Zorgplicht, Dexia, above the law?!!

Dexia vecht fundament zorgplicht aan
Publicatiedatum: 26/9/2003
VAN ONZE REDACTEUREN
AMSTERDAM - Dexia Bank Nederland meent een belangrijk deel van de regels voor effecteninstellingen niet na te hoeven leven. Die gedragsregels ontberen namelijk een wettelijke basis, stelt Dexia.
Daarom zou Dexia geen risicoprofiel van haar aandelenleaseklanten hoeven op te stellen. Evenmin zou Dexia hoeven te voldoen aan de zorgplicht die eist dat de bank van haar leaseklanten weet wat hun financiële positie, beleggingservaring of beleggingsdoel is.
Dat bleek donderdag tijdens een rechtszaak die een aandelenleasebelegger heeft aangespannen tegen Dexia. Het verweer van Dexia verhevigt het geschil dat de bank heeft met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) over de zorgplicht. De toezichthouder stuitte na onderzoek naar het handelen van de bank bij de verkoop van effectenleasecontracten op veel overtredingen. Dexia verzet zich al maanden tegen de voorlopige conclusies van de AFM, waardoor het eindrapport op zich laat wachten.
Het principiële verweer van Dexia verklaart waarom de bank geen ontheffing vraagt bij de AFM van de saldibewakingsplicht voor leaseklanten. Waarom ontheffing vragen van iets dat niet van toepassing is voor Dexia, stelt de bank.
De gedragsregels voor effecteninstellingen, die vrijdag zijn betwist door Dexia, zijn in 1999 door de AFM vastgelegd. Dexia acht deze regels 'niet verbindend'.
Als de rechtbank bij het vonnis op 12 november Dexia volgt, heeft dat verstrekkende gevolgen voor de invulling van alle financiële dienstverlening door effecteninstellingen, meent advocaat Hendrik Jan Bos van de klagende partij. Alle regels rond zorgplicht staan dan ter discussie.
Copyright (c) 2003 Het Financieele Dagblad
Auteur(s):Van der Boon
Artikelvolgorde:3
Paginanummer:1

'Is aandelenlease een potje babyvoeding met glas?'
Publicatiedatum: 26/9/2003
VAN ONZE REDACTEUR

AMSTERDAM - De rechtbank in Amsterdam behandelde gisteren een klacht van een aandelenleaseklant van Dexia . 'Ik wist niet dat ik met geleend geld belegde. Als ik dat had geweten, had ik het niet gedaan.'

In de stortvloed aan gerechtelijke procedures rond de 700.000 aandelenleasecontracten die in Nederland zijn gesloten, domineert meestal het geschil tussen de stichting Leaseverlies en Dexia Bank. Leaseverlies streeft daarin namens een collectief van enkele tienduizenden aandelenleasebeleggers naar een schadevergoeding van aandelenleaseproducent Dexia .

Op veel kleinere schaal procedeert advocaat Hendrik Jan Bos namens een twintigtal teleurgestelde aandelenleasebeleggers. Deze twintig individueel aangespannen zaken hebben onderling onder meer gemeen dat Bos meent dat Dexia Bank Nederland dermate onzorgvuldig is geweest dat niet alleen een schadevergoeding geëist kan worden maar zelfs volledige vernietiging van het aandelenleasecontract. Als de rechter die eis toewijst, moet Dexia alle in het verleden ontvangen aandelenleasebetalingen terugstorten naar de klant.

In de verst gevorderde procedure die Bos tegen Dexia voert, werden gisteren voor de rechtbank in Amsterdam de mondelinge pleidooien uitgewisseld. In deze zaak gaat het om een aandelenleasebelegger die claimt in de veronderstelling te hebben verkeerd dat ze destijds 20.000 gulden inlegde. Dat dat bedrag in werkelijkheid de vooruit betaalde rente was over een geldlening van 100.00 gulden wist ze niet. 'Ik wist niet dat ik met geleend geld belegde. Als ik dat had geweten, had ik het niet gedaan,' verklaarde ze huilend tegenover de rechtbank.

Volgens haar advocaat Bos is in deze zaak duidelijk sprake van dwaling. Zijn cliënt heeft via tussenpersoon Breedijk & Biesenbeek Financiële Dienstverlening een overeenkomst met Dexia aangegaan, waarbij zowel de tussenpersoon en de bank in gebreke zouden zijn gebleven met het adequaat voorlichten van zijn cliënt over de essentiële kenmerken en risico's van de overeenkomst. Daar is dwaling van zijn cliënt uit voortgevloeid en dat is een reden om de hele overeenkomst voor het leaseproduct 'Triple Effect met vooruitbetaling' te vernietigen, houdt Bos de rechtbank voor.

Namens Dexia voert advocaat Karel Frielink allereerst aan dat 'de enige reden waarom deze zaak is aangespannen, is dat Jungblut (de aanklagende partij, red.) teleurgesteld is in het koersverloop van de door haar geleasde aandelen. Niets meer en niets minder.'

Dexia houdt de rechtbank voor dat in brochures, advertenties en ook in de lease-overeenkomst zelf stelselmatig is gewezen op de risico's van het leasen van aandelen. Bovendien is het toch 'een feit van algemene bekendheid' dat aan het beleggen in aandelen risico's inherent zijn, stelt Frielink.

Verrassend is dat Dexia door Frielink ook een zeer fundamenteel verweer laat voeren tegen de zorgplicht die zij volgens de aanklagende partij tegenover aandelenleaseklanten zou hebben. Die hele zorgplicht zou niet voor Dexia opgaan, omdat de regelgeving uit 1999 waarin deze zorgplicht is uitgevaardigd voor de financiële sector iedere wettelijke basis ontbeert.

Daarmee bestrijdt Dexia de rechtsgeldigheid van een van de belangrijkste instrumenten van de toezichthoudende Autoriteit Financiële Markten (AFM) voor de effectenhandel. Het gaat daarbij om de zogeheten Nadere Regeling uit 1999, en dan met name om artikel 28 waarin de AFM voorschrijft dat financiële instellingen een zorgplicht hebben tegenover hun klanten. Die regel verplicht financiële instellingen een risicoprofiel van klanten op te stellen, informatie in te winnen over hun financiële situatie, hun beleggingservaring en hun beleggingsdoelstellingen en om banksaldi te bewaken om te voorkomen dat een schuld boven de draagkracht van de klant uitgroeit.

De rechtbank toonde zich zeer geïnteresseerd in deze principiële aanval door Dexia op de zorgplicht. Dexia stelt dat zij slechts 'execution only' verzorgde van 'een kant-en-klaar beleggingsproduct'. Dat bracht de rechtbank tot de vraag 'wat het verschil is tussen een aandelenleaseproducent als Dexia en een producent van diepvriesspinazie met nitriet of een producent van potjes babyvoeding met stukjes glas erin?' Frielink: 'Aan het beetje zorgplicht waaraan Dexia wellicht moest voldoen, is voldaan.' Dexia benadrukt dat het inwinnen van informatie bij het Bureau Krediet Registratie in Tiel over aandelenleaseklanten geen acceptatie door Dexia van de zorgplicht is, maar 'alleen het belang van Dexia als kredietinstelling beschermde'.

VASCO VAN DER BOON

Copyright (c) 2003 Het Financieele Dagblad