quote:
De legende van de dwerg
Door Jérôme Cazadieu, Alexandre Juillard en Frédéric Traïni van L'Équipe.
ARGENTINIË - Rad pratend en in snelle, korte zinnen doet Messi zijn verhaal. Het is alsof hij een demonstratie geeft van zijn actieve speelstijl. Nog geen half uur later hebben we op al onze vragen antwoord gekregen. Dat is de stijl van Lionel Messi.
Hij is niet bereid om al te veel uit te weiden over zijn levensverhaal. Het verhaal van een knaap met een geniaal talent, bij wie op zijn tiende een groeistoornis werd geconstateerd, maar die dankzij een doeltreffende medische behandeling en een ijzeren wilskracht tien jaar later is uitgegroeid tot een van de reuzen van het voetbal.
We bevinden ons in de hoofdstad van de provincie Santa Fe, op drie uur rijden van Buenos Aires. Het voetbalveld in de barrio ziet er nog net zo uit als toen Messi daar voor het eerst een voet zette. Een hobbelig veld met hier en daar een paar troosteloze plukjes gras. Naast deze tribune zag Salvador Aparicio in 1991 het wonderkind voor het eerst. ,,Ik zag een jonge knaap die een bal tegen de muur stond te schoppen,'' zegt Aparicio, die nu met zijn 79 jaar het wandelend geheugen van Grandoli is. Hij was op zoek naar een spelertje ter completering van zijn twee teams van vijfjarigen en dacht met de jonge Messi de oplossing gevonden te hebben. Het toeval wilde dat Aparicio het gezin Messi goed kende. Aparicio was al de trainer van Lionels twee oudere broers, Rodrigo en Matias. Hij vroeg dus aan Celia Messi of haar zoon Leo zin had om ook bij de club te komen.
De trainer: ,,Ze zei: 'Nee, nee, hij kan helemaal niet voetballen, en hij is trouwens nog veel te klein.' Maar Lionels grootmoeder was daar ook bij aanwezig, en zij zei tegen haar dochter: 'Ach, laat hem toch meespelen, dat kan toch geen kwaad.' Uiteindelijk vond Lionels moeder het goed.''
De tweede keer dat Messi in het duel de bal in zijn bezit kreeg, liep hij de spelers van de tegenpartij voorbij alsof ze er niet stonden. ,,Ik kon mijn ogen niet geloven,'' zegt Aparicio. ,,Het leek wel alsof hij zijn hele leven al gevoetbald had.''
Lionel Messi was vanaf dat moment een levende legende. El Enano (de dwerg) - zijn bijnaam destijds - werd weggekaapt door Newell's Old Boys, een van de twee profclubs in Rosario. Op zijn zesde werd Lionel, liefkozend Leo genoemd, lid van de club die meer spelers aan het Argentijnse nationale elftal heeft geleverd dan alle andere.
Carlos Morales, die gedurende vier jaar Messi's trainer was, herinnert zich de virtuositeit van zijn beschermeling en de successen van het team in diens leeftijdscategorie, dat bekendstond als Máquina 87 (machine 87), nog goed. ,,Leo zei niet veel, maar hij was heel gedisciplineerd en kon goed luisteren. We wisten dat hij een enorm talent had, maar we waren bang dat hij geen prof zou kunnen worden omdat hij maar zo klein was.''
Op zijn tiende was Messi 1,25 meter lang, tien centimeter minder dan gemiddeld. Bij Newell's beschouwden ze zijn geringe lengte niet meteen als een handicap. Als het eerste elftal thuis speelde, werd Messi uitgenodigd om in de rust voor het publiek een demonstratie van zijn kunnen te geven. Het werd een soort ritueel. Leo kwam de bal in de lucht houdend het Coloso-stadion binnen, liep dan met de bal aan zijn voeten de trap op naar het speelveld, waarna hij, nog steeds met de bal in de lucht, naar de middenstip liep en doorging met het vertonen van zijn kunsten tot de profs weer het veld opkwamen.
De fans dachten dat het pauzeprogramma een voorstelling van een volwassen circusdwerg was. Zo goed kon een jongen van tien niet zijn, meenden ze. Omstreeks Kerstmis 1996 werd het leven van het gezin Messi echter op zijn kop gezet. De directie van Newell's Old Boys stelde voor dat Lionel zich zou laten onderzoeken door de vooraanstaande dokter Diego Schwarzstein. Op 31 januari 1997 bracht Lionel met zijn vader Jorge een bezoek aan de praktijk van deze specialist in Rosario.
