Afgelopen avond was bij BNNVARA het eerste van drie delen te zien van de documentaire over de Van Imhoff. Een Nederlands schip welk in 1942 door een Japanse torpedo werd getroffen en zonk. 400 doden, veelal Duitse krijgsgevangenen, waren te betreuren. Dit omdat de Nederlandse bemanning hen in de steek liet bij het verlaten van het schip. Jaren zat dit in de doofpot. Maar na tientallen jaren komt alles nu naar boven.
18 januari 1942 verliet het schip onder bevel van kapitein Hoeksema de haven van Sibolga in Nederlands-Indië. De opdracht van de bemanning was het vervoeren van de circa 2300 Duitse en Oostenrijkse gevangenen. Deze werden aangezien voor potentiële spionnen. De planning was om naar Bombay in het toenmalig Brits-Indië te varen. Het bestuur van de toenmalige kolonie verplaatste de gevangenen uit vrees voor het naderende Japanse leger.
Twee eerder vertrokken schepen bereikten Bombay maar het derde en laatste transport met de Van Imhoff werd op de dag van vertrek getroffen door een torpedo afgeworpen door een Japans gevechtsvliegtuig.
Aan boord waren 477 Duitse en Oostenrijkse gevangenen, 62 bewakers en 48 bemanningsleden. De bewaking en bemanningsleden, Nederlanders, wisten, nadat de torpedo hen trof, het schip via reddingsboten te verlaten maar lieten daarbij alle gevangenen aan hun lot over. Slechts 65 gevangenen overleefden de scheepsramp, ruim 400 man verdronk of pleegde zelfmoord. De overlevenden spoelden aan op het eiland Nias, ten westen van van Sumatra. Hier werden zij opnieuw gevangen gezet door de Nederlandse autoriteiten op het eiland.
Onder de slachtoffers bevonden zich veel Duitse Joden en anti-nationaal-socialisten die staatsburgerschap in Duitsland kwijt waren. Zij waren in de jaren '30 gevlucht om in Nederlands-Indië bescherming te vinden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden zij beschouwd en behandeld als gewone Duitse burgers en in interneringskampen vastgezet.
Jaren na de ramp werd onder meer de Nederlandse overheid verweten moedwillig informatie achter te hebben gehouden. Hierdoor wordt het door sommigen beschouwd als één van de grootste Nederlandse doofpotaffaires van na de Tweede Wereldoorlog.
De gebeurtenissen moesten geheim worden gehouden om de regering in Batavia, Londen en later in Den Haag niet in verlegenheid te brengen, wat blijkt uit correspondentie uit 1942 tussen gouverneur Van Starkenborgh in Batavia en minister Van Kleffens in Londen. Hierin schrijft Van Starkenborgh: “Daar vele geruchten reeds de omloop deden ook onder Duitsche vrouwen dat schip met geïnterneerden vergaan en aangezien het voorts ongewenscht is publicatie langer uit te stellen wegens kans eerder bericht buitenlandsche radio, is heden een korte verklaring uitgegeven dat een transport het voorwerp van Japansche actie is geworden welke een groot aantal slachtoffers heeft geëischt. Over behoud bemanning en bewaking is opzettelijk niets gezegd teneinde verkeerden indruk buitenland te vermijden.”
Alle bewakers en bemanningsleden aan boord van de Van Imhoff kregen een spreekverbod opgelegd. De affaire kwam echter in Duitsland toch naar buiten via enkelen die op het eiland Nias gevangen waren genomen.
Een Duitse overlevende trachtte in 1953 bij de Nederlandse Justitie strafvervolging in laten te stellen wegens moord. Ondanks twee jaar onderzoek werd de zaak geseponeerd.
Toen de VARA in 1965 een documentaire van Dick Verkijk over deze kwestie wilde uitzenden werd door de toenmalige televisiecommissaris Jan Willem Rengelink een zendverbod opgelegd. De documentaire werd opgeborgen en bleek later te zijn "verdwenen".
Een tweede documentaire van dezelfde maker over dit onderwerp werd door toenmalig VARA-voorzitter Jaap Burger persoonlijk verboden. Het feit dat Jaap Burger tijdens kabinet Willem Drees fractievoorzitter van de PvdA was zorgde voor geruchten dat die beslissing onder druk van de politiek was genomen.
Verkijk publiceerde zijn onderzoeksresultaten in een artikel in het Parool op 16 april 1965 en veroorzaakte opschudding, waarna het Duitse Der Spiegel op 22 december 1965 en 7 februari 1966 twee uitgebreide artikelen met foto’s en ooggetuigenverslagen plaatste.
(Artikel Verkijk)
Naar aanleiding van deze artikelen werden er Kamervragen gesteld. De toenmalig minister van Defensie, Piet de Jong, liet weten dat in 1965 aan de Duitse Bondsregering was medegedeeld dat er geen strafvervolging zou plaatsvinden, dat daarbij geen onjuiste beslissingen waren genomen en er dus geen grond aanwezig was voor een strafrechtelijke vervolging tegen de kapitein van de Van Imhoff.
Afgelopen avond dus het eerste van drie delen van een nieuwe documentaire over de Van Imhoff. 17 en 24 december de overige delen. Delen die ik, na het zien van het eerste, zeer zeker ga kijken.
Ik lees al je topics hier trouwens met veel interesse. Ik heb zelf niet echt veel toe te voegen, maar ik waardeer de moeite die je in je OP's stopt enorm.quote:Op maandag 11 december 2017 13:01 schreef Cobra4 het volgende:
Voor de liefhebber de link naar deel 1: https://www.npo.nl/de-ond(...)12-2017/BV_101385584
En dit waardeer ik! Dank je wel.quote:Op maandag 11 december 2017 14:57 schreef PJR het volgende:
[..]
Ik lees al je topics hier trouwens met veel interesse. Ik heb zelf niet echt veel toe te voegen, maar ik waardeer de moeite die je in je OP's stopt enorm.
Zoals een ander hierboven vermeld heeft ook mijn Opa in het voormalig Nederlands Indie gediend. Hij heeft wel eens iets laten doorschemeren over de verschrikkelijke dingen die hij heeft meegemaakt, maar deze docu slaat alles....Zal dit met interesse volgen.Men weet het niet, men wil het liever niet weten.
Het is niet zo dat van overheidswege men het actief geheim hield . Ondanks het voorbeeld van het blokkeren van een vara-documentaire indertijd
Er was een overheidsdienaar die actief ging blokkeren, maar het was geen bewust overheidsbeleid.
Kranten, boeken, men kon het publiceren. Ook de Vara werd een uitzending niet verboden.
Deze doofpot was meer een collectief reflex.
Iets anders ligt het met Nederlandse excessen te Indonesië. Daar kun je wel overheden en overheidsdienaren op verschillende niveau's zien die geweldsontsporingen toedekten.
Naast het collectieve reflex van niet willen weten.
Heel erg jammer dat gedegen onderzoeksjournalistiek als emo-teevee gebracht wordt. Hinderlijke vorm, voegt niets toe en maakt documentaire natuurlijk onnodig duurder. Had alleen aan het eind van de documentaire wat vragen gesteld aan nabestaanden. Dan was het wat professioneler overgekomen.
https://www.historici.nl/(...)/?platform=hootsuitequote:Anderzijds maken we kennis met journalist Dick Verkijk. In 1964 maakte hij voor de VARA-actualiteitenrubriek “Achter het nieuws” een item over de scheepsramp. Het filmblik met opschrift “van Imhoff” bleef echter jarenlang in de kast liggen; de leiding van de VARA verbood uitzending van het filmmateriaal. Het verhaal van de honderden geïnterneerde Duitsers die de Nederlanders moedwillig lieten sterven was te beschamend voor Nederland.
Het is niet mijn intentie de serie samen te vatten. Ook schrijf ik deze blog niet om kritiek te spuien; per slot van rekening ben ik de laatste die klaagt wanneer er meer aandacht besteed wordt aan de Nederlandse naoorlogse geschiedenis, en de behandeling van Duitsers in het bijzonder. Wat ik mij afvraag is in hoeverre de geschiedenis van de Van Imhoff daadwerkelijk onbekend was bij historici. Ik leerde er namelijk wel degelijk over tijdens mijn opleiding Geschiedenis. Sterker nog, een van mijn medestudenten schreef er in haar RMA-scriptie over.
Mmmmmmmmmmmmm kijk hier in deze draad zitten de "kenners" voor ons volstaat een gedegen opsomming van de feiten.quote:
Deel 1 en 2 gezien. Ik had al eerder gehoord van deze ramp, maar niet gedetailleerd, zodat ik niet echt van de hoed en de rand wist.
Heel erg jammer dat gedegen onderzoeksjournalistiek als emo-teevee gebracht wordt. Hinderlijke vorm, voegt niets toe en maakt documentaire natuurlijk onnodig duurder. Had alleen aan het eind van de documentaire wat vragen gesteld aan nabestaanden. Dan was het wat professioneler overgekomen.
Maar mijn zus - normaal niet geïnteresseerd - in WO2 heeft alle drie de uitzendingen gekeken omdat het levendig gebracht wordt.
En het is belangrijk dat dit soort zaken ook bekeken worden door een wat breder publiek.
Niks mis mee.... hun gedachten en verhalen zijn ook geschiedenis gekoppeld aan de nasleep van de van Imhoff.
Uiteindelijk was het uitzendverbod gedaan door een of meer mensen van de VARA zelf. Hoog in de top. Omroep-bobo's verbieden zo veel programma's om allerlei redenen. Dat zal nooit veranderen.
In dit geval waren er VARA-bobo's die het niet wilden weten, die vonden dat zoiets negatiefs over "ons good guys" niet mocht worden uitgespind, ook al was het waar.