abonnement Unibet Coolblue
  zaterdag 19 juli 2008 @ 21:06:18 #1
130955 Floripas
Blast from the past
pi_60214610
Ik vond het wel eens tijd worden voor een centraal kruistochtentopic.

Plaats hier interessante weetjes over de kruistochten!

Ik begin met wat algemene informatie over de Eerste Kruistocht.


De route van de Eerste Kruistocht

In 1095 riep paus Urbanus II op tot bevrijding van het heilige land met de beroemd geworden "Omdat God het wil!" In 1096 begonnen de kruisvaarders zich te verzamelen in Constantinopel, waar verschillende legers bijeenkwamen om Palestina te veroveren. Vanaf daar begonnen de Kruisvaarders - edelen uit Europa, geestelijken, gelukszoekers en meegebracht volk uit allerlei gebieden van Europa, Klein-Azië te veroveren op de Seljoekturken, en vervolgens zijn Syrië en Palestina in 1099 veroverd in een ongekend snelle opmars. Van 1099 tot 1187 zou Jeruzalem in Christelijke handen blijven.

Wie volgt?
pi_60214639
Ik volg het topic. Dit interesseert me al een tijdje, maar krijg niet echt de tijd om er goed in te duiken
stupidity has become as common as common sense was before
  FOK!fotograaf zaterdag 19 juli 2008 @ 21:17:42 #3
73911 ultra_ivo
pi_60214773
De Openingspost vermeldt maar een deel van de kruistochten. Naast de kruistochten richting Jerusalem hebben er ook kruistochten richting Balticum plaatsgevonden. Met gedeeltelijke deelname van dezelfde organisaties.
  zaterdag 19 juli 2008 @ 21:22:07 #4
130955 Floripas
Blast from the past
pi_60214839
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 21:17 schreef ultra_ivo het volgende:
De Openingspost vermeldt maar een deel van de kruistochten. Naast de kruistochten richting Jerusalem hebben er ook kruistochten richting Balticum plaatsgevonden. Met gedeeltelijke deelname van dezelfde organisaties.
Zeer zeker!
Plaats er vooral iets over.
  zaterdag 19 juli 2008 @ 21:34:59 #5
70357 Hyperdude
#MakeLanciaGreatAgain
pi_60215024
Wel jammer achteraf te moeten ontdekken dat "Kruistocht in een spijkerbroek" gebaseerd is op de "Kinderkruistochten" die eigenlijk nooit meer dan fictie zijn geweest.
How do we turn this world-class fuck-up into a world-class learning experience?
pi_60215091
- De Joden van het Rijnland moesten het ontgelden.
- Tijdens de belegering van Antiochie werd het moreel van de kruisvaarders verhoogd door de vondst van de lans die Christus' zijde had doorboord.
- Er zijn geen aanwijzingen dat de Eerste Kruistocht een poging was, zich van onbeheersbare edelen te ontdoen.
Zelden schryf ik wat ik wil, en nooit wat 'n ander wil.
pi_60215102
Niet vergeten dat Rome ook kruistochten hield tegen de eigen Christenen, oa de Catharen
http://nl.wikipedia.org/wiki/Katharen
Tvp
  zaterdag 19 juli 2008 @ 21:43:09 #8
130955 Floripas
Blast from the past
pi_60215123
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 21:40 schreef Apropos het volgende:
De Joden van het Rijnland moesten het ontgelden.
Iiiieeeeets meer eruditie, graag, vriend
pi_60215149
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 21:43 schreef Floripas het volgende:

[..]

Iiiieeeeets meer eruditie, graag, vriend
Tijdens de Eerste Kruistocht. Interventie van de bisschop mocht niet baten.
Zelden schryf ik wat ik wil, en nooit wat 'n ander wil.
pi_60215184
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 21:22 schreef Floripas het volgende:

[..]

Zeer zeker!
Plaats er vooral iets over.
In 1204 vond de vierde kruistocht plaats, die gewoon nooit tot in het Heilige Land geraakt is. Constantinopel, het centrum van de christelijke orthodoxie werd in de plaats gewoon geplunderd, wat waarschijnlijk de definitieve breuk was tussen de twee grote stromingen in het christendom.
Terzelfdertijd voerden Duitse (maar ook Zweedse) katholieke militaire ordes in de Baltische staten oorlog tegen de te bekeren orthodoxe of heidense bevolking
Nog geen veertig jaar later, in 1242, hield de ondertussen heilig verklaarde Alexander Nevsky in een geroemde veldslag Duitse ruiters tegen met een leger bestaande uit voetvolk, waarmee voor een flinke eeuw een einde gemaakt werd aan die campagnes.



Ik dacht vroeger dat de kruistochten om christenen ging die zich tegen de islam (en joden) keerden, maar dat zij ook tegen andere vorm van het christendom vochten, was mij niet bekend. In Orthodoxe landen als Rusland zal je dan ook weinig sympathie voor de kruistochten zien, die zij gewoon als westerse bemoeizucht en hebzucht zien.
pi_60215219
Floor
Echt een topic naar mijn hart
pi_60215284
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 21:06 schreef Floripas het volgende:
Plaats hier interessante weetjes over de kruistochten!
Het duurde gemiddeld 100 jaar voor de Arabieren onder Salahdin een formule ontwikkelden om de verdeelde Arabieren te verenigen en de Kruisvaarders uit het Midden-Oosten te drijven. Wat dus 1000 jaar geleden was, nu 1000 jaar later beschouwen de Arabieren Europese kapitalisme en Imperialisme als de moderne kruistochten (letterlijk) , de toestand waarin de Arabieren zich bevinden vinden, verdeeld, reden waarom ze het blijven vinden velen ook een direct gevolg van actieve Europese inmenging van het Westen.

In het kort mensen in het midden oosten zien vanuit hun perspectief de geschiedenis zich herhalen en dat het midden oosten weer een deel wordt van één groot sterke Islamitische rijk wat gelijk is dan wel ooit weer sterker dan het westen als onvermijdelijk.
pi_60215363
quote:
In het kort mensen in het midden oosten zien vanuit hun perspectief de geschiedenis zich herhalen en dat het midden oosten weer een deel wordt van één groot sterke Islamitische rijk wat gelijk is dan wel ooit weer sterker dan het westen als onvermijdelijk.
En het uiteenvallen van dat rijk, beschouwen ze dat ook als onvermijdelijk?

-Wijziging: ''bevallen ze dat'' is wel erg stupide.

