Bron: NRC Handelsbladquote:‘Magische traditie’ of ‘racistisch spektakel’
Spanje
Zoals elk jaar viert een dorp in Alicante vrijdagavond Driekoningen met zwart geschminkte knechten.
Koen Greven
5 januari 2018
Spaanse ‘pajes’, de helpers van de drie wijzen in een lokale variant van het Driekoningenfeest in de provincie Alicante. Net als Zwarte Piet liggen ze onder vuur.
Boven in de bergen rond Alcoy glinstert een ster, beneden in het dal vergapen duizenden kinderen zich aan Balthasar, Caspar en Melchior en diens knechten. Zoals vrijwel overal in Spanje op de avond van 5 januari. Maar hier in de provincie Alicante is het anders. Alcoy kent de oudste Driekoningenoptocht van het land, waarbij de wijzen worden vergezeld door honderden zwarte helpers met grote rode lippen. Deze zogenoemde pajes delen cadeautjes uit aan de kinderen. Wie stout is geweest, krijgt snoep dat lijkt op houtskool.
„Een schitterende, bijna magische traditie”, zegt Lorena Zamorano Gimeno, wethouder toerisme en cultureel erfgoed van Alcoy. „Een racistisch spektakel waarbij donkere mensen belachelijk worden gemaakt”, luidt het oordeel van Antoinette Torres Soler, oprichter van Afroféminas, een onlinegemeenschap van vrouwen van Afrikaanse afkomst.
Na 133 jaar is de optocht van Alcoy opeens onderhevig aan zware kritiek. En zo kent Spanje nu haar eigen ‘Zwarte Pieten-debat’. Al staat de discussie vergeleken bij Nederland nog in de kinderschoenen. De gemeente Alcoy heeft naar eigen zeggen nog nooit een serieuze klacht gehad over de wijze waarop het traditionele kinderfeest wordt gevierd. De honderden, pikzwart geschminkte helpers worden door de inwoners als kindervrienden gezien. „Kleine kinderen kijken er het hele jaar naar uit om een paje te mogen omhelzen en knuffelen. En vele tieners vinden het een eer die rol te vervullen”, vertelt Zamorano Gimeno in haar kantoor aan de Plaza de España. „Zó wordt ons feest anno 2018 beleefd. Is het nu nodig om het uit zijn context te halen en ons af te schilderen als racisten?”
De geboren Cubaanse Torres Soler, directeur van Afroféminas, twijfelt er niet aan dat ‘de paje van Alcoy’ van origine racistisch is. Ze krijgt bijval van de organisatie SOS Racisme. „Nog altijd overheerst in de Spaanse cultuur een gevoel van superioriteit ten opzichte van anderen”, stelt Torres Soler. „Dat donkere mensen als helpers cadeautjes uitdelen wordt dan ook allerminst als iets vreemds ervaren. En ze weten niet beter, want dat gaat al meer dan honderd jaar zo. Het is veelzeggend dat de Spanjaarden dat zelf simpelweg niet in wíllen zien. Dat betekent dat het racisme erg diepgeworteld is.”
‘Latent racisme’
De partijen staan in Spanje lijnrecht tegenover elkaar. Over compromissen wordt niet eens gesproken. Van een nationaal debat is ook nog geen sprake. „Het kost Spanjaarden veel moeite om iets uit het verleden te rectificeren”, zegt historicus Arnau Gonzàlez i Vilalta. „Mensen graven zich in hun positie in en zoeken niet snel een hedendaagse oplossing.”
De aversie tegen het evenement uit zich vooralsnog vooral op internet, waar zo’n 3.500 mensen een afkeurende petitie ondertekenden. Bij de viering zelf was vrijdagavond geen enkel protest te horen. Pajes deelden volgens een zeer geordend systeem zonder problemen al hun presentjes uit.
Voor Torres Soler staat de optocht symbool voor een wijdverbreid „latent racisme” in Spanje. Vier jaar geleden begon ze met een aantal andere donkere feministen een online discussie over het onderwerp, mede geïnspireerd door de Zwarte Pieten-discussie in Nederland. „We kregen direct enorm veel kritiek over ons heen”, zegt ze via de telefoon vanuit de stad Zaragoza. „We werden afgeschilderd als achterlijke vrouwen zonder opleiding. We konden beter oprotten naar ons eigen land. Keihard en puur racisme. Voor ons een extra motivatie om juist door te gaan.”
Hier en daar behaalden de Afroféminas een kleine overwinning. Zo wordt de zwarte koning Balthasar op sommige plekken niet langer gespeeld door een zwart geschminkte man, maar door een donkere inwoner. „Gelukkig zien sommigen in dat het belachelijk is om een blanke man zwart te maken. Alsof donkere mensen zelf die rol niet zouden kunnen vervullen”, stelt Torres Soler. „Het is niet gepast om negros zo neer te zetten. Sterker nog, het zwart maken van een gezicht heeft een racistische betekenis. In de negentiende en twintigste eeuw traden blanke Amerikanen op als stereotype zwarten met grote rode lippen. Sinds de jaren zestig is deze zogenoemde blackface verboden. Dat is natuurlijk niet voor niets.”
Werelderfgoedlijst
Even dacht Afroféminas een bondgenoot te hebben gevonden in het links-radicale Podemos. Een nieuwe politieke partij, die openlijk aanschopt tegen oude normen en waarden in Spanje. Rita Bosaho, de eerste donkere vrouw in het Spaanse parlement, liet via Twitter weten dat de optocht van Alcoy een uiting is van „institutioneel racisme”. Maar ze werd door een lokale afdeling van Podemos op haar vingers getikt en verwijderde haar tweet weer. In de gemeenteraad van Alcoy werd vervolgens unaniem een motie aangenomen om het feest te beschermen. Het stadje voert zelfs een lobby om de optocht op de Werelderfgoedlijst van Unesco te krijgen.
Zamorano Gimeno voelt zich machteloos tegen de aanvallen van Afroféminas. „Ze willen dat wij ook via internet de discussie aangaan. Maar zo werken wij niet. Ze zijn meer dan welkom om de optocht met al zijn pracht en praal en de honderden pajes te komen beleven. Dan zullen ze zien dat het één groot positief feest is waar óók de donkere mensen in onze gemeenschap van genieten.”
De wethouder van toerisme en cultureel erfgoed zucht als haar wordt gevraagd of de pajes misschien niet beter blauw, rood of geel geschminkt kunnen worden. „Van oorsprong zijn ze zwart en dat moet denk ik zo blijven. In het verre verleden zagen we de koningen als iets exotisch en mensen uit andere delen van de wereld werden als zwarten gezien. Die denkbeelden zijn allang voorbij. Dat hebben we gelukkig overwonnen. De pajes zijn nu zwart zodat kinderen ze niet herkennen. Iedereen houdt van ze. Want ze zijn allemaal een van ons. Met racisme heeft het totaal niets van doen. En dan nog. Zou het racisme bestreden worden door een oude, feestelijke traditie van een stadje in Alicante af te schaffen?”
De "heidense" traditie is volgens het artikel 133 jaar oud.quote:Op zondag 7 januari 2018 13:07 schreef pokkerdepok het volgende: dat deze figuren misschien al sinds heidense tijden zwart geschinkt waren, betekend nog niet dat ze er altijd bij hebben gelopen zoals nu
Ze lijken echter niet op de Moren van het festival Moren en Christenen in dezelfde stad: https://en.wikipedia.org/wiki/Moros_y_cristianos?wprov=sfla1quote:Op zondag 7 januari 2018 12:19 schreef Kassamiep het volgende:
Ach. Het is hier iig nog duidelijker dat het moslimmoren moeten voorstellen.
Zijn er al Marokkaantjes boos over deze parodie op hen ? Of moet er nog een bontkraagje bij.
"Touche pas à mon pote" is een antiracisme slogan uit 1985, kennelijk als antwoord op racistisch geweld: https://fr.m.wikipedia.or(...)mon_pote?wprov=sfla1quote:Op zondag 7 januari 2018 13:15 schreef WodanIsGroot het volgende:
Dat SOS racisme is met hun slogan "Touche pas à mon pote" (raak mijn vriend niet aan) ook echt lachwekkend.
Hoezo ? Piet moet gewoon het hele jaar door werken hoor - dit is zijn januariklusje. Als hij niet werkt krijgt hij van mevrouw Piet met de roe.quote:Op zondag 7 januari 2018 13:25 schreef sp3c het volgende:
laat zwarte piet nu ff in Spanje man, dit is een heel ander verhaal
zwarte figuren in nieuwjaarsrituelen zijn veel ouder, dat weten we nu toch wel..quote:Op zondag 7 januari 2018 13:10 schreef Lunatiek het volgende:
[..]
De "heidense" traditie is volgens het artikel 133 jaar oud.
Dit zijn de zwarte pieten in Spanjequote:Op zondag 7 januari 2018 13:25 schreef sp3c het volgende:
laat zwarte piet nu ff in Spanje man, dit is een heel ander verhaal
Dat is altijd bij dit soort gezeik.quote:Op zondag 7 januari 2018 13:41 schreef Strani het volgende:
Moet overigens wel bij gezegd worden dat er in Alcoy zelf bijna geen zwarte mensen zijn. Dus de klachten komen waarschijnlijk allemaal van buitenaf.
Dat gaat in Spanje ook gebeuren, vrees ik, aangevoerd door de linkse politieke partij Podemos.quote:Op zondag 7 januari 2018 14:02 schreef HendrikV het volgende:
[..]
Dat is altijd bij dit soort gezeik.
Zwarte piet zeikerds in beginsel waren ook allemaal buitenlanders. Pas later zijn de blanke linkse beroeps demonstraten erbij gekomen.
En terecht.quote:Op zondag 7 januari 2018 14:10 schreef Strani het volgende:
[..]
Dat gaat in Spanje ook gebeuren, vrees ik, aangevoerd door de linkse politieke partij Podemos.
Echt hè. Was nog prima in 2017, maar kom op zeg! Het is 2018!!!1!11!quote:Op zondag 7 januari 2018 13:31 schreef robijnwasverzachter het volgende:
Kan echt niet meer anno 2018.
Daarvoor hebben ze de feesten van de Moros i Cristianos al.quote:Op zondag 7 januari 2018 14:14 schreef Knip het volgende:
Het lijken inderdaad wel Moren. Je kunt dit zien als het vieren van de bevrijding na781 jaar islamitische bezetting. Misschien zou daarom 2 januari een mooie dag zijn om De laatste zucht van de Moor te vieren, omdat Grenada als laatste islamitische bolwerk weer in handen kwam van de beschaafde wereld.
De Poetinfan is van lijfstraffen. Who would've thought...quote:Op zondag 7 januari 2018 14:25 schreef BaajGuardian het volgende:
Tijd voor een nieuwe feestdag in de plaats van deze, en in de plaats van sinterklaas!
We noemen het, alle racisme-gillers op een plein verzamelen en bont en blauw slaan met bezems en zwepen dag.
Niks mis met lijfstraffen.quote:Op zondag 7 januari 2018 14:36 schreef Nielsch het volgende:
[..]
De Poetinfan is van lijfstraffen. Who would've thought...
Als ik me wit schmink zie je geen verschil.quote:Op zondag 7 januari 2018 15:19 schreef FlatEarther het volgende:
Vanwaar de obsessie om je zwart te schminken ¿
Nou, de zwarte huidskleur lijkt me een vrij goed bewijs. Anders de dikke rode lippen wel.quote:Ook in Spanje gaan mensen van kleur er zonder enig bewijs vanuit dat de zwartgemaakte mensen negers moeten voorstellen.
Het is een goede vermomming.quote:Op zondag 7 januari 2018 15:19 schreef FlatEarther het volgende:
Vanwaar de obsessie om je zwart te schminken ¿
quote:Op zondag 7 januari 2018 15:23 schreef tesssssssss het volgende:
[..]
Als ik me wit schmink zie je geen verschil.
SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.Jij ziet er zo uit ?
quote:Op zondag 7 januari 2018 15:54 schreef Kassamiep het volgende:
[..]Ja, maar dan met rood haar.SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.Jij ziet er zo uit ?Het is pas echt crisis als het bier op is.
quote:Op zondag 7 januari 2018 15:54 schreef Kassamiep het volgende:
[..]Je ziet door de schaduwen veel diepte in het gezicht en daardoor scherpere kenmerken. De schaduwen zie je niet als je je matzwart schminkt.SPOILEROm spoilers te kunnen lezen moet je zijn ingelogd. Je moet je daarvoor eerst gratis Registreren. Ook kun je spoilers niet lezen als je een ban hebt.Jij ziet er zo uit ?
Moslims zaten niet in de Caribische Zee.quote:Op zondag 7 januari 2018 14:14 schreef Knip het volgende:
Het lijken inderdaad wel Moren. Je kunt dit zien als het vieren van de bevrijding na781 jaar islamitische bezetting. Misschien zou daarom 2 januari een mooie dag zijn om De laatste zucht van de Moor te vieren, omdat Grenada als laatste islamitische bolwerk weer in handen kwam van de beschaafde wereld.
Wel in Spanjequote:Op zondag 7 januari 2018 17:42 schreef Lunatiek het volgende:
[..]
Moslims zaten niet in de Caribische Zee.
Ja, maar waar dit vandaan komt is mij niet bekend.quote:Op zondag 7 januari 2018 13:37 schreef pokkerdepok het volgende:
[..]
zwarte figuren in nieuwjaarsrituelen zijn veel ouder, dat weten we nu toch wel..
- zwart staat voor vruchtbaarheid en brengt geluk. Zie ook de traditie om met Nieuwjaar een schoorsteenveger de hand te schudden.quote:Op zondag 7 januari 2018 15:19 schreef FlatEarther het volgende:
Vanwaar de obsessie om je zwart te schminken ¿
En dat moeten ze mooi blijven doen .quote:Op zondag 7 januari 2018 17:56 schreef Kassamiep het volgende:
[..]
Alicante wel. En daar vieren ze dit.
Want onze zwarte medemens heeft doorgaans rode lippenquote:Op zondag 7 januari 2018 15:37 schreef Ser_Ciappelletto het volgende:
[..]
Nou, de zwarte huidskleur lijkt me een vrij goed bewijs. Anders de dikke rode lippen wel.
Een koning is wat anders dan een zwarte slaaf van een blanke man, zoals in de verhouding ZP/SK.quote:Op zondag 7 januari 2018 15:05 schreef Oud_student het volgende:
an de drie koningen was er 1 zwart. mag/moet een van de kinderen die langs de deuren gaan zwart geschimked zijn of niet ?
De traditionele karikatuur van onze zwarte medemens heeft dat inderdaad.quote:Op zondag 7 januari 2018 18:27 schreef hugecooll het volgende:
[..]
Want onze zwarte medemens heeft doorgaans rode lippen
Moren hadden geen uniform uiterlijk. De moren waren een gemixte ras bestaande uit blanke, zwarte en gemixte mensen. De Germaanse Vandalen en West Goten die naar Noord-Afrika zijn gemigreerd werden later ook als Moren gezien. Dat verklaart tevens waarom er blonde en roodharige Marokkanen bestaan.quote:Op zondag 7 januari 2018 12:19 schreef Kassamiep het volgende:
Ach. Het is hier iig nog duidelijker dat het moslimmoren moeten voorstellen.
Zijn er al Marokkaantjes boos over deze parodie op hen ? Of moet er nog een bontkraagje bij.
Nee en Nee hoor.quote:Op zondag 7 januari 2018 19:08 schreef p078 het volgende:
[..]
Moren hadden geen uniform uiterlijk. De moren waren een gemixte ras bestaande uit blanke, zwarte en gemixte mensen. De Germaanse Vandalen en West Goten die naar Noord-Afrika zijn gemigreerd werden later ook als Moren gezien. Dat verklaart tevens waarom er blonde en roodharige Marokkanen bestaan.
Hahahah grapjasquote:Op zondag 7 januari 2018 14:14 schreef Knip het volgende:
Het lijken inderdaad wel Moren. Je kunt dit zien als het vieren van de bevrijding na781 jaar islamitische bezetting. Misschien zou daarom 2 januari een mooie dag zijn om De laatste zucht van de Moor te vieren, omdat Grenada als laatste islamitische bolwerk weer in handen kwam van de beschaafde wereld.
Een clown ook.quote:Op zondag 7 januari 2018 18:59 schreef Ser_Ciappelletto het volgende:
[..]
De traditionele karikatuur van onze zwarte medemens heeft dat inderdaad.
Klopt.quote:Op zondag 7 januari 2018 20:47 schreef Ser_Ciappelletto het volgende:
[..]
Het is een combinatie van factoren hé.
Nee, fout. Volgensde bron Pirate Utopias: Moorish Corsairs & European Renegadoes hebben de Vandalen mensen achtergelaten in de stad Sale in Marokko.quote:Op zondag 7 januari 2018 19:11 schreef WodanIsGroot het volgende:
[..]
Nee en Nee hoor.
Dat komt door slaven.
Is gewoon algemene geschiedenis hoorquote:Op zondag 7 januari 2018 21:18 schreef p078 het volgende:
[..]
Nee, fout. Volgensde bron Pirate Utopias: Moorish Corsairs & European Renegadoes hebben de Vandalen mensen achtergelaten in de stad Sale in Marokko.
The Vandals vandalized the area in the 5th century AD, and left behind a number of blonde, blue-eyed Berbers.
https://books.google.nl/b(...)rs%20vandals&f=false
Dat is later dan de Spaanse invasie van de Moren. Veel van de Barbarijse piraten kwamen uit Europa, na de Spaanse Inquisitie:quote:Op zondag 7 januari 2018 21:29 schreef WodanIsGroot het volgende:
[..]
Is gewoon algemene geschiedenis hoor
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Barbarije
nou ja, ik weet geen feiten.... maar het is rond nieuwjaar en ze hebben een traditie met zwarte figuren. 1+1= meestal 2.quote:Op zondag 7 januari 2018 17:45 schreef Lunatiek het volgende:
[..]
Ja, maar waar dit vandaan komt is mij niet bekend.
6 januari is het de dag (nacht) van Frau Percht: https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Perchta
waarom dan alleen niet hierop? omdat jij het zat bent?quote:Op maandag 8 januari 2018 01:14 schreef Maharajah het volgende:
Ik was altijd wel politiek correct en vrij beleefd, behalve soms op FOK uiteraard... Maar krijg echt de puberale neiging om keihard tegen dit overdreven gezeik in te gaan.
Ben ik echt de enige die vind dat we ons zouden moeten richten op echte problemen? Ook met betrekking tot onderwerpen als racisme, sexisme, oneerlijke behandeling in het algemeen enzovoorts.
Nee, dat is een donkergekleurd persoon.quote:Op maandag 8 januari 2018 09:52 schreef LurkJeRot het volgende:
En de zwarte koning, is dat dan ook iemand in blackface?
Netjes, netjes.quote:Op maandag 8 januari 2018 10:08 schreef eNGine10 het volgende:
[..]
Nee, dat is een donkergekleurd persoon.
Waarom zou het ook racistisch zijn? Hoeveel mannen verkleden zich niet als vrouw? Want dat is oehoei heel grappig? Ik voel me als vrouw daar ook niet door beledigd, ik vind het nogal platvoerse humor, maar ach, veel mensen zijn nou eenmaal zo, het zij zo!quote:Op zondag 7 januari 2018 18:08 schreef TheoddDutchGuy het volgende:
Kinderen zien zwart geschminkte mensen met overdreven rode lippen.
Alleen racistische gekleurde gaan ervanuit dat de boze blanke man het als racistisch bedoeld heeft.
Omdat het ze doet denken aan de zeer oude stripfiguren (denk aan suske en wiske achtige negers) die toen zo getekend werden.
De kinderen van nu, maar waarschijnlijk ook wel 1 generatie eerder, kijken daar helemaal niet zo tegen aan als er überhaupt ooit zo tegenaan gekeken is.
In Nederland zag ik als kind zwarte piet ook niet als een negerslaaf van sinterklaas.
Ik ben geboren in 1980, dus ik ga er gerust vanuit dat niemand het ooit zo gezien heeft, jong of oud.
Nee, het zijn alleen de racisten die het zo opvatten, ze hebben alleen het zelf niet door.
heeft een geschiedenis in amerika, voornamelijk. en is daardoor een gevoelig puntje geworden.quote:Op maandag 8 januari 2018 11:51 schreef ietjefietje het volgende:
[..]
Waarom zou het ook racistisch zijn? Hoeveel mannen verkleden zich niet als vrouw? Want dat is oehoei heel grappig? Ik voel me als vrouw daar ook niet door beledigd, ik vind het nogal platvoerse humor, maar ach, veel mensen zijn nou eenmaal zo, het zij zo!
|
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |