grote telescopen. De KELT-onderzoekers nemen deze sterren frequent waar en proberen op die manier regelmatige helderheidsvariaties te ontdekken. Zo'n 'helderheidsdipje' treedt op als er vanaf de aarde gezien een planeet of bruine dwerg voor de heldere ster langs beweegt.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-06-2012
Minitelescoop ontdekt twee erg gekke planeten
© Julie Turner/Vanderbilt University.
Een zogenaamde KELT-telescoop heeft twee gekke planeten ontdekt. De eerste is ontzettend heet en heeft zijn baan rond de moederster veranderd. De tweede bevindt zich dicht bij een enorm heldere ster, die vanop de Aarde zichtbaar is. Beiden planeten zijn qua samenstelling verwant met de gasreus Jupiter.
KELT staat voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope', wat zoveel betekent als 'minuscule telescoop'. Sterrenkundigen hebben met de grondtelescoop KELT gasreuzen ontdekt, waarvan één getijden veroorzaakt op zijn moederster en invloed uitoefent op zijn orbitale dynamiek.
Met de KELT - die een vergelijkbare lens met die van een digitale high-end camera heeft - ontdekten de onderzoekers uit Zuid-Arizona de enorme planeten die zich op honderden lichtjaren van de Aarde bevinden.
De ene planeet, genaamd KELT-1b, bevindt zich zo dicht bij haar zon dat ze er nauwelijks 29 uren over doet om de baan rond errond te beschrijven. De geschatte oppervlaktetemperatuur ligt rond de 2.200 graden Celsius. De planeet krijgt daardoor een radiatie van 6.000 keer die van de zon op de Aarde. KELT-1B is een beetje groter dan Jupiter maar heeft liefst 27 keer zoveel massa. Het gaat dus om een zogenaamde Hete Jupiter.
"Dit geeft een geheel nieuwe betekenis aan het woord 'vreemd'", aldus doctoraatsstudent Thomas Beatty van de Ohio State University in Columbus aan Mashable. KELT-1b ligt op zo'n 825 lichtjaren in de Andromeda-constellatie. "Dit object zou je nooit zo dicht bij zijn moederster verwachten. KELT-1 is groot genoeg om getijden te veroorzaken op zijn moederster en er invloed op uit te oefenen. Ze heeft zelfs de moederster in haar macht. Planeet en moederster wentelen zich aan hetzelfde tempo."
De twee planeet, KELT-2Ab blijkt dertig procent groter te zijn dan Jupiter en heeft vijftig procent meer massa. Ze ligt op 360 lichtjaren in de Auriga-constellatie. Haar moederster is zo helder dat het vanop de Aarde zichtbaar is met een verrekijker.
De sterrenkundigen willen de atmosfeer van de planeet verder observeren als ze in november weer langs de KELT-lens passeert. Ze zullen dan het licht dat door de planeet schijnt analyseren.
(HLN)
Minitelescoop ontdekt twee erg gekke planeten
© Julie Turner/Vanderbilt University.
Een zogenaamde KELT-telescoop heeft twee gekke planeten ontdekt. De eerste is ontzettend heet en heeft zijn baan rond de moederster veranderd. De tweede bevindt zich dicht bij een enorm heldere ster, die vanop de Aarde zichtbaar is. Beiden planeten zijn qua samenstelling verwant met de gasreus Jupiter.
KELT staat voor 'Kilodegree Extremely Little Telescope', wat zoveel betekent als 'minuscule telescoop'. Sterrenkundigen hebben met de grondtelescoop KELT gasreuzen ontdekt, waarvan één getijden veroorzaakt op zijn moederster en invloed uitoefent op zijn orbitale dynamiek.
Met de KELT - die een vergelijkbare lens met die van een digitale high-end camera heeft - ontdekten de onderzoekers uit Zuid-Arizona de enorme planeten die zich op honderden lichtjaren van de Aarde bevinden.
De ene planeet, genaamd KELT-1b, bevindt zich zo dicht bij haar zon dat ze er nauwelijks 29 uren over doet om de baan rond errond te beschrijven. De geschatte oppervlaktetemperatuur ligt rond de 2.200 graden Celsius. De planeet krijgt daardoor een radiatie van 6.000 keer die van de zon op de Aarde. KELT-1B is een beetje groter dan Jupiter maar heeft liefst 27 keer zoveel massa. Het gaat dus om een zogenaamde Hete Jupiter.
"Dit geeft een geheel nieuwe betekenis aan het woord 'vreemd'", aldus doctoraatsstudent Thomas Beatty van de Ohio State University in Columbus aan Mashable. KELT-1b ligt op zo'n 825 lichtjaren in de Andromeda-constellatie. "Dit object zou je nooit zo dicht bij zijn moederster verwachten. KELT-1 is groot genoeg om getijden te veroorzaken op zijn moederster en er invloed op uit te oefenen. Ze heeft zelfs de moederster in haar macht. Planeet en moederster wentelen zich aan hetzelfde tempo."
De twee planeet, KELT-2Ab blijkt dertig procent groter te zijn dan Jupiter en heeft vijftig procent meer massa. Ze ligt op 360 lichtjaren in de Auriga-constellatie. Haar moederster is zo helder dat het vanop de Aarde zichtbaar is met een verrekijker.
De sterrenkundigen willen de atmosfeer van de planeet verder observeren als ze in november weer langs de KELT-lens passeert. Ze zullen dan het licht dat door de planeet schijnt analyseren.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-06-2012
Planeten doen extreme tango
Zo zou de planeet Kepler-36c er vanaf Kepler-36b uit kunnen zien. © Artist Impression / Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics..
Twee planeten, een rotsachtige als de aarde en een gasachtige als Neptunus, doen een extreme tango. Ze delen bijna dezelfde baan om hun ster en botsen nooit. Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in Science Express, de online editie van het wetenschappelijk tijdschrift Science.
In de ruimte is dichtbij wel relatief: ze komen tot ongeveer 1,9 miljoen kilometer bij elkaar in de buurt, vijf keer de afstand tussen de aarde en de maan. Het gaat om planeten die op 1200 lichtjaren liggen van de aarde.
Het duo cirkelt in een baan om een ster. De planeten werden ontdekt met de Kepler-ruimtetelescoop van NASA, die werd gelanceerd om planeten te vinden als de aarde die in een baan rond sterren zitten.
De rotsachtige planeet is ongeveer 1,5 keer zo groot als de aarde en draait in ongeveer 2 weken om de ster. De andere planeet is ongeveer 4 keer groter en heeft een baan van 16 dagen.
(HLN)
Planeten doen extreme tango
Zo zou de planeet Kepler-36c er vanaf Kepler-36b uit kunnen zien. © Artist Impression / Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics..
Twee planeten, een rotsachtige als de aarde en een gasachtige als Neptunus, doen een extreme tango. Ze delen bijna dezelfde baan om hun ster en botsen nooit. Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
Wetenschappers hebben nog nooit waargenomen dat planeten zo dicht bij elkaar in de buurt komen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers donderdag in Science Express, de online editie van het wetenschappelijk tijdschrift Science.
In de ruimte is dichtbij wel relatief: ze komen tot ongeveer 1,9 miljoen kilometer bij elkaar in de buurt, vijf keer de afstand tussen de aarde en de maan. Het gaat om planeten die op 1200 lichtjaren liggen van de aarde.
Het duo cirkelt in een baan om een ster. De planeten werden ontdekt met de Kepler-ruimtetelescoop van NASA, die werd gelanceerd om planeten te vinden als de aarde die in een baan rond sterren zitten.
De rotsachtige planeet is ongeveer 1,5 keer zo groot als de aarde en draait in ongeveer 2 weken om de ster. De andere planeet is ongeveer 4 keer groter en heeft een baan van 16 dagen.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-06-2012
Exoplaneet Tau Boötis b eindelijk rechtstreeks gedetecteerd
Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn wetenschappers erin geslaagd de zwakke gloed op te vangen van de exoplaneet Tau Boötis b. Hierdoor is het voor het eerst ook gelukt om de atmosfeer van deze planeet te onderzoeken. De wetenschappers, onder wie vier astronomen van de Sterrewacht Leiden en één van ruimteonderzoeksinstituut SRON in Utrecht, schrijven dat deze week in Nature.
Tau Boötis b werd in 1996 als een van de eerste exoplaneten ontdekt doordat een schommelbeweging veroorzaakt bij zijn moederster. Het gaat om een 'hete Jupiter' - een grote planeet die in een zeer nauwe baan om zijn ster draait.
Het is niet voor het eerst dat de atmosfeer van zo'n hete Jupiter onderzocht is. Maar het is wel voor het eerst dat dit is gebeurd bij een exemplaar dat vanaf de aarde gezien nooit voor zijn moederster langs schuift.
Tot nu toe was zo'n 'planeetovergang' een cruciale voorwaarde om de atmosfeer van een hete Jupiter te onderzoeken: wanneer de planeet voor zijn ster langs trekt, laat zijn atmosfeer een soort vingerafdruk achter in het sterlicht. Omdat in het geval van Tau Boötis b het licht van de ster van ons uit gezien nooit door de planeetatmosfeer gaat, ontbreekt die vingerafdruk.
De astronomen zijn er nu echter in geslaagd om met de Europese Very Large Telescope wat infraroodlicht van de planeet op te vangen. Daarbij is gebruik gemaakt van het feit dat de golflengte van het door Tau Boötis b uitgezonden licht enigszins varieert. Dat komt door de beweging van de planeet rond zijn moederster, die in een klein dopplereffect resulteert. Door dit dopplereffect onderscheidt het zwakke schijnsel van Tau Boötis b zich van andere bronnen van infraroodstraling, zoals zijn moederster en de aardatmosfeer.
Uit het onderzoek blijkt dat de atmosfeer van Tau Boötis b koolmonoxidegas bevat en naar boven toe kouder wordt. Dat is precies het tegenovergestelde van de temperatuurinversie - een toename van de temperatuur met de hoogte - die bij andere hete Jupiters is waargenomen.
Met de metingen kon voor het eerst ook de massa van Tau Boötis b nauwkeurig worden geschat. De planeet blijkt zes keer zo zwaar te zijn als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Exoplaneet Tau Boötis b eindelijk rechtstreeks gedetecteerd
Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn wetenschappers erin geslaagd de zwakke gloed op te vangen van de exoplaneet Tau Boötis b. Hierdoor is het voor het eerst ook gelukt om de atmosfeer van deze planeet te onderzoeken. De wetenschappers, onder wie vier astronomen van de Sterrewacht Leiden en één van ruimteonderzoeksinstituut SRON in Utrecht, schrijven dat deze week in Nature.
Tau Boötis b werd in 1996 als een van de eerste exoplaneten ontdekt doordat een schommelbeweging veroorzaakt bij zijn moederster. Het gaat om een 'hete Jupiter' - een grote planeet die in een zeer nauwe baan om zijn ster draait.
Het is niet voor het eerst dat de atmosfeer van zo'n hete Jupiter onderzocht is. Maar het is wel voor het eerst dat dit is gebeurd bij een exemplaar dat vanaf de aarde gezien nooit voor zijn moederster langs schuift.
Tot nu toe was zo'n 'planeetovergang' een cruciale voorwaarde om de atmosfeer van een hete Jupiter te onderzoeken: wanneer de planeet voor zijn ster langs trekt, laat zijn atmosfeer een soort vingerafdruk achter in het sterlicht. Omdat in het geval van Tau Boötis b het licht van de ster van ons uit gezien nooit door de planeetatmosfeer gaat, ontbreekt die vingerafdruk.
De astronomen zijn er nu echter in geslaagd om met de Europese Very Large Telescope wat infraroodlicht van de planeet op te vangen. Daarbij is gebruik gemaakt van het feit dat de golflengte van het door Tau Boötis b uitgezonden licht enigszins varieert. Dat komt door de beweging van de planeet rond zijn moederster, die in een klein dopplereffect resulteert. Door dit dopplereffect onderscheidt het zwakke schijnsel van Tau Boötis b zich van andere bronnen van infraroodstraling, zoals zijn moederster en de aardatmosfeer.
Uit het onderzoek blijkt dat de atmosfeer van Tau Boötis b koolmonoxidegas bevat en naar boven toe kouder wordt. Dat is precies het tegenovergestelde van de temperatuurinversie - een toename van de temperatuur met de hoogte - die bij andere hete Jupiters is waargenomen.
Met de metingen kon voor het eerst ook de massa van Tau Boötis b nauwkeurig worden geschat. De planeet blijkt zes keer zo zwaar te zijn als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel.
Toegevoegd door Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Stellar Flare Blasts Exoplanet
June 28, 2012:
An international team of astronomers using data from NASA's Hubble Space Telescope has made an unparalleled observation, detecting significant changes in the atmosphere of a planet located beyond our solar system.
The scientists conclude the atmospheric variations occurred in response to a powerful eruption on the planet's host star, an event observed by NASA's Swift satellite. The stellar flare, which hit the planet like 3 million X-flares from our own sun, blasted material from the planet's atmosphere at a rate of at least 1,000 tons per second.
"The multiwavelength coverage by Hubble and Swift has given us an unprecedented view of the interaction between a flare on an active star and the atmosphere of a giant planet," said lead researcher Alain Lecavelier des Etangs at the Paris Institute of Astrophysics (IAP), part of the French National Scientific Research Center located at Pierre and Marie Curie University in Paris.
The exoplanet is HD 189733b, a gas giant similar to Jupiter, but about 14 percent larger and more massive. The planet circles its star at a distance of only 3 million miles, or about 30 times closer than Earth's distance from the sun, and completes an orbit every 2.2 days. Its star, named HD 189733A, is about 80 percent the size and mass of our sun.
Astronomers classify the planet as a "hot Jupiter." Previous Hubble observations show that the planet's deep atmosphere reaches a temperature of about 1,900 degrees Fahrenheit (1,030 C).
HD 189733b periodically passes across, or transits, its parent star, and these events give astronomers an opportunity to probe its atmosphere and environment. In a previous study, a group led by Lecavelier des Etangs used Hubble to show that hydrogen gas was escaping from the planet's upper atmosphere. The finding made HD 189733b only the second-known "evaporating" exoplanet at the time.
The system is just 63 light-years away, so close that its star can be seen with binoculars near the famous Dumbbell Nebula. This makes HD 189733b an ideal target for studying the processes that drive atmospheric escape.
"Astronomers have been debating the details of atmospheric evaporation for years, and studying HD 189733b is our best opportunity for understanding the process," said Vincent Bourrier, a doctoral student at IAP and a team member on the new study.
In April 2010, the researchers observed a single transit using Hubble's Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS), but they detected no trace of the planet's atmosphere. Follow-up observations in September 2011 showed a surprising reversal, with striking evidence that a plume of gas was streaming away from the exoplanet at 300,000 mph. At least 1,000 tons of gas were leaving the planet's atmosphere every second.
This turn of events was explained by data from Swift's X-ray Telescope. On Sept. 7, 2011, just eight hours before Hubble was scheduled to observe the transit, Swift was monitoring the star when it unleashed a powerful flare.
"The planet's close proximity to the star means it was struck by a blast of X-rays tens of thousands of times stronger than the Earth suffers even during an X-class solar flare, the strongest category," said co-author Peter Wheatley, a physicist at the University of Warwick in England. After accounting for the planet's enormous size, the team notes that HD 189733b encountered about 3 million times as many X-rays as Earth receives from a solar flare at the threshold of the X class.
These findings will appear in an upcoming issue of the journal Astronomy & Astrophysics.
Production editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA
June 28, 2012:
An international team of astronomers using data from NASA's Hubble Space Telescope has made an unparalleled observation, detecting significant changes in the atmosphere of a planet located beyond our solar system.
The scientists conclude the atmospheric variations occurred in response to a powerful eruption on the planet's host star, an event observed by NASA's Swift satellite. The stellar flare, which hit the planet like 3 million X-flares from our own sun, blasted material from the planet's atmosphere at a rate of at least 1,000 tons per second.
"The multiwavelength coverage by Hubble and Swift has given us an unprecedented view of the interaction between a flare on an active star and the atmosphere of a giant planet," said lead researcher Alain Lecavelier des Etangs at the Paris Institute of Astrophysics (IAP), part of the French National Scientific Research Center located at Pierre and Marie Curie University in Paris.
The exoplanet is HD 189733b, a gas giant similar to Jupiter, but about 14 percent larger and more massive. The planet circles its star at a distance of only 3 million miles, or about 30 times closer than Earth's distance from the sun, and completes an orbit every 2.2 days. Its star, named HD 189733A, is about 80 percent the size and mass of our sun.
Astronomers classify the planet as a "hot Jupiter." Previous Hubble observations show that the planet's deep atmosphere reaches a temperature of about 1,900 degrees Fahrenheit (1,030 C).
HD 189733b periodically passes across, or transits, its parent star, and these events give astronomers an opportunity to probe its atmosphere and environment. In a previous study, a group led by Lecavelier des Etangs used Hubble to show that hydrogen gas was escaping from the planet's upper atmosphere. The finding made HD 189733b only the second-known "evaporating" exoplanet at the time.
The system is just 63 light-years away, so close that its star can be seen with binoculars near the famous Dumbbell Nebula. This makes HD 189733b an ideal target for studying the processes that drive atmospheric escape.
"Astronomers have been debating the details of atmospheric evaporation for years, and studying HD 189733b is our best opportunity for understanding the process," said Vincent Bourrier, a doctoral student at IAP and a team member on the new study.
In April 2010, the researchers observed a single transit using Hubble's Space Telescope Imaging Spectrograph (STIS), but they detected no trace of the planet's atmosphere. Follow-up observations in September 2011 showed a surprising reversal, with striking evidence that a plume of gas was streaming away from the exoplanet at 300,000 mph. At least 1,000 tons of gas were leaving the planet's atmosphere every second.
This turn of events was explained by data from Swift's X-ray Telescope. On Sept. 7, 2011, just eight hours before Hubble was scheduled to observe the transit, Swift was monitoring the star when it unleashed a powerful flare.
"The planet's close proximity to the star means it was struck by a blast of X-rays tens of thousands of times stronger than the Earth suffers even during an X-class solar flare, the strongest category," said co-author Peter Wheatley, a physicist at the University of Warwick in England. After accounting for the planet's enormous size, the team notes that HD 189733b encountered about 3 million times as many X-rays as Earth receives from a solar flare at the threshold of the X class.
