quote:
De supervulkaan onder Yellowstone Park in Amerika roert zich. Op Nieuwjaarsdag werd de situatie zo alarmerend dat geologen opriepen om een gebied met een straal van 325 kilometer rond het natuurpark te evacueren. Vier bevingen per uur leken te wijzen op een komende grote uitbarsting. Sinds 1 januari zijn de trillingen iets afgenomen, maar het lijkt er op dat het beest langzaam ontwaakt.
De krater die het grootste deel uitmaakt van Yellowstone Park meet zo'n 40 bij 60 kilometer. Een tiental kilometers onder het aardoppervlak zit een reusachtig reservoir dat zich steeds verder vult met magma. Een deel van de hitte van die magma komt in de vorm van stoom en gas door scheuren en spleten naar boven. Dat veroorzaakt de geisers waar het park zo beroemd om is.
Boem!
Dat deze enorme vulkaan niet slaapt, is sinds enkele dagen volkomen duidelijk. Geoloog Jan Nieuwenhuis van de Technische Universiteit in Delft legt uit wat er met de aarde zou gebeuren als een supervulkaan zoals die onder Yellowstone in één keer tot ontploffing komt: "Er ontstaat een gat in de aarde van 30 bij 30 kilometer of zo. Het merendeel van het materiaal schiet de stratosfeer in, dus dat betekent overal op aarde verspreiding van fijne deeltjes hoog in de atmosfeer. Dat vermindert het zonlicht en heeft effect op de warmte op aarde, die kan wereldwijd zomaar een paar graden zakken. Ter plaatse kan dan ook nog het ontstane gat aan de randen instorten met gigantische aardbevingen tot gevolg; aardbevingen sterk genoeg om heel Amerika te verwoesten"
Een daling van de temperatuur op aarde van maar een paar graden lijkt op het eerste gezicht niet erg, maar heeft enorme gevolgen. De uitbarsting van de Indonesische vulkaan Krakatau in 1883 zorgde in de tien daarop volgende jaren wereldwijd voor een reeks misoogsten. De in de atmosfeer geslingerde as had inderdaad het zonlicht tegengehouden. En de Krakatau verhoudt zich tot de mogelijke uitbarsting van de Yellowstone supervulkaan als een waxinelichtje tot een hoogoven.
Extreem gevaarlijk
Een ondergrondse supervulkaan mag dan ver weggestopt zitten, dat maakt hem niet minder gevaarlijk. Geoloog Nieuwenhuis: "Onder Yellowstone zit een heel taai soort magma, dat niet zomaar door spleten kan wegvloeien en waarbij het gas dat er geleidelijk in ontstaat gewoon blijft zitten. Daardoor kan de druk veel hoger oplopen dan bij een 'gewone' vulkaan. Daarnaast wil het magma omhoog, het wordt immers lichter door het gas wat erin blijft zitten, en het zal het bovenliggend gesteente op een gegeven moment met een enorme knal wegblazen."
De klok tikt
Het is ook zo ongeveer tijd dat de 'Yellowstone-vulkaan' tot uitbarsting komt. Hij 'explodeert' zo eens in de 600.000 tot 700.000 jaar en de laatste eruptie dateert van 650.000 jaar geleden. Als je de lijn doorzet kan het deksel er elk moment afknallen. Christopher Sanders, de Amerikaanse geoloog die het gebied op nieuwjaarsdag wilde laten ontruimen liet er ook geen misverstand over bestaan: "We zien alle waarschuwingssignalen van een gigantische uitbartsing van een supervulkaan. Ik wil dat iedereen Yellowstone en de wijde omgeving van het natuurpark verlaat."
Over welke tekenen had Sanders het eigenlijk? In de week voorafgaand aan 28 december nam het aantal aardbevingen in Yellowstone gestaag toe tot een maximum van 103 per dag. In de week erna was het nog steeds tien per dag. Parkwachters en bezoekers konden de schokken in de wijde omtrek voelen.
Al langer onrustig
Dergelijke zwermen van aardbevingen werden al eerder geregistreerd. In 1985, maar ook in 2004 was het aantal bevingen nauwelijks te tellen, en de grond in het park werd zó heet dat schoenzolen smolten. Drieduizend elanden overleefden het niet. Maar vervolgens kwam de aarde weer tot rust.
In 2007 was er opnieuw groot alarm: de komvormige bodem van de supervulkaan bleek omhoog te komen met 7 centimeter per jaar: een duidelijk bewijs dat de druk in de magmakamer oploopt.
Geologen wereldwijd houden de oude vulkaan dan ook nauwgezet in de gaten, maar ook zij moeten toegeven dat tijdsmarges binnen de geologie berekend wordt in millennia, niet in dagen.
Geloof het maar, als dat ding knalt is het afgelopen met ons