,,Hij leed aan een tekort aan groeihormonen. Een tekort, geen totaal gebrek. Wij konden daardoor een behandelplan opstellen met injecties van een synthetisch groeihormoon waardoor zijn achterblijvende groei gestimuleerd zou worden,'' herinnert de dokter zich.
Messi begon zijn behandeling in januari 1998. Hij injecteerde zichzelf dagelijks met het hormoon. ,,Hij kwam vaak bij mij thuis,'' zegt Lucas Scaglia, eveneens een lid van het Máquina 87-team en een goede vriend van Lionel. ,,Als hij bleef logeren, bracht hij altijd zijn spulletjes mee, die hij dan als hij binnenkwam meteen in de koelkast zette. 's Avonds ging hij op een gegeven moment naar de keuken, gaf zichzelf een injectie en kwam dan de kamer weer in alsof er niks was gebeurd.''
,,Het was net zoiets als tandenpoetsen,'' zegt Messi ervan. ,,Ik vond het niet echt vervelend en ik wist dat het belangrijk was voor de toekomst. Het was een verantwoording die ik graag op me nam. Zoals bij alles wat met voetballen te maken had.''
Het probleem was alleen dat de behandeling zeer kostbaar was. ,,Tussen de duizend en vijftienhonderd dollar per maand,'' aldus Schwarzstein. Twee jaar lang zouden de Argentijnse sociale dienst, de ziektekostenverzekering van het gezin en Acindar, de grote staalfabriek waar Jorge opzichter was op de afdeling prikkeldraad, de kosten delen.
Maar al een paar maanden na het begin van de behandeling stortte de Argentijnse economie, waar het toch al niet zo goed mee ging, volledig in. Volgens Jorge Messi waren de economische crisis en het gebrek aan financiële steun van Newell's Old Boys de voornaamste redenen dat Lionel ervoor koos om naar Spanje te gaan.
,,Dankzij Acindar en mijn ziektekostenverzekering kon ik in het begin de kosten van Lionels behandeling opbrengen, maar toen de economie instortte en ik met maar één inkomen een gezin met vier kinderen moest onderhouden, werd het moeilijk. De directie van Newell's Old Boys had aan het begin van de behandeling wel gezegd dat ze ons zouden helpen, maar ze hebben praktisch niets gedaan. Almiron (destijds de voorzitter van de club, red.) heeft ons tweehonderd pesos gestuurd, en een halfjaar later nog eens tweehonderd. (De Argentijnse munt was gekoppeld aan de Amerikaanse dollar, red). Uiteindelijk hadden we dus geen andere keuze dan te vertrekken.''
Sergio Almiron, die tegenwoordig sportdirecteur is van Newell's Old Boys, bestrijdt deze voorstelling van zaken. Om te bewijzen dat de club Leo nooit is vergeten, opent hij een brandkast en haalt er de kwitanties uit die bewijzen dat de club wel degelijk bedragen heeft geschonken aan de familie Messi. ,,We konden de kosten van de behandeling niet helemaal voor onze rekening nemen, zoals ze gevraagd hadden,'' zegt Almiron, die blij is dat hij de zaak nu eens aan een journalist uit de doeken kan doen. ,,We hebben toen zoveel bijgedragen als we konden. Dat varieerde van maand tot maand.''
Carlos Morales, Leo's voormalige trainer, is ook teleurgesteld in de Messi's. Hij herinnert zich nog hoe ze in december 2000 naar Barcelona waren vertrokken. ,,Hij is naar Spanje gegaan om zijn geluk bij Barcelona te beproeven. Daar zijn we pas achteraf achter gekomen. We hebben hem nooit meer teruggezien. Ik ben nog steeds kwaad op hen omdat ze nooit hebben erkend wat onze club voor hen heeft betekend.''
Het enige andere familielid dat we in Argentinië spreken, is Leo's oom Claudio Bianccuchi. Zijn versie van het verhaal sluit meer aan bij die van zijn zwager Jorge. ,,We zijn allemaal supporters van Newell's, maar volgens mij klagen ze alleen maar omdat ze een speler van wereldklasse zijn misgelopen.''
We zijn in Barcelona. Het toch bepaald niet kleine gebouw valt in het niet bij Nou Camp, dat er recht tegenover staat. Aan hun tafeltjes gezeten luisteren de deelnemertjes aan de voetbal-, basketbal- en ijshockeyopleiding in stilte naar wat hun leraar te vertellen heeft. Hier, naast de IT-ruimte, heeft Lionel Messi tussen 2001 en 2004 ook zijn opleiding gehad en heeft hij zich vertrouwd kunnen maken met het bestaan van een jonge voetballer. ,,Het waren de beste jaren van mijn leven,'' zegt het Argentijnse wonderkind. ,,Ik zat in hetzelfde jaar als Cesc Fabregas. Alles draaide voor ons om voetbal.''
