'Crisis kan Nederlandse banken hard treffen'

quote:

'Crisis kan Nederlandse banken hard treffen'
Bron : Nu.nl

AMSTERDAM - De president van De Nederlandse Bank (DNB) Nout Wellink vertelt de Tweede Kamer woensdag dat het aanhouden van de zogenoemde subprime-crisis Nederlandse banken harder kan treffen.
ANP

Dat zei een welingelichte bron dinsdagavond tegen het Britse persbureau Reuters.

De hypotheekcrisis rond mensen met weinig inkomen is nu nog geen groot probleem voor Nederlandse banken, aldus Wellink. Hij spreekt woensdag in het kader van een hoorzitting van de Tweede Kamer over de internationale kredietcrisis.

Herhalen

Volgens de bron zal Wellink woensdag grotendeels herhalen wat hij eerder deze maand in het televisieprogramma Buitenhof zei.

Toen spoorde hij de Nederlandse regering aan om zich voor te bereiden op het mogelijk overslaan van de effecten van de ontwikkelingen in de Amerikaanse economie naar Europa. De DNB onthield zich dinsdag van commentaar.

Noodzaak

Tijdens de hoorzitting wordt gekeken naar de gevolgen van de crisis voor Nederland en naar de mogelijke noodzaak van maatregelen. Een andere spreker is oud-minister van Financiën Onno Ruding.

Ook deskundigen van onder meer Van Lanschot Bankiers, het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en ABN Amro zullen hun visie toelichten.

Topberaad

Banken moeten vooral opener zijn over financiële risico's. Dat zeiden de leiders van Duitsland, Frankrijk, Italië en Groot-Brittannië tijdens een topberaad dat werd gehouden in Londen.

Vooral de informatievoorziening over kredietbeoordelingen moet beter, vinden de leiders. "De risico's voor 2008 zijn door de financiële turbulentie toegenomen", zo lieten ze weten in een toelichting.

quote:

Weet Wellink meer?
DFT
De Europese beurzen zullen vandaag consolideren tot aan het rentebesluit van de Fed, wat vanavond kwart over acht Nederlandse tijd bekend zal worden gemaakt. Alles minder dan een additionele renteverlaging met 50 basispunten tot 3 procent zou volgens marktvolgers een nieuwe verkoopgolf kunnen initiëren. Hoewel de zaken zich in de laatste dagen weer verbeteren is er nog erg veel onzekerheid in de markt aanwezig.

Een toenemend aantal marktspelers ziet niet hoe de Fed de aandelen vanaf de huidige niveau’s nog verder kunnen liften. Indien er inderdaad een additionele 50 basispunten afgaat, dan is de Federal Fund rate, de overnight lending rate tussen banken, in één week tijd met 125 basispunten verlaagd. Ongekend! Dit geeft te denken dat er veel meer aan de hand is dan wat de markt op dit moment weet.

Gisteren publiceerde de Fed de resultaten van de meest recente veiling van $30 miljard. De lagere rente en de nu afgeronde vier veilingsessies hebben de banken wel degelijk geholpen, de interbank-renten zijn weer gedaald, maar hebben geen impact gehad op de consumenten. De bedoeling was dat het uitlenen van geld aan particulieren, hypotheken en andere consumentenleningen, zou intensiveren, maar dat blijkt niet het geval te zijn. Juist het tegenovergestelde heeft plaatsgevonden, de voorwaarden voor het lenen van geld zijn veel strakker geworden, waardoor er minder wordt geleend.

Het negatieve nieuws uit de Amerikaanse huizenmarktsector zet onverdroten voort. Gisteren werd bekend dat er in 2007 in totaal 75 procent meer executieverkopen hebben plaatsgehad dan over 2006. Verder bleek uit de S& P/Case-Shiller home price index dat de gemiddelde huizenprijs in de 20 grootstedelijke metropolitaanse gebieden in Amerika in de maand november met 7,7 procent zijn gedaald ten opzichte van dezelfde periode één jaar eerder. Dit is de elfde achtereenvolgende daling van de gemiddelde huizenprijs en de grootste tot nu toe sinds de zogenaamde 20 city-index in 2000 werd geïntroduceerd.

De huizenmarktcrisis verdiept zich dan ook steeds verder, waarbij nog meer afschrijvingen op subprime hypotheken en subprime -gerelateerde effecten zeer waarschijnlijk in het verschiet liggen. Vanochtend kwam de Zwitserse zakenbank UBS met de voorlopige jaarcijfers. UBS meldde dat het over 2007 in totaal voor een bedrag van $ 18,7 miljard aan afschrijvingen moet nemen op subprime hypotheken en/of gerelateerde effecten. De markt hield er rekening mee dat er groot zou moeten worden afgeschreven, naar schatting $12,5 miljard, maar schrikt nu van de daadwerkelijke hoogte van het bedrag.

Ook DNB-president Wellink waarschuwt vandaag dat het aanhouden van de subprime-crisis de Nederlandse banken harder kan treffen dan nu het geval is. Wellink spreekt vandaag in de Tweede Kamer in een hoorzitting over de internationale kredietcrisis. Wat weet hij meer dan de markt op dit moment weet? Het wordt hoog tijd dat de Nederlandse financiële waarden zelf naar buiten treden met de details over de stand van zaken met betrekking tot hun exposure tot eventuele afschrijvingen op subprime hypotheken en/of gerelateerde effecten.

Voor de komende richting van de markt blijf ik kijken naar de ontwikkeling van de S&P500. Gisteren is deze breed samengestelde index gesloten op 1362. Dit is acht punten onder het neerwaartse uitbreekniveau van 1370. Afgelopen vrijdag ketste de rebound herstelbeweging van de S&P500 af op het 1368-niveau.

Indien de S&P500 er vandaag in slaagt om zich in hoog volume door de 1370 opwaarts uit te werken, als gevolg van het Fed rentebesluit of begeleidende verklaring, dan zal de grootste verkoopdruk opdrogen en kan de markt verder herstellen. Indien de opgang weer smoort op de 1370 of lager en de S&P500 vandaag neerwaarts keert, verslechtert het beeld voor de nabije toekomst weer.

De AEX zal zich laten leiden door de ontwikkelingen in Amerika. Veel positiefs is er vanochtend niet te melden. U weet hoe ik erover denk. Blijf voorzichtig.

quote:

'Risico's voor banken onbekend'
bndestem

Donderdag 31 januari 2008 - AMSTERDAM - Het toezicht op de Amerikaanse hypotheek- en verzekeringsmarkt schiet tekort, meent president Nout Wellink van De Nederlandsche Bank (DNB). Daardoor kan DNB moeilijk inschatten hoeveel risico's Nederlandse financiële instellingen lopen. "Er zijn dingen die we niet weten", moest Wellink gisteren bekennen tijdens een hoorzitting van de Tweede Kamer over de kredietcrisis.

Wellink denkt dat de malaise op de financiële markten weleens langer kan aanhouden dan aanvankelijk werd verwacht. "Vooral het vertrouwen tussen banken onderling heeft schade opgelopen en dat zal voorlopig wel zo blijven."

De Nederlandse banken zijn wel beter bewapend tegen de financiële crisis dan hun collega-geldverstrekkers in het buitenland, stelt Wellink. Volgens hem zouden er hogere eisen gesteld moeten worden aan de transparantie en informatieverstrekking door financiële instellingen. "Er zijn in de VS hypotheken verstrekt aan mensen zonder inkomen, waar geen administratie van is terug te vinden."

Wellink hekelt de rol van kredietbeoordelaars. Zij schatten de risico's in van allerlei beleggingsproducten, waaronder de beleggingen in de Amerikaanse hypotheekmarkt. Banken zijn te afhankelijk van die bureaus en er is sprake van belangenverstrengeling, aldus de bankpresident. Dat komt doordat de kredietbeoordelaars worden gefinancierd door de financiële instellingen zelf.

De Kamer werd gisteren door financieel deskundigen bijgepraat over de kredietcrisis en mogelijke gevolgen voor Nederland. VVD, CDA en PvdA dringen aan op meer transparantie in de financiële sector. CDA en PvdA willen met minister Wouter Bos (Financiën) in debat over de vraag of het toezicht voldoende is.

Steunmaatregelen als een renteverlaging zijn niet nodig, meent Onno Ruding. Volgens de oud-minister van Financiën is 'het uitdelen van enorme bakken met belastinggelden', zoals de regering-Bush doet, geen oplossing. Ook vertegenwoordigers van andere banken en pensioenfondsen zien niets in overheidsingrijpen, zo lieten zij de Kamer gisteren weten.

Ruding verwacht wel dat de financiële markten 'nog veel meer ellende staat te wachten'. Hij wees op de middelgrote Amerikaanse banken die nog moeten komen met hun jaarcijfers. Verder verwacht hij grote verliezen als gevolg van de hoge creditcardschulden van de Amerikanen.

quote:

Banken moeten failliet kunnen gaan
NRC

Kredietcrisis is economische elandproef voor de financiële sector en de toezichthouders

Nog geen maand na de invoering van nieuw bankentoezicht laait de kritiek op het systeem op. Zelfs De Nederlandsche Bank is kritisch. „We moeten af van garanties.”
Door onze redacteur Egbert Kalse

Amsterdam, 2 febr. Hij zei het zelf, Nout Wellink, president van De Nederlandsche Bank die toezicht houdt op de financiële instellingen. „Er doet zich een lastige afruil voor tussen stabiliteit op korte termijn en stabiliteit op langere termijn.” Wellink toonde zich deze week kritisch over het toezicht op de financiële markten. „In de huidige regelgeving zitten prikkels die niet voorzagen in de risico’s van nieuwe financiële instrumenten”, zei hij.

De huidige kredietcrisis kan gezien worden als een economische elandproef voor het internationale toezichtsysteem. Dankzij de Amerikaanse hypotheekcrisis kan iedereen 24 uur per dag getuige zijn van een financiële stresstest.

Het beeld tot nu toe is weinig hoopgevend. De Amerikaanse centrale bank voert de ene na de andere renteverlaging door om de markten tot rust te brengen. De Europese Centrale Bank (ECB) ziet keer op keer af van een renteverhoging (nodig om de inflatie te beteugelen) omdat ze klemgezet wordt door diezelfde onrust op de financiële markten. Helemaal bont maakte de Bank of England het. Die stopte 24 miljard Britse pond (32 miljard euro) in de noodlijdende hypotheekbank Northern Rock om te voorkomen dat die bank zou omvallen.

En zo ligt Basel II (het nieuwe mondiale stelsel van regels voor het bankentoezicht, zie kader) nog geen maand na invoering alweer onder vuur. Het feit dat Wellink, voorzitter van het Baselse Comité, kritiek uit op de regelgeving, leidt tot voorzichtige vreugde bij de critici van het huidige systeem van toezicht. Bij Harald Benink bijvoorbeeld. Benink is hoogleraar finance aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voorzitter van het Europese schaduwcomité voor financiële regelgeving en toezichthouders. Hij pleit al jaren voor een aanpassing van het bankentoezicht. „De manier waarop centrale banken nu toezicht houden, stimuleert commerciële banken alleen maar om steeds grotere risico’s te nemen”, zegt hij.

Kern van het probleem is dat de toezichtouders op de bancaire sector (waaronder de centrale banken) in hun beleid teveel garanties geven aan financiële instellingen en de professionele beleggers die aandelen en schuldpapier van de banken in hun bezit hebben. Benink: „Er is de expliciete garantie, wettelijk geregeld, die zegt dat deposito’s van klanten gegarandeerd worden door de centrale banken. Dat betekent dat als een bank omvalt, de rekeninghouders hun geld terugkrijgen. Maar er is ook een impliciete garantie in het systeem ingesleten die inhoudt dat centrale banken uit angst voor een systeemcrisis er alles aan zullen doen om te voorkomen dat een commerciële bank omvalt.” Northern Rock bijvoorbeeld. „Die kleine bank had niet gered hoeven worden”, meent Benink.

Door die impliciete garantie hebben banken een prikkel om riskantere leningen uit te zetten en minder eigen vermogen aan te houden, een effect dat bekend staat als moral hazard.

Dat is met Basel II alleen maar erger geworden overigens. ING meldde laatst trots dat het eigen kapitaal dankzij Basel II met 20 procent omlaag kan. Fijn voor de bank, want het aanhouden van eigen vermogen is relatief duur. Maar als er iets mis gaat, heeft de bank geen reserves meer om dat op te vangen.

De institutionele beleggers die bijvoorbeeld de achtergestelde obligatieleningen van de banken afnemen hebben op hun beurt ook geen reden om over risico’s na te denken. Mocht het mis gaan, dan wordt de uitgever van de obligaties (de bank) toch wel gered door de centrale bank. Weg prikkel om de risicopremie laag te houden.

De oplossing voor deze weeffout is volgens Benink simpel: „De toezichthouders moeten duidelijk maken dat die impliciete garantie aan institutionele beleggers van de baan is. Ze moeten zeggen: Als het mis gaat is er maar een groep die zijn geld terug krijgt en dat zijn de kleine rekeninghouders. Institutionele beleggers moeten weten dat ze in principe onverzekerd zijn als het om hun beleggingen gaat.”

Het gevolg daarvan is dat de balans in het bankentoezicht wat meer verschuift naar de markt, en minder bij de toezichthouder zelf komt te liggen. Immers, als beleggers weten dat ze ‘nat’ kunnen gaan als hun bank te grote risico’s neemt, zullen ze eerder geneigd zijn die bank daar streng op te controleren. Als ze vinden dat de bank te grote risico’s neemt, zal de risicopremie op obligatieleningen oplopen. Het is dan voor iedereen zichtbaar dat de bank een hoger risico loopt op verliezen.

Volgens Benink snijdt het mes zo aan twee kanten. „Beleggers houden de bank bij de les, ook preventief. Daarbij wordt het voor de toezichthouder makkelijker om te zien waar de risico’s zich bevinden. Die zijn grotendeels terug te vinden in de risicopremies.”

Benink erkent dat de huidige crisis niet het moment is om de veranderingen door te voeren. De onrust op de markten is daarvoor te groot. Hij hoopt dat de urgentie er nog is als de crisis geluwd is.

Per 1 januari 2008 gelden in Europa nieuwe regels voor banken en financiële instellingen, het zogenoemde Basel II akkoord. Basel II is een vervolg op het eerste Basel-akkoord uit 1988.

Basel II bestaat uit drie pijlers, die eisen stellen aan kapitaal, toezicht en marktwerking:

Pijler 1 (kapitaalseisen): Daarin staan richtlijnen voor de berekening van kapitaal dat een bank moet aanhouden voor krediet-, markt- en operationele risico’s. Banken mogen hun eigen modellen ontwerpen die vervolgens door de toezichthouder dienen te worden gevalideerd.

Pijler 2 (toezicht): Hierin staan regels voor de solvabiliteit van de bank. De toezichthouder kan aan de hand van het kapitaalbeheer beoordelen of een bank voldoende kapitaal aanhoudt voor het afdekken van alle risico’s.

Pijler 3 (marktwerking): Hierin is vastgelegd hoe een bank naar de buitenwereld moet rapporteren over de risico’s die een bank loopt en hoeveel kapitaal een bank beschikbaar heeft voor onvoorziene verliezen als gevolg van de genomen risico’s.