C&H Cultuur & Historie
Van Soemerië tot Moskovië en van de Gouden Eeuw tot de Slag bij de Somme. Je vindt het in dit forum.
'Omgeving waarin je opgroeit' hoeft niet per se te betekenen 'n rijke omgeving, maar wat wel nodig is is 'n omgeving waarin men het belangrijk vindt zich te ontwikkelen, waarin je gestimuleerd wordt, waarin leergierigheid 'n vanzelfsprekendheid is. Ik denk dat je onder topmusici wellicht ook 'n onevenredig groot percentage joden vindt, en dat hoeft niet alleen maar te komen doordat ze uit 'n bankiersfamilie kwamen die dus wel 'n piano kon betalen.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 16:39 schreef cultheld het volgende:
Vandaar dat massa's Poolse en Russische joden met een koffer oude kleren en een viool naar de VS kwamen, daar in achterstandswijken belandden en zich vervolgens op wisten te werken naar de absolute top (in tegenstelling tot vele Ieren, die op eenzelfde manier in de VS terecht kwamen).
Nee, maar als je de top 100 van de Forbes lijst gaat doorkijken op Wikipedia en wat onderzoek doet, zul je zien dat dat lijstje redelijk klopt.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 16:52 schreef MrX1982 het volgende:
Wellicht omdat joden lang zijn vervolgd en geen hulp hoefden te verwachten van de heersende elite. Zodoende konden/moesten ze zich richten op andere terreinen en op eigen benen leren staan.
Mja ik weet niet of er echt een reden is of dat het waar is dat joden succesvoller zijn dan anderen.
[..]
Heb je daar ook een bron van?
het zijn de uitvinders van monotheïstische godsdienst. dat zegt ook wel wat. ik denk dat hun levenswijze veel verstand brengt.
hoofdletters kosten teveel tijd
don't avoid pain to gain pleasure
niet iedereen is iedereen
don't avoid pain to gain pleasure
niet iedereen is iedereen
Klinkt heel zinnig moet ik zeggenquote:Op zaterdag 24 juni 2006 16:50 schreef Overlast het volgende:
1.) In de joodse cultuur is doorgaans een grote rol voor de Thora. Het lezen van dit boek wordt van jongs af aan gestimuleerd. Resultaat is dat kinderen doorgaans gewend zijn aan leren en een voorsprong hebben t.o.v. niet-joden.
2.) Joden werden vroeger niet toegelaten in gildes. Wilden ze toch iets bereiken dan moesten ze iets doen wat niet gereguleerd werd door gildes. Zo kwamen ze terecht in het bankwezen en in de handel. Sommigen zijn redelijk rijk geworden hierdoor.
3.) Joden worden al meer dan 2000 jaar onderdrukt, daar wordt je redelijk inventief van.
Zoiets misschien.
Ben benieuwd wat andere Fokkers voor mogelijke verklaringen hebben.
Resultaat van je eigen onderzoek?quote:Op zaterdag 24 juni 2006 16:54 schreef Paul_NL het volgende:
Nee, maar als je de top 100 van de Forbes lijst gaat doorkijken op Wikipedia en wat onderzoek doet, zul je zien dat dat lijstje redelijk klopt.
Daarnaast kan je jezelf afvragen in hoeverre het joods zijn leidt tot (meer) succes. Als ik me morgen bekeer tot het jodendom zou ik dan overmorgen succesvol worden?
Persoonlijk lijkt het me moeilijk om een verband te vinden tussen het een en ander.
Ik zou zeggen, lees "Everything is illuminated" van Jonathan Safran Foer eens. Dan wordt alles omtrent het succes van joden (in de VS) erg duidelijk .
God gaf de mens vrijheid en we kunnen dus al met al aannemen dat hij niet verantwoordelijk is voor menselijke misdaden. Alleen hij die de mens heeft geschapen draagt echter de volle verantwoordelijkheid voor de stront.
