13-06-2018
Onderzoekers publiceren ‘extreem racistische’ pagina’s uit dagboeken van Einstein © AP - .
Wetenschap & Planeet Tijdens zijn reizen door Azië in de jaren twintig van de vorige eeuw hield de wereldberoemde wetenschapper Albert Einstein verschillende dagboeken bij. In de onlangs gepubliceerde dagboeken gaf hij opvallend negatieve typeringen van Aziatische volkeren. “IJverig, smerig en stompzinnig volk”, zo staat te lezen op één van de pagina’s. Zelfs voor kinderen kende de natuurkundige geen genade. Dat meldt de Britse krant The Guardian.
Racisme omschreef hij ooit als “een ziekte van blanke mensen”. Nu blijkt dat de wetenschapper zelf aan die “ziekte” leed. In zijn dagboeken, geschreven tussen oktober 1922 en maart 1923, kwam hij meermaals racistisch uit de hoek. Hoewel Einstein respect had voor de werkethiek van de Chinezen, vergeleek hij ze onder meer met “een kudde”. “Ze zitten niet op banken als ze eten maar zitten op hun hurken zoals Europeanen doen als ze zichzelf ontlasten in het bos”, klinkt het.
Ook op de snelheid waarmee Aziatische volkeren zich voortplanten, uitte de wetenschapper kritiek. “Het zou jammer zijn als de Chinezen daardoor andere rassen in aantal zouden overtreffen. Die gedachte alleen al is onuitsprekelijk somber”, schreef hij. De kinderen van de Chinese volkeren zijn volgens hem “leeg van geest en dom”.
Volgens Ze’ev Rosenkranz, adjunct-directeur van het Einstein Papers Project aan het Californische Institute of Technology pende Einstein later “nog een portie extreme vrouwenhaat” neer in zijn dagboeken.“Ik merk hoe weinig verschil er is tussen man en vrouw. Ik snap niet welke fatale aantrekkingskracht de Chinese vrouw bezit waardoor een man zo weerloos zou worden dat hij zichzelf niet kan verweren tegen de geweldige zegen van het ouderschap”, aldus Einstien.
Humanitair icoon
“Veel van zijn commentaren komen nu als ongepast over. Zeker wat hij schrijft over de Chinezen”, zegt Rosenkranz. “Ze contrasteren ook met het publieke imago van Einstein, die naast wetenschapper toch ook een humanitair icoon was. Het was een beetje choquerend om te lezen als je hem kende van zijn publieke statements. Het is duidelijk dat hij wilde dat dit nooit openbaar gemaakt zou worden.”
“Het feit dat Einstein de Chinezen ziet als een bedreiging, is een van de meest bepalende eigenschappen van de racistische ideologie”, verduidelijkt de onderzoeker. “Velen mogen zijn meningen in die tijd misschien gedeeld hebben, universeel waren ze zeker niet. Er waren zeker ook al mensen die veel toleranter waren”, besluit Rosenkranz, die de ‘Travel Diaries’ van Einstein vertaalde.
De dagboeken van de wetenschapper, die in 1921 de Nobelprijs voor de Natuurkunde won, werden gepubliceerd door de uitgeverij van Princeton University.
(HLN)