Jean-Luc Godard - De Tarantino van de jaren '60

_{Als de plaatjes het niet doen, dan staat mijn pc uit}

* Jean-Luc Godard



Over 2 weken gaat zijn nieuwste film Notre musique in premiere in Parijs. Prima aanleiding dus om een topic te openen over één van de grootste rebellen die de filmwereld rijk is.

Biografie
Jean-Luc Godard is geboren als zoon van een rijke Zwitserse familie in Parijs op 3 december 1930. Tijdens de oorlogsjaren leefde hij in het neutrale Zwitserland, maar kwam later terug om volkenkunde te gaan studeren in Parijs. Daar leerde hij Claude Chabrol, François Truffaut, Eric Rohmer en Jacques Rivette kennen. Zij deelden een passie voor de cinema en hadden hier een radicale kijk hierop. Dit resulteerde in de oprichting van een nu legendarisch filmmagazine wat nog steeds bestaat, Cahiers du Cinéma. Hierin publiceerden zij hun controversiële meningen over de hedendaagse film.
Zijn passie voor film zorgde niet alleen voor de oprichting van het magazine, het had ook een schaduwzijde. Om de shorts die ze toen maakten te betalen greep hij al snel naar diefstal, wat in een breuk met z'n ouders resulteerde. Dit duurde totdat hij een baan aangeboden kreeg om aan een Zwitserse dam te werken. Hij maakte van de mogelijkheid gebruik om een documentaire van de constructie van de dam te maken, welke het bedrijf kocht.

Nouvelle Vague
In tegenstelling tot veel andere critici bleef het niet bij radicale woorden van het vijftal in hun magazine; ze wilden maar al te graag laten zien hoe het ook anders kon. Chabrol was de eerste die met een film op de proppen kwam, namelijk Le beau Serge. Het was echter Truffaut's debuut Les quatre cents coups die als eerste stof deed op waaien. Laaiend enthousiaste kritieken van over de hele wereld vielen de film ten deel. Een jaar later was het de beurt aan "het enfant terrible van de Nouvelle Vague", die debuteerde met À bout de souffle. Men was totaal voorbereid op deze revolutionaire film, die als een donderslag bij heldere hemel kwam. Het zou Godard's enige hit aan de box-office zijn, maar daar ging het hem niet om. Hij wilde de wereld laten zien hoe het anders kon en dat deed hij.
Een treffende omschrijving zou "de Quentin Tarantino van de jaren '60" kunnen zijn. Godard is dan ook één van de inspiratiebronnen van Tarantino, die niet voor niets zijn productiemaatschappij naar één van Godard's films heeft genoemd (Bande à part). Net als Tarantino nu mixte hij genre's (vaak ook B-genre's) door elkaar tot een nieuw geheel. Godard was het hipste en coolste wat je in de theaters te zien kon krijgen. Maar Godard liet het niet daarbij, hij speelde ook met andere dingen van de film. Hij introduceerde de zogenaamde "jump-cuts", mini-sprongetjes in tijd midden in een scene, speelde met kleurgebruik en had andere filmische grapjes. Zo hadden regelmatig personages uit z'n films dezelfde achternamen als grote regisseurs (Alfred Lubitsch in Une femme est une femme, Marianne Renoir in Pierrot le fou). Maar de films van Godard zijn nog veel meer dan een verzameling trucjes en foefjes. Vaak zit er ook nog een flinke scheut maatschappijkritiek in en bieden de films ook op emotioneel vlak voldoening.
Tijdens het maken van z'n films had hij een paar "vaste" acteurs en actrices. Eén daarvan werd zijn vrouw en voor velen het icoon op het scherm voor de Nouvelle Vague, het lieftallige Deense model Anna Karina. Haar rollen waren vaak melancholiek, maar altijd straalde er ook een bepaalde joie de vivre door in haar performance.
Met deze groep, waar ook Jean-Paul Belmondo deel van uit maakte, maakte hij gedurende de periode 1960-1967 15 films, met als laatste Week End, die eindigde met het statement "END OF CINEMA / END OF WORLD". En toen, werd het op filmisch gebied, wat betreft het commerciële filmmaken, stil rondom Godard. Hij scheidde van Anna Karina en trouwde met Anne Wiazemsky, een huwelijk wat tot 1979 zou duren.
Hij ging underground, (politieke) documentaires maken en af en toe nog een "normale" film. Sommige waren succesvol, andere niet, weer andere waar alleen maar erg vreemd. Ze hadden één ding gemeen, bijna niemand zag ze. Af en toe schoot er een film tussenuit, zoals Passion of Nouvelle Vague die een iets groter publiek wisten te bereiken. Recent maakte hij sinds lange tijd een film die op het Cannes Film Festival in de smaak viel, Éloge de l'amour, waarin nog altijd de rebel in hem te herkennen is. Eén van de duidelijke boodschappen die de film uitdraagt is dat Steven Spielberg in zijn ogen niets goed kan doen.

Round-up
Wanneer je een film gaat kijken van Godard weet je nooit helemaal zeker wat je kunt verwachten, één ding weet je wel en dat is dat je waarschijnlijk iets te zien krijgt wat je nog niet eerder hebt gezien en dat is wat van Godard zo'n boeiende regisseur maakt. De één vindt het briljante cinema, de andere pseudo-intellectuele kitsch, maar dat zijn films saai zijn zul je niet snel horen.

Filmografie

1. À bout de souffle (Breathless) (1960)
2. Une femme est une femme (A Woman Is a Woman) (1961)
3. Vivre sa vie: Film en douze tableaux (My Life to Live) (1962)
4. Petit soldat, Le (The Little Soldier) (1963)
5. Carabiniers, Les (The Soldiers) (1963)
6. Mépris, Le (Contempt) (1963)
7. Bande à part (Band of Outsiders) (1964)
8. Une femme mariée: Suite de fragments d'un film tourné en 1964 (A Married Woman) (1964)
9. Alphaville, une étrange aventure de Lemmy Caution (Alphaville) (1965)
10. Pierrot le fou (Pierrot Goes Wild) (1965)
11. Masculin, féminin (1966)
12. Made in USA (1966)
13. 2 ou 3 choses que je sais d'elle (Two or Three Things I Know About Her) (1967)
14. Chinoise, La (1967)
15. Week End (1967)
16. Gai savoir, Le (The Joy of Knowledge) (1969)
17. Tout va bien (All's Well) (1972)
18. Numéro deux (Number Two) (1975)
19. Sauve qui peut (la vie) (Every Man for Himself) (1980)
20. Passion (1982)
21. Prénom Carmen (1983)
22. 'Je vous salue, Marie' (1985)
23. Détective (1985)
24. King Lear (1987)
25. Nouvelle vague (New Wave) (1990)
26. Allemagne 90 neuf zéro (Germany Year 90 Nine Zero) (1991)
27. For Ever Mozart (1996)
28. Éloge de l'amour (2001)
29. Notre musique (2004)

_{Deze filmografie bevat alleen de feature-length films die hij geregisseerd heeft. Hierbuiten heeft hij nog een flink aantal documentaires, shorts en co-regie producten afgelevert.}

Hier volgen van vijf van zijn films beschrijvingen, tot nu toe de enige films die ik van hem heb gezien. Dat is niet helemaal waar, want ik heb Le Mepris ook ooit eens gezien, maar dat is te lang geleden om daar nu iets zinnigs over te kunnen zeggen.

"Up to now -- since shortly after the Bolshevik Revolution -- most movie makers have been assuming that they know how to make movies. Just like a bad writer doesn't ask himself if he's really capable of writing a novel -- he thinks he knows. If movie makers were building airplanes, there would be an accident every time one took off. But in the movies, these accidents are called Oscars."

[ Bericht 1% gewijzigd door Gorro op 07-05-2004 00:58:58 ]

* À bout de souffle (Breathless) (1960)



Michel is een gangster. Zijn voorbeeld is Humphrey Bogart. Hij rijdt in een gestolen auto. Schiet een politieagent dood. Op de vlucht voor de politie. Komt aan in Parijs. Daar is zijn Amerikaanse vriendin Patricia. Samen ontvluchten ze de politie. Ze bedrijven de liefde. Ze stelen auto's voor geld. Ze willen naar Italië. Politie komt dichterbij...



Debuutfilm van Godard. Rolletje voor collega Jean-Pierre Melville. Ontvangst was sensationeel. Jonge regisseurs lieten de oude "wetten van de film" voor wat het was. Inspiratie voor Bonnie and Clyde, Badlands e.v.a.
Breathless. Uiterst matige remake met Richard Gere.



Nouvelle Vague. Meesterwerk. Tijdloos. Invloedrijk. Fris. Snel. "Jazzy". Vlot. Rap. "Slick". Jump cuts. Ironisch. Misdaad. Politie. Actie. Paris!. Jean-Paul Belmondo. . Cool. Stoer. Gangster. Jean Seberg. . "Adorable". Prachtig. Romantiek. Passie. Joie de vivre. Einde. Ademloos. "Breathless". À bout... de souffle...



Speelduur 87 minuten

BAFTA Awards 1962
Nominatie Best Foreign Actress (Jean Seberg)

#36 in de Greatest Films Top 1000 samengesteld door critici en regisseurs

IMDb

"All you need to make a movie is a girl and a gun."

* Une femme est une femme (A Woman Is a Woman) (1961)



Angela (Anna Karina ) is een striptease artiest. Ze wil graag een baby krijgen en begint op haar vriend Emile (Jean-Claude Brialy) in te praten. Hij wil hier niets van weten , dus verschuift Angela haar aandacht naar vriend Alfred Lubitsch (Jean-Paul Belmondo).



Deze "neorealist musical, that is, a contradiction of terms", zoals Jean-Luc Godard de film zelf ooit omschreef, is een ode aan de MGM-musicals en de "battle of the sexes"-comedies uit de jaren 30-50, met name die van Ernst Lubitsch . Tegelijkertijd is het ook kritiek op deze films. Veel van zijn films zijn namelijk verlengstukken van zijn werk als filmcriticus.



De hele film heeft een speels gevoel over zich . Het speelt met de wetten van de film, met kleuren en de karakters spelen met elkaar. Vooral de scene waarin Angela en Emile elkaar beledigen door boektitels te combineren is hilarisch . Anna Karina is lieftallig zoals altijd en Jean-Paul Belmondo doet waar hij goed in is en is de coolheid zelve .
Het is niet alleen een comedy, want zoals Emile ook zegt in de film: "I don't know whether this is a comedy or a tragedy . But I know it's a masterpiece! ". En hij heeft gelijk, want wanneer je de humor en de stijl van Godard wegdenkt, komt er een andere film naar boven. Eén waarin een gefrustreerde vrouw hopeloos op zoek is naar voldoening in haar leven. Deze dubbele laag maakt van deze film een meesterwerk van een genie.



Speelduur 84 minuten

Berlin Internation Film Festival 1961
Winnaar Best Actrice (Anna Karina)
Winnaar Special Prize
Nominatie Gouden Beer

#658 in de Greatest Films Top 1000 samengesteld door critici en regisseurs

IMDb
Upcoming Criterion Collection DVD

"I make film to make time pass."

* Vivre sa vie: Film en douze tableux (My Life to Live) (1962)



Tableux une: De credits
Nana Kleinfrankenheim, het hoofdpersonage uit de film wordt gespeeld door Anna Karina, de vrouw van Godard. Verder zijn er alleen bijrolletjes van onbekende acteurs/actrices.
Tableux deux: Prostitutie
Nana vertrekt naar Parijs om een acteercarriere na te jagen. Om de huur te kunnen betalen belandt ze echter al snel in de prostitutie.
Tableux trois: La Passion de Jeanne D'arc
In het derde hoofdstuk van de film zit de mooiste scene. Dit is de scene waarbij Nana naar La Passion de Jeanne d'Arc gaat in de bioscoop, wat in mijn ogen de beste film allertijden is. We zien afwisselend stukjes uit deze film en het ontroerde gezicht van Nana. Prachtig ontroerende cinema.
Tableux quatre: Hoofdstukken
Net als deze review is de film in twaalf hoofdstukken opgedeeld. Het zijn fragmenten uit het leven van Nana, ongerelateerde gebeurtenissen, die samen een melancholisch beeld geven van haar tragische leven.



Tableux cinq: Anna Karina
Dit was de eerste film die ik met haar zag en ik was meteen helemaal weg van haar. Aan haar uitstraling en charme kan zelfs Audrey Hepburn niet tippen.
Tableux six: Opening
De opening is bijzonder en intrigerend. Ook hier speelt Godard met de kijker, zoals hij zo vaak doet. In deze film blijft dat redelijk beperkt, behalve dus in de opening. In de opening hoor je namelijk een dialoog, maar de mensen die deze dialoog voeren zie je van achteren en het duurt een aantal minuten voor je daadwerkelijk hun gezichten te zien krijgt.
Tableux sept: Dansscene
Naast de scene waarin ze naar La Passion de Jeanne d'Arc gaat is ook de scene waarin Nana verleidelijk ronddanst tussen een groep mannen die aan het biljarten zijn memorabel.
Tableux huit: Gebruik van de hoofdstukken
In literatuur worden hoofdstukken vaak gebruikt om het geheel een structuur te geven. Godard transformeert dat dus naar het medium film, maar opvallend genoeg is dat juist bij deze film niet het geval.



Tableux neuf: Documentaire
De film voelt een beetje aan als een documentaire, aangezien het observerende gebruik van de camera. Ook wordt er geen gebruik gemaakt van toegevoegde muziek of geforceerd licht.
Tableux dix: Tot stand koming
In tegenstelling tot wat de normale gang van zaken is, heeft Godard deze film in dezelfde volgorde opgenomen als we te zien krijgen. Ook heeft hij ook geen gebruik gemaakt van retakes.
Tableux onze: Eind
Het einde is misschien een beetje abrupt, maar was wel bevredigend. Robert Ebert zei heel mooi: "It is clear, astringent, unsentimental, abrupt. Then it is over. It was her life to live."
Tableux douze: Final thoughts
Het is mijn favoriete film van Godard. De film heeft een erg intieme, betoverende sfeer, wat vooral te danken is aan Anna Karina. De twee scenes eerder aangehaald zijn een paar van mijn favoriete filmmomenten uit de filmgeschiedenis.



Speelduur 83 minuten

Venice Film Festival 1962
Winnaar Pasinetti Award
Winnaar Special Jury Prize
Nominatie Golden Lion

#88 in de Greatest Films Top 1000 samengesteld door critici en regisseurs

IMDb

"I don't think you should FEEL about a movie. You should feel about a woman. You can't kiss a movie."

* Alphaville, une étrange aventure de Lemmy Caution (Alphaville) (1965)



Geheim agent Lemmy Caution (Eddie Constatine) komt in een futuristische stad, Alphaville, op een andere planeet terecht. Daar ondervindt hij een samenleving die door rationaliteit en bureaucratie wordt gedomineerd; waar creativiteit, gevoelens en experimenten illegaal zijn. Na de situatie ingeschat te hebben, besluit hij dat de leider vermoord moet worden.



Godard's "doom"-visie van de toekomst is in eerste plaats gebaseerd op eigen constateringen. Godard was getroffen door de onpersoonlijkheid van de architectuur van nieuwe delen van Parijs. Voor de film zijn dan ook geen special effects gebruik, maar juist die locaties die hem nachtmerries bezorgde.
Het is natuurlijk niet een gewone science fiction film à la 1984, Equilibrium, Fahrenheit 451 of andere met een zelfde soort toekomstvisie, dat zou niet des Godard's zijn. Hij mixt het weer met andere genre's, met name de klassieke film-noir. Verder zitten er verschillende tekeningen in die als metaforen moeten dienen van de thematiek van de film. De computer die het brein achter de hele samenleving blijkt te zijn heeft verdacht veel weg van HAL 9000 uit 2001: A Space Odyssey.
Eddie Constatine speelde vroeger in tal van Franse formulewerkjes in rollen die zich het best laten omschrijven als een kruising tussen Humphrey Bogart en Dirty Harry. In een aantal films speelde hij zelfs Lemmy Caution, hetzelfde personage wat hij hier speelt. Net als Tarantino nu doet, haalde Godard B-sterren uit de anonimiteit.



Ook deze film vond ik weer erg goed. De zwart-wit cinematografie, die de film zo'n donkere sfeer geeft, is sterk en doordat de film zich vaak in kleine ruimtes en smalle gangen afspeelt wordt het gevoel van de onderdrukte samenleving goed op de kijker overgebracht. De thematiek is niet opzienbarend meer, aangezien we het al talloze keren gezien hebben, maar dat maakt het niet minder waar. Vrijheid van meningsuiting en het recht op een eigen identiteit is een groot goed wat we dienen te koesteren. Vooral de gesprekken tussen de supercomputer en Lemmy zijn boeiend.



Speelduur 99 minuten

Berlin International Film Festival 1965
Winnaar Gouden Beer

#393 in de Greatest Films Top 1000 samengesteld door critici en regisseurs

IMDb
Criterion Collection DVD

"I write essays in the form of novels, or novels in the form of essays. I'm still as much of a critic as I ever was during the time of 'Cahiers du Cinema.' The only difference is that instead of writing criticism, I now film it."

* Pierrot le fou (1965)



Na het bezoeken van een saai feestje vol met oeverloos gelul over niets, voelt Ferdinand (Jean-Paul Belmondo) dat de wereld hem opslokt. Hopeloos op zoek naar een ontsnapping vind hij zichzelf in de armen van Marianna (Anna Karina). Wat hij niet weet is dat haar donkere verleden haar nog steeds achtervolgt. Wat volgt is een achtbaanrit gevuld met passie, wanhoop en spijt.



De film laat zich het best omschrijven als een kruising tussen Godard's eigen films À bout de souffle en Une femme est une femme. Het gangster-verhaaltje wat vergelijkbaar is met dat uit À bout de souffle wordt gecombineerd met de lichtvoetigheid en musical-invloeden van Une femme est une femme. Dit maakte Pierrot le fou tot de populairste film van Godard sinds zijn debuut.
Zoals zo vaak begon Godard met een idee en niet met een goed voorbereid script. Hij ontwikkelde de dialogen pas tijdens het filmen. De dialogen zitten vol humor, filosofiën over het leven en maatschappij-kritische opmerkingen. Deze film is eigenlijk het toonbeeld van wat je van Godard kunt verwachten, een briljant mengsel van filmstijlen met een diepere gedachte erachter.



Van de films die ik van Godard gezien heb vind ik dit zijn minste, maar ik zou niet kunnen zeggen waarom. Het heeft alle ingrediënten die het kijken naar een film van Godard zo leuk maakt, maar op één of andere manier werkten ze op dat moment minder voor mij, wat niet wegneemt dat dit nog steeds een erg leuke film is. Jean-Paul Belmondo is ook in deze film weer erg cool en mijn favoriete actrice kan niets verkeerd doen. Een einde van een film van Godard stelt nooit teleur en deze keer ook zeker niet.



Speelduur 110 minuten

BAFTA Awards 1967
Nominatie Best Foreign Actor (Jean-Paul Belmondo)

Venice Film Festival 1965
Nominatie Gouden Leeuw

#71 in de Greatest Films Top 1000 samengesteld door critici en regisseurs

IMDb

"What I want above all is to destroy the idea of culture. Culture is an alibi of imperialism. There is a Ministry of War. There is a Ministry of Culture. Therefore, culture is war."

quote:

Op zaterdag 29 mei 2004 13:56 schreef scanman01 het volgende:
De zin "De tarantino van de jaren 60" gaat me veel te ver. Ik bedoel, Tarantino heeft net een paar filmpjes gemaakt dus die vergelijking is wel héél erg voorbarig.

Het is een omschrijving, geen vergelijking. Voor een omschrijving gebruik je bekende begrippen om iets minder bekends te beschrijven. Aangezien iedereen bekend is met het oeuvre van Tarantino en er veel vergelijkingen te trekken vallen tussen de twee regisseurs, is het in mijn ogen een treffende omschrijving.

Ik twijfelde tussen deze en "het enfant terrible van de film", maar met Tarantino in de titel dacht ik wat meer de aandacht te kunnen trekken, aangezien alles waar Tarantino maar iets mee te maken heeft tegenwoordig populair is.

[ Bericht 0% gewijzigd door Gorro op 29-05-2004 16:03:34 ]

* Bande à part (Band of Outsiders) (1964)



Op een vroege middag rijden Arthur (Claude Brasseur) en Franz (Sami Frey door Parijs in hun zwarte Simca cabrio. Ze gaan naar de buitenwijken om naar het huis waar Madame Victoria (Louisa Colpeyn) woont met haar nichtje Odile (Anna Karina). (In dit stukje staat altijd een samenvatting van de plot. Aangezien het altijd op dezelfde plek staat, kun je het makkelijk overslaan als je niets over de plot zelf wil weten). Daarnaast woont er ook nog een man die een stapel geld in z'n klerenkast bewaart in z'n kamer, die hij nooit op slot doet. Met tegenzin van Odile plannen Arthur en Franz om het geld te stelen.



Het repetoire van Jean-Luc Godard was een grote inspiratiebron voor Tarantino en deze film is daar het duidelijkste voorbeeld van. (In het tweede stukje staan altijd een aantal leuke wetenswaardigheden over de film). Niet alleen heeft hij z'n productiemaatschappij naar deze film vernoemd, ook de befaamde dansscene uit Pulp Fiction vind hier z'n oorsprong, wanneer de drie nonchalant dansen in een bar.
In de film wordt ook een wereldrecord verbeterd, namelijk het snelste bezoek van het Louvre ooit, 9 minuten en 43 seconden. (De reden dat deze cursieve stukjes er tussen staan, is omdat in de film Godard zelf ook commentaar geeft op wat er gebeurd in de film). Dit jaar echter werd in Bernardo Bertolucci's minstens zo geweldige The Dreamers dit record verbeterd.



Een schoolvoorbeeld van het oeuvre van Godard. De vele filmreferentie's, de schaamteloze arrogantie, de melancholiek, de frisheid en de dialogen die nergens over gaan, maar die wel de karakters vormgeven. (En tot slot in het derde stukje mijn eigen mening over de film). De sterkste scene is de dansscene, gebonden in het moment, apart in hun gedachten, zoals door de voiceover ons duidelijk gemaakt wordt. Maar ook de scene in het Louvre of de nepshoot-out tussen Billy the Kid en Pat Garrett.



Speelduur 95 minuten

#613 in Greatest Films Top 1000 samengesteld door critici en regisseurs

IMDb
Criterion Collection DVD

"Tracking shots are a question of morality."

[ Bericht 0% gewijzigd door Gorro op 04-06-2004 23:59:20 ]

Vannacht BBC 2 om 1:20 uur:

Éloge de l'amour

* Made in U.S.A. (31)



Paula Nelson reist af naar Atlantic City om de moordenaar van haar geliefde op te sporen. Edgar Typhus en zijn neef David Goodis raken geïnteresseerd in haar zoektocht, maar als Typhus plotseling dood gevonden wordt, is Nelson hoofdverdachte.



De film is tegelijkertijd opgenomen met 2 ou 3 choses que je sais d'elle, die een paar maanden later uitkwam. Zoals bijna altijd het _____ is bij Godard is ook bij deze film de plot van secundair belang. Hij experimenteert er weer flink op los met dingen als deja vu, als deja vu, ruis en stilte. Die elementen _______ hij ook op willekeurige momenten zonder dat het enige betekenis heeft. Wel is een achternaam van een personages bijvoorbeeld nooit te horen omdat er een vliegtuig over #%&*^( of een auto claxoneert of iets dergelijks. In de achternamen komen overigens weer verschillende namen van regisseurs voor (zoals Mizoguchi) en andere publieke figuren uit die tijd (MacNamara, Nixon).



De film is met name kritiek op de veramerikanisering van de Franse samenleving, mede ver%#$&(*#% door de populariteit van Hollywood-films, waar hij dan ook lustig naar refereert. Het geheel is vrij ontoegankelijk. De dialogen slaan vaak nergens op, maar zijn toch boeiend. Vooral de dialogen in de bar zijn geweldig en vormen het hoogtepunt van de film. De film heeft met name in het *(^$#* deel een politieke lading, wat die helft van de film wat taai maakt. Gelukkig is er nog Anna Karina die hier __ ____ is in haar laatste samenwerking met Jean-Luc Godard. Al met al één van de mindere Godard's maar nog steeds erg interessant.



IMDb

Over Los Angeles: "It's a big garage."

[ Bericht 1% gewijzigd door Gorro op 16-01-2005 16:25:53 ]

quote:

Op zondag 16 januari 2005 16:32 schreef Kolkus het volgende:
Ik ben al een tijdje op zoek naar films van Godard, maar ik zie ze nergens liggen.

Ik moet zeggen dat ik in Nederland ook nog geen films van hem op DVD heb zien liggen.