Aan het WK schaken nemen vooral Joodse mensen deel, meer dan 50% die de voorrondes doorkomen. Dat is een opvallend iets wat illustreert dat Joden gemiddeld slimmer zijn. Ik denk ook dat het lezen van de Thora - en deze naleven - hier een aanzienlijke rol in speelt. Van kleins af aan worden ze ermee opgevoed en leren ze dingen.
misschien is de samenhang tussen joodse mensen die niet alleen uitmondt in zuippartijen of denkwijzes om zoveel mogelijk onschuldige burgers te doden, maar er ook zaken gedaan worden of gewoon nagedacht wordt over je hoofd boven water houden.
zeker als het geloof, dat zij bedacht hebben maar 16 miljoen mensen telt, in tegenstelling tot het christendom en de islam die hen als buffer gebruiken, is dat een logisch gevolg dat er meer samenhang is en er beter nagedacht moet worden.
zeker als het geloof, dat zij bedacht hebben maar 16 miljoen mensen telt, in tegenstelling tot het christendom en de islam die hen als buffer gebruiken, is dat een logisch gevolg dat er meer samenhang is en er beter nagedacht moet worden.
hoofdletters kosten teveel tijd
don't avoid pain to gain pleasure
niet iedereen is iedereen
don't avoid pain to gain pleasure
niet iedereen is iedereen
"De Joden" zijn geen ras. Dat is iets wat Hitler verzonnen heeft. Uiterlijke kenmerken voor Joodse mensen die gelijk zouden zijn is complete kul. Er zijn alleen overeenkomsten omdat mensen in bepaalde streken meer Joods zijn.
It's my party and I'll cry if I want to.
Waarom zijn negers niet succesvol..
Beter één keer om vergeving vragen, dan tien keer om toestemming.
En dus ook niet slimmer, sorry Frau Pfeffertopf. Wellicht groeien joden vaker dan anderen op in 'n omgeving waarin ze gestimuleerd worden hun intelligentie te ontwikkelen, maar verder dan dat zou ik echt niet durven gaan in m'n aannames.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 17:06 schreef AudreyHepburn het volgende:
"De Joden" zijn geen ras.
quote:Op zaterdag 24 juni 2006 17:00 schreef cultheld het volgende:
Ik zou zeggen, lees "Everything is illuminated" van Jonathan Safran Foer eens. Dan wordt alles omtrent het succes van joden (in de VS) erg duidelijk .
Beter één keer om vergeving vragen, dan tien keer om toestemming.
Het is zeker opvallend.
Ben je dom of speel je het alleen?quote:Op zaterdag 24 juni 2006 16:37 schreef Lord_Vetinari het volgende:
[..]
Nee. Ik wil gewoon weten waarom hij hier genoeg over valt om er een topic over te openen. Maakt de achtergrond van mensen iets uit? Misschien heeft het gros van de winnaars ook wel blauwe ogen. Of is geboren in een plaatsje van minder dan 10.000 inwoners. Waarom wordt er door TS deze selectie gemaakt en niet een andere?
Stel dat er geen hypothetische veronderstellingen bestaan.
Is dit een schijnvraag waarin het antwoord al besloten ligt?
>>> Geen referrertje in sigs <<<
Is dit een schijnvraag waarin het antwoord al besloten ligt?
>>> Geen referrertje in sigs <<<
Geschreven door een joodse topschrijver. Heb 'm op de havo voor Engels gelezen .quote:
.
God gaf de mens vrijheid en we kunnen dus al met al aannemen dat hij niet verantwoordelijk is voor menselijke misdaden. Alleen hij die de mens heeft geschapen draagt echter de volle verantwoordelijkheid voor de stront.
Wellicht behoort hij tot het kamp van de cultuurrelativisten. Dan is het natuurlijk gevaarlijk als iemand stelt dat cultuur er toe doet. Sommige culturen zijn beter dan anderen, en dat doet sommigen pijn om te horen.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 17:11 schreef kanaiken het volgende:
Het is zeker opvallend.
[..]
Ben je dom of speel je het alleen?
Te audire non possum. Musa sapientum fixa est in aure.
Ik denk dat et toch wel behoorlijk bepalend is. Ik denk dat waar je veel tijd in steekt je vanzelf beter in wordt. Als je wordt opgevoed met de gedachtte dat je veel meot studeren, etc dan wordt je er vanzelf goed in.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 17:20 schreef Overlast het volgende:
[..]
Wellicht behoort hij tot het kamp van de cultuurrelativisten. Dan is het natuurlijk gevaarlijk als iemand stelt dat cultuur er toe doet. Sommige culturen zijn beter dan anderen, en dat doet sommigen pijn om te horen.
ik ben sowieso da bomb
Lord_Vetinari, ik heb niet de indruk dat TS hier iets negatiefs mee bedoeld. De vraag of religie iets met intelligentie te maken heeft is m.i. ook niet relevant omdat niet is gebleken dat de genoemde personen vrome joden zijn.
Het is mij ook opgevallen dat mensen van joodse afkomst vaker dan mensen van andere etniciteit naam hebben gemaakt op wetenschappelijk gebied. Ik weet niet of dit werkelijk zo is, ik heb immers niet genoeg gegevens. Het (veronderstelde) feit dat de nobelprijs vaker dan gemiddeld wordt toegekend aan joden kan natuurlijk een politieke kwestie zijn, dus dat hoeft niet te betekenen dat een jood intelligenter is dan een niet jood.
Ik ben ook opgegroeid dat het joodse volk veel talentvolle mensen heeft op wetenschappelijk gebied. Einstein was bijvoorbeeld een jood en Max Planck ook maar er zijn ook vele niet-joodse genieën.
Ik zou bijvoorbeeld niet weten of Stephen Hawking, of Isaac Newton joden waren.
Wat wel kan pleiten voor de stelling van TS, is iets wat ik altijd heb gedacht: Joden zijn in de geschiedenis vaak gediscrimineerd. De baantjes lagen voor de meesten niet voor het oprapen. Dit kan een reden zijn, waarom een aantal van hen niet gingen werken als bijvoorbeeld ambtenaar, maar gingen studeren als arts, advocaat of wetenschapper. Omdat zij ook in deze beroepen vaak de wind tegen hadden, waren zij gedwongen om extra hard hun best te doen om iets te bereiken. Iets wat met de opvoeding meegegeven kan zijn.
Het is mij ook opgevallen dat mensen van joodse afkomst vaker dan mensen van andere etniciteit naam hebben gemaakt op wetenschappelijk gebied. Ik weet niet of dit werkelijk zo is, ik heb immers niet genoeg gegevens. Het (veronderstelde) feit dat de nobelprijs vaker dan gemiddeld wordt toegekend aan joden kan natuurlijk een politieke kwestie zijn, dus dat hoeft niet te betekenen dat een jood intelligenter is dan een niet jood.
Ik ben ook opgegroeid dat het joodse volk veel talentvolle mensen heeft op wetenschappelijk gebied. Einstein was bijvoorbeeld een jood en Max Planck ook maar er zijn ook vele niet-joodse genieën.
Ik zou bijvoorbeeld niet weten of Stephen Hawking, of Isaac Newton joden waren.
Wat wel kan pleiten voor de stelling van TS, is iets wat ik altijd heb gedacht: Joden zijn in de geschiedenis vaak gediscrimineerd. De baantjes lagen voor de meesten niet voor het oprapen. Dit kan een reden zijn, waarom een aantal van hen niet gingen werken als bijvoorbeeld ambtenaar, maar gingen studeren als arts, advocaat of wetenschapper. Omdat zij ook in deze beroepen vaak de wind tegen hadden, waren zij gedwongen om extra hard hun best te doen om iets te bereiken. Iets wat met de opvoeding meegegeven kan zijn.
Non possumus non loqui
relatief gezien (naar aantal) zijn ze succesvol. zijn daar cijfers voor?
16.000.000 vs 6.000.000.000.
16.000.000 vs 6.000.000.000.
hoofdletters kosten teveel tijd
don't avoid pain to gain pleasure
niet iedereen is iedereen
don't avoid pain to gain pleasure
niet iedereen is iedereen
Ten eerste, L_V, loop niet zo te zeuren. Dit subforum heet Cultuur en Historie, waarom wil je de Joodse cultuur hier van uitsluiten?
Het Joodse volk is zonder twijfel relatief succesvoller in wetenschap, economie, kunst en muziek dan andere volken.
Het ligt aan een combinatie van factoren, waarbij hun focus op educatie en het feit dat ze lang van "normale" beroepen werden uitgesloten denk ik zeer belangrijk zijn.
Waar ik echter ook aan zit te denken is een meer sinistere reden, namelijk natuurlijke selectie. De Joden zijn zo lang vervolgd dat het mij logisch lijkt dat vooral de zwakkere genen uit de groep verwijderd zijn.
Volgens een onderzoek dat in Mei 2005 in The Economist verscheen geldt de hogere gemiddelde intelligentie onder Joden echter alleen voor Ashkenazische Joden (westerse) en niet zozeer voor Sephardische Joden (oosterse).
Blijft wel de vraag hoe een hoogintelligent volk zich zonder noemenswaardige tegenstand met z'n zes miljoenen liet afslachten.. al hebben ze daar nu wel van geleerd, Israel krijgen ze er nu niet meer onder
Ook interessant blijft de vraag of het nou een religie of een ras is. De meeste Joden die ik het heb gevraagd zeggen: het is een volk. Het is zonder twijfel een religie, want je kan als je wil Joods worden. Ik denk trouwens niet dat je intelligentie daarvan automatisch omhoog gaat.. daarentegen, als een niet religieuze Joodse vrouw kinderen krijgt dan zijn die automatisch ook Joods.
Ik blijf het een fascinerend volk vinden, en ben gek op Joodse en Israelische meisjes
Het grote Israelische meisjes topic...
[ Bericht 0% gewijzigd door Viajero op 25-06-2006 00:15:28 ]
Het Joodse volk is zonder twijfel relatief succesvoller in wetenschap, economie, kunst en muziek dan andere volken.
Het ligt aan een combinatie van factoren, waarbij hun focus op educatie en het feit dat ze lang van "normale" beroepen werden uitgesloten denk ik zeer belangrijk zijn.
Waar ik echter ook aan zit te denken is een meer sinistere reden, namelijk natuurlijke selectie. De Joden zijn zo lang vervolgd dat het mij logisch lijkt dat vooral de zwakkere genen uit de groep verwijderd zijn.
Volgens een onderzoek dat in Mei 2005 in The Economist verscheen geldt de hogere gemiddelde intelligentie onder Joden echter alleen voor Ashkenazische Joden (westerse) en niet zozeer voor Sephardische Joden (oosterse).
Blijft wel de vraag hoe een hoogintelligent volk zich zonder noemenswaardige tegenstand met z'n zes miljoenen liet afslachten.. al hebben ze daar nu wel van geleerd, Israel krijgen ze er nu niet meer onder
Ook interessant blijft de vraag of het nou een religie of een ras is. De meeste Joden die ik het heb gevraagd zeggen: het is een volk. Het is zonder twijfel een religie, want je kan als je wil Joods worden. Ik denk trouwens niet dat je intelligentie daarvan automatisch omhoog gaat.. daarentegen, als een niet religieuze Joodse vrouw kinderen krijgt dan zijn die automatisch ook Joods.
Ik blijf het een fascinerend volk vinden, en ben gek op Joodse en Israelische meisjes
Het grote Israelische meisjes topic...
[ Bericht 0% gewijzigd door Viajero op 25-06-2006 00:15:28 ]
It really is just like a medieval doctor bleeding his patient, observing that the patient is getting sicker, not better, and deciding that this calls for even more bleeding.
Geen idee maar het lijstje van zwarte miljardairs is erg kortquote:Op zaterdag 24 juni 2006 17:08 schreef Kogando het volgende:
Waarom zijn negers niet succesvol..
The history of black billionaires is very short. According to Forbes international rich lists, Oprah Winfrey has been the world's only black billionaire since 2004, however black billionaires were rumoured to exist in the 20th century. In a 2000 internet chat the editor of Forbes stated "dictators like Mobutu and Sani Abacha (Nigeria) were probably billionaires when they were alive, but we never managed to get enough info on them to confidently put them on the Forbes list."[1]
2001-05-25
Making the List
By Rob Eshman
The May 21 issue of the Los Angeles Business Journal features the paper’s annual list of ”The 50 Wealthiest Angelenos.” More than half the people listed, in fact, close to 60 percent, are Jewish. In a county where Jews number about 520,000, or just 5 percent out of a population of 10 million, that statistic begs examination, if not wonder.
You can object to such rankings as crass, or worry that they only fuel the fever dreams of anti-Semites. But the list is too important to ignore: it tells us something about our city, its Jews and the most prosperous among us.
In 1986, when the Business Journal started ranking the rich, a much larger percentage of names were WASPs who made their fortunes in aerospace and energy, and other non-Jews who made their money the old-fashioned way — through inheritance.
Then entrepreneuers and investors — skilled at seizing opportunities, defining new markets and extending brands — entered the marketplace and prospered wildly. They became the monied elite in a city where family history, religion, ethnicity or even prior wealth conferred no guarantee and formed no barrier. Some came to America fleeing the Holocaust, others grew up poor in New York slums, still others followed dreams of success out of suburbs, small towns, or Israel. Only one of the Jews listed has the word ”inheritance” under ”source of wealth,” and even he made an additional fortune as an entertainment entrepreneur. Most of those listed pursued a good education before they went after economic success. Talk about an emphasis on education paying off.
The list is highly volatile and hardly the whole picture. Last year’s tech billionaire is this year’s struggling multimillionaire. As for the rest of us, the median Jewish household income in 1997 was $52,050 — hardly the stuff mansions are made of. The truth is, many of us still struggle to pay membership and tuition fees at the Jewish institutions such wealth so generously funds.
It is difficult, though not impossible, to find on the list a Jewish man (there are no Jewish women) who doesn’t also appear frequently linked to Jewish causes. They achieved success and status without hiding their Jewishness — no small credit to our city or our times.
And whether or not their faith had anything to do with their creating wealth, it has a lot to do with how these people disburse it. There is a lot of overlap between the names in the Top 50 and the largest charitable enterprises in the Jewish community, and with some of the highest-profile civic causes and most successful political candidates.
But in the end, this list is just a freeze-frame. Decades ago Jews were not nearly as prominent, and in another 20 or 40 years, no doubt another sea change will occur among the monied elite. From our offices in Koreatown, it’s fairly easy to see the next wave.
Before that happens, these men will have the opportunity to define their legacies. Their biographies make clear that the creation of great wealth was, for most of them, not an end in itself, but a by-product of a restless need for achievement, for contribution, for the next new thing. ”It’s just your money,” Wall Street Week’s Louis Rukeyser once said, ”it’s not your life.” Ultimately, their lives — like all our lives — will be about the good works and good will we leave behind, and not our rank on a newspaper list.
www.jewishjournal.com
Making the List
By Rob Eshman
The May 21 issue of the Los Angeles Business Journal features the paper’s annual list of ”The 50 Wealthiest Angelenos.” More than half the people listed, in fact, close to 60 percent, are Jewish. In a county where Jews number about 520,000, or just 5 percent out of a population of 10 million, that statistic begs examination, if not wonder.
You can object to such rankings as crass, or worry that they only fuel the fever dreams of anti-Semites. But the list is too important to ignore: it tells us something about our city, its Jews and the most prosperous among us.
In 1986, when the Business Journal started ranking the rich, a much larger percentage of names were WASPs who made their fortunes in aerospace and energy, and other non-Jews who made their money the old-fashioned way — through inheritance.
Then entrepreneuers and investors — skilled at seizing opportunities, defining new markets and extending brands — entered the marketplace and prospered wildly. They became the monied elite in a city where family history, religion, ethnicity or even prior wealth conferred no guarantee and formed no barrier. Some came to America fleeing the Holocaust, others grew up poor in New York slums, still others followed dreams of success out of suburbs, small towns, or Israel. Only one of the Jews listed has the word ”inheritance” under ”source of wealth,” and even he made an additional fortune as an entertainment entrepreneur. Most of those listed pursued a good education before they went after economic success. Talk about an emphasis on education paying off.
The list is highly volatile and hardly the whole picture. Last year’s tech billionaire is this year’s struggling multimillionaire. As for the rest of us, the median Jewish household income in 1997 was $52,050 — hardly the stuff mansions are made of. The truth is, many of us still struggle to pay membership and tuition fees at the Jewish institutions such wealth so generously funds.
It is difficult, though not impossible, to find on the list a Jewish man (there are no Jewish women) who doesn’t also appear frequently linked to Jewish causes. They achieved success and status without hiding their Jewishness — no small credit to our city or our times.
And whether or not their faith had anything to do with their creating wealth, it has a lot to do with how these people disburse it. There is a lot of overlap between the names in the Top 50 and the largest charitable enterprises in the Jewish community, and with some of the highest-profile civic causes and most successful political candidates.
But in the end, this list is just a freeze-frame. Decades ago Jews were not nearly as prominent, and in another 20 or 40 years, no doubt another sea change will occur among the monied elite. From our offices in Koreatown, it’s fairly easy to see the next wave.
Before that happens, these men will have the opportunity to define their legacies. Their biographies make clear that the creation of great wealth was, for most of them, not an end in itself, but a by-product of a restless need for achievement, for contribution, for the next new thing. ”It’s just your money,” Wall Street Week’s Louis Rukeyser once said, ”it’s not your life.” Ultimately, their lives — like all our lives — will be about the good works and good will we leave behind, and not our rank on a newspaper list.
www.jewishjournal.com
hoe verneuk je als moderator een topic. ongelofelijk zeg. anders reageer je ff inhoudelijk ofzo.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 schreef Lord_Vetinari het volgende:
[..]
