[Reisverslag Baskenland] Weg van de Pelgrimssnelweg

Even buiten Irun begint een heilige weg voor de fietser. Niet de makkelijkte weg, de profs wordt het in de Classico San Sebastian ook niet makkelijk gemaakt. Hordes zondagsfietsers rijden me voorbij als ik de Jaizkibel beklim. Namen van bekende profs sieren het asfalt. Vanuit de hoogte heb ik een fantastische blik op de Golf van Biskaje. Na een lange afdaling wacht me een andere kant van Baskenland.Vlak buiten San Sebastian ligt aan een mooie baai het dorpje Pasai Donibane. Overal in het dorpje hangen Baskische leuzen. Van de texten begrijp ik niet veel. Maar het is duidelijk dat men in dit dorpje Baskisch denkt. Niet dat me hierdoor onveilig voel. Er heerst een prettige zondagmiddagstemming. Loom kijkt een oude man uit over de baai waar een aantal jonge mannen trainen voor een roeiwedstrijd.



Heel anders is de sfeer een tiental kilometer landinwaarts. Kleine dorpjes liggen verscholen in valleien. De drukte aan de kust is hier totaal niet te merken. Oude kerkjes lijken net weggelopen uit een film over Don Quichotte. Aan het eind van iedere vallei ligt een bergpas, keurig voorzien van bordje. Baskenland blijft een land van kontrasten. Niet ver van de industriestad Vitoria-Gasteiz fiets ik over een verlaten bergweg. Om mij heen alleen maar schapen en geiten. Een heel enkele keer kom ik een Bask tegen. Een ziedende afdaling later kom ik op een drukke weg die mij rechtstreeks naar Vitoria-Gasteiz brengt. Snel bereik ik het centrum. De diverse pleinen zitten boordevol met mensen die op de terrasjes het leven genieten. Maar vanaf hetzelfde terrasje zie je ook een monument waar het woord 'Spanje' weggehakt is. Ook op het plaatselijke kraakpand kom je Baskische leuzen tegen.



De sfeer van Vitoria bevalt me zo goed dat ik in het centrum wil overnachten. Ik zoek de jeugdherberg. Maar die blijkt al vol te zijn. Aan de stadsrand moet een camping liggen zegt de receptioniste me. Het begrip stadsrand is wat erg rekbaar hier. Ik heb een klein uur nodig om de camping te bereiken. In plaats van een avond in een bruisende stad moet ik hier de avond doorbrengen tussen de campers. De volgende dag verlaat ik na een tiental kilometers in een vallei de drukte. Via stille bergweggetjes fiets ik langs vervallend dorpjes waar zelfs het café dichtgespijkerd is. Kort voor ik Baskenland tijdelijk verruil voor de provincie Burgos passeer ik een oude zoutmijn. Archeologen hebben hun werk hier goed gedaan, inmiddels wordt de zoutmijn omgebouwd tot een openluchtmuseum.



Snel gaat het weer die dag achteruit. Is het op 500m hoogte nog redelijk aangenaam toeven, op 1000m hoogte moet ik mij een weg banen door de mist. Automobilisten zijn blij met de aanwezigheid van een fietser als verkenner in de mistige afdaling. Keurig blijven ze achter me en laten mij de snelheid aangeven. Pas als de mist oplost schieten ze me voorbij.



Zelfs aan de kust zijn er nog rustige dorpjes te vinden. In een havenstadje ontmoet ik een Duitse pelgrim. Zij vertelt me dat ze de hoofdroute naar Santiago teleurgesteld heeft verlaten. Het was een wedren tussen de pelgrims om de schaarse slaapplekken te veroveren. Zij verliet de hoofdroute om de kustroute te lopen, een heel rustige route waar nog alle tijd is voor een goed gesprek.



Een baai verder besluit ik te overnachten. Hoog boven het dorpje Castro Urdiales is een camping tegen de bergwand geplakt. Het mooie uitzicht moet wel duur betaald worden. Maar de sfeer in het havenstadje vergoed veel. De hele avond breng ik langs de haven door. Lang nadat de laatste visser is teruggekeerd komt de roeiclub terug van de training. Onderaan de oude kruisvaardersburcht hebben ze hun opslagplaats. Ook de volgende ochtend is het hier aangenaam rustig.



Maar ook nu is de rust van korte duur. Ik verruil dromerige kustplaatsjes voor de bruisende havenstad Bilbao. Een stad waar ik me direct thuisvoel. Zonder al te veel omwegen bereik ik het oude centrum. Een schitterend centrum met veel sfeer. Direct raak ik in gesprek met een aantal plaatselijke fietsers. De gastvrijheid is hier prima. Een totaal contrast is de omgeving van het Guggenheim museum. Moderne architectuur en massa's toeristen vechten hier om een plek. Geef mij maar het oude stadscentrum



Hier breng ik dan ook de rest van de avond door. Tegen een uur of elf begeef ik me weer naar een van de 19e eeuwse wijken. Hier start om middernacht een 400km brevet. Een klein plukje Baskische randonneurs verzamelt zich hier in een café direct naast het kantoor van de CC Bilbaina. Ik kan in het kantoor mijn tassen achterlaten. Veel lichter dan de afgelopen dagen start ik samen met 4 Basken voor de 400km. Maar al snel kan ik het niet meer volgen. Mijn stevige vakantiefiets is geen partij tegen kleine klimmertjes op ultralichte racefietsen. Zeker als er direct na de start een pas van 600m beklommen moet worden. Ik stel mij in op een dag alleen rijden. Via een aangenaam parcours verken ik nogmaals de binnenlanden van Baskenland. Sommige stukken heb ik de afgelopen dagen al gehad. Maar het weerzien blijft positief. Alleen Vitoria Gasteiz probeert me weer in de ban te houden. Meer dan een uur heb ik nodig om een goede uitweg te zoeken. Maar nu heb ik plotseling voordeel van mijn vakantiefiets. Waar de anderen een grote omweg nodig hebben om de snelweg via asfaltwegen te ontwijken kan ik over een oude spoordijk op een onverhard fietspad fietsen. Een tiental kilometers van de finish bel ik de organsiator. Ik geef hem een schatting van mijn aankomsttijd. Die klopt redelijk, hij staat net te wachten als ik aankom. In het kantoor kan ik mijn slaapzak uitrollen.
Na een ochtend uitslapen bekijk ik nogmaals Bilbao. Via oude haventerreinen fiets ik richting zee. Plotseling sta ik oog in oog met een schitterend metaal bouwwerk. Een soort hangend pont over de rivier. Dit is nog eens echte industriële architectuur. In de ban van deze brug blijf ik er lang kijken. Een volgend keer moet ik er maar eens gebruik van maken. Ik rond de dag af in een rustig dorpje aan de kust. Ook nu weer een schilderachtige haven.



Inmiddels is het tijd geworden om een passend slot aan de reis te verzinnen. Ik besluit naar Guernica te fietsen. Een historische stad, maar ook de eerste stad die ooit door een luchtbombardement helemaal verwoest is. Inmiddels is de stad helemaal opgebouwd. Maar toch zijn er nog veel herinneringen aan de burgeroorlog, niet in het laatst een grote muurschildering van Pablo Picasso. Een passend slot van een aangename week fietsen, niet eens zo gek ver van huis.

Ivo