[ Bericht 8% gewijzigd door Apropos op 19-07-2008 22:14:10 ]
Zelden schryf ik wat ik wil, en nooit wat 'n ander wil.
pi_60215457
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 22:02 schreef Apropos het volgende:

[..]

En het uiteenvallen van dat rijk, bevallen ze dat ook als onvermijdelijk?
Vanzelfsprekend, maar dat brengt weer een bagage aan religieuze en mystieke invloeden met zich mee, armaggedon, messias etc. Andere topic, andere subforum etc.
  zaterdag 19 juli 2008 @ 22:19:08 #15
130955 Floripas
Blast from the past
pi_60215629
In 1308 vond de zogenaamde Slachting van Gdanst (Danzig) plaats. De enige beschrijvende bronnen die we hebben van deze gebeurtenis is een "rechtszaak", een onderzoek van Pauselijke legaten die moesten afwegen of de Teutoonse ridders, een orde van Duitse Kruisheren, hierbij misdadig waren geweest. Dit onderzoek is een interessante testcase over geheugen en trauma - de overlevenden van de slachting werden gevraagd te getuigen voor de legaten. Wat zij hierbij te vertellen hadden ging alle voorstellingsvermogen te boven.

Gdansk was in die tijd Christelijk. De Teutoonse ridders, na gewelddadige kerstening van Pruisische buitengebieden, was naar alle waarschijnlijkheid op plundertocht door de streek toen ze Danzig binnenvielen. Volgens eigen zeggen heeft de orde 16 mensen gedood die weerstand boden, volgens de Poolse koning, die Pommeren wilde hebben in ruil voor deze gebeurtenis, 10.000. Het echte aantal zal wel altijd verborgen blijven, maar het ligt tussen deze twee aantallen in.

De verslagen van de overlevenden zijn hartverscheurend. Ze beschrijven hoe de orde, gekleed in helmen en zwart als de maanloze nacht waarin ze binnenvielen, iedere man, vrouw en ieder kind zonder pardon afmaakten. Een groot aantal vrouwen en kinderen was de kerk, toen goeddeels van hout, binnengevlucht en smeekte om genade. De Teutoonse ridders hebben naar zeggen van de getuigen de deuren gebarricadeerd en de kerk in de brand gestoken. Vervolgens gingen zij kalm de huizen binnen en plunderden wat ze te pakken konden krijgen, hierbij kindermoord en verkrachting niet schuwend. Uiteindelijk zijn ze de smeulende resten van de kerk binnengegaan en hebben ze het goed en het zilver van het koorhek en de missaal, de kelken en de pixis meegenomen. Hierop verlieten zij de smeulende resten van Gdansk even geruisloos als zij waren gekomen. De enige overlevenden waren de jongemannen die sneller konden rennen dan de ridders met hun zware tenue (de Teutoonse ridders waren te voet) en de mensen die zich hadden verstopt en daarmee dus ooggetuigen waren.

Het resultaat was overigens een kortdurende excommunicatie van de ridders.
  FOK!fotograaf zaterdag 19 juli 2008 @ 22:35:17 #16
73911 ultra_ivo
pi_60215887
We hebben gelijk al een interesante organisatie te pakken. Wikipedia meldt er het volgende over:
quote:
De Duitse Orde is een ridderorde, ontstaan in 1189 als een gemeenschap van monniken met als doel de verzorging en verpleging van gewonde kruisvaarders. Aan het hoofd van de Duitse Orde stond een grootmeester, ook Hochmeister genoemd. In Duitsland en Oostenrijk bestaat de orde voort als een katholieke orde.
In Nederland bestaat sinds de reformatie tot op heden de Ridderlijke Duitsche Orde in de protestantse Balije Utrecht als een caritatieve instelling.
Geschiedenis

Al in de jaren twintig van de twaalfde eeuw wijdde een geestelijke orde van ridders uit het Duitse Rijk, waartoe in de Middeleeuwen ook de Nederlanden en Boergondië behoorden, zich aan de ziekenzorg onder de kruisvaarders in het Heilige Land (Palestina), met name in Jerusalem en na de verdrijving uit die stad in Akko. De volledige naam van de organisatie luidde: Ordo fratrum hospitalis sanctae Mariae Theutonicorum Ierosolimitanorum (de orde van de broeders van het hospitaal van de heilige Maria der Duitsers in Jeruzalem), kortweg aangeduid met 'de Duitse Orde'. In 1221 werden zij door Rome gelijkgesteld aan de geestelijke ridderorden van de Tempeliers en Johanniters, wat inhield dat zij direct onder het pauselijk gezag kwamen te staan en 'exempt', dat is vrij bleven van het gezag van soevereine vorsten en bischoppen .

Na de definitieve verdrijving van de kruisvaarders uit het Heilige Land in 1291 richtten zij zich op de bezittingen die zij inmiddels hadden verworven in Spanje, in Hongarije (in Transsylvanië, toen Siebenbürgen, Zevenburgen genaamd) en uiteraard in het Duitse Rijk. Zij stelden zich strijdbaar ten dienste van wereldlijke vorsten in ruil voor land waarop zij hun burchten als steunpunten vestigden. Zo volgde een periode van expansie: binnen een eeuw wist de Duitse Orde uit te groeien tot 300 afzonderlijke ordensprovincies, zogeheten balijen. Dit was te danken aan de bemiddeling die zij konden verlenen in de voortdurende machtsstrijd tussen de keizers van het Heilige Roomse Rijk en de paus, en in de hulp die zij gaven bij de verdediging tegen heidense volken die vanuit het zuid- en het noordoosten de christelijke rijken, met name Hongarije en Polen, van tijd tot tijd binnenvielen. Met name de hoogste leider, de grootmeester (Hochmeister) Hermann von Salza (1170 – 1240) behoorde tot de meest invloedrijke mannen van zijn tijd, vooral door zijn grote diplomatieke gaven.