These findings will appear in an upcoming issue of the journal Astronomy & Astrophysics.
Production editor: Dr. Tony Phillips | Credit: Science@NASA
<a href="http://www.vwkweb.nl/" rel="nofollow" target="_blank">Vereniging voor weerkunde en klimatologie</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
<a href="http://www.estofex.org/" rel="nofollow" target="_blank">ESTOFEX</a>
18-07-2012
Kleine en hete planeet in naburig zonnestelsel ontdekt
© NASA.
Sterrenkundigen hebben in een naburig sterrenstelsel in onze uithoek van de Melkweg een klein, heet planeetje gevonden. Het hemellichaam is UCF-1.01 genoemd. De afstand tot de aarde is maar 33 lichtjaar. Niet eerder was zo dicht bij ons zonnestelsel zo'n kleine planeet gevonden, werd er vandaag gemeld.
UCF-1.01 heeft een doorsnee van ongeveer 8400 kilometer, twee derde van de aarde. De planeet staat zo dicht bij zijn ster, dat hij in minder dan anderhalve dag eromheen draait. De aarde doet daar een jaar over. De temperatuur aan het oppervlak van UCF-1.01 moet ongeveer 600 graden Celsius zijn. Als de planeet ooit een dampkring heeft gehad, is die hoogstwaarschijnlijk verdwenen.
De ontdekking wordt binnenkort beschreven in het wetenschapsblad The Astrophysical Journal.
(HLN)
Kleine en hete planeet in naburig zonnestelsel ontdekt
© NASA.
Sterrenkundigen hebben in een naburig sterrenstelsel in onze uithoek van de Melkweg een klein, heet planeetje gevonden. Het hemellichaam is UCF-1.01 genoemd. De afstand tot de aarde is maar 33 lichtjaar. Niet eerder was zo dicht bij ons zonnestelsel zo'n kleine planeet gevonden, werd er vandaag gemeld.
UCF-1.01 heeft een doorsnee van ongeveer 8400 kilometer, twee derde van de aarde. De planeet staat zo dicht bij zijn ster, dat hij in minder dan anderhalve dag eromheen draait. De aarde doet daar een jaar over. De temperatuur aan het oppervlak van UCF-1.01 moet ongeveer 600 graden Celsius zijn. Als de planeet ooit een dampkring heeft gehad, is die hoogstwaarschijnlijk verdwenen.
De ontdekking wordt binnenkort beschreven in het wetenschapsblad The Astrophysical Journal.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-07-2012
Nieuwe leefbare planeet bevindt zich voor onze neus
© afp.
Astronomen hebben een nieuwe planeet ontdekt waarop leven mogelijk is. Bovendien bevindt die planeet zich op 'overzichtelijke' afstand van de Aarde. "Er hoeven geen duizend jaren voorbij te gaan om te horen 'Hoe gaat het ginder?' en nog eens duizend jaren om te horen 'Prima, en ginds?'", aldus professor Steven Vogt aan news.com.au.
"De planeet ligt niet in onze achtertuin maar vlak voor onze neus", stelt Vogt. Daarmee bedoelt de wetenschapper: op 22 lichtjaren van de Aarde. Het gaat om de fameuze planeet Gliese 581g die de professor inmiddels herdoopte naar de naam van zijn vrouw: 'Zarmina's World'. De nieuwste studie van Vogts team verschijnt vandaag in het vaktijdschrift 'Astronomisch Naschrischten' en wil een antwoord bieden op de vele kritieken die Vogt kreeg na zijn eerste onthullingen bijna twee jaar geleden.
De planeet is twee keer zo groot als de Aarde. Wetenschappers van de University of California, Santa Cruz, en van het Carnegie Institution of Washington ontdekten haar. Ze werd bekend als 'Superaarde', omdat ze een gasrijke atmosfeer heeft die de kans op de aanwezigheid van vloeistof - en dus op leven - verhoogt. Of die vloeistof bevroren is en zich onder de bodem bevindt dan wel vrijelijk over de planeet vloeit, is nog niet duidelijk.
De temperaturen op de planeet zijn van die aard dat leven er alleszins mogelijk zou zijn. Maar hoe de planeetbodem er precies uitziet, dat kan het team van professor Vogt voorlopig ook nog niet zeggen.
Gliese 581g bevindt zich in 'Goldilocks Zone', een gebied niet ver van de Aarde dat niet te warm en niet te koud is. Net goed om leven toe te laten. Volgens Vogt zouden we, na het ontdekken van buitenaards leven op de planeet, een antwoord van onze tegenvoeters kunnen verwachten binnen de 44 jaar. "Over een paar honderd jaar zouden we beelden van een iPhone of Android-toestel kunnen ontvangen en kunnen luisteren naar hoe zij klinken en kijken hoe ze leven vanuit een ruimtetuig", beweert Vogt. "Er moet alleszins leven zijn daar."
Zoals gezegd kreeg Vogt veel kritiek voor zijn bevindingen, vooral van een Zwitsers team die bekend zijn als 'HARPS' (High Accuracy Radial Velocity Planet). Zij deden de studies van Vogt af als "nonsens". Professor Steven Vogt slaat nu terug met de bewering dat HARPS bewust feiten achterhield die niet in hun wetenschappelijke kraam pasten.
(HLN)
Nieuwe leefbare planeet bevindt zich voor onze neus
© afp.
Astronomen hebben een nieuwe planeet ontdekt waarop leven mogelijk is. Bovendien bevindt die planeet zich op 'overzichtelijke' afstand van de Aarde. "Er hoeven geen duizend jaren voorbij te gaan om te horen 'Hoe gaat het ginder?' en nog eens duizend jaren om te horen 'Prima, en ginds?'", aldus professor Steven Vogt aan news.com.au.
"De planeet ligt niet in onze achtertuin maar vlak voor onze neus", stelt Vogt. Daarmee bedoelt de wetenschapper: op 22 lichtjaren van de Aarde. Het gaat om de fameuze planeet Gliese 581g die de professor inmiddels herdoopte naar de naam van zijn vrouw: 'Zarmina's World'. De nieuwste studie van Vogts team verschijnt vandaag in het vaktijdschrift 'Astronomisch Naschrischten' en wil een antwoord bieden op de vele kritieken die Vogt kreeg na zijn eerste onthullingen bijna twee jaar geleden.
De planeet is twee keer zo groot als de Aarde. Wetenschappers van de University of California, Santa Cruz, en van het Carnegie Institution of Washington ontdekten haar. Ze werd bekend als 'Superaarde', omdat ze een gasrijke atmosfeer heeft die de kans op de aanwezigheid van vloeistof - en dus op leven - verhoogt. Of die vloeistof bevroren is en zich onder de bodem bevindt dan wel vrijelijk over de planeet vloeit, is nog niet duidelijk.
De temperaturen op de planeet zijn van die aard dat leven er alleszins mogelijk zou zijn. Maar hoe de planeetbodem er precies uitziet, dat kan het team van professor Vogt voorlopig ook nog niet zeggen.
Gliese 581g bevindt zich in 'Goldilocks Zone', een gebied niet ver van de Aarde dat niet te warm en niet te koud is. Net goed om leven toe te laten. Volgens Vogt zouden we, na het ontdekken van buitenaards leven op de planeet, een antwoord van onze tegenvoeters kunnen verwachten binnen de 44 jaar. "Over een paar honderd jaar zouden we beelden van een iPhone of Android-toestel kunnen ontvangen en kunnen luisteren naar hoe zij klinken en kijken hoe ze leven vanuit een ruimtetuig", beweert Vogt. "Er moet alleszins leven zijn daar."
Zoals gezegd kreeg Vogt veel kritiek voor zijn bevindingen, vooral van een Zwitsers team die bekend zijn als 'HARPS' (High Accuracy Radial Velocity Planet). Zij deden de studies van Vogt af als "nonsens". Professor Steven Vogt slaat nu terug met de bewering dat HARPS bewust feiten achterhield die niet in hun wetenschappelijke kraam pasten.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-08-2012
Nasa-telescoop ontdekt 41 planeten buiten zonnestelsel
De Kepler-telescoop van Nasa heeft in één klap 41 nieuwe planeten buiten ons eigen stelsel, alias exoplaneten, ontdekt. Dat meldt de gezaghebbende website space.com.
De ruimtetelescoop Kepler kwam de buitenaardse werelden op het spoor door te kijken hoe elke planeet gravitationeel op de omgeving inwerkt.
De Kepler heeft sinds zijn lancering in maart 2009 al meer dan 2.300 potentiële exoplaneten gevonden. Daarvan zijn er 115 bevestigd.
In totaal zijn met meerdere telescopen al zowat 800 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, zo rekende space.com voor.
(HLN)
Nasa-telescoop ontdekt 41 planeten buiten zonnestelsel
De Kepler-telescoop van Nasa heeft in één klap 41 nieuwe planeten buiten ons eigen stelsel, alias exoplaneten, ontdekt. Dat meldt de gezaghebbende website space.com.
De ruimtetelescoop Kepler kwam de buitenaardse werelden op het spoor door te kijken hoe elke planeet gravitationeel op de omgeving inwerkt.
De Kepler heeft sinds zijn lancering in maart 2009 al meer dan 2.300 potentiële exoplaneten gevonden. Daarvan zijn er 115 bevestigd.
In totaal zijn met meerdere telescopen al zowat 800 planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt, zo rekende space.com voor.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-08-2012
Verdampende exoplaneet doet veel stof opwaaien
Nederlandse sterrenkundigen hebben sterke aanwijzingen gevonden dat een ver weg staande exoplaneet uit elkaar valt. Een nieuwe analyse van waarnemingen van NASA's Kepler-satelliet laat zien dat de planeet, die in minder dan 16 uur om zijn ster draait, wordt gehuld in grote hoeveelheden stof die van het planeetoppervlak zijn losgekomen. De resultaten zijn geaccepteerd voor publicatie in Astronomy & Astrophysics.
Kepler zoekt al enkele jaren naar planeten rondom andere sterren dan onze zon, zogeheten exoplaneten. Als zo'n exoplaneet voor zijn moederster langs draait, verduistert hij een heel klein beetje van het sterlicht. Door het licht van meer dan honderdduizend sterren te monitoren kan Kepler deze zeldzame planeetovergangen opsporen, en zo de populatie van planeten rondom andere sterren vastleggen.
Onlangs heeft Kepler een mysterieus object gevonden, met de prozaïsche naam KIC 12557548, waarbij de hoeveelheid verduisterd sterlicht sterk varieert van de ene tot de andere overgang. Hierbij is de mogelijkheid geopperd dan het om een planeet gaat die langzaam uit elkaar valt. Een nieuwe, gedetailleerde analyse van de Kepler-data laat nu duidelijk zien dat tijdens de planeetovergang het sterlicht wordt verstrooid door grote hoeveelheden stof dat van de planeet afkomstig is.
"KIC 12557548 draait in een heel kort baantje om zijn moederster heen", vertelt Matteo Brogi (Universiteit Leiden), eerste auteur van het artikel. “Doordat hij zo dicht bij z’n ster staat, is het oppervlak van de planeet heel erg heet, zo’n 2000 graden Kelvin. Dit geeft zeer sterke bewegingen in het binnenste van de planeet, wat leidt tot grootschalig vulkanisme. Een deel van het stof komt terecht in de ruimte en verdampt vrij snel door de hitte van de ster. Het walmen van het stof leidt tot de variaties in de verduistering die we vanaf de aarde waarnemen", concludeert Brogi. "We kunnen nu met spectroscopie het stof gaan onderzoeken", vervolgt coauteur Christoph Keller, "om inzicht te krijgen in de samenstelling van de planeet en de snelheid waarmee hij massa verliest".
(allesoversterrenkunde)
Verdampende exoplaneet doet veel stof opwaaien
Nederlandse sterrenkundigen hebben sterke aanwijzingen gevonden dat een ver weg staande exoplaneet uit elkaar valt. Een nieuwe analyse van waarnemingen van NASA's Kepler-satelliet laat zien dat de planeet, die in minder dan 16 uur om zijn ster draait, wordt gehuld in grote hoeveelheden stof die van het planeetoppervlak zijn losgekomen. De resultaten zijn geaccepteerd voor publicatie in Astronomy & Astrophysics.
