De spelregels: domme, platte, ongenuanceerde en onbedaarlijk leuke bijdrages: graag maar plaats ze niet hier.
Rond de 50 posts sluiten we en starten een vervolg. Wie dat doet: citeer deze inleiding als eerste tekst en kondig de overgang aan in het huidige topic. Als het net heel druk is: citeer de laatste post in het nieuwe topic. Zo hebben we de beste kans dat het een min of meer coherent verhaal blijft.
Er wordt door iedereen veel werk gestopt in dit topic: laten we dat samen in ere houden. Voyeur is watching you !
Wees gewaarschuwd: pittige teksten op komst
Gehoorzaam aan Big Brother
Als wetenschappelijke psychologisch experiment zou het tv-programma Big Brother van Veronica nooit worden goedgekeurd door welke ethische commissie dan ook. Maar het biedt wel een unieke gelegenheid om de psychologische processen te bestuderen die zich ‘in het wild’ afspelen. Nu eens geen morele of ethische afwegingen, maar een impressie van wat zich in Almere tijdens de eerste fase in sociaal-psychologisch opzicht heeft afgespeeld.
Veronica zendt vanaf half september bijna dagelijks de real life soap Big Brother uit. Al vóór de eerste uitzending is er een groot persspektakel aan voorafgegaan dat, ondanks alle kritiek en natuurlijk ook dankzij de kritiek, alleen maar tot grotere aandacht voor het programma heeft geleid en vermoedelijk ook tot een nog grotere vastberadenheid bij de makers.
Negen mensen laten zich honderd dagen in een huis in Almere opsluiten, waarbij zij zijn verstoken van alle informatie uit de buitenwereld. Zonder televisie, kranten, radio of telefoon zijn zij veroordeeld tot elkaar en wordt hun leven geleid door de opdrachten die de programmamakers, zeg maar Big Brother, verzinnen. Camera's observeren hen constant in alle ruimtes van het huis, maar de deelnemers weten niet wat uiteindelijk wordt uitgezonden. In de zogenaamde dagboekkamer kunnen de deelnemers voor het oog van de camera een van de bewoners ‘nomineren’ voor uitsluiting van verdere deelname. De kijkers bepalen vervolgens wie van de genomineerden wordt weggestuurd en dit leidde er eind september toe dat Martin moest opstappen. Een andere deelnemer, Tara, is daarna uit eigen beweging weggegaan. Voor haar in de plaats kwam Mona. Degene die door het publiek uiteindelijk het leukst wordt gevonden, strijkt 250.000 gulden op. Het is vooral deze 'spelregel' die veel stof heeft doen opwaaien.
Maar wat het publiek ook van het programma vindt, er zijn in de eerste fase wel interessante processen waar te nemen en, als je wat beter kijkt, ook enkele angstaanjagende sociaal-psychologische fenomenen.
Jezelf zijn
Tv-programma's als Big Brother worden vaak onder de noemer real life tv, gebracht en mogen zich in een toenemende belangstelling verheugen. Televisie is een afspiegeling van de samenleving en stuurt tegelijkertijd ook de ontwikkeling van de omgangsregels tussen mensen. Deelnemers aan dit type programma's etaleren hun diepste gevoelens, hun zwakheden en onzekerheden. Dit zijn gedragingen die tot voor kort alleen in de beslotenheid van de privé-sfeer van het gezin en enkele intieme vrienden werden vertoond. Sociologen schrijven het uiten van intieme emoties in het openbaar toe aan het informaliseren van menselijke relaties en verhoudingen. Formele omgang maakt plaats voor vrije omgangsvormen. Wij noemen onze baas bij de voornaam, onze kinderen mogen de voornaam van hun juf of meester gebruiken en sommige omroepen spreken de kijker bij voorkeur met 'je' aan.
Het is opvallend hoe weinig problemen sommige mensen hebben met het openbaar maken van hun privé-leven. Soms is het uiten van je diepste zielenroerselen in het openbaar zelfs tot regel verheven. In het programma Big Brother is dit ook zichtbaar. Deelnemers die zich in de ogen van anderen minder blootgeven, zijn moeilijker in te schatten. De kans op het verliezen van sympathie is meteen duidelijk aanwezig. Martin werd dan ook om deze reden genomineerd om te vertrekken.
Het lijkt wel alsof je niet jezelf bent wanneer je niet in het openbaar belijdenis doet van je gevoelens en emoties, zoals te pas en te onpas het geval is in de discussies bij Big Brother.
Maar wat is dat eigenlijk, 'jezelf zijn'? De impliciete theorie die hier naar voren komt, is dat persoonlijkheidskenmerken bepalen hoe iemand zich gedraagt. Men realiseert zich echter niet dat gedrag van mensen vaak meer wordt bepaald door de situatie, door de omstandigheden waarin ze zich bevinden Als ik met mijn zoontje aan bet voetballen ben of muziek maak, met mijn collega's in een interessant gesprek gewikkeld ben of probeer aan mijn studenten duidelijk te maken hoe de hersenen werken, zijn dit allemaal onderdelen van mijn identiteit, en deze activiteiten of situaties roepen ook verschillende elementen van mijzelf op.
Bij de deelnemers aan Big Brother staan de karaktereigenschappen eerlijkheid en openheid hoog in het vaandel. Dit bleek uit de beschrijvingen die de deelnemers van zichzelf gaven toen zij zich aan het publiek voorstelden, maar ook uit de omschrijvingen van familie en vrienden. Eerlijkheid en openheid zijn sociaal wenselijke kenmerken. Wij schatten onszelf meestal eerlijker en opener in dan we in werkelijkheid zijn. Zo is het in de eerste week opvallend dat niemand ervoor uitkwam wie hij of zij had genomineerd om te vertrekken en waarom. Zelfs een discussie over het onderwerp is door niemand aangezwengeld.
In de ongrijpbare en vreemde situatie waarin deze mensen zichzelf hebben geplaatst, is dit natuurlijk best begrijpelijk: je weet nog niet wat je aan elkaar hebt en bovendien moet je met een aantal van die mensen nog vele dagen en nachten doorbrengen. Maar het inconsequente van de situatie is duidelijk. Eerlijkheid kan dan wel sociaal wenselijk zijn, maar de omstandigheden laten het hier niet toe. Wie zich met groepsdynamica bezighoudt, weet dat deze frictie tussen wenselijkheid en werkelijkheid op de lange termijn tot spanningen binnen een groep kan leiden. De tijd zal leren of dit zich bij Big Brother zal wreken.
Gehoorzaamheid
De invloed van de situatie waarin de deelnemers zich bevinden, wordt dus stelselmatig onderschat. Het is aannemelijk dat deze extreme situatie bij Big Brother nu al (op het moment dat ik dit schrijf, is de serie twee weken aan de gang) voor een belangrijk deel het gedrag van de deelnemers bepaalt. In dergelijke omstandigheden verliezen mensen gaandeweg het zicht op de werkelijkheid, zeker als je verstoken bent van je vertrouwde omgeving, werkzaamheden en activiteiten. Je eigen zekerheden vallen weg, je verliest het referentiekader van waaruit je opereert en het meest belangrijke: je krijgt geen alternatieve informatie meer voorgeschoteld die een ander perspectief biedt en je kijk op de gebeurtenissen kan nuanceren.
De groep en de leider zijn de allesoverheersende werkelijkheid. Dit gebeurt vaak in sektes, maar het fenomeen kwam ook naar voren bij enkele dramatische psychologische experimenten, die overigens op grond van ethische bezwaren niet meer worden uitgevoerd. Zo voerde de Amerikaanse psycholoog Stanley Milgrain begin jaren zestig gehoorzaamheidsexperimenten uit. In het kader van een zogenaamd leerexperiment moesten proefpersonen in de rol van leraar leerlingen stroomstoten toedienen als zij een fout maakten. De 'leraren' waren ervan op de hoogte dat bij iedere nieuwe fout het voltage van de stoomstoot werd opgevoerd. Tweederde van de proefpersonen ging tot het bittere eind door met het toedienen van virtueel dodelijke stroomstoten en niemand kwam op het idee eens te kijken hoe het de leertuigen verging. De proefpersonen waren opgelucht toen ze hoorden dat er uiteindelijk niets aan de hand was, maar hadden ook een rechtvaardiging bij de hand: 'Ik wou stoppen, maar de proefleider zei dat ik door moest gaan.'