De Poolse hertog Koenraad van Mazovië riep in 1226 de hulp in van de ridderbroeders in de strijd die hij aan de noordgrens van zijn hertogdom voerde tegen de Pruzzen (van hun is de naam Pruisen afgeleid), een stammengroep die een Baltische taal sprak en nog steeds heidens was. De Duitse Orde zou in een omstreden pauselijke bul het gezag over dit gebied toegekend zijn. De ordensridders stichtten in totaal 120 burchten, eerst langs de Weichsel (Pools: Wisla) en de Oostzeekust, van Thorn (Pools: Torun) tot Koningsbergen (Königsberg, sinds 1945 Russisch: Kaliningrad), en in 1252 als laatste Memel (Klaipeda). In het Pruzzische binnenland werden nog tot omstreeks 1400 burchten opgericht als steunpunten. De Pruzzen werden na enkele heftige opstanden in 1281 definitief onderworpen door de Duitse ridders, daarin bijgestaan door edelen uit Engeland en Frankrijk die in de kerstening van het heidense Pruzzenland een nieuwe heilige opdracht (en ook vaak een adellijke sport) zagen, nu het Heilige Land voorgoed in handen van de Islam was gekomen. In deze strijd is vermoedelijk de helft van de Pruzzen omgekomen of naar de verwante Litouwers gevlucht. Stamhoofden die zich onder het gezag van de Duitse Orde schikten, behielden hun positie en zouden een basis gaan vormen voor de latere Pruisische adel. Eerder werd de Orde der Zwaardbroeders die in Lijfland (het noorden van het huidige Letland en het zuiden van het huidige Estland) actief was, in 1237 opgenomen in de Duitse Orde. Hiermee verkreeg de Orde een groot stuk territorium van Danzig (nu: Gdansk)tot Reval (nu: Talinn) en ontstond de zogenaamde Ordensstaat. Het was uniek in de Middeleeuwen dat een geestelijke orde een eigen vorstendom kon verkrijgen van een dergelijke grootte. Een verdere oostwaartse expansie, waarbij het Oosters-orthodoxe Rusland onder het gezag van Rome gebracht zou moeten worden, werd in 1242 gestuit door Alexander Nevski in de Slag op het Peipusmeer, waarmee deze een legendarische Russische held werd. In 1309 verhuisde de grootmeester van de Orde zijn zetel van Venetië naar de Marienburg (Pools: Malbork], waar nog steeds een van de grootste gothische burchten van Midden-Europa staat. Na eeuwen van verval werd dit enorme gebouwencomplex aan het begin van de 20ste eeuw door de Duitse keizer Wilhelm II, die zich erfgenaam van de Duitse orde waande, ingrijpend gerestaureerd. Het gebied van de Duitse Orde werd op een voor de 13e eeuw uitzonderlijk rationele manier georganiseerd: een net van verkeers- en communicatiewegen met op regelmatige afstanden burchten als militaire en bestuurlijke steunpunten, waarin een modern aandoende ambtenarenkaste met strak omschreven plichten en bevoegdheden de dienst uitmaakte. Bij hun burchten werden kleine steden opgericht ter bevordering van handwerk en handel. De bevolking voor deze stadsvestigingen kwam uit het toenmalige Duitse Rijk, en dus ook uit het huidige Nederland en België en de naam van de stad Preussisch Holland getuigt daar nog van, of beter getuigde daarvan want in 1945 werd zij omgedoopt tot Paslek. De boerenbevolking die in de 13de eeuwse oorlogen uitgedund was, werd in de 13de en 14de eeuw aangevuld met boerenkolonisten uit het Duitse Rijk, waaronder ook veel Sileziërs. Deze kolonisten kregen bijzondere voorrechten (persoonlijke vrijheid en voor een bepaalde aanvangstijd ook belastingvrijdom), als regel in eigen nieuw gestichte dorpen, maar nadat deze rechten weer grotendeels ingetrokken waren, vermengden zij zich met de oorspronkelijke Pruzzische bevolking. Het Pruzzisch was in de 17de eeuw dan ook verdwenen en toen werden nog uitsluitend (Neder-)Duitse dialecten gesproken. Uiteraard was vanaf de 13de eeuw het Hoogduits de officiële taal van bestuur en kerk wat het zou blijven tot de annexatie van het gebied in 1945 door Polen en de Sovjet-Unie, waarna de bevolking verdreven en door Polen en Russen vervangen werd. In het overigens zeer spaarzaam bevolkte zuiden van Oost-Pruisen, Mazoerië genaamd, hadden zich in de 16de eeuw, na een periode van epidemieën, kolonisten uit Mazovië gevestigd, wat dit gebied tot in het begin van de 20ste eeuw een Poolstalig karakter gaf. Dat was wat anders was dan Pools in nationaal opzicht, want deze Mazoeriërs werden luthers en nationaal Duitsgezind. In 1945 zijn zij daarom met de Duitssprekende meerderheidsbevolking van Oost-Pruisen eveneens verdreven (etnische en nationale zuivering).

Het is een uniek gegeven in de Europese geschiedenis dat tot het celibaat verplichte geestelijken krijgsdienst verrichtten. Maar hun eerst zo succesvolle bestuur was niet flexibel en liep gaandeweg vast in rigiditeit en ondervond steeds meer tegenstand in de zich ontwikkelende grotere steden, zoals Thorn (Torun), Danzig (Gdansk) en Elbing (sinds 1945: Elblag), welke naar autonomie streefden. Dat leidde tot een een oorlog waarin de Poolse koning een kans zag om Pruisen onder zijn gezag te brengen. Het conflict dat nationalistisch-anachronistisch vaak ten onrechte wordt voorgesteld als een begin van de eeuwenoude strijd tussen 'Polen' en 'Duitsers' was in werkelijkheid een politieke en economische belangenstrijd waarin aan beide zijden 'Duitsers' en 'Polen' (als men hen avant la lettre zo wil categoriseren) hun plaats kozen. Na een eerste nederlaag voor de Orde in 1410 (Slag bij Tannenberg, door de Polen Grunwald genoemd), kwam in 1466 tenslotte de definitieve overwinning voor de Poolse koning in de Tweede Vrede van Thorn (Thorner Vrede). De Duitse Orde moest de westelijke helft van zijn gebied (West-Pruisen, ook wel Pommerellen, Pools: Pomorze) aan de Poolse kroon afstaan, evenals het bisdom Ermland (Pools: Warmia) dat als een grote enclave midden in Oost-Pruisen lag en nu tot Pools bisdom werd verklaard. De op deze wijze gehalveerde Ordensstaat (Oost-Pruisen) bleef bestuurd door enkele honderden ordensridders, die in 1525 hun geestelijke geloften neerlegden toen hun grootmeester het lutheranisme invoerde en de staat seculariseerde. Samen met de Pruisische adel zouden deze ridders de basis gaan vormden van de de latere Oostpruisische adel (Junker). Hun grootmeester Albrecht von Brandenburg-Ansbach werd wereldlijk hertog van Pruisen en uit zijn nageslacht is het Pruisische koningschap ontstaan dat in de 17de eeuw zijn zwaartepunt naar het westen - Berlijn-Brandenburg - verlegde. De naam Pruisen ging daarbij over op Brandenburg.

