abonnement Unibet Coolblue
pi_16847889

MotorOlie
Geschreven en geplaatst door ThaFreak

Wat doet motorolie?
Olie smeert alle bewegende delen in een motor, het zorgt al het ware voor een laagje dat slijtage en frictie tegengaat. Wat op zijn beurt weer betekent een soepeler en beter lopende motor. Het zorgt er ook voor dat de motor schoon blijft van ongewenste deeltjes, beschermend ook tegen roest. Als laatste zorgt olie voor het afkoelen van een motor door warmte weg te voeren naar de caterpan.
In totaal heeft olie 7 functies:
1...verminderen van wrijving
2...slijtage tegengaan van bewegende onderdelen
3...koeling van motor
4...schoonmaken van motor en oliecircuit
5...afdichten tussen cilinderwand en de zuiger
6...bescherming tegen roest
7...garanderen van goede loop van bewegende onderdelen

Soorten motorolie:
minerale olie:
Is een conventionele olie wat men al decennium lang gebruikt, het wordt geproduceerd van ruwe aardolie, door een distillatieproces en het toevoegen van bepaalde stoffen zoals viscositeit verbeteraars, antislijtage enz. Deze olie is goedkoop en heeft gemiddelde prestaties.
synthetische olie:
Synthetische olie is compleet mens gemaakt in laboratoria door complexe chemische processen, zodat deze olie veel duurder is dan de minerale olie. Synthetische olie is wel veel beter bestand tegen hoge temperaturen, dit houd in dat de olie zijn viscositeit voor een langer periode onder hogere temperatuur kan vasthouden.
semi-synthetische olie
Combinatie van de 2 bovenstaande oliën, bevat vaak ongeveer 70 tot 80% minerale olie en 20 tot 30% synthetische oliën. Dit wordt vaak gedaan om minerale olie beter te maken zonder en veel meer geld aan uit te moeten geven.

Wat is viscositeit??
Viscositeit is een factor wat de dikte van de olie bepaald en zijn vermogen om te vloeien bij bepaalde temperaturen. Globaal gesproken, hoe dikker de olie hoe hoger de viscositeit en hoe dunner de olie hoe lager de viscositeit. Vaak is het wel zo maar het gaat er ook om hoe dun of hoe dik de olie blijft wanneer deze wordt blootgesteld aan hitte. De viscositeit wordt uitgedrukt in een schaal VI, deze schaal geeft weer hoeveel de olie dunner wordt wanneer blootgesteld aan hitte. Hoe hoger het VI nummer hoe dikker de olie is.
Maar nu zul je denken "dan neem ik mooi de dikste olie en heb ik perfecte smering!" FOUT, te dikke olie voor je motor kan ervoor zorgen dat de olie bij lage temperatuur/laag toerental niet goed naar de motor kan vloeien. Te dunne olie kan weer zijn kracht verliezen door te grote hitte en te dun worden!

Single (SG) en multi-grade (MG) olie?
Er zijn 2 type oliën, de single-grade en de multi-grade.
Single-grade olie wordt gebruikt wanneer de werktemperatuur vrijwel constant is, vaak een olie voor specifieke auto's, voertuigen, machines enz. Deze olie heeft dus niet winter en zomer capaciteiten.
Multi-grade olie, is de meest gebruikte olie tegenwoordig, kan schommelende temperaturen aan. Niet zoals de single-grade olie is deze wel geschikt voor zomer en winter. Aan deze olie worden vaak polymeren aan toegevoegd om de olie wat dunner te maken zodat hij omder koude omstandigheden goed werkt maar zijn eigenschappen onder warm niet verliest.

Wat zijn de voordelen van multi-grade olie?
Een MG olie is kunstmatig veranderd om de verschillen in viscositeit veranderingen door warmte tegen te gaan. Een multigrade olie is voeibaarder bij lage temperaturen en dikke bij hoge temperaturen dan single-grade olie. Dit betekent dat de MG olie sneller bij de te smeren motoronderdelen is dan de SG olie, zodat de slijtage tijdens het starten veel minder is dan met SG olie.
Door de betere smering wordt er ook benzine bespaard, tot wel 3% vergeleken met SG olie.

Hoe werkt multi-grade olie?
Olie tijdens warmte zet uit en wordt daardoor dunner, de moleculen waaruit de olie bestaat staan in ruststand dicht op elkaar, tijdens verhoging van de temperatuur raken de moleculen verder uit elkaar waardoor de olie dunner wordt.
Zoals hierboven verteld is MG olie gemodificeerd, deze modificatie houd in:
Er zijn viscociteits verstekers toegevoegd die bij een koude motor samen zijn gevoegd als een soort balletjes, deze zijn bij koude toestand als het ware in een slaapstand. Wordt de temperatuur verhoogd en gaat de olie dunner worden komen echter deze balletjes in actie. Ze gaan uit elkaar en vormen als het ware lange draden die de olie als het ware bij elkaar houd en zo dikker houd.

Het kiezen van een viscositeit?
De meest gebuikte classificatie komt van de Society of Automotive Engineers (SAE),
Even een terugblik, onthoud hoe hoger het cijfer hoe dikker de olie is!
Iedereen heeft het wel eens gezien 5W-30 op een olie blik/fles of wat dan ook.
Wat betekent het nou, het eerste cijfer is de viscositeit bij lage temperatuur vaak is dit 5, 10 of 15, hoe lager dit cijfer hoe dunner de olie bij koude temperatuur en hoe makkelijker de motor zal starten tijdens koude toestand.!
Het tweede cijfer is de viscositeit tijdens warme toestand van de olie vaak is dit 30, 40 of 50, hoe hoger dit getal hoe dikker de olie is bij een warme motor en hoe beter de motor gesmeerd blijft!
Onder een kleine richtlijn voor het kiezen van je motor olie.

Een tweede classificatie is de API (American Petroleum Institute),
Olieprestatie word uitgedrukt in 2 letters. De eerste letter geeft aan als het voor een benzine motor dat is de S, of als het voor een diesel is hiervoor wordt de letter C gebruikt. De tweede letter geeft de prestatie aan van de olie, in het geval van een benzine motor gaat van A tot J, A als minimaal en J als beste. Voor diesel gaan de letters van A tot F, A als minimaal en F als beste.

Een derde classificatie is de ACEA (Association of European Car Manufacturers),
Hier heeft met een letter en een cijfer.
De letter zijn A voor benzine, B voor diesel, en E voor diesel van vrachtwagens en andere transport voertuigen.
De cijfers zijn 1 voor benzine besparende olie, 2 voor normale/gemiddelde olie en 3 voor prestatie gerichte olie.
Voorbeeld, A1 is voor een kleine motor, A3 is weer voor een prestatie gerichte motor.

Mixen van 2 soorten olie?
Dit is mogelijk aangezien eerder is verteld dat er ook een combinatie van zowel synthetische en minerale olie wordt verkocht. Maar dit mixen door de fabrikant gebeurt terwijl de olie-eigenschappen bekend staan en men weet door meervoudig testen hoe de oliën op elkaar reageren. Als men dit in huis doet weet men niet hoe het op elkaar gaat reageren. Mocht je lange tijd BV in Afrika moeten vertoeven is het raadzaam om eerst alle olie af te tappen en volledige nieuwe olie die wel geschikt is voor het weer te gebruiken. Ook dit is geen garantie voor het goed verlopen van de olieverandering. Het is vaak gebeurt dat een motor meer dan 200.000 km rijd op een soort olie en na verwisselen van de olie het snel begeeft!
Wissel alleen van motorolie als het absoluut niet anders kan!

Zijn additieven nuttig?
Er zijn tegenwoordig verschillende soorten additieven op de markt, veel van deze maken veelvuldig reclame op tv (tell-sell) om iedereen te zeggen dat hun additief het beste is.
Maar bedenk dit eens, motorolie fabrikanten geven miljoenen uit aan onderzoek en ontwikkeling van hun olie om deze te verbeteren, ook autofabrikanten doen hun portie mee aan de ontwikkeling van de olie.
Kun je het dan voorstellen dat er een magisch middel is wat nog nooit is opgemerkt door een oliefabrikant met de miljoenen en expertise die ze hebben?? Ten tweede als het echt zou werken zou er een oliefabrikant ook niet met iets dergelijk komen of het gehele product overnemen?? Ten derde geen van deze additieven draagt de naam van een gerenommeerd oliefabrikant.
Het richt vaak zelf schade aan de motoren dus pas er echt goed mee op!!!
Twee voorbeelden zijn:
Teflon, veel gebruikt omdat het een laagje achter zou laten in je motor waardoor de motor zelf zonder olie kan lopen. Bullshit is het, teflon kan en zal vaak de oliewegen in je motorblok blokkeren en je filter verstoppen wat uiteraard niet goed is voor je motor.
DuPont Chemical Company, de uitvinder van PTFE (teflon) heeft zelf verklaard dat het niet bruikbaar is als ingrediënt voor motorolie!
Zink, zink wordt gebruikt als antislijtage voor je motor en wordt standaard toegevoegd aan je olie door de fabrikant. Dus hoe meer hoe beter zullen veel denken, maar ook dit is verkeerd!
Elke olie van een gerenommeerd merk heeft genoeg zink voor je motor, door het toevoeging van zink aan je motorolie hoopt de zink zich alleen op bv op je kleppen waardoor bv je bougies kunnen weigeren te werken.

De relatie tussen olie en benzine verbruik:
Een olie wat beter bij je motor of motorgebruik past houd een soepeler lopende motor in die minder weerstand heeft tijdens het ronddraaien, dit kan het vermogen een paar procent ten goede komen. Maar het gebruik van een verkeerde olie kan ook een verhoogd benzine verbruik veroorzaken.

Is smerige olie een indicatie voor problemen?
Smerige olie is geen indicatie voor motorproblemen, eigenlijk is het vaak een goed signaal. Het betekent dat het zijn werk goed doet, het afvoeren van rotzooi en afvalstoffen. Wanneer je de olie dan vervangt word de rotzooi verwijderd!

Hoe het oliepijl te controleren?
Om een goed peiling te krijgen van je oliepijl zou de motor een beetje verwarmd moeten zijn, zorg ervoor dat de auto zo recht mogelijk staat.
Verwijder de pijlstok en maak hem schoon, stop hem weer terug in de motor, wacht een paar seconden en controleer hem. Een goede oliestand is net vlak de max.
Zit die onder de max moet je olie bijvullen, vul het beetje per beetje bij en wacht na bijvullen even voor het weer te pijlen. Zorg dat je niet over de max heen gaat.
Oliepijl moet om de 2000km gecontroleerd worden.

Verbruikt uw motor olie?
Dat doet elke motor. Maximaal een halve liter olie op 1.000 km is normaal. Een bovenmatig verbruik wijst erop dat de motor niet op de juiste manier functioneert. En dat kan uiteraard diverse oorzaken hebben:

  • door verkeerde olie: de olie is te vloeibaar of verouderd
  • door de mechanische staat van de motor
  • door de weersomstandigheden
  • door een mengsel van verschillende oliesoorten of oliemerken
  • door het rijgedrag van de bestuurder
  • Oliefilter
    Olie vervuilt door verbrandingsresten, slijtage en deeltjes stof. Daarom is in het oliecircuit een filter opgenomen dat de olie schoonhoud. Voor een goede werking dient het oliefilter regelmatig te worden vervangen. Het oliefilter zit aan de buitenzijde van de motor gemonteerd en zorgt zodoende ook voor koeling van de olie. Door het filtreren en koelen wordt de inwendige slijtage van de motor tot een minimum beperkt

    © ThaFreak/Fok!Pta

    [Dit bericht is gewijzigd door ThaFreak op 07-02-2004 19:53]

    Uit de gouden korenaren schiep God de Twentenaren,
    en uit het kaf en de resten de mensen uit het Westen
      dinsdag 3 februari 2004 @ 14:39:29 #2
    48840 Xtreem
    Minimalist in training
    pi_16848001
    geweldig!
    The secret to happiness is freedom...
    And the secret to freedom is courage.
    Thucydides
    pi_16848279
    Goede duidelijke uitleg..
    Maar nu heb ik een probleem.
    Ik heb een tweede hands auto gekocht en heb geen idee wat voor olie er in zit/ is gebruikt.

    Als ik je post goed lees staat er dat als ik er andere ingooi dat ik kans heb dat mijn motor het gaat begeven..
    Lijkt me niet echt goed, wat moet ik dan doen?

    In a world without walls, who needs Windows or Gates...
    pi_16848624
    verveelde je je ofzo? wel bedankt voor het verhaal kan ik teminste klanten helpen met kiezen van olie
    Elin: What the hell are we doing? We must be out of our damned minds!
    Agnes: Yes, I know.
    Elin: But we are so fucking cool.
    pi_16848866
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 14:48 schreef supremecy het volgende:
    Goede duidelijke uitleg..
    Maar nu heb ik een probleem.
    Ik heb een tweede hands auto gekocht en heb geen idee wat voor olie er in zit/ is gebruikt.

    Als ik je post goed lees staat er dat als ik er andere ingooi dat ik kans heb dat mijn motor het gaat begeven..
    Lijkt me niet echt goed, wat moet ik dan doen?


    olie die de fabrikant van je auto aanraad gebruiken....no problemo
    Uit de gouden korenaren schiep God de Twentenaren,
    en uit het kaf en de resten de mensen uit het Westen
    pi_16852783
    quote:
    Verbruikt uw motor olie?
    Dat doet elke motor. Maximaal een halve liter olie op 1.000 km is normaal.
    ik ben geen super-autotechniek-kenner, maar is dat niet heel erg veel: een halve liter per 1000 km?

    Verder een hele duidelijke uitleg weer wat geleerd vandaag

    pi_16852971
    Nog even een opmerking:
    - Gooi nooit auto-olie in je motor. De meeste motoren werken namelijk met een natte-platenkoppeling en auto-olie is hier niet voor bedoeld. Motoren met een droge platen koppeling (ducati) hebben hier geen last van.
    Motor-olie in je auto gooien is geen probleem.
    [ Bericht 99% gewijzigd door Tjabbo op 1-1-2005 0:01 ]
    pi_16853093
    duidelijk verhaal

    wat ik me altijd afvraag als ik weer een bij de benzinepomp sta:
    er zijn tig soort olie (weet niet uit m'n hoofd wat precies, ik denk dat je het meeste wel gecoverd hebt), en de prijzen lopen uiteen van vrij goedkoop tot belachelijk duur...

    Is goedkope olie slecht? Is hele duur olie ECHT beter?
    Of kan ik het beste de middenmoot kopen?

    pi_16853198
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 17:02 schreef Xcalibur het volgende:
    duidelijk verhaal

    Is goedkope olie slecht? Is hele duur olie ECHT beter?
    Of kan ik het beste de middenmoot kopen?


    Ligt aan je auto natuurlijk, goedkope olie hoeft niet slecht te zijn, de minimale eisen waaraan het voldoet staan op de verpakking.
    Een auto die hoogtoerig is zal baat hebben bij goed olie. Kijk gewoon in je instructieboekje naar je specificaties en gooi dat erin.
    [ Bericht 99% gewijzigd door Tjabbo op 1-1-2005 0:01 ]
    pi_16859754
    Goed stukje!

    Misschien iets toevoegen over wanneer je mineraal of synthetisch zou gebruiken (oude auto's vs snelle sportieve auto's/turbo's)?

    En iets over de eerste 2000km of zo inrijden met mineraal, dat je nooit een nieuwe auto mag inrijden met synthetisch?

    "Welfare culture is bad not just because, as in Europe, it's bankrupting the state, but because it enfeebles the citizenry, it erodes self-reliance and resourcefulness."
    -Mark Steyn
    pi_16860975
    Het verschil tussen de goedkope olie en de dure olie zit hem in de verversingstermijn. Bij de dure motorolien kun je een langere tijd rijden op de zelfde motorolie. Als je auto veel olie verbruikt kun je overwegen de goedkopere olie te pakken aangezien de kwaliteit van de olie in nieuwstaat hetzelfde is en hij toch weer bijgevuld word.

    Beter is natuurlijk het probleem van je verbruik aan te pakken. Het stevig wegrijden bij koude motor kan al een olieverbruik veroorzaken.

    Als je laat remt, rij je langer hard.
    pi_16861780
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 21:12 schreef The_Goeiste het volgende:
    Het verschil tussen de goedkope olie en de dure olie zit hem in de verversingstermijn. Bij de dure motorolien kun je een langere tijd rijden op de zelfde motorolie.
    Deze snap ik niet, dat een duurdere olie beter smeert kan ik bijkomen, dat hierdoor slijtage verminderd snap ik ook, maar dat ie minder snel vuil wordt snap ik niet.
    [ Bericht 99% gewijzigd door Tjabbo op 1-1-2005 0:01 ]
    pi_16862247
    Is het eenvoudig om de oliefilter zelf te vervangen?
    Roses are red, violets are blue. Invalid character '}' at line 32
    pi_16862600
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 21:52 schreef spectrumanalyser het volgende:
    Is het eenvoudig om de oliefilter zelf te vervangen?
    Vrij eenvoudig ja.
    [ Bericht 99% gewijzigd door Tjabbo op 1-1-2005 0:01 ]
    pi_16863075
    ff een vraag

    De VW garage zegt dat in mijn TDI van '96 10W40 moet

    Als ik de tabel hier en in mn service boekje bekijk denk ik dat er ook 15w40 in kan (wat ik ook doe)

    Waarom zeggen garages dat er eigenlijk 10W40 in moet ?

    pi_16864427
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 16:59 schreef slashme het volgende:
    Nog even een opmerking:
    - Gooi nooit auto-olie in je motor. De meeste motoren werken namelijk met een natte-platenkoppeling en auto-olie is hier niet voor bedoeld. Motoren met een droge platen koppeling (ducati) hebben hier geen last van.
    Gooi ook nooit auto-olie in je motorfiets met een droge platen koppeling! Veel auto olieën hebben additieven die sludge veroorzaken en de oliekanalen in het motorblok van de motorfiets doen verstoppen. Het blok van de motorfiets heeft vaak fijnere olieleidingen en bovendien maakt de motor veel meer toeren.
    pi_16864983
    Die plaatje van een motor in de startpost van TS is een Opel

    En BTW, ik had gehoord dat diesels op "hol" (kan niet meer gestopt worden, en gaat alleen maar sneller tot het ontploft) kunnen slaan als zeer veel motor-olie zit in de motor, iemand uitleg?

    pi_16878947
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 17:05 schreef slashme het volgende:Kijk gewoon in je instructieboekje naar je specificaties en gooi dat erin.
    uh, ja... die heb ik dus niet... heeft de vorige eigenaar kwijt gemaakt
    heeft iemand toevallig de handleiding van een Alfa 156 als pdf bij de hand?
    pi_16879239
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 23:09 schreef yup het volgende:
    Die plaatje van een motor in de startpost van TS is een Opel

    En BTW, ik had gehoord dat diesels op "hol" (kan niet meer gestopt worden, en gaat alleen maar sneller tot het ontploft) kunnen slaan als zeer veel motor-olie zit in de motor, iemand uitleg?


    Ja dat kan, dat heet nadieselen. Dat kan een benzine motor trouwens ook. Ik heb wel eens een auto gehad die dat deed. Maar dat ie ervan ontplofte nou nee. Het ding bleef gewoon lopen ook met de sleutel eruit. 1500 tpm ofzo onregelmatig lopen en geen kracht. Gewoon in de versnelling zetten en de koppeling op laten komen met de rem erop was voldoende om het brik te stoppen

    Het lijkt me sterk dat een dieselmotor er wel van kan ontploffen. Een motor is natuurlijk altijd te stoppen met de bovenstaande methode.

      zondag 14 maart 2004 @ 13:03:16 #20
    67763 Girlhunter
    doe wat je niet laten kunt...
    pi_17706011
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 23:09 schreef yup het volgende:
    Die plaatje van een motor in de startpost van TS is een Opel <img src="i/s/redface.gif" width="15" height="15"><p>En BTW, ik had gehoord dat diesels op "hol" (kan niet meer gestopt worden, en gaat alleen maar sneller tot het ontploft) kunnen slaan als zeer veel motor-olie zit in de motor, iemand uitleg?
    Dat kan ja,dan loopt de motor op 99% olie,1% dieseldamp,lekkende olieschraapveren of lekkende verstuivers (diesels) zijn hier meestal schuld aan.

    OT: goed stukje
    Ik zie alleen nergens staan dat als je teveel olie in de motor hebt,de olie gaat schuimen en er bijna geen smering meer is.....
    pi_17734516
    quote:
    Wat betekent het nou, het eerste cijfer is de viscositeit bij lage temperatuur vaak is dit 5, 10 of 15, hoe lager dit cijfer hoe dunner de olie bij koude temperatuur en hoe makkelijker de motor zal starten tijdens koude toestand.!
    Het tweede cijfer is de viscositeit tijdens warme toestand van de olie vaak is dit 30, 40 of 50, hoe hoger dit getal hoe dikker de olie is bij een warme motor en hoe beter de motor gesmeerd blijft!
    Dus als ik het goed begrijp wordt je olie dikker wanneer het warm is ?? Ik dacht eerder dat dit andersom was.
    pi_17735914
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 14:35 schreef ThaFreak het volgende:
    Verbruikt uw motor olie? Dat doet elke motor. Maximaal een halve liter olie op 1.000 km is normaal. Een bovenmatig verbruik wijst erop dat de motor niet op de juiste manier functioneert. En dat kan uiteraard diverse oorzaken hebben:
  • door verkeerde olie: de olie is te vloeibaar of verouderd</li>
  • door de mechanische staat van de motor</li>
  • door de weersomstandigheden</li>
  • door een mengsel van verschillende oliesoorten of oliemerken</li>
  • door het rijgedrag van de bestuurder
  • de zuigerveren die om de zuiger heen zitten bewegen, als de openingen van die zuigerveren precies onder elkaar staan (gebeurt niet vaak) wordt daar olie doorheen geperst en kan het verbruik ook stijgen
  • pi_17736230
    quote:
    Op dinsdag 3 februari 2004 21:52 schreef spectrumanalyser het volgende:
    Is het eenvoudig om de oliefilter zelf te vervangen?
  • olie uit motor laten lopen door carterstop los te draaien (olie Wel opvangen in een bak)
  • bij het carterstop nieuwe koperen ringetje erop zetten en carterstop weer in het carter (GOED)vastdraaien
  • kettingsleutel gebruiken om filter los te draaien (olie die eruit stroomt vanzelfsprekend weer opvangen)
  • bij het nieuwe filter ff het rubberen randje insmeren met vet of oud olie
  • nieuwe filter er weer opdraaien en weer (GOED) vastzetten
  • olie bijvullen
  • pi_17744879
    Over die additieven: er zijn er ook die geen PTFE gebruiken.

    http://www.lare.nl
    http://www.energyrelease.com

    TSL van lare heb ik zelf in mijn auto. Of het verbruik minder is dan zonder zou kunnen. Voor mijn gevoel wel. Dat heb ik niet echt bijgehouden. Wel loopt de motor lekkerder dan voorheen. Sneller starten bij koude start Energyrelease heb ik niet geprobeerd maar de informatie die op de site te vinden is komt erg overeen met TSL, dat zou goed kunnen. Van beide producten zijn er een hoop positieve gebruikers. Van TSL zijn er een aantal automobielclubs die hele goede ervaringen hebben met het product. De directeur van Lare geeft regelmatig presentaties van TSL met de Timkermachine oid wat bewijst dat de slijtage en wrijving veel minder is.

    Ik heb nergens een test gezien die werd uitgevoerd door een extern bedrijf wat ik vreemd vind
    quote:
    Kun je het dan voorstellen dat er een magisch middel is wat nog nooit is opgemerkt door een oliefabrikant met de miljoenen en expertise die ze hebben?? Ten tweede als het echt zou werken zou er een oliefabrikant ook niet met iets dergelijk komen of het gehele product overnemen?? Ten derde geen van deze additieven draagt de naam van een gerenommeerd oliefabrikant.
    Misschien zijn er andere belangen bij? Bang voor Shell? Die zal minder brandstof verkopen als mensen zuiniger rijden.... waarom is de wegenbelasting voor een auto op gas hoger dan op benzine terwijl het beter is voor het milieu? Misschien omdat daar ook economischie belangen spelen? Dat additieven met PTFE niet zo goed zullen zijn als de fabrikanten zeggen zal ik niet ontkennen
    pi_17747232
    Leuk stukje. Vervang wel even overal pijl door peil. Een pijl is zo'n lang puntig ding, een peil is een niveau.
    abonnement Unibet Coolblue
    Forum Opties
    Forumhop:
    Hop naar:
    (afkorting, bv 'KLB')