quote:
Tour of Duty
Napalm, vuurgevechten, agent orange, yellow rose, Victor Charlie en plastic lichaamszakken. De huiskamer-oorlog, die zestien jaar geleden werd beëindigd met het terugtrekken van de Amerikanen, is terug op TV. Alleen: dit keer niet in de zendtijd van het NOS journaal en de actualiteitenrubrieken, maar als amusement. Bij Veronica.
"Tour of Duty" is een prestigieuze serie van CBS, die in de Verenigde Staten in 1987 in première ging. Een project met een hoge risico-factor en hoge kosten: alleen al de eerste, extra lange pilot-aflevering kostte twee miljoen. Maar dat was 't het CBS ruimschoots waard. "Tour of Duty" wil meer zijn dan amusement. Het wil het werkelijke verhaal vertellen van een politieke oorlog, zonder partij te trekken, zonder de Amerikaanse soldaten af te schilderen als gevoelloze, onopgevoede dronkenlappen die zich niet alleen aan drugs, maar ook aan het schenden van mensenrechten te buiten gingen. Die aspecten worden niet over het hoofd gezien, maar wel in perspectief gezet.
Vloeken
Afbeelding: Aanvankelijk waren de meningen over "Tour of Duty" bij de CBS-directie nogal verdeeld. De tegenstanders waren van mening dat je over die tragedie, die zeker 50.000 Amerikanen het leven heeft gekost, geen amusement mag maken. Dat grieft de nabestaanden en de mensen die nog altijd dagelijks met de gevolgen van die oorlog geconfronteerd worden. Ondanks dat verzet kreeg het project het groene licht: pas nadat het eerste script afgeleverd zou zijn, zw er definitief over het al dan niet doorgaan van de serie beslaten worden. De reden van deze toegeeflijkheid van de tegenstanders lag in het feit dat CBS heel erg verlegen zat om een nieuwe, originele en innoverende serie. De kijkcijfers dus. De kritiek bleef, maar het productieteam mocht toch telkens verder gaan, wat voornamelijk te maken had met hun bereidwilligheid om veranderingen aan te brengen. Eén van die veranderingen: de soldaten vloeken niet aan de lopende band en gebruiken geen alcohol of drugs. Geen waarheidsgetrouwe afschildering van de werkelijkheid, maar dat zijn dingen die CBS gewoon niet wil. Vrij vertaald betekent "Tour of Duty" zoveel als "dienstplicht". "Doing your tour", betekent dus zoveel als "je dienstplicht vervullen" en dat is min of meer hetgeen Myron Goldman, Zeke Anderson, Roger Horn, Daniel Purcell, Scott Baker, Alberto Ruizen Marcus Taylor doen in de serie. Min of meer, want sommigen, zoals Zeke Anderson, zitten vrijwillig in dienst. De dienstplicht, zoals wij die kennen, bestaat niet meer in de VS: gedurende de zestiger jaren is deze onder grote publieke druk afgeschaft.
"Tour of Duty", maar ook "China Beach", is een exponent van een trend, die al een jaar of twee in de Amerikaanse TV- en filmindustrie een rol speelt: aandacht voor wat er werkelijk in Vietnam gebeurde. Aanvankelijk speelde deze trend voornamelijk in de bioscoop. Films als "Platoon", "Full Metal Jacket" en "First Blood zijn daar typerende voorbeelden van. Met TV-films als "Unnatural Causes", heeft de trend doorgezet naar het genre van de TV-serie.
Kosten
Afbeelding: Veronica -trendgevoelig als ze is- heeft belde series onmiddellijk aangekocht, maar kon aanvankelijk alleen "China Beach" uitzenden. De reden is eenvoudig: de produktiemaatschappij van Tour of Duty heeft de videorechten voor Nederland aan de video-distributeur RVC2001 verkocht. Dat betekent dat er een zogenaamde "hold" zit op de TV-rechten van anderhalf jaar. Om de videodistributeur de kans te geven z'n geld voor de videorechten terug te verdienen. Een dergelijk TV-embargo zat niet op "China Beach", vandaar dat deze laatste serie wel uitgezonden werd. Er zit nog een ander aspect aan: de producent van "Tour" was wel gedwongen om ook de videorechten te verkopen, omdat de serie behoorlijk duur is. Per aflevering wilde CBS niet meer dan 875.000 dollar neertellen, terwijl elke aflevering gemiddeld 1,2 miljoen heeft gekost. De producent, New World Television, maakte op elke aflevering dus bijna vier ton verlies, een gat dat zij hoopte op te vullen met de verkoop van de uitzendrechten buiten de verenigde Staten en de verkoop van de videorechten. Om diezelfde budgettaire redenen zit niet in elke aflevering een zwaar vuurgevecht. Elke derde aflevering heeft dat, de andere afleveringen belichten andere aspecten van het slagveld, waar de soldaten mee geconfronteerd werden.
Huilen
In vergelijking tot "China Beach" is "Tour of Duty" aanmerkelijk rauwer en gewelddadiger. Niet zo vreemd: "China Beach" speelde zich af in het ziekenhuis, waar alleen maar gewonden en doden werden binnengebracht. "Tour of Dutv" speelt zich af op het slachtveld, waar de doden en gewonden vallen. En de serie verbloemt wat dat betreft weinig; een soldaat die even te ver met z'n kop boven het maaiveld uitsteekt, wordt in slow-motion met lood volgepompt. Als een groep soldaten op zoek is naar een andere groep, die al een tijdje niets meer van zich heeft laten horen, dan vinden ze hen: ontkleed, aan bomen opgehangen en opengesneden. Executies zijn executies waarbij de kijker de moord volledig ziet - er wordt dus niets gesuggereerd met een geluidsschot. De soldaat sterft bij je in de huiskamer. Inderdaad: ook de hoofdrolspelers ontkomen daar niet aan. Producer Zev Braun: "In een oorlog sterven mensen nu eenmaal. Ook helden vallen. Als je dat niet laat gebeuren in een serie als deze, dan vertel je een leugen." Ondanks het gewelddadige karakter, ligt "Tour of Duty" niet onder vuur van moraalpredikers, die recentelijk weer zeer actief in de Verenigde Staten zijn. Een aannemelijke reden daarvoor is dat "Tour of Duty" niet alleen de actie toont, maar ook ingaat op de zin er van. Er wordt aandacht besteed aan de acties tegen de oorlog, er is een soldaat die weigert te vechten en de normen en waarden binnen het leger worden ter discussie gesteld. "Tour of Duty" maakt zich niet schuldig aan verheerlijking van de oorlog; er is waarschijnlijk nog niet eerder een serie gemaakt waarin machomannen zo vaak huilen. Kortom: "Tour of Duty" is een kwaliteitsserie, die niet alleen onderhoudend is, maar ook af en toe tot nadenken stemt.