[bewerk] De Orde valt uiteen in drieën

De bloeitijd van de orde was van 1309 tot 1410. In deze tijd bestond de volgende onderverdeling:

* Pruisen onder leiding van de Grootmeester (Hochmeister)
* Lijfland onder leiding van de Meester van Lijfland
* De balijen in het Duitse Rijk, de Nederlanden inbegrepen, onder leiding van de Duitsmeester (Deutschmeister)
* Daarnaast waren er nog balijen buiten het Duitse Rijk, voornamelijk in het gebied rond de Middellandse Zee, daterend uit de tijd vóór de 14de eeuw.

De slag bij Tannenberg (Grunwald) in 1410 was het begin van de neergang van de Duitse Orde. Toen bleef de schade voor de Orde nog beperkt maar in de erop volgende Dertienjarige Oorlog met de opstandige steden Danzig, Thorn en Elbing gesteund door Polen (1453-1466) moest de Duitse Orde West-Pruisen, met genoemde steden en ook de Marienburg, aan Polen afstaan. Het bisdom Ermland (Warmia), een grote enclave in het resterende gebied werd ook onder de Poolse kroon gesteld. Het hoofdkwartier van de Orde verhuisde toen naar [[|Königsberg], sinds 1945 Kaliningrad]. In 1525 ging de Grootmeester Albrecht van Brandenburg-Ansbach tot de reformatie over, huwde en veranderde Pruisen in een erfelijk hertogdom. Zowel de Meester van Lijfland als de Duitsmeester maakten toen aanspraak op het leiderschap. De Duitsmeester werd in 1527 de leider van de Orde. Hij ging toen de volgende titels voeren: Administrator des Hochmeistersamt und Deutschmeister. Zijn gebied bestond overigens alleen uit Lijfland (noordelijk Letland en zuidelijk Estland) en Koerland (zuidelijk Letland) en aan zijn gezag in Lijfland kwam in 1562 een einde, toen Rusland en Zweden delen ervan bezet hadden. Even later zou Polen het grotendeels onder zijn gezag brengen. De laatste meester Wolter van Plettenberg werd lutheraan, huwde en vormde in het overgebleven gebied het seculiere hertogdom Koerland (nu zuidelijk Letland).

[bewerk] De Duitse Orde na het verlies van de Baltische gebieden

De Duitsmeester had in de middeleeuwen geen vaste residentie. Hij verbleef meestal in de nabijheid van de keizer. In 1420 vestigde hij zich permanent in de commanderij Horneck. De Duitsmeester werd in 1494 verheven tot rijksvorst. Deze waardigheid hadden de Grootmeester en de meester in Lijfland niet. Na de verwoesting van de burcht Horneck in 1525 tijdens de boerenoorlog werd de residentie in 1527 verlegd naar de commanderij Mergentheim.

In de reformatie werd de balije Utrecht hervormd en de balijen Saksen en Thüringen luthers. De balije Hessen werd triconfessioneel: luthers, hervormd ('reformiert') en katholiek. De balije Utrecht bestaat nog steeds als een protestantse charitatieve ridderorde.

In 1797 gingen de bezittingen op de linker Rijnoever aan Frankrijk verloren. Paragraaf 26 van de Reichsdeputationshauptschluss van 25 februari 1803 stelde de Orde schadeloos met de stichten, abdijen en andere kloosters in Vorarlberg en Württemberg, in zoverre ze niet rechtstreeks onder keizerlijk rijksgezag stonden reichsunmittelbar. Hiervan uigezonderd waren de geestelijke goederen in de Breisgau (Baden).

In paragraaf 12 van de Vrede van Presburg van 26 december 1805 werd het grootmeesterschap erfelijk verbonden met het huis Habsburg met behoud van het vorstendom Mergentheim. Het stond de keizer vrij een prins uit zijn familie als grootmeester aan te wijzen. In paragraaf 8 werd de commanderij Mainau bij het keurvorstdendom Baden gevoegd.

In artikel 4 van de Vrede van Schönbrunn van 14 oktober 1809 deed de grootmeester afstand van alle bezittingen van de Orde in de door de Fransen ingerichte vazalstaten de Rijnbond. Napoleon droeg het vorstendom vervolgens over aan het koninkrijk Württemberg.

Na 1918 en de val van de monarchieën in Duitsland en Oostenrijk was het voortbestaan van de Orde in gevaar. Grootmeester aartshertog Eugenius van Oostenrijk trad in 1929 af en de Orde werd in dat jaar veranderd in een religieuze orde. De orde is streng katholiek en bestaat uit priesters, kloosterzusters, ereridders en de oude ridders "Alt Marianer" geheten. Ook nu nog worden prominente katholieken als ereridders in deze orde opgenomen.

Zie ook: Lijst van Ridderorden in Oostenrijk.

Na het herstel van de Nederlandse onafhankelijkheid in 1814 werd ook de De Ridderlijke Duitsche Orde in de protestantse Balije Utrecht bij wet hersteld. De Orde kreeg ook een deel van het door de Fransen ontnomen landbezit terug. Dit was destijds in opdracht van keizer Napoleon I, een man met een hekel aan adellijke ridderorden, genaast.

De nationaal-socialisten annexeerden het concept van de Duitse Orde, uiteraard los van de instellingen die er de erfgenamen van waren, en lijfden het in binnen hun eigen Weltanschauung. Zij achtten hun ideologie de geestelijke uitdrukking van het Wezen waaruit de Orde in de Middeleeuwen was ontsproten. Een uiting daarvan was de oprichting van kaderscholen voor de nazi-elite in speciaal opgerichte zogenaamde Ordensburgen. De architectuur en de ligging van deze grote gebouwencomplexen verwezen naar de middeleeuwse burchten in Pruisen. In wisselwerking hiermee heeft in het Poolse nationale geschiedenisbeeld een overeenkomstige opvatting postgevat als een historische projectie welke de middeleeuwse Ridders van de Duitse Orde voor wil stellen als proto-SS'ers. Door vertaling uit het Engels (Teutonic Knights) wordt die connotatie versterkt in de recent in zwang gekomen benaming 'Teutoonse Ridders', een betiteling die bewust of onbewust een associatie legt met het germaanse barbarendom in de oudheid.

[bewerk] Grootmeesters (Hochmeister) van de Duitse Orde (van 1191 tot op heden)
Zie Grootmeesters van de Duitse Orde (1191 tot op heden) voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

[bewerk] Varia

Het kenteken van de Duitse Orde is een zwart kruis op een witte achtergrond. Daarom worden ze, net als de Tempeliers wel eens (incorrect) kruisridders genoemd. De kleuren zwart en wit zijn de vlag van Pruisen gaan vormen. Op die vlag is later het tenue van het Duits voetbalelftal gebaseerd.

