quote:
Den Haag 1919 – Boven de deur van zijn ‘studio’ prijkt een bordje met de tekst “Brandt dit licht, dan koppen dicht”. Vanuit zijn eigen woonhuis verzorgt Hans Idzerda op de avond van 6 november 1919 de eerste radio-uitzending in Nederland en stichtte daarmee eveneens de eerste commerciële radio-omroep ter wereld.
Friese wetenschapper
Hanso Henricus Schotanus a Steringa Idzerda werd op 26 september 1885 geboren in het Friese dorpje Weidum. Hij volgde een technische opleiding aan het Duitse Rheinisches Technikum en kreeg in 1913 zijn diploma ingenieur elektrotechniek. Idzerda was gespecialiseerd in de radiotechniek en begon na zijn studie met het ontwikkelen van zend- en ontvangstapparatuur. Zo creëerde hij onder andere een radiozoeker die tijdens de Eerste Wereldoorlog door het Nederlandse leger gebruikt werd om de positie van Duitse zeppelins te bepalen.
Triode-lamp
Vanaf 1918 begon Idzerda in samenwerking met de Philips Gloeilampenfabriek aan de productie van een triode-lamp. Aanvankelijk kon deze alleen morseseinen ontvangen, maar na verdere ontwikkeling werd het uiteindelijk ook mogelijk om met de ‘lamp’ geluid te ontvangen. In februari 1919 demonstreerde Idzerda onder grote belangstelling zijn triode-lamp op de Utrechtse jaarbeurs. Zelfs koningin Wilhelmina was getuige toen de Friese wetenschapper voor het eerst een radiotelefonische zending verrichtte over een afstand van 1200 meter.
(
Is Geschiedenis).
quote:
De grote pionier IdzerdaIdzerda werd op 3 november 1944 ten onrechte verdacht van spionage en gefusilleerd door de Duitse bezetter. Idzerda was radiotechnicus, directeur van een radiofabriek, programmasamensteller, propagandist, zenderbouwer, omroeper en zenderexploitant.
De eerste radio-uitzending waarbij spraak en muziek werd uitgezonden was op 6 november 1919. Deze uitzending werd door Idzerda verzorgd vanuit de Beukstraat 8-10 te ’s Gravenhage. Zijn programma werd aangekondigd op 5 november 1919 in de Nieuwe Rotterdamsche Courant als “Radio Soirée Musicale”. Het liedje dat het eerste werd uitgezonden was “Turf in je ransel”. De roepnaam van Idzerda was PCGG. Idzerda verzorgde tot 11 november 1924 regelmatig uitzendingen vanuit de Beukstraat in Den Haag. (
Radio Museum).
Interessante geschiedenis van een mij verder onbekende wetenschapper. Helaas bestaat er naar mijn weten geen opname van de originele uitzending. Wel is de speeldoos die Idzerda als jingle gebruikte teruggevonden, hieronder een fragment: