https://www.nrc.nl/nieuws(...)af-14090400-a1581728Demonstratie intocht Anti-Piet-activisten gingen zaterdagmorgen per bus naar Dokkum. Ze kwamen er niet aan. Een verslag vanuit de bus. Over een achtervolging, een wegblokkade, en een escorte weg van Dokkum.
Zaterdagochtend vroeg vertrokken drie bussen met zo’n 120 demonstranten uit Rotterdam en Amsterdam naar Dokkum om „vreedzaam te protesteren tegen de racistische karikatuur van Zwarte Piet”, aldus een van hen, Mitchell Esajas. Hij heet zijn mede-activisten welkom in een van de bussen. „We begrepen via Facebook dat we worden opgewacht door Pro-Pieten bij de Afsluitdijk”, zegt hij door de intercom. Men kijkt elkaar verschrikt aan. „Maar dat is geen probleem,” vult hij aan, „want we gaan niet via de Afsluitdijk.” De stemming is opgewekt. Er is goed overleg geweest met de burgemeester van Dokkum, en de verwachting is dat het protest rustig zal verlopen.
Twee bussen worden door tegendemonstranten tegengehouden op de A7 bij JoureDat dit valse hoop is, blijkt als op acht kilometer van Heerenveen, op de A7, de chauffeur van de bus plots vol op de rem trapt. Een witte auto snijdt de bus af, mensen in de bus stuiteren omhoog vanuit hun zitplaatsen. De auto remt schokgewijs af en dwingt zo de bus te stoppen. Een motorrijder komt naast de bus rijden, en gebaart druk: hij wil kennelijk dat de bussen omdraaien. De spanning in de bus is voelbaar. „Willen ze de bus in?” roept iemand. Een vrouw in de auto pal voor de bus gooit haar portier open. De buschauffeur manoeuvreert in eerste instantie nog behendig tussen de eerste auto’s door, en er volgt een achtervolging: pro-Piet-demonstranten zoeven aan weerszijden langs de bus. De Anti-Piet-demonstranten leggen het vast op camera
‘Waar blijft de politie?’
Een bescheiden file ontstaat: kennelijk hebben de pro-Piet-demonstranten op de rem getrapt na het inhalen van de bussen. Gevolg: de drie bussen kunnen niet doorrijden. Zo’n dertig witte mannen en een paar vrouwen stappen uit hun auto’s. Er wordt boos gebaard. Een cameraman die meereist met Kick Out Zwarte Piet (KOZP) en uit de bus is gestapt om de pro-Piet-activisten te filmen, wordt agressief bejegend, toegeschreeuwd. „Laat ‘m de bus in, laat ‘m de bus in!” roept iemand in de bus. En: „Waar blijft de politie?”
De bussen staan midden op de snelweg stil. Met links een smalle berm en rechts een greppel naast een weiland is er geen mogelijkheid om langs de blokkade te rijden. Achter de bussen breidt de file zich snel uit. „Ik ben al die jaren meegeweest naar protesten, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt,” zegt Mitchell Esajas, „Dit is gewoon levensgevaarlijk.”
Na vijftien gespannen minuten verschijnt de politie ten tonele. Zo’n acht agenten gaan in gesprek met de Pro-Piet demonstranten. „Zie ze met elkaar lachen,” roept iemand in de bus „Ze kennen elkaar gewoon.”
De weg is nog steeds geblokkeerd, ANP meldt dat zich verderop in de file ongelukken zouden hebben voorgedaan. ‘Johannes’, een van de pro-Piet-activisten, wil desgevraagd wel iets kwijt, mits zijn achternaam niet wordt gepubliceerd. „We wilden de bussen tegenhouden en de rest door laten gaan,” zegt hij, staand op de snelweg, tussen de geparkeerde auto’s in. „Als dat mislukt, dan moet het maar zo.” Gevraagd waarom hij hielp met de blokkade zegt hij: „Kinderen geloven in Zwarte Piet, niet in Witte Piet.” Ze zijn niet van een organisatie zegt hij. „Het zijn gewoon allemaal vrienden van vrienden. Friesland is met elkaar.”
Escorte
Vijftien minuten later, na uitgebreid overleg met de politie, rijden de auto’s van de Friese Pro-Pieten door. Een politieagent loopt naar het raampje van de bus. Er is tot dan toe nog geen overleg geweest met de activisten van Kick Out Zwarte Piet. Er wordt afgesproken dat ze naar Dokkum zullen worden begeleid. Drie ME-bussen rijden vanaf een afrit de snelweg op en escorteren de bussen de snelweg af en een afrit op. Er is opluchting in de bus. Omringd door politie en onderweg naar Dokkum: het lijkt erop dat het protest nog kan doorgaan.
Na zo’n twintig minuten ontstaat er onrust. „Waar leiden ze ons heen?” vraagt de buschauffeur zich hardop af. Een mannelijke activist zwaait met zijn telefoon. „Ze leiden ons weg van Dokkum!” Hij laat de navigatie op zijn telefoon zien en inderdaad, de bussen worden naar Harlingen geëscorteerd, niet naar Dokkum.
De chauffeur parkeert de bus op de vluchtstrook. Een agent van de ME stapt in. Hij krijgt de microfoon van de intercom. „De burgemeester van Dokkum heeft bepaald dat u niet meer welkom bent in Dokkum, wij begeleiden u terug naar Amsterdam en Rotterdam.” Een van de activisten antwoordt: „Wij hebben toestemming om te demonstreren in Dokkum!” Ja, zegt de ME’er, maar „op de voorwaarde dat u het kinderfeest niet zou verstoren en dat u niet te laat zou zijn. En u bent te laat.”