quote:Dimple is een merk, imho overgewaardeerd. Iig voor een blend (zie hieronder) goed te doen.
Op woensdag 20 februari 2002 20:03 schreef Gert het volgende:
Ah, een stel Whisky-kenners bij elkaar. Het lijkt soms net een besloten genootschap, met al die geheimtaal, maar misschien kan er iemand opheldering verschaffen. Wat betekent:Dimple
Single/Double
Maltnou weer?? En zegt het ook nog iets over de smaak of is het een keurmerk oid.
En van deze:
Scotch
Irish
Bourbon... weet ik dat het geologisch bepaald is, maar gelden er specifieke kenmerken voor de drie soorten?
Wie geeft er een gratis lesje whisky-for-dummies?
Kortweg valt Schotse whisky in vier categoriën uiteen: Lowland, Highland, Speyside en Islay (spr. uit: Ajlee). Dit is een geografische typering, maar aangezien de geografie ook de smaak bepaalt, kennen deze vier soorten hun eigen karakteristieken. Binnen deze soorten kent ieder merk zijn eigen karakter, de oorzaak hiervan ligt in de grond waarop de tarwe verbouwd wordt en het water dat bij de verdere bereiding gebruikt wordt.
Lowland: het lage Schotland, boven de grens met Engeland ( 
). De whisky is zacht en wat vlak, heeft niet een sterke 'body' (uitgesproken smaak) en is ideaal om te blenden en de cocktail.
Highland: uit het hooggebergte van Schotland. Het ruige gebergte komt terug in de smaak, die sterker is en meer karakter heeft.
Speyside: een bepaalde strook in de Hooglanden (even uit het blote hoofd, geen tijd om het op te zoeken), als ik het goed heb langs een forse zee-inham (furth) aan de oostkust. Ziltige, sterke , wat harde smaak. Voor de liefhebber en de wat dikkere portemonnee.
Islay: diverse Schotse eilanden, zoals Isle of Skye. Smaak en geur worden voornamelijk bepaald door turf waarboven de mout ('basispap' waaruit de whisky gestookt wordt) extra gerookt wordt. Sterke smaak, zoals gezegd geregeerd door turf, rook en jodiumgehalte (waar dat van komt ben ik vergeten, niet dat men er jodium instopt, het is een natuurlijk bestanddeel van iets anders). Voor de liefhebber en de dikke portemonnee (aan de eerste van beide voorwaarden voldoe ik, het gemis aan het tweede stoort mij niet) een erg prettig recept voor puur gastronomisch genot.
Blend is een mix van verschillende whisky-soorten en -jaren. Dit resulteert in een constante kwaliteit. Hoe beter de whiskies die gebruikt worden, des te beter de blend. Bijvoorbeeld: voor een JW Red Label wordt pure bagger gebruikt en is dus goedkoop, de Black Label wordt van beter dingen gemaakt, de Green Label begint op kwaliteit te lijken, Gold Label en Blue Label worden van zeer goede whiskies geblend (maar blijven dus een blend, not done, proletendrankjes volgens sommigen). Onder deze categorie vallen dus ook Dimple, Chivas en Ballantines.
Mocht je op een blend een leeftijd zien staan, betekent dat dat de jongste whisky die voor de blend is gebruikt niet korter dan dat aantal jaren op vat gelagerd is geweest.
Single malt betekent dat het van een soort whisky gemaakt is, er wordt dan alleen nog tussen de verschillende vaten (ik weet niet meer zeker of ook nog tussen verschillende jaren) gemixed om een beetje een egale kwaliteit te behouden.
Heb je echter Single Cask, dan weet je zeker dat alles uit een vat en een jaar komt. Dit kan dus bij iedere fles (mits uit een ander vat) een verassing zijn. Het enige wat er nog is bijgekomen, is water om de scherpe randjes weg te nemen.
Cask strength betekent dat het in de fles zit zoals God het bedoeld heeft: puur en zonder toevoeging van water. Sommigen willen dan in het glas nog een beetje water doen om de geuren helemaal te laten loskomen en iets van de ongerepte smaak weg te nemen. Anderen vinden dit barbaars en drinken het zo.
En de vaten/jaren waarop de distilleerder erg trots is, krijgen met naam en toenaam jaar of vat vermeld op het etiket, en wordt over het algemeen verkocht met de extra benaming: Distiller's Selection/Choice.
Wat betreft Scotch, Irish en Bourbon: Scotch wordt twee keer 'overgehaald' (= distilleren) en Irish wordt drie keer overgehaald (en heet dan whiskey). Bourbon wordt niet alleen gemaakt van tarwe, maar van verschillende graansoorten w.o. maïs.
Met al deze whiskies kan ook nog gespeeld worden door het te lageren op speciale vaten: men kan hier sherry-, port- of madeira-vaten voor gebruiken, die de whisky een wat zoetere smaak en vooral een wat donkerder kleur geven, hetgeen de illusie van extra lang verblijf in vaten geeft (waarmee dan weer mooi gepronkt kan worden in de karaf, want die heeft toch geen etiket en zo kan je je gasten op het verkeerde been zetten).
Bottom line van het hele verhaal: ga eens een in whisky gespecialiseerd lokaal binnen en praat met de heer of dame achter de toog. Of ga naar het Walhalla der whiskies: Schotland.
Ik hoop dat je hier wat aan hebt. Als je nog vragen hebt, stel ze gerust, ik kan je alleen niet garanderen te kunnen antwoorden aangezien ik hier geen naslagwerken heb. Tevens wil ik hierbij mijn verontschuldigingen aanbieden als ik een fout heb gemaakt in bovenstaande: dit alles heb ik opgelepeld uit mijn herinneringen van mijn bezoek in juni vorig jaar aan Ol' Reeky, a.k.a. Edinburgh, en die kunnen door de nevelen van toen en later (en eerder eigenlijk ook) een beetje vertroebeld zijn geraakt. 
Rest mij niets anders dan alle oplettende lezertjes weer 'Proost!' toe te wensen.