De Duitse Orde bestond uit 12 verschillende balijen of landcommanderijen in het Duitse rijk: Alden Biesen, Utrecht, Bohemen, Oostenrijk, Bozen, Elzas-Bourgondië, Thüringen, Saksen, Lotharingen, Koblenz, Marburg/Hessen, Westfalen en Franken met aan het hoofd een landcommandeur. Een landcommanderij bevatte op zijn beurt verschillende commanderijen.
De Ridderlijke Duitsche Orde Balije Utrecht werd in de achttiende eeuw in de geest van de Verlichting grondig hervormd en economisch levensvatbaar gemaakt door Unico Wilhelm van Wassenaer. Deze organisatie bestaat als protestantse ridderorde tot op de dag van vandaag.

[bewerk] Trivia

Een man die zich "Zijne Keizerlijke en Koninklijke Hoogheid Prins Karl-Friedrich van Duitsland, "de jure" Keizer Karel VIII van Duitsland, Hertog van Saksen-Altenburg, Hertog van Schwaben noemt heeft op kerstdag 2001 de Duitse Orde in zijn rijk als een Ridderlijke Orde hersteld.De keizer benoemde zichzelf tot 54e Baljuw van Biesen. Op 10 april 2006 "verhief" de keizer de orde in een Keizerlijk decreet tot een "Keizerlijke Ridderlijke Ceremoniële Orde" waarvan hijzelf de zestigste "Ritterliche Hochmeister" zou zijn. De verwijzing naar de oude vorm "Hoch-und-Deutschmeister" ontbreekt. De insignia van deze Duitse Orde die "naast de klerikale orde zal bestaan" zijn een vreemde mengelmoes van typisch Russische linten en onderdelen van de versierselen van de Orde van Malta. Op de website van deze pseudo-orde wordt Paus Benedictus XVI "Grootkapelaan" van de Orde genoemd. Koningin Beatrix en alle regerende Europese vorsten zouden "Grootkruisen" zijn.
  FOK!fotograaf zaterdag 19 juli 2008 @ 22:39:09 #17
73911 ultra_ivo
pi_60215950
quote:
Op zaterdag 19 juli 2008 21:47 schreef zuiderbuur het volgende:

Nog geen veertig jaar later, in 1242, hield de ondertussen heilig verklaarde Alexander Nevsky in een geroemde veldslag Duitse ruiters tegen met een leger bestaande uit voetvolk, waarmee voor een flinke eeuw een einde gemaakt werd aan die campagnes.
De film van Eisenstein over deze slag is zeker de moeite van het kijken waard. Zelfs in de lastige periode waarin hij filmde heeft hij een mooie impressie gegeven.
De Nederlandse Wikipedia is erg beknopt over de slag op het Peipsimeer, de Engelse variant is veel uitgebreider.
quote:
The Battle of the Ice (Russian: Ледовое побоище, Ledovoe poboishche; German: Schlacht auf dem Eise; Estonian: Jäälahing; Latvian: Ledus kauja), also known as the Battle of Lake Peipus (German: Schlacht auf dem Peipussee), was a battle between the Republic of Novgorod and the Livonian branch of the Teutonic Knights on April 5, 1242, at Lake Peipus.

The battle was a significant defeat sustained by Roman Catholic crusaders during the Northern Crusades, which were directed against pagans and Eastern Orthodox Christians rather than Muslims in the Holy Land. The crusaders' defeat in the battle ended campaigns against the Orthodox Novgorod Republic and other Russian territories for the next century.
Background

Hoping to exploit the Russians' weakness in the wake of the Mongol and Swedish invasions, the Teutonic Knights attacked the neighboring Novgorod Republic and occupied Pskov, Izborsk, and Koporye in the autumn of 1240. When they approached Novgorod itself, the local citizens recalled to the city 20-year-old Prince Alexander Nevsky, whom they had banished to Pereslavl earlier that year. During the campaign of 1241, Alexander managed to retake Pskov and Koporye from the crusaders.

[edit] The battle

In the spring of 1242, the Teutonic Knights defeated a detachment of Novgorodians about 20 km south of the fortress of Dorpat (Tartu). Led by Prince-Bishop Hermann of Dorpat, the knights and their auxiliary troops of local Ugaunian Estonians then met with Alexander's forces by the narrow strait that connects the northern and southern parts of Lake Peipus (Lake Peipus proper with Lake Pskovskoe) on April 5, 1242. Alexander, intending to fight in a place of his own choosing, retreated in efforts to draw the often over-confident Crusaders to the frozen lake.

The crusader forces likely numbered somewhere in the area of 500 to 1000[citation needed]. Most of them were probably Chud (Estonian) levies. The Russian force in contrast numbered around 5,000 soldiers: Alexander and his brother Andrei's bodyguards (druzhina), who numbered around 1,000, plus the militia of Novgorod and a mongolian contingent.

According to contemporary Russian chronicles, after hours of hand-to-hand fighting, Alexander ordered the left and right wings of his archers to enter the battle. The knights by this time were exhausted from the constant fighting and struggling with the slippery surface of the frozen lake. The Crusaders started to retreat in disarray deeper onto the ice, and the appearance of the fresh Russian cavalry made them run for their lives. When the knights attempted to rally themselves at the far side of the lake the thin ice started to collapse, under the weight of their heavy armour, and many knights drowned.

[edit] Casualties

According to the First Novgorod Chronicle,

Prince Alexander and all the men of Novgorod drew up their forces by the lake, at Uzmen, by the Raven's Rock; and the Germans and the Estonians rode at them, driving themselves like a wedge throughout their army. And there was a great slaughter of Germans and Estonians... they fought with them during the pursuit on the ice seven versts short of the Subol [north-western] shore. And there fell a countless number of Estonians, and 400 of the Germans, and they took fifty with their hands and they took them to Novgorod.[1]
ccording to the Livonian Order's Livonian Rhymed Chronicle, written years later,

The [Russians] had many archers, and the battle began with their bold assault on the king's men [Danes]. The brothers' banners were soon flying in the midst of the archers, and swords were heard cutting helmets apart. Many from both sides fell dead on the grass. Then the Brothers' army was completely surrounded, for the Russians had so many troops that there were easily sixty men for every one German knight. The Brothers fought well enough, but they were nonetheless cut down. Some of those from Dorpat escaped from the battle, and it was their salvation that they fled. Twenty brothers lay dead and six were captured.[2]

[edit] Legacy

The Battle of the Ice has been described as an event of major significance, especially by Russian historians. The knights' defeat at the hands of Alexander's forces prevented the crusaders from retaking Pskov, the linchpin of their eastern crusade. The Novgorodians succeeded in defending Russian territory, and the German crusaders never mounted another serious challenge eastward. Alexander was canonised as a saint in the Russian Orthodox Church in 1574.

More recently, historian John I. L. Fennell has called into question the focus on and glorification of the battle, arguing that it was not as important nor as large as has sometimes been portrayed. Most of the Teutonic Knights were engaged elsewhere in the Baltic, and the aforementioned Livonian Rhymed Chronicle gives the figure of only 20 knights killed, which Fennell argued was "hardly indicative of a major encounter even if we take into consideration epic minimalization of the home-team's side."[3] Furthermore, the Russians had suffered a much more serious defeat and conquest at the hands of the Mongols in 1237-1240, and Alexander Nevsky's (and his father's) policy of accommodation or collaboration with the Mongols (or Tatars as they are known in Russia) did much more to harm Russia than his victories on the Neva and on Lake Peipus did to help it. His collaboration, while politically understandable given the power of the Mongols and Russia's relative weakness, was certainly not in keeping with the image he acquired as a brave protector of Russian freedom.[4]

Recent archaeological evidence[citation needed] at the site lends to the now growing belief that the battle wasn't actually a battle at all. It was just a minor skirmish between opposing forces and in no way at all affected the Teutonic Knights future campaigns, as the actual casualties involved were so few. Many now belive that what was actually just a minor skirmish between a couple of hundred men was embellished for propaganda reasons by Alexander Nevsky and his supporters, and in reality there was no such thing as the Battle on the Ice or the Battle of Lake Peipus[citation needed].

[edit] Popular culture

The event was glorified in Sergei Eisenstein's historical drama film Alexander Nevsky. The movie, bearing propagandist allegories of the Teutonic Knights as Nazi Germans, has created a popular image of the battle often mistaken for the real events.

During World War II, the image of Alexander Nevsky became a national Russian symbol of fighting against German occupation. Today, there exists in Russia an Order of Holy Alexander Nevsky, a medal given for outstanding bravery and excellent service to the country.

Heavy metal band Aria composed a song "Ballad of the Russian Warrior" for "Hero of Asphalt" album in 1987. The songs describes the battle from a participant's point of view.
pi_60216042
quote:
More recently, historian John I. L. Fennell has called into question the focus on and glorification of the battle, arguing that it was not as important nor as large as has sometimes been portrayed. Most of the Teutonic Knights were engaged elsewhere in the Baltic, and the aforementioned Livonian Rhymed Chronicle gives the figure of only 20 knights killed, which Fennell argued was "hardly indicative of a major encounter even if we take into consideration epic minimalization of the home-team's side."[3] Furthermore, the Russians had suffered a much more serious defeat and conquest at the hands of the Mongols in 1237-1240, and Alexander Nevsky's (and his father's) policy of accommodation or collaboration with the Mongols (or Tatars as they are known in Russia) did much more to harm Russia than his victories on the Neva and on Lake Peipus did to help it. His collaboration, while politically understandable given the power of the Mongols and Russia's relative weakness, was certainly not in keeping with the image he acquired as a brave protector of Russian freedom.[4]

Recent archaeological evidence[citation needed] at the site lends to the now growing belief that the battle wasn't actually a battle at all. It was just a minor skirmish between opposing forces and in no way at all affected the Teutonic Knights future campaigns, as the actual casualties involved were so few. Many now belive that what was actually just a minor skirmish between a couple of hundred men was embellished for propaganda reasons by Alexander Nevsky and his supporters, and in reality there was no such thing as the Battle on the Ice or the Battle of Lake Peipus[citation needed].
Toeval wil dat ik me net aan het verdiepen ben in Russiche films, en met name die van Eisenstein, die in 1938 een film "Alexander Nevsky" maakte, waarin op subtiele wijze communisme wordt gepromoot, maar het hoofdthema is dat van de sterke populaire leider die het land verdedigt tegen westerse indringers. De film moest door het pact met de Duitsers van Stalin even in de kast, maar na operatie Barbarossa kwam het getal 1242 zelfs mooi uit:


Die scène van die veldslag is trouwens ongelooflijk gedramatiseerd met muziek van Prokofiev :

  FOK!fotograaf zaterdag 19 juli 2008 @ 23:06:00 #19
73911 ultra_ivo
pi_60216372
Een eerder schrijfsel van me over Litouwen en de kruistochten.
quote:
De komst van de Duitse Orde

Aan het eind van de 12e eeuw worden de Balten geconfronteerd met een macht die hun toekomst definitief zal veranderen. Tot dan toe waren er wel enkele kleine handelsnederzettingen aan de kust van niet-Baltische volkeren, maar die beïnvloeden de interne structuren niet. De komst van katholieke missionarissen beïnvloede deze structuren wel. In 1184 landt de Bremense augustijn Meinhard in het gebied van de Lijflanders. Hij doet pogingen hen te kerstenen. Die pogingen hebben aanvankelijk enig succes en Meinhard wordt benoemd tot bischop van Lijfland. De opvolger van Meinhard, Bertold, vindt al snel de dood waarna er onder aansporing van paus Innocentius III meer nadruk op een bekering van de Balten wordt gelegd. Innocentius gaat zelfs zover dat hij in oktober 1199 per pauselijke bul de christenen van Saxen en Westfalen oproept tot een kruistocht 'ter bescherming van de christenen in Lijfland'.
De nieuwe bischop van Lijfland, Albert, sticht daarop de stad Riga. Riga wordt bevolkt door kolonisten voornamelijk afkomstig uit Bremen en Hamburg. Alberts broer Théodoric reist naar Rome om daar met de paus de organisatie van deze kruistocht te bespreken. Bij pauselijke bul wordt in 2004 de Zwaardbroeders (officiëel Fratres militiae Christi) opgericht. Een militaire monnikenorde die de bischop moet bijstaan.
Aan de zuidkant van het Balticum vinden dezelfde ontwikkelingen plaats. In 1225 richt de Hertog van Mazovië de orde van de broeders van de militai Christi in Pruisen op. Echt veel effect heeft dit niet, al in hetzelfde jaar sneuvelt het merendeel van deze broeders. Conrad van Mazovië zoekt dan een sterkere militaire macht. Hij vindt die in de Duitse Orde, die al ervaring heeft met kruistochten in Palestina. In 1230 stemt de grootmeester van de Duitse Orde, Herman von Salza, na lang beraad in met dit verzoek. Nadat de Mindaugas de Zwaardbroeders vernietigend verslaat wordt de Duitse Orde aktief in het hele Balticum.
Met hulp van de Deense koning worden uiteindelijk de meeste Baltische volkeren overwonnen. Zij worden onder dwang gekerstend. Niet alleen hun geloof verliezen ze, ook hun vrijheid. Uit de Duitse gebieden komt een grote stroom aan kolonisten die de nieuwe steden Riga, Tartu en Tallinn bevolken. De diverse Baltische volkeren die overwonnen zijn worden lijfeigenen van de orde. In 1309 verplaatst de grootmeester de hoofdzetel van de orde van Venetië naar Mariënburg (tegenwoordig Malborg) in Pruissen.
De oostelijke expansie van de Duitse Orde wordt in 1242 een halt toe geroepen door de Novogorodse prins Alexander Nevski. Hij verslaat de Duitse Orde op het Peipsi-meer. Maar niet alle Baltische volkeren zijn overwonnen. De Litouwers blijken een taaie tegenstander te zijn. Nooit lukt het de Duitse Orde hen op de knieën te dwingen. De Zjemajten aan de kust worden wel enkele keren verslagen maar slagen er iedere keer in om met Litouwse hulp de Duitse Orde weer af te schudden.
Één keer doet Mindaugas een poging om toe te geven aan de Duitse Orde. Hij liet zich dopen en stichte een bisdom in Litouwen. In 1253 werd hij tot koning gekroond, op gelijke voet met de Westerse vorsten. 8 Jaar duurde de rust, de Duitse Orde probeerde in die periode de Zjemajten te verslaan. Maar opnieuw zonder succes. Mindaugas steunde in het geheim de Zjemaiten in hun verzet, terwijl diverse overwonnen Baltische volkeren regelmatig in opstand kwamen. Nadat Mindaugas ook nog eens een alliantie met prins Alexander Nevski aanging werd de situatie voor de Duitse Orde wederom kritiek. Er werd een nieuwe kruistocht uitgeroepen. Na de dood van Mindaugas zouden zijn opvolgers zich niet opnieuw laten kerstenen, het maakte toch niks uit, de Orde bleef religieuze kruistochten voeren. De eerstvolgende sterke Groothertog was Gediminas. Hij voerde een sterke expansiepolitiek naar het zuiden en zuid-oosten. Tegelijkertijd sloot hij wisselende allianties met de Bischop van Riga, de Orde en diverse andere heersers. Er ontstond een machtsevenwicht tussen de Orde en de Litouwers, geen van hen kon de ander tot een definitieve nederlaag dwingen.
Sluwe huwelijken van opvolgers van Gediminas veranderden dit machtsevenwicht. De kleinzoon van Gediminas, Jogaila, werd na een lange machtsstrijd samen met zijn neef Vytautas heerser van Litouwen. Tijdens die machtsstrijd werden de meest ongebruikelijke allianties gesmeed. De meest invloedrijke alliantie die het machtsevenwicht deed kantelen ontstond in 1384 en 1385. In Polen was een opvolgingscrisis ontstaan. Koning Louis liet bij zijn dood alleen twee dochters na. Maria was al getrouws, met Sigismund van Luxemburg, de 11-jarige Hedwig was alleen verloofd met Willem van Oostenrijk. De Poolse adel zag geen van beiden zitten als toekomstig Pools koning, ze zochten een nieuwe koning die de Poolse belangen tegenover de Duitse Orde goed kon verdedigen. Dus werd er een blik richting Litouwen geworpen. Jogaila werd uitgenodigd en accepteerde de uitnodiging. Hij trouwde met Hedwig, werd katholiek en Koning van Polen. Op 14 augustus 1385 werd in Kreve de Unie van Polen en Litouwen afgekondigd. Jogaila en de Litouwse adel lieten zich dopen. Jogailo ging regeren als Vladislav Jagiello. Na aanvakelijk verzet accepteerde zijn neef Vytautas de unie en werd Jogaila's plaatsvervanger in Vilnius. In de praktijk ontstond er een gemenebest van 2 onafhankelijke staten met een twee-hoofdige leiding. Jogaila als Pools koning en Vytautas als Litouws groothertog.


Expansie

Onder leiding van Vytautas ontwikkelde zich een uitgestrekt Litouws groothertogdom. De meeste staatsstructuren ten zuiden van Litouwen waren weggevaagd doord e diverse ruitervolkeren en hun afstammelingen. Het aantal sterke steden was gereduceerd tot Smolensk en Novgorod. Zelfs het oude religieuze centrum van Kiev was vrijwel helemaal verwoest. Moskovië was in die tijd een van de minder beduidende stadstaatjes, tribuutplichtig aan de Khan van de Gouden Horde.
In het machtsvacuüm na de tergtrekking van de diverse ruitervolkeren kon Litouwen zich razendsnel uitbreiden. Serieuze oorlogvoering was alleen nodig om Smolensk te veroveren. Novgorod was te sterk en werd niet betrokken bij de Litouwse expansie. De meeste staatjes gingen min of meer vrijwillig voer naar de Litouwse Groothertog. Deze trad in de plaats van de Khan. Aan hen waren zij schatplichtig. Maar hij beloofde ook hulp aan de plaatselijke edelen. Veelal werd een ver familielid van de oude groothertog Gediminas vorst van de nieuwe vazalstaat. De plaatselike structuren bleven in stand, de oude rechten werden zelfs schriftelijk gegarandeerd. Een groot deel van deze nieuwe gebieden lagen in de oude Baltische stamlanden. Niet uit te sluiten valt dat hier nog veel Balten woonden die nog niet door de Slaven waren geassimileerd.
Uiteindelijk zou deze staat tot aan de Zwarte Zee lopen. Zo ontstond er een los staatsverband waar meerdere volkeren door elkaar leefden, ieder met zijn eigen taal en gebruiken. De diverse religies werden erkend. Tenminste 5 religies werden beoefend in het groothertogdom, katholicisme, orthodox christendom, heidendom, islam en jodendom. Deze staatsstructuur bleef in stand zolang de groothertogen voldoende militaire macht hadden en tegelijkertijd de rechten en zelfstandigheid van de plaatselijke heersers ongemoeid lieten. Ook de afwezigheid van andere pretendenten was zeer belangrijk.
Dit wankele evenwicht bleef niet veel langer dan 1 eeuw in stand. Onder ander onder druk van de katholieke hierarchie werd de katholieke kerk meer bevoordeeld dan de andere kerken. Regelmatig zorgde het overlijden van een groothertog voor een bittere machtsstrijd waar beide pretendenten overal waar het maar kon hun allianties zochten, ook met de Duitse Orde, met het in opmars zijnde Moskovië, met de bischop van Riga of met ieder ander heerser die van nut kon zijn. In de 15e eeuw brokkelde als gevolg van diverse opvolgingsoorlogen de grondvesten van het groothertogdom af. Het was uiteindelijk de Moskouwse heerser Ivan III die hiervan profiteerde. Hij overtuigde diverse heersers van staatjes aan de oostkant van het groothertogdom hem als hun leenheer te erkennen en zo het groothertogdom te verlaten. Deze tendens werd versterkt omdat noch de groothertog, noch de Poolse koning bereid waren hun vazallen aan de oostgrens bij te staan tegen strooptochten van vazalstaten van Ivan III. In snel tempo stapten de diverse leenheren over naar Moskovië. Alleen in Novogorod was een omgekeerde tendens. Bevreesd door de almacht van Ivan III wilden zij aansluiting bij het veel vrijere groothertogdom. Maar ook voor hen was het te laat. Ivan III slaagde erin om Novogorod te veroveren. Zeker nadat Ivan III werd opgevolgd door een vande meest hardvochtige heersers in het Kremlin, Ivan de Verschrikkelijke was het pleit beslecht.

De slag bij Zalgiris en het einde van de macht van de Orde

Nog onder leiding van Vytautas en Jogaila werd in 1409 besloten de orde definitief te verslaan. Zowel Polen als Litouwen waren vrijwel van de zee afgesloten doordat de voornaamste handelssteden Gdanks en Memel in handen waren van de Orde. Met een machtige Orde aan de kust was het niet mogelijk om zowel Polen als Litouwen verder te ontwikkelen. Diverse allianties werden aangesproken om voldoende troepen te hebben. Uiteindelijk begonnen Vytautas en Jogaila een veldtocht met een voor die tijd immense troepenmacht bestaande uit Litouwers, Polen, Zjemajten Russen aangevuld met Tataarse en Boheemse huurlingen. Tegenover deze overmacht kon de orde een zwaar bewapend ridderleger stellen. Welliswaar kleiner maar indien goed geleid van hogere militaire kwaliteit. Op 14 juli kwam het tot een treffen tussen de plaatsen Grünwald en Tannenberg. De Duitse Orde had een geforceerde mars achter de rug door een verregend Pruisen. Maar op de dag van de slag zelf scheen een verzengende zon. Joigaila had het commando overgelaten aan de betere strateeg Vytautas. Die liet zijn Tataars huurlingen als eerste aanvallen in de voor hen gebruikelijke strategie, snel aanvallen, terugtrekken en hergroeperen. De grootmeester Konrad von Lichtenstein dacht bij de eerste terugtrekking van de Tataarse ruiters dat hij had gewonnen, begon een achtervolging en werd direct omsingeld. In de daaropvolgende slag sneuvelde meer dan tweederde van de ordensridders, inclusief vrijwel alle leidende persoonlijkheden. De overlevenden probeerden te vluchten naar de hoofdzetel van de Orde, de Mariënburg. Hier was Heinrich von Plauen achtergebleven. Hij was uiteindelijk de enige grote naam van de Orde die na de slag van Zalgiris nog leefde.
Na de slag van Zalgiris begon het leger van Jogaila en Vytautas aan een systematische verovering van Pruisen. Uiteindelijk kon alleen een in hun leger uitgebroken dysenterie hen stoppen. Versterkt door nieuwe ridders uit het westen kon de Duitse Orden hun Pruisische gebieden nog behouden. Aan uitbreiding van hun gebied was niet meer te denken.
pi_60217681
Ïk lees mee
  zondag 20 juli 2008 @ 03:44:40 #21
91076 Steeven
Ad Fontes
pi_60220039
Peter the Hermit die duizenden boeren richting Jeruzalem laat trekken . Zijn zooitje ongeregeld heeft vele dagen voorsprong op het professionele leger dat onderweg is. Bij de poorten van Constantinopel begint het gezeik al en omdat de Byzantijnse keizer moeilijk doet over het verschepen van deze duizenden mensen, zijn laatstgenoemde genoodzaakt te plunderen voor voedsel. Dit doet de besluitvorming versnellen en de mensen worden gedropt daar waar ze moeten zijn. De Byzantijnen zijn nu van het probleem af en de ongewapende horde wordt afgeslacht door de Turken. Goed, later schijnt 'ie nog een positieve rol in het verhaal te hebben, maar dit is toch het aspect wat is blijven hangen (correct me if I'm wrong btw).
Inderdaad gaat de waarde die wij aan de mening van anderen hechten (...) in de regel bijna elke redelijke bedoeling te boven, zodat het als een soort algemeen verbreide of veeleer aangeboren manie kan worden beschouwd - Schopenhauer
pi_60221384
quote:
Op zondag 20 juli 2008 03:44 schreef Steeven het volgende:
Peter the Hermit
Waarom niet gewoon Peter de heremiet?
Zelden schryf ik wat ik wil, en nooit wat 'n ander wil.
  zondag 20 juli 2008 @ 12:30:22 #23
91076 Steeven
Ad Fontes
pi_60222718
quote:
Op zondag 20 juli 2008 11:07 schreef Apropos het volgende:

[..]

Waarom niet gewoon Peter de heremiet?
Het was laat gisteren .
Inderdaad gaat de waarde die wij aan de mening van anderen hechten (...) in de regel bijna elke redelijke bedoeling te boven, zodat het als een soort algemeen verbreide of veeleer aangeboren manie kan worden beschouwd - Schopenhauer
pi_60224049
Vraagje over dat stukje van ultra-ivo, is het realistisch om te stellen dat in steden als Vilnius, Tallinn en Riga op een gegeven de meerderheid van de bevolking bestond uit Duitsers? Of bleef het beperkt tot een Duitse elite die heerste over het gewone volk?
  zondag 20 juli 2008 @ 15:21:24 #25
130955 Floripas
Blast from the past
pi_60225937
quote:
Op zondag 20 juli 2008 11:07 schreef Apropos het volgende:

[..]

Waarom niet gewoon Peter de heremiet?
Waarom niet gewoon een STUK POSTEN LUI STUK VRETEN DAT JE D'R BENT
abonnement Unibet Coolblue
Forum Opties
Forumhop:
Hop naar:
(afkorting, bv 'KLB')