OT:
ik denk dat prestatie een belangrijke rol speelt in hun cultuur. verder ben ik wel geinteresseerd, maar weet er niet echt een antwoord op.
laten we het dan maar de genenpool, en de cultuur noemen. dan kun je alsnog selecteren.quote:Op zaterdag 24 juni 2006 17:06 schreef AudreyHepburn het volgende:
"De Joden" zijn geen ras. Dat is iets wat Hitler verzonnen heeft. Uiterlijke kenmerken voor Joodse mensen die gelijk zouden zijn is complete kul. Er zijn alleen overeenkomsten omdat mensen in bepaalde streken meer Joods zijn.
Van de Top 30 zijn in elk geval Ambramovic, Dell, Page, Brin, Bettencourt, Buffet en Adelson zeker Joods
Deze link heeft het over 23% in 1983
http://www.arthurhu.com/index/jewish.htm
[ Bericht 9% gewijzigd door Paul_NL op 24-06-2006 20:02:16 ]
Deze link heeft het over 23% in 1983
http://www.arthurhu.com/index/jewish.htm
[ Bericht 9% gewijzigd door Paul_NL op 24-06-2006 20:02:16 ]
L_V, loop niet te zeuren, want het is een interessant onderwerp. Inderdaad zijn joden oververtegenwoordigd op 'intellectueel' gebied. Dat is niet goed of slecht, het is gewoon opvallend en interessant in historisch opzicht.
Ik denk zelf dat het komt doordat de joodse cultuur (wat veel ruimer is dan alleen 'religie') heel erg op het intellect gericht is. Thora- en Talmud-studie vormt van oudsher een belangrijk deel van de tijdsbesteding, al vanaf jonge leeftijd. De joden hebben met de bar mitswa ook een intellectueel volwassenheidsritueel, daar waar veel andere culturen een fysiek volwassenheidsritueel hebben. Hoewel het dus religieuze achtergronden heeft, heeft het de joodse cultuur in het algemeen sterk gevormd, o.a. de populariteit van schaken als vrijetijdsbesteding en het feit dat er veel joodse schrijvers zijn.
Het is m.i. deze gerichtheid op het intellectuele geweest die de explosie heeft veroorzaakt in de 19e eeuw in Europa en in de 20e eeuw in Amerika van succesvolle joodse wetenschappers en schrijvers. Velen van hen zijn of waren helemaal niet religieus, iig niet streng religieus en sommigen (Marx) zelfs anti-religieus.
Wel opvallend is de muziek, er zijn veel joodse uitvoerders (violisten Heifetz, Stern, Mehudin, Milstein, pianisten Horowitz, Rubinstein) maar relatief weinig grote componisten. Alleen Mendelssohn, en pas in de 20e eeuw Schönberg.
Ik denk zelf dat het komt doordat de joodse cultuur (wat veel ruimer is dan alleen 'religie') heel erg op het intellect gericht is. Thora- en Talmud-studie vormt van oudsher een belangrijk deel van de tijdsbesteding, al vanaf jonge leeftijd. De joden hebben met de bar mitswa ook een intellectueel volwassenheidsritueel, daar waar veel andere culturen een fysiek volwassenheidsritueel hebben. Hoewel het dus religieuze achtergronden heeft, heeft het de joodse cultuur in het algemeen sterk gevormd, o.a. de populariteit van schaken als vrijetijdsbesteding en het feit dat er veel joodse schrijvers zijn.
Het is m.i. deze gerichtheid op het intellectuele geweest die de explosie heeft veroorzaakt in de 19e eeuw in Europa en in de 20e eeuw in Amerika van succesvolle joodse wetenschappers en schrijvers. Velen van hen zijn of waren helemaal niet religieus, iig niet streng religieus en sommigen (Marx) zelfs anti-religieus.
Wel opvallend is de muziek, er zijn veel joodse uitvoerders (violisten Heifetz, Stern, Mehudin, Milstein, pianisten Horowitz, Rubinstein) maar relatief weinig grote componisten. Alleen Mendelssohn, en pas in de 20e eeuw Schönberg.