Kepler zoekt al enkele jaren naar planeten rondom andere sterren dan onze zon, zogeheten exoplaneten. Als zo'n exoplaneet voor zijn moederster langs draait, verduistert hij een heel klein beetje van het sterlicht. Door het licht van meer dan honderdduizend sterren te monitoren kan Kepler deze zeldzame planeetovergangen opsporen, en zo de populatie van planeten rondom andere sterren vastleggen.
Onlangs heeft Kepler een mysterieus object gevonden, met de prozaïsche naam KIC 12557548, waarbij de hoeveelheid verduisterd sterlicht sterk varieert van de ene tot de andere overgang. Hierbij is de mogelijkheid geopperd dan het om een planeet gaat die langzaam uit elkaar valt. Een nieuwe, gedetailleerde analyse van de Kepler-data laat nu duidelijk zien dat tijdens de planeetovergang het sterlicht wordt verstrooid door grote hoeveelheden stof dat van de planeet afkomstig is.
"KIC 12557548 draait in een heel kort baantje om zijn moederster heen", vertelt Matteo Brogi (Universiteit Leiden), eerste auteur van het artikel. “Doordat hij zo dicht bij z’n ster staat, is het oppervlak van de planeet heel erg heet, zo’n 2000 graden Kelvin. Dit geeft zeer sterke bewegingen in het binnenste van de planeet, wat leidt tot grootschalig vulkanisme. Een deel van het stof komt terecht in de ruimte en verdampt vrij snel door de hitte van de ster. Het walmen van het stof leidt tot de variaties in de verduistering die we vanaf de aarde waarnemen", concludeert Brogi. "We kunnen nu met spectroscopie het stof gaan onderzoeken", vervolgt coauteur Christoph Keller, "om inzicht te krijgen in de samenstelling van de planeet en de snelheid waarmee hij massa verliest".
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-08-2012
Dubbelster met planetenstelsel ontdekt
Astronomen hebben voor het eerst een dubbelster ontdekt waar meer dan één planeet omheen cirkelt. Dat is bekendgemaakt tijdens de 28ste algemene bijeenkomst van de Internationale Astronomische Unie in Peking. Het resultaat wordt deze week ook in het tijdschrift Science gepubliceerd.
De ontdekking is gedaan met de NASA-satelliet Kepler, die sterren onderzoekt op kleine regelmatige helderheidsvariaties die de aanwezigheid van planeten verraden. Bij de dubbelster Kepler-47, die zich op een afstand van 5000 lichtjaar bevindt, heeft dat tot de ontdekking van twee planeten geleid.
De twee sterren van Kepler-47 wentelen met een periode van ruim een week in een krappe baan om elkaar. De ene ster lijkt op onze zon, de andere is een rode dwergster. De binnenste van de twee planeten die om deze dubbelster heen cirkelen is ongeveer drie keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 49 dagen. De buitenste planeet is ruim vier keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 303 dagen.
De ontdekking bewijst dat ook rond dubbelsterren stabiele planetenstelsels kunnen ontstaan. Omdat de omgeving van een dubbelster nogal chaotisch kan zijn, werd lang aan deze mogelijkheid getwijfeld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Dubbelster met planetenstelsel ontdekt
Astronomen hebben voor het eerst een dubbelster ontdekt waar meer dan één planeet omheen cirkelt. Dat is bekendgemaakt tijdens de 28ste algemene bijeenkomst van de Internationale Astronomische Unie in Peking. Het resultaat wordt deze week ook in het tijdschrift Science gepubliceerd.
De ontdekking is gedaan met de NASA-satelliet Kepler, die sterren onderzoekt op kleine regelmatige helderheidsvariaties die de aanwezigheid van planeten verraden. Bij de dubbelster Kepler-47, die zich op een afstand van 5000 lichtjaar bevindt, heeft dat tot de ontdekking van twee planeten geleid.
De twee sterren van Kepler-47 wentelen met een periode van ruim een week in een krappe baan om elkaar. De ene ster lijkt op onze zon, de andere is een rode dwergster. De binnenste van de twee planeten die om deze dubbelster heen cirkelen is ongeveer drie keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 49 dagen. De buitenste planeet is ruim vier keer zo groot als de aarde en heeft een omlooptijd van 303 dagen.
De ontdekking bewijst dat ook rond dubbelsterren stabiele planetenstelsels kunnen ontstaan. Omdat de omgeving van een dubbelster nogal chaotisch kan zijn, werd lang aan deze mogelijkheid getwijfeld.
© Eddy Echternach (www.astronieuws.nl)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Inderdaad een mooie docu.... heb hem zelf op dvd.quote:
Op 
Herman Finkers... He buurman, ik hier ?
30-08-2012
Superaarde ontdekt waarop wellicht leven mogelijk is
Wetenschappers hebben rondom de ster Gliese 163 een nieuwe superaarde ontdekt. Het is warmpjes op de superaarde: zo’n 60 graden Celsius. Te warm voor veel complexe levensvormen, maar er zijn microben die die hitte wel zouden kunnen waarderen.
Gliese 163 is een rode dwerg en bevindt zich op een afstand van zo’n vijftig lichtjaar van de aarde. Rondom de ster bevinden zich zeker twee – mogelijk drie – planeten. De eerste planeet – Gliese 163b – staat heel dicht bij de ster en heeft slechts negen dagen nodig om een rondje rond de rode dwerg te maken. Gliese 163c is de planeet die zich mogelijk in de bewoonbare zone bevindt. De planeet heeft een massa die minimaal 6,9 keer groter is dan de massa van de aarde en heeft 26 dagen nodig om een rondje rond de ster te volbrengen. En dan zijn er nog signalen die wijzen op de aanwezigheid van een derde planeet, maar onderzoekers kunnen nog niet vaststellen dat die planeet er ook echt is.
De planeten en ster Gliese 163. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
Grootte
De onderzoekers ontdekten de planeten rondom Gliese 163 met behulp van HARPS: High Accuracy Radial velocity Planet Searcher. Vanwege zijn locatie heeft Gliese 163c natuurlijk met name de aandacht van de onderzoekers getrokken. Hoe groot de planeet is, weten de wetenschappers niet precies, aangezien nog onduidelijk is of deze voornamelijk uit steen of water bestaat. Als deze rotsachtig is, is de straal van het hemellichaam waarschijnlijk 1,8 keer de straal van de aarde. Als de planeet voornamelijk uit water bestaat, is de straal 2,4 keer groter dan die van onze planeet.
Warmpjes
De onderzoekers kunnen wel concluderen dat het op de superaarde een stukje warmer is dan op onze aarde. Gliese 163c ontvangt ongeveer veertig procent meer licht van zijn ster dan onze aarde van de zon ontvangt. Hoe de atmosfeer van de planeet eruitziet, is onduidelijk, maar ervan uitgaande dat Gliese 163c een iets grotere variant van de aarde is, moet de oppervlaktetemperatuur ietsje hoger liggen: zo rond de 60 graden Celsius. Voor de meeste complexe levensvormen op aarde is dat tien graden te warm, maar er zijn microben die geen moeite hebben met deze hoge temperaturen.
De vondst van een planeet in de leefbare zone is best bijzonder. Tot op heden zijn er slechts zes planeten ontdekt die mogelijk leven kunnen herbergen. Het gaat om Gliese 581d, Gliese 667Cc, Gliese 581g, Gliese 163c, HD 85512 en Kepler 22b. De eerste vier draaien om een rode dwerg heen. HD 85512 rond een zogenoemde K-ster (deze zit tussen een rode dwerg en de zon in) en Kepler 22b maakt zijn rondjes rond een zonachtige ster. Het is aannemelijk dat we de komende tijd nog meer planeten aan dit lijstje kunnen toevoegen. De meeste planeten die nu op het lijstje staan, zijn namelijk het afgelopen jaar ontdekt. De snelheid waarmee we zulke planeten opsporen, loopt op.
De planeten die tot op heden in een leefbare zone zijn aangetroffen. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
(scientias.nl)
Superaarde ontdekt waarop wellicht leven mogelijk is
Wetenschappers hebben rondom de ster Gliese 163 een nieuwe superaarde ontdekt. Het is warmpjes op de superaarde: zo’n 60 graden Celsius. Te warm voor veel complexe levensvormen, maar er zijn microben die die hitte wel zouden kunnen waarderen.
Gliese 163 is een rode dwerg en bevindt zich op een afstand van zo’n vijftig lichtjaar van de aarde. Rondom de ster bevinden zich zeker twee – mogelijk drie – planeten. De eerste planeet – Gliese 163b – staat heel dicht bij de ster en heeft slechts negen dagen nodig om een rondje rond de rode dwerg te maken. Gliese 163c is de planeet die zich mogelijk in de bewoonbare zone bevindt. De planeet heeft een massa die minimaal 6,9 keer groter is dan de massa van de aarde en heeft 26 dagen nodig om een rondje rond de ster te volbrengen. En dan zijn er nog signalen die wijzen op de aanwezigheid van een derde planeet, maar onderzoekers kunnen nog niet vaststellen dat die planeet er ook echt is.
De planeten en ster Gliese 163. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
Grootte
De onderzoekers ontdekten de planeten rondom Gliese 163 met behulp van HARPS: High Accuracy Radial velocity Planet Searcher. Vanwege zijn locatie heeft Gliese 163c natuurlijk met name de aandacht van de onderzoekers getrokken. Hoe groot de planeet is, weten de wetenschappers niet precies, aangezien nog onduidelijk is of deze voornamelijk uit steen of water bestaat. Als deze rotsachtig is, is de straal van het hemellichaam waarschijnlijk 1,8 keer de straal van de aarde. Als de planeet voornamelijk uit water bestaat, is de straal 2,4 keer groter dan die van onze planeet.
Warmpjes
De onderzoekers kunnen wel concluderen dat het op de superaarde een stukje warmer is dan op onze aarde. Gliese 163c ontvangt ongeveer veertig procent meer licht van zijn ster dan onze aarde van de zon ontvangt. Hoe de atmosfeer van de planeet eruitziet, is onduidelijk, maar ervan uitgaande dat Gliese 163c een iets grotere variant van de aarde is, moet de oppervlaktetemperatuur ietsje hoger liggen: zo rond de 60 graden Celsius. Voor de meeste complexe levensvormen op aarde is dat tien graden te warm, maar er zijn microben die geen moeite hebben met deze hoge temperaturen.
De vondst van een planeet in de leefbare zone is best bijzonder. Tot op heden zijn er slechts zes planeten ontdekt die mogelijk leven kunnen herbergen. Het gaat om Gliese 581d, Gliese 667Cc, Gliese 581g, Gliese 163c, HD 85512 en Kepler 22b. De eerste vier draaien om een rode dwerg heen. HD 85512 rond een zogenoemde K-ster (deze zit tussen een rode dwerg en de zon in) en Kepler 22b maakt zijn rondjes rond een zonachtige ster. Het is aannemelijk dat we de komende tijd nog meer planeten aan dit lijstje kunnen toevoegen. De meeste planeten die nu op het lijstje staan, zijn namelijk het afgelopen jaar ontdekt. De snelheid waarmee we zulke planeten opsporen, loopt op.
De planeten die tot op heden in een leefbare zone zijn aangetroffen. Afbeelding: PHL @ UPR Arecibo.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
quote:
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-09-2012
Hoe ontstaat een planeet?
Wetenschappers leren steeds meer over het ontstaan van planeten. Maar hoe ontstaat een planeet nu eigenlijk? En is het mogelijk om de geboorte van een planeet te voorspellen?
Planetaire wetenschappers van de universiteit van Texas ontwikkelden een nieuw hulpmiddel om inzage te krijgen in het planeetvormingsproces: gesimuleerde modellen van hoe planeten ontstaan. Dankzij deze gesimuleerde modellen is het theoretisch mogelijk om te voorspellen waar planeten worden geboren.
Hoe ontstaat een planeet?
De meeste planeten ontstaan wanneer een moleculaire wolk instort, waardoor een jonge ster ontstaat. Een deel van het stof en gas dat overblijft vormt een schijf rondom de ster. De miljoenen jaren daarna botsen de deeltjes in de schijf, waardoor deze deeltjes samenklonteren tot steeds grotere objecten. Uiteindelijk ontstaan er planeten, zoals de aarde, Jupiter en Mars.
“Iedere jonge ster is omringd door een frisbee van gas en stof”, vertelt Sally Dodson-Robinson van de universiteit van Texas. “Dat is de omgeving waar planeten vormen. We willen weten welke factoren ervoor zorgen dat planeten ontstaan en welke factoren een negatieve invloed hebben op dit proces. Het is dus heel belangrijk om goede modellen te hebben hoe planeten ontstaan.”
Ingewikkeld proces
Dit is ingewikkelder dan gedacht. Het planeetvormingsproces wordt beïnvloed door allerlei factoren, zoals temperatuur en turbulentie. Is een omgeving te turbulent, dan klonteren deeltjes niet samen. Een andere belangrijke factor is de ‘ijslijn’. “Ijs is een goed ingrediënt voor grote planeten, zoals Jupiter”, legt onderzoeker Dodson-Robinson uit. “Ijs is niet nodig om kleine aardachtige planeten te vormen. Onze simulaties vertellen ons waar kleine planeten ontstaan en waar gasplaneten ontstaan.”
Wetenschappers dachten altijd dat de stofschijf rondom een ster afkoelt wanneer de schijf groter wordt. Hierdoor komt de ijslijn dichter bij de ster te liggen. Het model laat juist het tegenovergestelde zien. De schijf wordt steeds warmer, waardoor de ijslijn steeds verder van de moederster ligt.
Leven en dood
Planeten ontstaan, maar vergaan uiteindelijk ook weer. Wat gebeurt er als de zon door zijn waterstof heen is? En slaagt de aarde er in om te overleven? Lees het in het artikel: de toekomst van ons zonnestelsel en de Melkweg
3D-simulaties
De Amerikaanse wetenschappers gebruiken de Ranger-supercomputer om 3D-modellen te maken van gegevens. Dodson-Robinson: “Dankzij deze 3D-renderingen weten we hoe een schijf er echt uitziet, alsof we er als ware overheen vliegen. Het is een uitdaging om deze renderingen te maken. Vertellen we nog wel het hele verhaal als we bepaalde gegevens uit de modellen filteren?”
Zusje van de aarde
Anno 2012 zijn er 2.400 (kandidaat-)exoplaneten ontdekt. Het bewijs dat planeten geen unieke objecten in het heelal zijn. Wetenschappers zijn nu op zoek naar dat ene broertje of zusje van de aarde. Misschien kan de geboorte van deze tweeling wel voorspeld worden aan de hand van dit nieuwe model?
(scientias.nl)
Hoe ontstaat een planeet?
Wetenschappers leren steeds meer over het ontstaan van planeten. Maar hoe ontstaat een planeet nu eigenlijk? En is het mogelijk om de geboorte van een planeet te voorspellen?
Planetaire wetenschappers van de universiteit van Texas ontwikkelden een nieuw hulpmiddel om inzage te krijgen in het planeetvormingsproces: gesimuleerde modellen van hoe planeten ontstaan. Dankzij deze gesimuleerde modellen is het theoretisch mogelijk om te voorspellen waar planeten worden geboren.
Hoe ontstaat een planeet?
De meeste planeten ontstaan wanneer een moleculaire wolk instort, waardoor een jonge ster ontstaat. Een deel van het stof en gas dat overblijft vormt een schijf rondom de ster. De miljoenen jaren daarna botsen de deeltjes in de schijf, waardoor deze deeltjes samenklonteren tot steeds grotere objecten. Uiteindelijk ontstaan er planeten, zoals de aarde, Jupiter en Mars.
“Iedere jonge ster is omringd door een frisbee van gas en stof”, vertelt Sally Dodson-Robinson van de universiteit van Texas. “Dat is de omgeving waar planeten vormen. We willen weten welke factoren ervoor zorgen dat planeten ontstaan en welke factoren een negatieve invloed hebben op dit proces. Het is dus heel belangrijk om goede modellen te hebben hoe planeten ontstaan.”
Ingewikkeld proces
Dit is ingewikkelder dan gedacht. Het planeetvormingsproces wordt beïnvloed door allerlei factoren, zoals temperatuur en turbulentie. Is een omgeving te turbulent, dan klonteren deeltjes niet samen. Een andere belangrijke factor is de ‘ijslijn’. “Ijs is een goed ingrediënt voor grote planeten, zoals Jupiter”, legt onderzoeker Dodson-Robinson uit. “Ijs is niet nodig om kleine aardachtige planeten te vormen. Onze simulaties vertellen ons waar kleine planeten ontstaan en waar gasplaneten ontstaan.”
Wetenschappers dachten altijd dat de stofschijf rondom een ster afkoelt wanneer de schijf groter wordt. Hierdoor komt de ijslijn dichter bij de ster te liggen. Het model laat juist het tegenovergestelde zien. De schijf wordt steeds warmer, waardoor de ijslijn steeds verder van de moederster ligt.
Leven en dood
Planeten ontstaan, maar vergaan uiteindelijk ook weer. Wat gebeurt er als de zon door zijn waterstof heen is? En slaagt de aarde er in om te overleven? Lees het in het artikel: de toekomst van ons zonnestelsel en de Melkweg
3D-simulaties
De Amerikaanse wetenschappers gebruiken de Ranger-supercomputer om 3D-modellen te maken van gegevens. Dodson-Robinson: “Dankzij deze 3D-renderingen weten we hoe een schijf er echt uitziet, alsof we er als ware overheen vliegen. Het is een uitdaging om deze renderingen te maken. Vertellen we nog wel het hele verhaal als we bepaalde gegevens uit de modellen filteren?”
Zusje van de aarde
Anno 2012 zijn er 2.400 (kandidaat-)exoplaneten ontdekt. Het bewijs dat planeten geen unieke objecten in het heelal zijn. Wetenschappers zijn nu op zoek naar dat ene broertje of zusje van de aarde. Misschien kan de geboorte van deze tweeling wel voorspeld worden aan de hand van dit nieuwe model?
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
