Kampen claimde Flevoland tevergeefs

quote:

Kampen heeft geprobeerd zich het huidige Flevoland toe te eigenen door al in 1841 een claim te leggen op het toekomstige polderland. Tot aan de Raad van State vochten juristen van de gemeente het uit, totdat het hoogste rechtscollege in 1854 een einde maakte aan de droom. Een fikse stapel handgeschreven documenten herinnert aan de kwestie. Het is een van de topstukken van de tentoonstelling Bitterzoete Zuiderzee, die zaterdag opent in het Stadsarchief in Kampen.

Ingenieur Cornelis Lely is uiteindelijk met de eer gaan strijken, maar al ver voor hem werden plannen gelanceerd om de woeste Zuiderzee tot bedaren te brengen. Door de eeuwen heen zorgde de zee namelijk diverse keren voor watersnoodrampen. Vooral noordwesterstorm en een gelijktijdige springvloed bleek een dodelijke combinatie, zoals pijnlijk duidelijk werd in 1825. “Een gebied van Nijkerk tot Kampen liep onder water. In Kamperveen en IJsselmuiden vielen tientallen doden te betreuren”, zegt historicus Otto Ottens van het Stadsarchief. “In de Groenestraat stond het water tot de dakgoten. Vrijwel de hele stad stond onder water. Het vee overleefde doordat het bijeen werd gedreven in Bovenkerk en Broederkerk. Heel veel huizen en boerderijen werden verwoest.”

Rijk
De eerste plannen voor inpoldering dateren al van de 17e eeuw, maar de stand van de techniek was niet ver genoeg gevorderd om ze uit te voeren. Kampen begon zich echter alvast rijk te rekenen, op basis van een geschrift van bisschop Jan van Arkel uit de 14e eeuw. “Daarin was bepaald dat Kampen de natuurlijke aanwas van grond langs de kust tot haar grondgebied mocht rekenen”, legt Ottens uit. “De gemeente vond dat dit ook van toepassing was op ingepolderd land. De Raad van State oordeelde anders en daarmee was de rol van Kampen al in 1854 uitgespeeld.” Pas in 1918 kwam inpoldering in zicht vanwege de Zuiderzeewet.

Ellende
De titel van de tentoonstelling, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van die wet, is niet toevallig gekozen. Bitterzoet was de verhouding tot de zee inderdaad. Want ze bracht niet uitsluitend ellende, de economie van de stad dreef er voor een belangrijk deel op. “Kampen had een behoorlijke vissersvloot, die zowel op de IJssel als op zee actief was. Er is dan ook heel veel gesteggeld over de plannen. De bouw van de Afsluitdijk en de inpoldering was de doodsteek voor de visserij en heel veel toeleveringsbedrijven. De vissers zijn wel financieel gecompenseerd door de overheid, maar ze zijn in hun trots en eer kapotgemaakt. Het heeft heel veel gezinnen diep geraakt”, aldus Ottens.

De tentoonstelling in het Stadsarchief duurt de hele maand september en geeft inzicht in de Zuiderzee als vriend en vijand. Aan de hand van tekeningen, foto’s, documenten en voorwerpen. Voor schoolklassen is er ook een educatief spel. Een apart onderdeel vormt nog de ontruiming van Schokland in 1859 en hun gedwongen deportatie van de bewoners, die grotendeels in Kampen terecht kwamen.

Vis
Extra activiteiten rondom het thema zijn er tijdens de Monumentendag op 8 september, op 13 september met een lezing over ‘Polderkoorts’ door auteur Emiel Hakkenes en op 22 september. Die dag staat in het teken van het visserijverleden van Kampen. Bezoekers kunnen dan meevaren op historische botters en eten van de vis die een van die botters op traditionele wijze gaat vangen in de IJssel.

De Stadskazerne, waarin het Stadsarchief is gevestigd, is geopend van dinsdag t/m zaterdag van 10 tot 16 uur.

quote:

Op vrijdag 31 augustus 2018 04:09 schreef oranjevogel1 het volgende:
TS heeft aandelen in die tentoonstelling?

quote:

Op vrijdag 31 augustus 2018 10:11 schreef Immerdebestebob het volgende:
Ze hadden een mooie berg moeten maken. Of in ieder geval wat heuvels.