De groep, de situatie in het huis, de opdrachten van de programmamaker de opzet van het programma bepaalt het gedrag van de deelnemers aan Big Brother. Het is voor hen de enige werkelijkheid die telt, met wellicht aan het eind van de regenboog de pot met geld. Twee deelnemers spreken hierover in de dagboekkamer. De rechtvaardiging van hun nominaties was gericht op het succes van het programma. 'Die en die mogen er beslist niet uit, want dat zou niet goed zijn voor het programma.' Even afgezien van de instructies en regels waaraan de deelnemers zich moeten houden, is dit hoogst opmerkelijk. Deze deelnemers identificeren zich met het succes van het programma, net zoals de proefpersonen van Milgram gehoorzaam waren aan de proefleider en het experiment
[Dit bericht is gewijzigd door Bientje (Datum 31 Oktober 1999).]
quote:
op 10-31-1999 om 09:19 AM schreef tanjalies het volgende:
Hij gaat voor mijn gevoel uit van een open eerlijke uitleg van de spelregels. De praktijk van de laatste dagen toont aan dat dit nooit het geval kan zijn geweest.
Een voorbeeldje hiervan: de bewoners waren ervan overtuigd, dat NIETS van wat er in de DBK plaatsvind, wordt uitgezonden (muv de BBsong dan waarschijnlijk). Karin vertelde de groep dat tegen haar gezegd was, dat ze haar zendertje rustig om kon houden in de DBK, omdat er een "technische manier" was, die voorkwam dat het ding toch uitzond.
(ook wij als kijker weten wel beter: als het v. uitkomt, zenden ze 't uit. Punt.)
Murphy
Het programma is te zien op: http://come.to/cam@home
[Dit bericht is gewijzigd door Het Fokkind (Datum 31 Oktober 1999).]
[/QUOTE]
En toen kwamen ze toch binnendruppelen...
AlkyOne; fantastisch dat je dat hele stuk hier gereproduceerd hebt (nijver typen of high tech?). Als analyse vind ik het overigens wat mager. Het stijgt zeker niet uit boven de artikelen die ik hier in vroege afleveringen van VvP heb gelezen. Eigenlijk is het aardigste dat het bevestigt dat mensen uit het vak zich niet schamen voor het onderwerp BB. Toch verwacht ik nog veel interessantere analyses tzt; het moet toch fascinerend materiaal zijn voor scripties over groepsdynamica.
Hoe is het overigens met afkicken; ik mis je bijdrages hier. Vond Crunching characters een memorabel topic.
Bientje, niemand gaat op je bijdrage in, dus dan breek ik maar met mijn voyeurisme in dit topic:
Goed verhaal; jij gaat tenminste (itt bovenstaand artikel) ook echt in op de groepsdynamische aspecten. Ik ben het met je eens dat het meest fascinerende topic van BB de ontwikkeling in en van de groep is. Waarom zijn ze niet opstandiger, wat houdt ze bij elkaar, waarom blijft de bijl ongebruikt, wat maakt de door hen zelf weggestemde bewoners vervolgens tot heiligen en hoe kan het dat de zelfvertrekkers acuut vergeten blijken.
Ook zinnig is je inbreng over het onvoorspelbare. Ik denk dat je daarmee de kern van ieders fascinatie met dit programma geraakt hebt. De held is niet bekend; de afloop is open. Anders dan sommige cultuurpessimisten denk ik niet dat VOO het wel weet. Noch dat ze het sturen. Regie is in dit programma een bijbaan, want het script is nooit geschreven. Onbewust weet elke kijker naar BB en iedere scribent in FF forum dit. It's a living experience. Groepsdynamiek in het klein, maar ook in het groot. De bewoners, de programmamakers, de kijkers; we zijn deel van een geheel; we interacteren en improviseren. Iedereen probeert te sturen, maar niemand kent de route.
Prima bijdrage, Bientje. Ik heb je elders al lopen opvrijen. Ik zie nu dat je daar toch tegen me gelogen hebt: je bent misschien wel blont, maar echt niet stom. Verder kan ik niet gaan zonder definitief te breken met Phileine
Meer is er van mij voorlopig niet te verwachten, Coos. Het plezier om hier in vrijheid te publiceren is me door allerlei reacties wat ontnomen. Ik ben er nog niet uit en beperk me de laatste tijd tot de vrolijke zijlijnen van dit forum. Ik kom er nog wel eens op terug.
PS: bovenstaande lijkt een argument van 'woordspelletjes' - sorry als dat mijn point vertroebelt. Bottom-line is: ik blijf ze bekijken als individuen, en stem mijn verwachtingen dienovereenkomstig af.
Dat verbaast mij ook. Ik denk dat zij (onbewust) de zelfvertrekkers zien als verraders aan de groep en het gezamelijk doel. Door vooral de motivatie van Bianca en Tara worden het proces en het doel gediskwalificeerd. Het is zinloos wat jullie doen, ik heb ergens anders iets beters te doen.
Bij de weggestemde bewoners ligt het emotioneel moeilijker. De bewoners zijn verplicht iemand uit de groep te stoten. Dat voelt blijkbaar ondanks de irritaties als verraad. Omdat de weggestemden verder geen input meer in de groep hebben en er geen informatie doordringt krijgen zij de status van heiligen. Zou dat in de echte wereld ook werken? Je komt natuurlijk niet vaak situaties tegen waarin mensen gedwongen worden weggestemd, misschien bij bedrijfssaneringen. Moet hier nog eens een nachtje over slapen.
Tja, Crunching Characters leek zoveel op Voer voor P'en dat ik heb besloten 'mijn' topic op te offeren voor het grotere groepsbelang, nl. duidelijkheid en alle 'leuke' postings in één topic. Maar gelukkig leeft het principe van Crunching nog voort in VvP dus de moeite was zeker niet tevergeefs .
Even een losse flodder, die ik al een tijdje naar je wil uiten, Voyeur: jij schrijft altijd AlkyOne ipv Alkyone. Is dat omdat je denkt dat er ook een AlkyTwo is () of is dat onbewust? Ik heb er zelfs mijn username op aangepast! Alkiejoonee, met de klemtoon op kie. Naam uit de Griekse mythologie, iets met ijsvogels. Verder niet van belang, maar wel móóói!
Het afkicken is redelijk gelukt, ik kan inmiddels met mate verpozen op het forum. Dus ik ben er nu ietsje meer dan een paar dagen geleden, maar ik ga nog altijd binnenkort twee weken op vakantie en dan moet je me dus wel al die tijd missen! Maar ik kom ook weer terug..... Bedankt voor je concern/aandacht/interesse/gevlei...etc.etc.
Maar ook al post ik minder regelmatig, ik lees VvP elke dag! Net als jij dus, een b'tje. (Of een bb'tje, daar mag ik van af wezen)
Maar ook goed nieuws. Bientje is een lezenswaardige aanwinst met vaak een weer net effe een ietsiepietsie anders invalshoekie
quote:
op 10-31-1999 om 11:07 PM schreef Bientje het volgende:
<snip>
Zou dat in de echte wereld ook werken? Je komt natuurlijk niet vaak situaties tegen waarin mensen gedwongen worden weggestemd, misschien bij bedrijfssaneringen. Moet hier nog eens een nachtje over slapen.
Wat dacht je van een bank-executive accountmanager, die beslist dat aan die-en-die geen crediet meer gegeven wordt, cq. de persoon 'financieel geëxecuteerd' wordt? Ook geen input terug ----> verharding, desensitisering voor de ethische consequenties. De bewoners zitten nog net vóór dat stadium, want nog te kort erin. Eigenlijk dus nog een 'behoud van menselijkheid'. Ga 'ns mens-erger-je-nieten met vrienden en sluit je daarbij op net als zij: wordt al een veel minder leuk spelletje, dan. Gaandeweg weet je niet eens meer waarom je eraan bent begonnen...
Verwarring alom, en toch genoeg afleiding om er niet bij stil te kunnen blijven staan en duidelijkheid voor jezelf te krijgen.
Voyeur stelt:
"Regie is in dit programma een bijbaan, want het script is nooit geschreven."
en:
"Iedereen probeert te sturen, maar niemand kent de route."
Herinner je je nog, Voyeur, hoe Tanjalies beschreef wat de vóór-produktie tijd voor zulke 'soaps' was: hoe elk mogelijk script en manoeuvre wordt uitgedacht, op weg naar wat? "Morgen" riep er een, en prompt werd ook dat een soap... Stel nou 'ns, dat VV 'doesn't give a f**k' waar dit toe leidt ? En dat alleen WIJ daar opinies/zorg/verwachting van hebben. Terwijl onder onze neus VOO alleen geïnteresseerd is in wat er UIT dit groepje te persen is, en niet WAAR dat toe moet leiden ? Zo'n kwart miljoentje is voor VOO nog geen oogknippering waard: hele avond-programma's kosten net zoveel of meer. Maar voor de 'kleine man/vrouw' is het zoveel, dat het hem/haar makkelijk als een 'einddoel' voor ogen gesteld kan worden - zodat hij/zij vergeet om al te goed op te letten wat er onderweg allemaal gebeurt. Wederom verwarring.
Totdat het doek valt en de deur dichtvalt.
Verwarring ten top. "Niemand speelt meer mens-erger-je-niet met mij, het was tóch leuk daarbinnen. En ze kijken me allemaal zo gek aan bij de bakker. Zelfs m'n eigen partner doet erg voorzichtig met me...."
Verwarring...verwarring...verwarring... dat is het eind-script, begin script, en midden-script. Maar met 'leven' -
citaat Voyeur: "It's a living experience." -
heeft dat al lang niks meer te maken...
[Dit bericht is gewijzigd door Moor (Datum 01 November 1999).]
Van de BB-site:
Tijdens het eten gaat het gesprek over het vertrek van Mona en Bianca. Bart: “Het zal wel in de krant hebben gestaan.” Karin denkt van niet, de bewoners zijn het niet eens over de populariteit van het Big Brother-programma: “Misschien is er geen zak aan en kijkt niemand, dan zitten we hier voor niets.” (eens te meer het bewijs dat de bewoners de impact van het programma, en hun toekomstige leven, niet inzien)
Vals spel
Willem speelt patience. Willem past de regels kennelijk niet al te nauwkeurig toe want Karin roept opeens lachend uit: “ Ik heb nog nooit iemand zo vals zien spelen.”
(is dit typerend voor Willem's opstelling in het BB-spel?)
En dit kon ik niet laten
Crunching posters: voer voor psychologen
Alkyone was zeer gelukkig getrouwd met Keyx. Toen hij bij een schipbreuk om het leven kwam stortte zij zich van verdriet in zee. De goden veranderden hen toen in ijsvogels (Gr: alkyones). Als die broeden is het altijd mooi en rustig weer, omdat de god Aeolus de winden in bedwang houdt. Hieraan is de engelse uitdrukking halcyon days (rustige dagen) ontleend.
Alkie, ik denk dat je ons onbewust wil vertellen dat je gelukkig getrouwd bent (of zou willen zijn?) en ik wens je halcyon days op je vakantie!
[Dit bericht is gewijzigd door Hunter (Datum 01 November 1999).]
Ik ben niet getrouwd, maar woon wel samen en ben inderdaad pretty happy. Wie hoopt nu niet op windstille tijden in een relatie? (al moet er af en toe een stevig briesje ontstaan om het stof weg te blazen). Maar dat broeden houden we voorlopig nog even voor gezien, eerst onze vleugels maar goed testen . Kan leuk tijdens de vakantie...
Maar dit is allemaal off-topic. Even over de belronde van vanavond: Ik denk niet dat V. de kijkers laat kiezen, het zal vast al wel weer doorgestoken kaart zijn. Twee jonge, hippe meiden, waarschijnlijk, reislustig en single. Ze willen natuurlijk niet nog meer problemen t.a.v. achtergebleven ega's (getuige Mona en Tara). Aan de verhalen van de officiële BB0-site te oordelen was Ruud gisteravond erg onrustig. Mist hij zijn gezin? Denkt hij erover te vertrekken? Of zijn zijn hormonen zo opgezweept door het gemis van B. en M. en het bezoek van Anouk (zag er trouwens niet uit, zal wel aan mij liggen?)? Ik voorspel dan niet veel goeds voor hem als die twee nieuwe meiden erin komen. Natuulijk worden die wel als eerste er weer uitgestemd, de groep is nu hechter dan toen Mona erbij kwam en de tijd tot de nominatie is korter. Ze maken in mijn opinie geen schijn van kans.
ik denk dat hier sprake is geweest van miscommunicatie tussen de buitenwereld en BB, bijvoorbeeld die brief die heel verkeerd viel en de indruk gaf dat alles vrij slecht was in de buitenwereld, vervolgens zijn er 'gesprekken' geweest met de psycholoog en die heeft Mona zeer aan het twijfelen gebracht.. wat daar is besproken is en blijft geheim denk ik.
Is er hier sprake van storing in communicatie zoals men oorspronkelijk het programma heeft opgezet, hier lijkt me dat Moan bewust voor een keuze is gesteld onder alle achtergrond informatie te geven zonder overleg met de buiten wereld waardoor zij de indruk kreeg dat alles fout ging... in hoeverre haar man hier een rol in heeft gespeeld zal wel nooit naar buiten komen
Een andere redenering is dat V natuurlijk Mona heeft opgedragen om alles te relativeren zodat de media haar met rust laten?
Zou Mona niet na een aantal dagen tot zichzelf zijn gekomen? Misschien was het allemaal niet zo erg als in de brief beweerd werd. De optie jaloerse echtgenoot is ook een mogelijkheid; mar dan zou ze toch niet zo vrolijk in koffieytijd zitten, of heeft dat weer te maken met het feit dat de bewoners een verplichting hebben om ter beschikking te staan van V? ( zoiets als BB is still watching you) Het zal wel een combinatie van bovenstaande factoren zijn.
quote:
op 10-31-1999 om 05:20 PM schreef Moor het volgende:
Het gebrek aan 'in opstand komen' zie je vaker ook bij kleinere hoofdprijzen: "examen-papiertje halen en dus onuitstaanbare leraren accepteren", "onmenselijke bazen accepteren ten behoeve van promotie", enz. enz.
Er heb een tijd geleden studie gedaan naar het zgn. "battered wife syndrome": hier was geen hoofdprijs te verdienen. De onderzochte vrouwen werden op afschuwelijke wijze mishandeld, soms dagelijks. Onbegrip in de omgeving: "why doesn't she leave him?" en kreten like that. De deur stond letterlijk voor ze open: ze konden er ieder moment uitstappen, als ze dat wilden. Echter, de vrouwen dachten niet eens meer aan ontsnappen, zo geconditioneerd waren ze.
Een echte reden voor hun blijven konden de vrouwen niet geven, maar enige pogingen daartoe waren:
- "he still loves me"
- het is zo zielig voor de kinderen
- ik zou me alleen niet kunnen redden
- hij zorgt tenminste voor me
- ik ben eraan gewend geraakt
- ik ben financieel afhankelijk
Zien iemand al enige overeenkomsten?
Nog wat: na gemiddeld dertig dagen begint het onderbewustzijn te wennen aan een situatie, en wordt het verlangen naar wijzigingen steeds kleiner (ik zeg niet dat het verlangen verdwijnt hoor).
Murphy
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |