Xander van Uffelen laat vier hoogleraren
aan het woord die het huidige bonussysteem zien als dè oorzaak van de krediet crisis. In zekere zin hebben de hoogleraren gelijk, de vraag is nu waar begint het 'bonussysteem'? Want wanneer je aan het topje van de ijsberg begint zul je ontdekken dat het gehele financieel-economische systeem gebasseerd is op bonussen. Het verandert soms van gedaante in de vorm van: meerwaarde, beloning, toegevoegde waarde, winst, shareholdervalue, premie, de lijst van financiële derivaten is oneindig. De cursus Creatief met kurk van Theo en Thea is er niets bij.
Wanneer je hier induikt is het als een rookgordijn of een ijsberg, je denkt het te begrijpen en dan zie dat het hele systeem op dezelfde logica gebasseerd is. Van wat eerst een onschuldig makkelijk aan te passen bonusssysteem lijkt blijkt bij verder graven het hele politiek-financiëel-economische systeem te omvatten. Zover zijn de hoogleraren nog niet maar daar zal het wel op uitkomen.
Nu kunnen we een wetje maken dat de bonussen reguleert en we denken dat de pijn verholpen is.
Helaas pindakaas!
Onbewust is vandaag onze belangrijkste politiek-economische prioriteit de bureacratisering van de samenleving, welke als oorsprong ons geloof in winst heeft.
Een systeem met winst als drijfveer heeft uiteraard zoals ieder ander denkbaar systeem schaduwkanten. Even wat schaduwkanten van het winststreven op een rijtje:
1. Eventuele kosten/schuld worden zoveel mogelijk weggemoffeld dan wel naar het geheel verschoven.
2. Hiërarchie, wat verder een natuurlijk gegeven is, leidt bij jacht naar winst, al gauw tot machtsmisbruik en vervalt al snel tot top-down communicatie in plaats van geïntegreerde communicatie, waarbinnen deelnemers zich als gelijkwaardige participanten kunnen gedragen.
3. De vertaling van winst, heeft geleid tot een bureaucratische reducering van de economie tot een tweedimensionele denk- en handelingswereld.
Het communicatiemiddel binnen deze tweedimensionele wereld: geld, is niet in staat om maatschappelijke prioriteiten te stellen. Logisch gevolg is maatschappelijke en politiek-economische miscommunicatie, mismanagement en een onzichtbare politiek.
4. Door eerst winst na te streven om daarmee de maatschappelijke uitdagingen te kunnen oppakken heeft geleid tot wat we kunnen noemen: indirecte economische communicatie. Deze indirecte vorm van economie heeft er voor gezorgd dat we niet de uitdagingen in het hier en nu kunnen oppakken maar feitelijk steeds verder voor ons uitschuiven. Dat de huidige financiële crisis een duidelijke relatie heeft met de klimaatcrisis, de voedselcrisis en de oliecrisis is misschien noch niet volledig voor iedereen zichtbaar. Maar het functioneren van het huidige financiële systeem zorgt er voor dat we niet de uitdaging vandaag kunnen oppakken. Want het financiële systeem zal aan geven, oké, als het maar niet ten koste gaat van de winst. Het is het geloof in winst (wat overigens niets anders is dan een bureaucratische hefboom) dat de samenleving gijzelt en zodoende niet in het hier en nu de maatschappelijke uitdagingen kan oppakken.
Wat verder nog niet tot ons is doorgedrongen, is dat de financiële economie tot voor kort vijftig maal groter was in volume dan de reële economie van goederen en diensten. Waar haalt de financiële economie dan nog zijn rendement vandaan? Deze heeft maar één devies aan de werknemer in de echte economie: "je moet harder, langer en/of efficiënter werken."
Hoe geloofwaardig is nog deze logica/werkwijze anno 2008?
Het is dus logisch dat er vandaag sprake is van een algemene vertrouwenscrisis. Het zoeken is naar een nieuw politiek-economisch fundament, waarop mensen de samenleving kunnen bouwen. Een van de belangrijkste voorwaarden hiervoor is de economie weer te laten functioneren in de realiteit van voedsel verbouwen, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg en dat is een hele andere realiteit dan het geloof in een bureaucratische winst en de daarbij horende wetmatigheden.
Ideologisch zal dit een synthese zijn tussen het gedachtegoed van Adam Smith en die van Karl Marx, solidariteit en het kunnen delen wat beschikbaar is (o.a. werk) als basis gecombineerd met geïntegreerd individualisme, wat een individualisme is dat het gemeenschappelijke fundament respecteert en ook praktisch invulling geeft.
We geloven dat zonder geld vandaag niets meer werkt, dat is een leugen, voor huizen en voedsel (ver)bouwen heb je kennis, mensen en materiaal nodig. Geld kan een hulpmiddel voor communcicatie zijn maar mag niet het doel worden, zoals vandaag het geval is. Wij zijn vandaag volledig psychologisch afhankelijk 'van geld', wanneer het systeem niet meer loopt pompen we gewoon weer miljarden boven in het systeem om ons geloof in het systeem te herstellen. Maar het functioneren van politiek-financiëel-economische systeem zelf is juist de oorzaak van de kredietcrisis, voedselcrisis, klimaatcrisis etc.
Dit systeem heeft geen enkel wetenschappelijk fundament behalve ons geloof dat geld an sich geld waard is en het gijzelt onze democratie, rechtsstaat en economie. Dit is DE OORZAAK VAN DE CRISISSEN (klimaat, voedsel, krediet, vertrouwen) DIE ZICH VANDAAG VOORDOEN
GeldcreatieWat zijn werkelijk de maatschappelijke prioriteiten? Wanneer we die vraag kunnen beantwoorden en in de praktijk brengen creëren we een werkelijk fundament voor rechtsstaat, democratie en economie.
[ Bericht 3% gewijzigd door Peter_Hoopman op 24-10-2008 13:15:08 (foute links) ]
Abstract bezien: "Volkomen concurrentie" <=> "Volkomen samenwerking".
Waarom weigeren we hier voor de voorwaarden te creëren?