[Verslag Roemenie] Langs zigeuners en rebellen

Er is iets wonderbaarlijks aan fietsen in Roemenie. Normaal ben je als fietser gewend absoluut de langzaamste verkeersdeelnemer op straat te zijn. In Roemenie is dit totaal niet het geval. Paardenkarren zijn op het platteland heel normaal, zelfs in de steden kom je ze regelmatig tegen. En ver in de bergen zie je nog wel eens een enkele ossenkar. Dat heeft als gevolg dat auto's en vrachtwagens toch wat voorzichtiger rijden, een botsing met een onverlichte paardenkar 's nachts geeft toch wat rotzooi.
Roemenie rijd ik binnen vanuit Hongarije. Zoals inmiddels gewend ben neem ik een Hongaarse binnenlandse trein vanaf Budapest Nguyati Pu. Laat in de avond kom ik in Debrecen aan, drie agenten verwijzen me direkt door naar Hotel Sport, aan de rand van de binnenstad. De camping is volledig gesloten, begin oktober is voor de meesten geen toeristenseizoen meer.
De Roemeense grens is de volgende dag toch verder dan gedacht. In Nederland zijn er alleen vage kaarten te krijgen van Roemenie en omstreken. Dus direkt na de grenspassage ga ik op jacht naar goed kaartenmateriaal. Leon had me de straatatlas van Cartografia aangeraden. En inderdaad, bij de eerste benzinepomp verkopen ze deze kaart. Met wat moeite past 'ie ook in de stuurtas, wel moet
ik de hele tijd een gedraaide kaart lezen. Maar met het geringe aantal
bruikbare wegen in Roemenie is dit niet echt een probleem.
Vrij vlot kom ik in Oradea aan, de eerste Roemeense stad. Volgens de reisgids is deze stad behoorlijk vervallen, en dat klopt precies. Toch geeft dit een aardige sfeer. Maar veel te beleven is er niet, behalve een kort bezoek aan een fietsenwinkel om nog wat remblokjes te kopen. Onderweg naar Hongarijë waren de remblokjes in de Alpen als sneeuw voor de zon weggesmolten.
Richting Baile Felix rijd ik verder. Het is goed te zien dat Baile Felix een kuuroord is, hotels voor zover je kunt zien. Maar het is nog veel te vroeg om te slapen. In het avondlicht zien een aantal dorpjes er prachtig uit. Gelukkkig heb ik een goede voorraad diafilm bij me, dus ik kan flink wat doorschieten. Enkele tientallen kilometers ten zuiden van Oradea wordt het donker. Nu is dat geen echt probleem. De weg is goed genoeg, en er is niets om te verdwalen. In Beius moest er een hotel zijn. Gezien het vochtige weer van de afgelopen week heb ik niet zo'n zin op kamperen. Het enige hotel dat in de LP staat is vol, maar in het centrum is een ander hotel, met zeer prettige prijzen. De winkelstraat naast het hotel is een goede plek om de volgende ochtend te ontbijten. Veel zigeunerfamilie's lopen in vol ornaat rond.
Na Beius begint het serieuzere werk. Eerst een lang stuk vals plat, en dan linksaf echt de bergen in. Maar niet voordat er weer een prachtig dorpje opduikt. De pas zelf mocht er zijn. Maar zo'n 1100m hoog, maar zeer lastig te berijden. Direkt na de top veel tekenen van agrotoerisme. Dat blijft zo voor de eerste tientallen kilometers. Een smal dal, kleine dorpjes, en ontstellend veel hotels en kamerverhuur. Maar natuurlijk tegen de tijd dat ik wil slapen is dat alles er niet meer. Het enige dorpje waar een camping staat aangegeven mis ik, wildkamperen is in dit smalle dal niet goed mogelijk. Tegen een uur of negen kom ik door het laatste dorp van betekenis. Opnieuw vraag ik of er een hotel is, nee, alleen in Turda, 50km verderop is het antwoord. Even verderop nog maar eens vragen aan wat grondwerkers. Hetzelfde antwoord, maar
een van hen biedt aan dat ik bij hem in huis kan slapen. Ik moet alleen een tijdje wachten totdat ze klaar zijn met hun werk. Gevolgd door hun jeep rijd ik een kilometer door, totdat ik bij het huis kom. Ik wordt voorgesteld aan de familie, en heel snel staan er dampende borden op tafel. Bij gewone werklieden wordt tenminste nog echt gegeten! Jammer dat alleen de conversatie moeizaam gaat. Radu spreekt maar heel beperkt Engels, en mijn Roemeens is handen, voeten en een taalgidsje.
De volgende ochtend helpen ze met opladen. Als handige jongens hebben ze direkt het systeem van de tassen in de gaten. Nog even wat fotograferen, en verder rijdd ik, de vallei uit richting Turda. Na korte tijd wordt er een smalspoorlijntje zichtbaar. Erg roestig, en op sommige plekken helemaal vervallen. Enkele uren later kom ik langs een klein stationnetje. Diverse roestige en begroeide wagons staan er geparkeerd. Een surrealistisch beeld, zeker met een zon die net op doorbreken staat.
De grote aandachtstrekker van Turda is de kloof. Ik bekijk hem alleen van een afstandje, maar hij zag er niet zo fantastisch uit. En de Bicaz kloof ligt toch op mijn weg, een paar dagen later. Dus maar door naar Turda stad. Onderweg naar het centrum langs een stel adembenemende fabrieken, met een gatenkaas als weg. In Turda zelf staan nog wat mooie panden, en een internetcafe. Een mooie gelegenheid om mijn vrienden op de hoogte te houden van deze reis.
Even buiten Turda zie ik plotseling een westerse fietser op de weg. We stoppen allebei. Ralf uit Dresden blijkt onderweg te zijn naar huis. Hij is al sinds januari onderweg, en moet nu zo langzamerhand in Dresden zijn. We wissellen wat informatie uit, en vergelijken fietservaringen. Maar ja, we moeten allebei nog wat kilometers afleggen dus we rijden snel door. Even later, in Iernat, buig ik rechtsaf. Sighisoara schijnt een mooie stad te zijn. Oorspronkelijk was mijn doel om Sighisoara vandaag nog te bereiken, maar de weg vanaf Iernat is iets te moelijk daarvoor. In Medias houd ik het dan ook voor gezien. In het hotelrestaurant krijg ik gezelschap van 'zigeuner-Charly', een zeer dronken Duitser.
Minimaal een dag had ik op deze reis ingepland om steden en cultuur te bekijken. Dat wordt dan deze dag. Medias is een goed startpunt, alleen is het in de vroege ochtend nog wat te nevelig. De zon staat op doorbreken, even wat teuten, en de zon komt te voorschijn. Het stadje is het waard om kort te wachten. Onderweg naar Sighisoara zijn veel oude Duitse versterkte kerkjes te zien. Verschillende keren stap ik af om even goed rond te kijken. Sighisoara bereik ik zo pas in de vroege namiddag. Op zich geen probleem. Alhoewel beschreven als een fantastisch mooi stadje, vind ik het wat tegenvallen. Maar toch goed voor een aantal uur genieten. Vlak voor ik Shighisoara verlaat wil ik nog wat eten. Op het terras van de pizzeria zitten al wat Duitse motorrijders. Zij trekken via de binnenweggetjes door Roemenie. Hun motoren hadden het niet in dank afgenomen, ze verkeren nu in
incomplete staat. Een aantal van de gebieden die zij doorkruist hebben staan ook op mijn lijst, ik kan dus direkt wat witte plekken in mijn kennis bijvullen.
Na een goede pizza verder richting Sovata. Onderweg naar Sovata wordt ik ingehaald door een snelle fietser. Silasz komt uit Targu Mures, en is onderweg naar zijn tante in Sovata. Hij is een beginnend toerfietser. Erg leergierig is hij wel, we praten de hele weg naar Sovata over fietsen. In Sovata is de camping gesloten. Silasz besluit eerst aan zijn tante te vragen of ik daar kan slapen, voordat hij me verder laat zoeken. Inderdaad is dat goed, dus slaap ik weer ergens onderdak. Langzaam begon ik te twijfelen aan het nut van het meeslepen van een tent, op de een of andere manier kom ik toch steeds onderdak.
In de ochtend wordt Silasz in boerenpak gehesen om mee te helpen met de oogst. Ik laadt mijn fiets op, eerst om Sovata te bekijken, daarna om door te rijden, weer de Karpaten in. Even buiten Sovata haal ik een plaatselijke fietster in. Direkt ontdek ik een Esperanto-sticker op haar fiets. Ik groet in het esperanto, en een stomverbaasde sperantiste groet terug. Het is de UEA-delegito voor de omgeving. Zij heeft nog nooit een mede-esperantist op een dergelijke manier ontmoet. Natuurlijk werd ik meteen op de thee uitgenodigd. Maar al te lang kan ik niet blijven, ik wil voor het donker over de bergen zijn.
De eerste pas naar Georgheni is weer heel zwaar. Flink steil en een abominabel wegdek. Bergaf is nog erger. Op verschillende plekken ontbreekt het wegdek volledig, elders is het in overgangsfase. Harder dan 35 is zelfmoord. Af en toe liggen er nog verloren autoonderdelen. Pas redelijk ver in de afdaling verschijnt er weer asfalt.
In Gheorgheni kom ik langs een bruiloft. De cameraman van dienst switcht direkt van het filmen van een bruiloft naar het filmen van een passerende fietser. Soms krijg je in Roemenie last van een 'koninginnehandje'. De volgende pas was verrassend makkelijk. Zo heb ik toch nog een kans om de Bicaz-kloof bij daglicht te zien. Ook deze kloof werd laaiend enthousiast omschreven door de Lonely Planet gids. Hij is inderdaad mooi, maar ik vind de Tara-kloof in Montenegro indrukwekkender. De weg er doorheen is wel wat erger. Er wordt daar
flink aan de weg gewerkt. Op sommige plaatsen is er totaal geen asfalt meer. En in een regenperiode betekent dit veel modder in Roemenie. Na de Bicaz kloof voel ik me goed, de ketting gaat weer op het grote blad, en ik rij door naar Piatra Neamt. Direkt naast een groot luxe hotel weet de LP nog een klein goedkoper hotelletje aan te wijzen.
In de ochtend rijd ik redelijk vroeg weg vanuit het hotel. Direkt bij de eerste kruising werd ik in het Frans aangesproken. Terwijl ik even later bij een winkel mijn remmen bijstel, komt dezelfde man aanfietsen. Hij nodigdt me uit op de thee bij hem thuis. Hij blijkt een aktief fietser te zijn, en laat me veel oude fietsfoto's van zijn tochten door Roemenie zien. Daarna leidt hij me wat rond door de stad. We eindigen bij de weg nar Roman. Ik fiets door, tegen de wind in, naar Roman, hij gaat terug naar huis. De rest van de dag is tamelijk makkelijk, en zonder problemen bereik ik de laatste stad in Roemenie, Iasi.
Het grote voordeel van de wat prijzigere hotels is dat je niet meer geheel van de wereld bent afgesloten. 's Ochtends zet ik dan ook de TV aan, en hoor dat Prins Claus overleden is. Alleen de manier waarop ik dat hoor is wat minder. Een of andere beursanalist is alleen geínteresseerd in de gevolgen hiervan voor de aandelenkoersen....
Buiten is het ook grimmig geworden. Een druilerige regen. Richting grens is het landschap sowieso niet zo mooi, zelfs niet als de zon schijnt. Dus niet getreuzeld, en op naar Moldavië. Tot mijn grote verbazing zijn de Moldavische grenswachten erg snel. En ze spraken zelfs een aantal westerse talen. Geen enkel probleem dus, en al snel ben ik op weg naar de eerste Moldavische stad, Ungheni. In Ungheni eerst maar eens wat warme thee gedronken. De uitbater van het café blijkt Duits te spreken. Hij geeft me wat nuttige tips. Hij weet o.a. dat in Bahmut een camping met trekkershuttenverhuur is.
Na Ungheni wordt het redelijk eenzaam. Er zijn geen steden tot Chisinau, zelfs geen grotere dorpen. Maar wel veel te zien. In ieder dorp is minimaal een prachtig versierde waterput. Echte miniatuurkerkjes zijn het. Langzaam rijd ik er langs, twijfelend aan mijn krachten. Maar in Cornesti merk ik dat het vals plat over is, en veranderde in een giftig heuveltje. Op de top krijg ik applaus van wat passanten. Van het stroomgebied van de Donau ga ik nu over op het stroomgebied van de Dniestr. Vals plat naar beneden gaat het naar Bahmut. In de avondschemer kom ik eraan. Een paar dorpelingen vraag ik waar de 'Turist Baza' was. Gelukkig versta ik dit keer het antwoord wel, mijn Russisch is toch wat minder beroerd dan mijn Roemeens. Aan het eind van het dorp ligt de Turist Baza. Het duurt even voordat ik er iemand vind. Niemand rekente op een eenzame bezoeker halverwege oktober. De nachtwaker moet wel even vragen aan de administrateur of het goed is. Dus maar weer terug naar beneden waar de administrateur woont. Geen probleem. Voor 20 lei (13 lei = 1 Euro) kan ik er overnachten. Nadat ik het me makkelijk heb gemaakt in mijn trekkershutje klopt er iemand op de deur. Het is de nachtwaker. Hij nodigi mij uit voor het avondeten. Zijn vrouw heeft hem veel te veel lekkers meegegeven voor de nachtdienst. Geen probleem voor een fietser, ik krijg het wel op.
De volgende dag belooft echt goed te worden. 's Ochtends wordt ik gewekt door een leuk zonnetje. En ook nog eens geen beklimmingen onderweg, en een grote stad als doel. Kort na de middag kom ik in de Moldavische hoofdstad Chisinau aan. De stad bevalt me meteen. Maar voordat ik de stad bekijk zoek ik eerst het Nederlandse consulaat. Morgen moet ik door een rebellengebied, dat moet goed voorbereid worden. De consul was blij iemand te zien. Maar voordat hij me thee aanbied en inlicht over de nieuwste ontwikkelingen teken ik eerst het condolelanceregister. Na een lang gesprek geeft hij me het groene licht om door het rebellengebied te fietsen. Voor onervarenen is dit inderdaad niet aan te raden. Een aantal andere landen raadt het zelfs hun burgers helemaal af om er te komen.
Ik heb nog een aantal uren daglicht om Chisinau te bekijken voordat ik een hotel zoek. Mijn eerste indruk klopt inderdaad, een heel leuke stad. Vlakbij het busstation vind ik een hotelletje. 's Avonds nog eens door de stad gewandeld, het bruist hier echt.
De laatste dag van deze reis is de lastigste. Niet dat er bergen of slechte wegen zijn, nee het rebellengebied is het lastigste. Het oostelijk gedeelte van Moldavië scheidde zich in '92 af. Nog altijd heerst er een gewapende vrede, troepen van het Russische 14e leger spelen een onduidelijke rol in het conflict. Als ik denk dat de grens dichtbij is stop ik bij een cafétje Ik laat me uitleggen waar de grens precies is, zo'n 5km verderop dus. Mijn gedetailleerde kaart verhuisd naar mijn kaartenzak, ergens in mijn achtertas. Onder het venstertje van mijn stuurtas komt een erg globale kaart. Filmrolletjes vervangen, en genoeg cash geld in kleine couperus dollars bij de hand houden.
En inderdaad, 5km verder zie ik plotseling de grens na een bocht. Moldavische controleurs zijn niet te bekennen, Moldavië erkent deze grens niet (niemand trouwens). Voordat ik bij de grens van het rebellengebied kom moet ik eerst langs een checkpoint van het Russische leger. Die zitten hier officiëel om de partijen uit elkaar te houden. De russische soldaten zijn erg praktisch. Ze vragen direct naar sigaretten of dollars. Met 5 dollar kom ik er vanaf.
Dan door naar de grens met het rebellengebied. Ik moet eerst een tijdje wachten, dan naar binnen in het hok. Er zitten diverse mannetjes in het groen. Weer wachten, en zien hoe een plaatselijke vrouw in het Russich afgesnauwd wordt. Zij zit erbij te janken.
Na een tijdje ben ik aan de beurt. Volgens de 'militair' kloppen mijn papieren niet. Ik had me moeten laten registreren in Moldavië. Dat is wel gebeurd, maar niet op de manier zoals hij dat wil. Hij laat een papier zien hoe dat moet. Dit ruikt naar geldklopperij, ik hou me dan ook van de domme. Hij noemt de prijs van het visum voor het rebellengebied. Dat geld laat ik maar alvast uit mijn beurs steken. 'Per ongeluk' valt nog het visitekaartje van de Nederlandse consul op de tafel. Ik zie het zogenaamd niet en laat het een tijdje liggen. Even imponeren kan geen kwaad op zo'n moment.
De 'militair' komt terug op het ontbrekende stempeltje. Nu kunnen we terzake komen. Na wat onderhandelen moet ik zo'n 40 dollar bij hem achterlaten. Dan is de 'fout' gladgestreken. Dit alles duurt een dik half uur.
Een andere 'militair' wil weten wat er in mijn tassen zit. In mijn steenkolen Russisch probeer ik het hem uit te leggen. Dat lukt niet echt goed, dus hij neemt me mee. Met wat laten zien gaat het wel goed. Gelukkig is hij snel tevreden en hoeft hij geen enkel geld. Ik mag door, ik heb 3 uur de tijd om aan de overkant te komen.
3 uur is net genoeg om rond te kijken en wat foto's te nemen.. Ik ben erg voorzichtig. Vlakbij de brug over de Dniestr wil ik een monument fotograferen. Ik vraag eerst maar eens toestemming aan een verkeersagent. De brug zelf biedt een apart gezicht. De oprit is bezaaid met versperringen en Spaanse Ruiters. Na de oprit zie ik twee Russische commando's, kogelvrij vest aan, helm op de kop, grote Kalashnikov op de rug, en een kleine Kalashnikov voor de borst. Ik knik hen vriendelijk goedendag. Zij groeten terug en laten me zonder probleem door, op weg naar Tiraspol, de rebellenhoofdstad. Erg mooi is Tiraspol niet. De enige bezienswaardigheden zijn wat standbeelden het het stadion van Sheriff Tiraspol. Dan maar direkt door, de minuten tikken weg.
Bij de Oekraïense grens aangekomen wordt ik weer opgevangen door diverse militair uitziende personen. Maar ook door een man in typische maffia-kledij; zonnebril en zwart leren jack. Hij vraat me mijn betalingsbewijs voor de wegenbelasting. Ik waag het erop, en trek mijn NTFU toerfietskaart. "Ja, ik heb wegenbelasting voor de fiets betaald in Nederland" zeg ik met al mijn overtuigngskracht. Daar trapt hij niet in, ik moet naar binnen. Zo'n kaartje moet je hebben, en hij laat me een rood/groen vodje zien. Maar ja, zegt hij, je gaat nu toch weg, je kunt ook 20 euro ipv 40 betalen, maar dan krijg je geen kaartje. Ik ken de procedure en stem toe.
Buiten vangt een andere 'militair' me op. Ik moet doorrijden, hij in zijn auto erachteraan. 300m verder weer stoppen. Hij gaat met me het controlehokje in. Diverse andere geldkloppers ben ik zo kwijtgeraakt. Met hem moet ik weer onderhandelen. Bij de binnenkomstcontrole had ik een bepaalde stempel moeten krijgen. Van hem moet ik eigenlijk terug. Het schemert al, hij weet dat ik dat niet zal doen. Dus maar weer onderhandelen over de hoogte van de 'boete'. Veel dollars heb ik niet meer over, het blijft dus beperkt tot 20 dollar.
Het grapje heeft me al veel geld gekost, maar hier had ik mee gerekend. Toch wilde ik het gebied bezoeken, ik heb er veel over gelezen en wil het met eigen ogen zien.
Na deze laatste controle kan ik door naar de Oekraïnse kant. Hier geen enkel probleem. De enkele halfhartige poging van een maffia-type om wat geld eruit te slaan lukt niet. Ik zeg dat ik veel problemen had aan de Trans-Dniëstrische kant (rebellengebied). Dat snappen ze, ze zijn dan ook heel aardig tegen me. Ik kan gaan zonder veel gebruikelijke 'verzekeringen' en andere papiertjes te betalen.
Direkt na de grens zak ik in elkaar. Ik rij wat mechanisch door. Pas nu merk ik hoe geconcentreerd ik was in het rebellengebied. Ik heb duidelijk meer dan een uur nodig om mentaal te herstellen. Gelukkig zijn er geen problemen op dit stuk. Tegen tienen in de avond rij ik Odesa binnen. Mijn vrienden zitten al op me te wachten. Ze zijn erg ongerust. Als ik de volgende ochtend niet zou zijn aangekomen, hadden ze de militsia gebeld. Dat is wel een veilig gevoel. De militsia van Odesa is zowat de enige instantie die wat voor me had kunnen doen als het fout was gegaan. Tenslotte zijn de rebellen afhankelijk van de haven van Odesa. 's Middags mail ik met de consul om hem verslag te doen.

Ivo

quote:

Op woensdag 16 juli 2014 11:16 schreef UIO_AMS het volgende:
Kick voor foto's.

quote:

Op woensdag 16 juli 2014 20:34 schreef UIO_AMS het volgende:

[..]

Tof! Ik zal ze straks bekijken.