Het Willem van Hanegem topic #2: Weer in beeld bij een club.

quote:

"Waarom nam Dick mij mee?"
Door CHRIS VAN NIJNATTEN

Nog vóór de openingswedstrijd in Porto tegen Duitsland kreeg Willem van Hanegem voor het eerst de aanvechting om ermee te stoppen. Het gebeurde in het trainingskamp in Zwitserland.

De reden daarvoor school in een conflict over Clarence Seedorf, een speler in wie Van Hanegem veel zag, van wie hij echt veel verwachtte, maar van wie hij vond dat hij zich in de discipline van het team moest voegen. Net als ieder ander.

,,Niemand steekt boven de rest uit, dat mag niet," vindt Willem. Hij haalt de discussies met en over Seedorf terug.

,,Ik vind Clarence dus een geweldige voetballer en een goeie gozer. Maar hij intrigeert me vooral als voetballer, toen ook al. Juist de aanwezigheid van zulke voetballers maakte het voor mij zo onweerstaanbaar om de bondscoach te gaan helpen. Ik ben geïnteresseerd in spelers als Seedorf. Ze hebben zo veel interessants in zich wat een ander niet ziet. Of wat je niet ziet omdat je zo ver bij ze vandaan blijft. Nu ik daar rondliep, sprak ik zulke gasten aan. Ik raakte met hem aan de praat over de positie waarin hij speelde. Clarence zei dat hem door Advocaat was toegezegd om op de 'nummer 10' te spelen.

Ik vond dat gek. Wie zegt zoiets nu van tevoren toe? Het bleek ook een waardeloze toezegging, want Van der Vaart was bestemd op die plaats te spelen. Dat had die jongen gewoon in de wedstrijden en op de training afgedwongen. Ik vind dat het zo moet gaan, altijd. Je moet geen politiek gaan bedrijven met die gasten of gaan konkelefoezen of zoiets. Spelen, trainen en dan beslissingen nemen. Zo ging het vroeger en zo zal het altijd moeten gaan. Het vergt hardheid en eerlijkheid, maar daar kom je bij topsporters het verst mee.

,,Ik zeg dus tegen Clarence dat het onzin is dat hij per se op die positie wilde spelen. In hetzelfde gesprek zeg ik dat hij beter naar huis kan gaan als hij maar voor één positie is gekomen en die wordt toevallig door een ander bezet gehouden. Ja. Logisch toch? Dan heb je in een selectie niks te zoeken. Zéker niet in een selectie met topspelers en die hadden we dus, vind ik.

,,Maar Seedorf wilde in dat gesprek niet wijken. Hij zei, dat Dick hem toen hij Italië bij hem op bezoek was, die 'nummer 10'; beloofd had. Ik kon dat niet geloven. Clarence weidde er nog verder over uit. Hij zegt: "Trainer, heeft u wel eens gekeken hoe ik in het verleden in het Nederlands elftal gespeeld heb? Heb móeten spelen? Ik moest bijna altijd rechts aan de buitenkant van het middenveld beginnen. Het ging ook vrijwel altijd mis."

,,Clarence baalde daarvan. Hij werd er altijd op afgerekend. Door het publiek maar ook in de media. Dat gebeurde vaak op ongenuanceerde wijze. Zijn hele persoon werd ter discussie gesteld. Ik snap dat hij daar moeite mee had. Wij konden daar goed over discussiëren omdat ik hem ook altijd als voetballer heb beoordeeld, niet als mens, wie ben ik om dat laatste in het openbaar te doen zeg?

,,Maar toen hij volhield voor maar één plaats te gaan, de 'nummer 10', toen was ik op een gegeven moment toch wel klaar met hem. Ik zeg: 'Clarence, als je zo goed kan voetballen als jij, dan blijf je toch staan waar je moet staan? Dan bewijs je toch hoe goed je bent, ook op de training. En dan kan er toch in de hele wereld geen trainer om je heen. Vecht voor je plaats als je zo goed bent. Al pratende kun je niks opeisen, voetballend wel. Zo hoort het te gaan.'; Ik kreeg hem niet gewonnen voor die gedachte. Geeft niet, maar dan moest die houding wel consequenties hebben."

Van Hanegem brengt het gesprek met Seedorf in bij één van de dagelijkse sessies van de technische staf in het spelershotel. Dat is niet zijn gewoonte. De meeste indrukken die hij opdeed, brengt hij te berde als dat zo uitkomt in een overleg. Nu ligt dat anders. Het zit hem hoog. Hoe kan een zo enorm getalenteerde speler zo zeuren? Want dat vindt hij het: zeuren. Hij kon zelf ook aardig voetballen. En zeuren kon Willem ook als hij dacht financieel wat te kort te komen. Maar structureel mekkeren over een positie die hem toekwam, deed Willem nooit. Die 'nummer 10' positie was voor hem en het was een flinke jongen die hem daar probeerde weg te spelen.

Juist daarom probeert Van Hanegem iets van zichzelf te ontdekken in Seedorf. En toen hij dat niet aantrof, wilde hij de strijd aangaan. Seedorf is daar niet gevoelig voor. Het doet Willem verdriet, maar tegen zulke rebellie past in zijn ogen maar een remedie; wegwezen.

,,Met die gedachte kaartte ik het aan bij Dick. Maar die wilde de zaak laten rusten, zeker niet te veel aandacht aan besteden. Hij ging er niet eens diep op in of hij Seedorf in Italië nu wat toegezegd had of niet. Toen begon ik al te twijfelen.

,,Dick wilde geen discussie daarover en durfde Seedorf al helemaal niet uit het trainingskamp te zetten. Een onwillige vedette gewoon laten zitten terwijl je op het punt staat om aan een EK mee te doen. Je zit weken op elkaars lip. Dan kun je er zo'n gast toch niet bij hebben? Dat is slecht voor de groep en voor je eigen geloofwaardigheid. Dick zal wel weer bang geweest zijn voor de reactie van de buitenwacht. Vermoeiend hoor.

,,Het was voor mij de druppel die de emmer deed overlopen, echt waar. Het ging er mij daarbij niet om, dat hij er anders over dacht. Dat staat hem vrij. Maar wat veel erger was, is dat ik echt voelde dat hij me niet serieus nam. Ik verbeeld me niks, maar je neemt me toch niet mee naar het Nederlands elftal alleen maar om de boel rustig te houden?"

De tragiek voor Van Hanegem is op dat moment dat die vraag met 'jawel' beantwoord moest worden. Willem is verbijsterd. ,,Wat had het nog voor zin te blijven? Ik voelde me gebruikt. Meegenomen om de clown uit te hangen of zo. Dat was echt een enorme tegenvaller voor me. Menselijk gezien dan hè. Ik vind dat ik een serieus vak uitoefen, daar doe ik mijn best voor hoewel sommigen daar wel eens aan twijfelen, maar ik weet dat ik goed ben in mijn werk. Daarin wil ik wel serieus genomen worden. Dick Advocaat nam me op dat moment niet serieus. En dus wilde ik naar huis. Wat moest ik daar nog doen?"

Over de kwestie heeft Willem lang zitten piekeren in Lausanne. Deze keer gaat hij alleen bij zichzelf te rade. Hij wil er zelf uitkomen. Het einde van dat eenpersoons beraad brengt de conclusie om toch maar te blijven. ,,Ik zeg het eerlijk. Ik bleef omdat ik het zo leuk vond om bij die goede spelers te zijn. Ik geloofde in hun kansen. En met sommigen had ik een goede persoonlijke band. Ik bleef vooral vanwege de aanwezigheid van jongens als Van Nistelrode, Makaay, Van Hooijdonk en Bosvelt; gouwe types in een groep, vind ik serieus. Ik zat vaak met ze aan tafel."

,,Ik geloof dat ik in totaal twee trainingen heb mogen leiden, waarvan er dan nog eentje in de Algarve achter gesloten deuren was; een partijtje tussen oud en jong, voor de gein. Dat was nog best aardig ook. Maar verder? Niks, helemaal niks. Ongelooflijk, hoe langer ik erover nadenk. Ik vroeg wel eens aan Dick of ik de andere dag een training mocht doen. Als een klein kind ja, nu ik erover nadenk. Maar ik wilde dat graag en ik had het idee dat ik uit deze ploeg iets kon halen. Er zat veel meer frivoliteit en offensieve agressie in dan Dick toeliet. Maar dan zei Dick: 'Ach Willem, Bert (Van Lingen) heeft de training al helemaal voorbereid, hij heeft er een hele avond aan gewerkt, laat hem het maar doen.'Tja."

In die fase toont Willem zich niet van zijn sterkste kant. De mogelijkheid om zo dicht op topvoetballers te zitten tijdens een topevenement is voor hem onweerstaanbaar. Terugkijkend is te stellen, dat Willem concessies aan zijn eigen karakter heeft gedaan. De Van Hanegem zoals de voetbalwereld die kent, was totaal onzichtbaar bij het Nederlands elftal. Hier liep iemand op kosten van de KNVB én ten koste van zichzelf te lummelen met een paar spelers waar hij eigenlijk stennis had moeten schoppen vanwege de vernedering die hij in feite onderging. En niet alleen daarom. Hij was in een circus terechtgekomen waar het al lang niet meer om voetbal ging, maar waar de bondscoach en de media een loopgravenoorlog met elkaar waren aangegaan. Daarin hoorde Van Hanegem niet thuis. Hij liet zich erin meeslepen. In de voorbeschouwing op de wedstrijd Nederland-Letland ging hij bij de NOS zelfs verbaal live de confrontatie aan met Johan Cruijff, die in Hilversum zit. Hij deed het uit loyaliteit aan de bondscoach. Loyaliteit op basis van een heel voetballeven. Op basis van wat hem ten deel viel van Advocaat had Van Hanegem er in Portugal beter aan gedaan zijn eigen profiel te beschermen.

Hij begrijpt het nog steeds niet. ,,Ik verwachtte zijn steun, maar ik kreeg helemaal niks. Ik mag hem graag. Ik heb nog steeds helemaal niks tegen Dick. Tot op de dag van vandaag vind ik hem een goeie kerel. En al wás hij beducht voor me, dan nog, hij hoeft met zijn staat van dienst voor niemand bang te zijn. Hij heeft overal over het algemeen goed werk geleverd en dat doet hij nog. Kijk maar hoe hij het bij Zenit heeft neergezet. Prima. Maar met mij is hij niet goed omgegaan.

,,Ik stel me de vraag af en toe nog. Als ik peins over die periode. Waarom nam hij me eigenlijk mee? Ik ken maar één antwoord: om de publieke opinie gunstig te stemmen. Dat is ook de enige reden geweest, bleek achteraf. Maar ik ga het met terugwerkende kracht steeds belachelijker vinden. Je neemt toch niet iemand als ik mee om de mensen gunstig te stemmen? Als je dat doet, heb je weinig vertrouwen in je eigen capaciteiten. Dan ben je toch angstig van aard. Sorry Dick, maar ik kan het niet anders interpreteren."

quote:

Tweede druk bio Willem

ROTTERDAM - Binnen één dag is de volledige eerste druk van de biografie 'Willem van Hanegem' gisteren uitverkocht geraakt. Het gaat om 8000 exemplaren.

Maandag begint uitgeverij De Buitenspelers al in allerijl aan de tweede druk. Alleen van de in beperkte oplage (1944) beschikbare speciale uitgave, gesigneerd door Van Hanegem, zijn nog enkele boeken over.

Het eerste exemplaar werd donderdagmiddag aan de hoofdpersoon uitgereikt. Van het eerbetoon aan Johan Cruijff, van dezelfde uitgever, werden vorig jaar in de eerste twee weken 10.000 exemplaren verkocht.