Lionel kent de buurt Nou Camp als zijn broekzak. Zijn lot werd bezegeld op het moment dat hij zijn eerste schreden in Catalonië zette. Josep Maria Minguella, Barça's voornaamste voetbalmakelaar toen Johan Cruijff in de jaren tachtig en negentig trainer van het eerste elftal was, vertelt hoe het gegaan is. ,,Het was niet mijn gewoonte om met zulke jonge spelers bij Barça aan te komen. Maar mijn zakenrelaties in Argentinië hadden het altijd maar over deze fabelachtige speler. Toen zij mij eindelijk hadden overtuigd, was het mijn beurt om bij Barça te gaan zeuren dat ze hem een kans moesten geven.''
Carlos Rexach, destijds sportdirecteur bij de club: ,,We hebben geprobeerd om zo snel mogelijk een idee te krijgen van zijn potentiële waarde. In het begin kwam hij niet veel aan de bal, dus hebben we twee weken gewacht en hem aan het einde van de proefperiode opgesteld. Ik ben gaan kijken en al na drie minuten zag ik dat we te maken hadden met een kleine maar snelle en spectaculaire speler. Zo'n buitengewoon talent zouden we ons niet laten ontglippen.''
Barça heeft Lionel en zijn vader toen nog eens twee weken in spanning laten zitten. ,,We moesten er zeker van kunnen zijn dat hij de uitdaging ook psychologisch aankon,'' zegt Rexach. ,,Dat hij niet aan de drank zou raken als zijn ouders weer weg waren.''
De club onderwierp Leo aan een aantal onderzoeken om vast te stellen hoe het zat met zijn groeiprobleem. De resultaten waren bemoedigend. Als er verder geen complicaties waren, zou Messi op den duur de normale lengte van 1,70 meter bereiken.
Op een avond in oktober 2000 bespraken Jorge en Lionel Messi de kwestie met hun agent Horacio Gagioli. Jorge stelde een ultimatum. Als de club zijn zoon niet onmiddellijk een contract aanbood, zou het gezin, met Leo erbij, het volgende vliegtuig terug naar huis nemen. Rexach reageerde meteen. ,,Ik pakte een papieren servetje dat op het tafeltje lag en gaf de familie als technisch directeur zwart op wit mijn woord en dat van de club.''
Inmiddels hangen er door de hele stad reusachtige posters met Lionel Messi. Hij meet nu 1,69 meter, woont in Castelldefels, een plaats aan de kust vlak bij Barcelona en verdient naar schatting tien miljoen euro per jaar.
,,Wat ik bij Barça van plan ben? Gewoon blijven wie ik ben en mijn best blijven doen voor de club en mijn teamgenoten,'' zegt Messi omzichtig. Toen Samuel Eto'o tegen alle afspraken in een strafschop nam tegen Sporting Lissabon in de Champions League, heeft Lionel dat diplomatiek opgevangen en gezegd dat hij die taak maar moest delen met de spits uit Kameroen.
De strijd tussen de Afrikaanse sterspeler en het Argentijnse wonderkind, misschien wel de twee grootste ego's bij Barcelona, heeft wekenlang de kolommen van de Catalaanse pers gevuld. Zelfs Diego Maradona liet zich over de kwestie uit. Hij zei: ,,Messi speelt soms voor zichzelf. Dan voelt hij zich zo superieur aan zijn teamgenoten dat hij niet meer aan ze denkt. Dan is het Messi FC.''
Is Leo een individualist? ,,Dat is mijn manier van spelen, ja,'' is zijn reactie. ,,Ik zorg ervoor dat er dingen gebeuren in het veld als ik aan de bal ben. Ik daag verdedigers uit, en dan versla ik ze,'' zegt hij, kennelijk geïrriteerd door de beschuldiging. ,,Waar het in het spel op teamwork aankomt is bij mij nog wel ruimte voor verbetering, maar ik ga mijn speelstijl niet veranderen.''
Hij wil ook niet worden vergeleken met Maradona, die andere eigenwijze dribbelkoning uit zijn land die nu zo kritisch is als bondscoach. Messi: ,,Ik heb het wel vaker gezegd: er is maar één Maradona. Elke voetballer heeft zijn eigen stijl, zijn eigen manier van spelen. Ik heb het altijd goed kunnen vinden met Diego, en door zijn advies heb ik mijn spel kunnen verbeteren.''