Tussen 1980-2012 was er sprake van een neoliberale politieke ideologie. In deze jaren was kritiek op het marktdenken op zijn plaats, maar vond nooit plaats. Wel heeft het politieke beleid en ideologie uit die tijd de samenleving grondig veranderd, en leven wij met het resultaat daarvan. Al deze veranderingen vonden plaats onder een luid gejubel over marktwerking door politiek en bedrijfsleven. Wat jij in dat artikel stelt, was leuk geweest ergens in het midden van deze periode. In dat geval had je alle toppolitici, topmannen in het bedrijfsleven en werkgeversorganisaties voor neuzelaars uitgemaakt. Je had kunnen vertellen dat de economen het niet eens zijn met al deze topmensen uit de politiek en het bedrijfsleven.quote:Links heeft een achterhaald beeld van economen ze doen beter en belangrijker onderzoek dan ooit
De econoom is de natuurlijke vijand van iedereen die de wereld een mooiere plek wil maken.
Want de econoom heeft een duister mensbeeld. Voor de econoom is de mens vooral ‘homo economicus’: een tot-op-de-komma-calculerende burger die slechts gemotiveerd is door geldelijk gewin – vergeet mededogen, nijd, afgunst, moraal.
De econoom gelooft dan ook heilig in de heilzame werking van ‘de markt’. Zie de econoom als een Pokémon die Marktwerking heet (‘Hee, hoe heet je?’ ‘Marktwerking.’ ‘En de publieke zaak, wat denk je daarvan?’ ‘Marktwerking.’ ‘Maar, de zorg is heel ingewikkeld, zou het niet beter zijn als…?’ ‘Marktwerking.’).
Dit is althans het beeld van de econoom, zoals graag geschetst door ‘links’. Denk aan Jesse Klaver, Kate Raworth,
Ewald Engelen, Sander Heijne, Rutger Bregman, en eerlijk is eerlijk, ikzelf.
[...]
We zouden veel meer gebruik kunnen maken van gedegen economisch onderzoek om te kijken wat werkt. Politici zijn blijven hangen in jarenvijftigtheorievorming. Dan hoor je Jesse Klaver ageren tegen ‘het economisme’ of een VVD’er zeggen dat we publieke taak X of Y aan ‘de markt’ over moeten laten.
Taal waaruit blijkt dat de onzichtbare hand van de markt vuistdiep in onze politici zit, terwijl onze omgang met de markt meer een kwestie van kietelen en strelen zou moeten zijn: experimenteren is altijd een beetje spannend.
Vooral de notie van intangible assets zijn de moeite waard. Een competitive advantage is nu sneller te realiseren dan 30 jaar geleden door IT'ers en management consultants.quote:More money, more problems
[...]
A report published on July 26th by the Resolution Foundation, a think-tank, uses a different approach, but it also finds that the economy has become more concentrated since the early 2000s
Why? One reason, as Jonathan Haskel and Stian Westlake argue in their book, “Capitalism without Capital”, is that investment in intangible capital—things like software and management practices—has become a vital part of the modern economy. It is particularly important in Britain, which is dominated by services. Intangible assets allow firms to grow rapidly. A firm writing computer code can export it all over the world at the touch of a button. Less productive outfits struggle to copy such innovations, consigning them to staying small or not entering a market at all.
Bron: The Economist
Dat werd al gezegd voor de ICT bubble eind jaren negentig klapte (https://nl.wikipedia.org/wiki/Internetzeepbel). Toen merkte men eveneens op dat software eindeloos kopieerbaar is, en dat leidt tot een andere soort economie dan voor fysieke goederen (de nieuwe economie). Dat is niet anders dan kennis iha (en dus een oud fenomeen), of neem muziek dat je kunt opnemen en kopieren. Conclusie, ze hebben zeker een punt.quote:Op zaterdag 4 augustus 2018 13:22 schreef GSbrder het volgende:
Interessante kritiek vanuit onverwachte hoek op het hedendaagse kapitalisme:
[..]
Vooral de notie van intangible assets zijn de moeite waard. Een competitive advantage is nu sneller te realiseren dan 30 jaar geleden door IT'ers en management consultants.
Hoewel geen nieuw fenomeen, is het constateren (dus niet forecasten) van dit fenomeen wel relatief nieuw. En de verspreiding van kennis maakt niet dat kennis niet groter zal clusteren bij kennisintensieve bedrijven. Om het anders te verwoorden, als er grotere investeringen moeten worden gedaan, zorgt dit voor een verhoging van de toetredingsbarrieres, zelfs bij het afschaffen van intellectueel eigendomsrecht, want iemand moet dat intellectueel eigendom interpreteren, analyseren en toepassen in een nieuwe organisatie. Kennis is sneller beschikbaar, desalniettemin is het toepassen van deze kennis kostbaarder.quote:Op zaterdag 4 augustus 2018 13:47 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Dat werd al gezegd voor de ICT bubble eind jaren negentig klapte (https://nl.wikipedia.org/wiki/Internetzeepbel). Toen merkte men eveneens op dat software eindeloos kopieerbaar is, en dat leidt tot een andere soort economie dan voor fysieke goederen (de nieuwe economie). Dat is niet anders dan kennis iha (en dus een oud fenomeen), of neem muziek dat je kunt opnemen en kopieren. Conclusie, ze hebben zeker een punt.
Is competitive advantage is nu sneller te realiseren dan 30 jaar geleden? Als er kennisdeling is, zonder intellectueel eigendomsrecht, zal kennis zich snel verspreiden. Maar dan heb je geen competitief voordeel meer. Met intellectueel eigendomsrecht heb je monopolies.
Sociale media hebben hun eigen reden waarom ze monopolies worden. Ze is een vormen deel van algemeen gebruikte infrastructuur van de samenleving (die eigenlijk publiek bezit zouden moeten zijn). Ze worden beter als meer mensen het gebruiken, omdat de gebruikers de inhoud aanleveren, en zo worden het monopolies.
quote:Dani Rodric: The WTO has become dysfunctional
How will the world trade regime handle a large, increasingly powerful country such as China that apparently plays globalisation by different rules? This is the question that keeps US and European policymakers awake at night.
[...]
But US and European policymakers are asking the wrong question. The problem is not with China’s policies as much as it is with the world trading regime. The World Trade Organization — as well as every trade agreement since — has been predicated on the idea that economic practices in different nations would eventually converge. This has not happened, as China’s example amply indicates. More importantly, there is no good reason for national economic models to converge in the first place. World trade rules need to change, regardless of what China does, to accommodate economic diversity.
[...]
Western policymakers tend to think of today’s global trade rules as neutral and impartial, treating all participants fairly. But trade agreements are political documents, reflecting the interests of dominant coalitions. Multinational corporations, international banks and Big Pharma play a particularly important role in shaping them. It is no surprise that long-term concerns about development, or indeed labour rights and the environment, are given short shrift.
[...]
quote:Michael Sandel: Wie stelt dat populisme ondemocratisch is, moet uitleggen waarom
De serie 'Change Your Mind' van omroep Human wordt vanaf dinsdag 7 augustus uitgezonden (Ned 2, 22:45).
"Goede burgers worden gemaakt, ze worden niet geboren. Leren luisteren moet je oefenen."
"De verantwoordelijkheid ligt ook bij de media: die moeten een platform bieden aan respectvol debat. Ik denk niet dat dat nu goed gaat. Nu zien we vaak wedstrijden in schreeuwen, want dat trekt natuurlijk de aandacht. Het ligt ook aan politieke partijen en politici zelf, die een slechte gewoonte ontwikkeld hebben."
"Aan alle kanten van het politieke spectrum, ook bij centrum-links en centrum-rechts, luistert men niet goed naar elkaar. Populisten zijn daar niet uniek in."
"Dingen die we kunnen kopen en verkopen, maken we impliciet tot gebruiksvoorwerpen. Marktdenken is tegenwoordig zo invloedrijk in de politiek, maar er zijn hogere waarden dan de voorkeuren van mensen bij elkaar optellen."
quote:
Dat is niet ongewoon voor iemand die al heel lang over dit soort kwesties heeft nagedacht.quote:Verandert u zelf weleens van mening?
Sandel begint een beetje ongemakkelijk te lachen. "Soms, van tijd tot tijd." Een voorbeeld kan hij niet geven: "Daar moet ik even over nadenken. Om eerlijk te zijn verandert mijn standpunt niet zozeer, maar draait het. Ik verander dan mijn mening niet, maar ik krijg wel andere redenen voor mijn standpunt."
quote:Bad guy versus bad guy
door Dirk Bezemer
1 augustus 2018 – verschenen in nr. 31
Het bezoek van Juncker aan Trump vorige week ter afwending van een handelsoorlog had een onvermijdelijke framing. Bad guy versus good guy. Trump is onnozel, egoïstisch, leugenachtig, amoreel. Ik geef slechts de feiten. Geplaatst tegenover zo’n figuur werd Juncker geframed als de stem der rede, de integere elder statesman uit Europa die op het uur van de waarheid de wereldorde kwam redden. De wijze die de zot moest bewegen zijn destructieve plannen nog even uit te stellen. Het lukte en Juncker bezegelde het met een kus.
Daarin schuilde een diepe ironie. Het zijn de Junckers van deze wereld die Trump in het zadel hielpen. De Clintons, Tony Blair, Wim Kok, Gerhard Schröder – al die Democraten, sociaal-democraten en christen-democraten die het neoliberalisme omarmden en hier de Europese sociale orde ondermijnden. Juncker gaf van 1989 tot 2009 leiding aan een belastingparadijs waar witwassen en ontduiken tot bedrijfsmodel werden verheven. Van 2005 tot 2013 was hij president van de Eurogroep, bijgenaamd ‘Mr. Euro’. De monstergroei van de financiële sector, de loonmatiging en deregulering van arbeidsmarkten, de vastgoed- en consumptiebubbels na de introductie van de euro, de eurocrisis en de redding van de banken terwijl Zuid-Europa draconisch moest bezuinigen: hij was er bij, in het centrum van de macht. In een post-crisis Europa met hoge winsten maar stagnerende lonen en hoge schulden, met groeiende armoede en groeiende topsalarissen, pleitte hij voor verdere deregulering middels de kapitaalunie, zodat een nieuwe vastgoedbubbel de groei weer tijdelijk kan aanjagen. Waarmee we in het heden zijn beland, met Juncker als onze redder in nood.
De tragiek van het neoliberale tijdperk dat nu ten einde loopt, is dat de tegenkrachten die het opriep niet van links kwamen maar van rechts. Neoliberalen als Juncker hadden wel effectief beleid om banken, bedrijven en investeerders rijk te maken. Maar ze hebben geen plan voor de gevolgen ervan: de groeiende inkomenskloof, de tweedeling in de eurozone tussen noord en zuid, de culturele ontheemding en sociale afbraak, de vlucht van kapitaal naar lagelonenlanden, de stroom van gelukzoekers uit lagelonenlanden. Wie dat probeerde te benoemen werd door neoliberale sociaal- en christen-democraten weggezet als pessimist of populist. Gematigd linkse denkers lieten zich door die zwijgplicht muilkorven. Toen het neoliberale systeem vastliep, waren er dus slechts ad hoc oplossingen: Draghi’s ‘whatever it takes’ in 2012, Merkels ‘wir schaffen das’ in 2015, in 2016 de Turkije-deal, Junckers kus in 2018.
De kiezers zien het onvermogen tot strategisch denken en leiderschap van neoliberale politici en hun desinteresse in de echte problemen. Ze stemmen dus voor de Vijf Sterren, Brexit en Trump. Die hebben ook geen plan voor de fall-out van het neoliberalisme, maar benoemen het onverschrokken. Macron, Merkel, Rutte en Juncker moeten zich vervolgens schikken naar de nieuwe orde en gingen soebatten in Washington. Tot hun schrik ontdekken ze nu dat Trump keer op keer de vinger op de zere plek weet te leggen en hun zorgvuldig gekoesterde ficties opblaast.
Gisteren was het de Navo-solidariteit, die Trump bruut ontmaskerde als de hypocrisie van voor een dubbeltje op de eerste rij. Vandaag is het de handel, die na Trumps dreiging vooral om de belangen van de Duitse auto-industrie blijkt te draaien. En morgen? Morgen, verwacht ik, zijn de centrale banken aan de beurt. Trump heeft Jerome Powell van het Federal Reserve System al geschoffeerd door twijfel over de laatste rentestijging te uiten. In het neoliberale verhaal zijn centrale banken de hoeders van de munt als slechte politici met hun vingers aan de geldkraan willen zitten. In werkelijkheid hebben de centrale bankiers hun ex-collega’s in de grootbanken en multinationals gered en verwend. Te vaak waren de ecb en het grootkapitaal twee handen op één buik. De onafhankelijkheid van centrale banken is het volgende verhaal dat gaat worden ontmaskerd als sprookje. Eigenlijk weten we het nu al. Maar blijkbaar hebben we een Trump nodig om het te erkennen. Onze eigen leiders volharden liever in de fictie.
Zo nemen we stukje bij beetje, met elke dreun van Trump, verder afscheid van het neoliberale wereldbeeld. Maar zonder overkoepelend verhaal kunnen we niet leven. De postneoliberale samenleving is dus hyperontvankelijk voor nieuwe verhalenvertellers. De narcist uit het Witte Huis heeft geen verhaal, dat beginnen zelfs zijn fans in te zien. Het is hoog tijd – zo’n twee decennia te laat – voor een alternatief. Juncker, Rutte en hun geestverwanten hebben in dit opzicht niets te bieden. Wie wel?
https://www.groene.nl/artikel/bad-guy-versus-bad-guy
Ja, dat is natuurlijk wel de juiste analyse.quote:Op donderdag 9 augustus 2018 07:58 schreef Bondsrepubliek het volgende:
De hedendaagse groei van het populisme is een reactie op het neoliberalisme. Neoliberalen hebben namelijk nogal voor wat onvrede gezorgd door in te zetten op bijvoorbeeld toename van ongelijkheid, flex, arbeidsmigratie en verwaarlozing van de verzorgingsstaat. Wanneer je gekant bent tegen het populisme is stemmen op populistische partijen natuurlijk geen goed idee. Maar stemmen op partijen die zeggen niet populistisch te zijn maar wel de voedingsbodem voor het populisme in stand houden met hun neoliberale beleid is dan tevens onverstandig. Partijen die zich tegen het populisme uitspreken maar ondertussen nog steeds neoliberaal beleid voorstaan (D66 en VVD) zijn dan ook in wezen contradictoir.
[..]
Alleszins een vrij pessimistisch beeld dus.quote:Op de puinhopen van de crisis: Anton Hemerijck
‘De crisis was een gemiste kans’
Europa wist met uitzonderlijk crisismanagement een totale ineenstorting van de economie te voorkomen, maar verwaarloosde haar belangrijkste bezit, meent verzorgingsstaat-expert Anton Hemerijck.
[..]
Anton Hemerijck, destijds directeur van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), vermoedde het begin van een historische cyclus: wat begint als een economische terugval zorgt uiteindelijk voor een historische waterscheiding. De Grote Depressie van de jaren dertig was, via de weg van het totale dieptepunt, opmaat voor nationale verzorgingsstaten en een internationale samenwerking in de naoorlogse decennia. De economische teruggang in de jaren zeventig, in gang gezet door de oliecrisis, werd aangegrepen om de sociale vangnetten te versoberen en de rol van de overheid in te perken. Neoliberalisme, het politieke etiket van de afgelopen jaren, vond daar zijn oorsprong.
De wetenschap gaat in de toekomst niet ontdekken dat het religieuze concept 'de Vrije Wil' ergens tussen die neuronen verscholen zit. Een Vrije Wil betekent dat de mens een absolute keuzevrijheid heeft. Dat is een keuzevrijheid die los staat van de werking van de wereld (dus ook los van de werking van de hersenen). Wat de wetenschap op dit terrein ooit zal mogen ontdekken, er is geen enkele reden om dat een vrije wil te noemen, want het zal altijd gronden hebben.quote:Het grijze gebied tussen zenuwcel en bewustzijn
Wat betekenen al die stroompjes en stromende boodschappermoleculen? Hoe ontstaat een gedachte? Hoe ontstaat beweging? Hoe nemen we een besluit? Waar ontstaat bewustzijn, waar zit dat? En, om een van de felste hersendebatten aan te stippen: is er een vrije wil en waar zit die dan verborgen?
nee hoor enigzins realistischquote:Op vrijdag 10 augustus 2018 09:02 schreef Ryan3 het volgende:
Artikeltje De Groene Amsterdammer:
[..]
Alleszins een vrij pessimistisch beeld dus.
quote:The post-crash world: how the 2008 crisis led to our current age of extremes
We have lived through a decade-long elite debacle. The unprecedented bailouts concocted over long nights and cold curry, the tens of trillions pumped in by central banks, the multilateral shrugging in the face of the Greek referendum against more austerity: all of these things have worked to undermine the legitimacy of the very thing politicians and policymakers had been trying to save. As Tooze notes of Donald Trump’s appeal, the “financial globalisation that Greenspan and his ilk had worked so hard to institutionalise as a quasi-natural process had been exposed as… an artefact of deliberate political and legal construction with stark consequences for the distribution of wealth and power”. The roots of our present political extremism lie in the era economists call the Great Moderation.
quote:Liberal Blind Spots Are Hiding the Truth About ‘Trump Country’
For one thing, it’s not Trump country. Most struggling whites I know here live a life of quiet desperation, mad at their white bosses, not resentful toward their co-workers or neighbors of color.
Dat klopt. Het bestaan ervan wordt zelfs regelmatig betwist of ontkend omdat wat niet benoemd kan worden ook niet bekritiseerd kan worden. Neoliberalen doen dan ook graag alsof het hetzelfde is als kapitalisme, met communisme als enige alternatief.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 12:54 schreef theunderdog het volgende:
Wat is neoliberalisme? er zijn toch helemaal geen mensen, politieke partijen die zich zo noemen?
Wat is neoliberalisme dan? en wat is het essentiele verschil met kapitalisme?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:01 schreef Weltschmerz het volgende:
[..]
Dat klopt. Het bestaan ervan wordt zelfs regelmatig betwist of ontkend omdat wat niet benoemd kan worden ook niet bekritiseerd kan worden. Neoliberalen doen dan ook graag alsof het hetzelfde is als kapitalisme, met communisme als enige alternatief.
Er is ook geen politieke partij die zich kapitalistisch noemt. Kapitalisme is een scheldwoord, het nette woord is liberalisme. Neoliberalisme is een tak van het liberalisme dat de hele samenleving probeert te reduceren tot marktwerking, en de taak van de overheid wil beperken tot marktmeester (de vrije markt organiseren en de rest is aan de markt overlaten). Dat is niet wat het suggereert. Het suggereert dat de markt op zichzelf staat; dat de wet van vraag en aanbod een natuurwet is die de wereld vanzelf volgt. Maar een vrije markt is dus een politiek project, vormgegeven met instituties en handelsverdragen. Als je de taak van de overheid beperkt tot marktwerking handen en voeten geven, dan kan het geen democratie zijn. Want in een democratie bepaalt de bevolking het beleid, en dat treedt al snel buiten het neoliberale kader. De neoliberale politieke beweging verschuift de macht van het publieke naar het private, van burgers naar marktspelers, van stemrecht naar koopkracht. Het ondermijnt de samenleving ten gunste van de belangen van het kapitaal. Wat mij betreft, mag je het ook kapitalisme noemen.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:01 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Wat is neoliberalisme dan? en wat is het essentiele verschil met kapitalisme?
Welk alternatief vindt jij het meest ideaal?quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:50 schreef deelnemer het volgende:
[..]
Er is ook geen politieke partij die zich kapitalistisch noemt. Kapitalisme is een scheldwoord, het nette woord is liberalisme. Neoliberalisme is een tak van het liberalisme dat de hele samenleving probeert te reduceren tot marktwerking, en de taak van de overheid wil beperken tot marktmeester (de vrije markt organiseren en de rest is aan de markt overlaten). Dat is niet wat het suggereert. Het suggereert dat de markt op zichzelf staat; dat de wet van vraag en aanbod een natuurwet is die de wereld vanzelf volgt. Maar een vrije markt is dus een politiek project, vormgegeven met instituties en handelsverdragen. Als je de taak van de overheid beperkt tot marktwerking handen en voeten geven, dan kan het geen democratie zijn. Want in een democratie bepaalt de bevolking het beleid, en dat treedt al snel buiten het neoliberale kader. De neoliberale politieke beweging verschuift de macht van het publieke naar het private, van burgers naar marktspelers, van stemrecht naar koopkracht. Het ondermijnt de samenleving ten gunste van de belangen van het kapitaal.
Een democratische rechtstaat.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:54 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Welk alternatief vindt jij het meest ideaal?
Economische bedrijvigheid kan in veel gevallen best in de vorm van een vrije markt worden gegoten. Niet zozeer een markteconomie is het probleem (en ook die kan tal van mogelijke vormen aannemen, afhankelijk van de wijze waarop je het vormgeeft), maar de marktideologie die een verkeerde voorstelling van zaken schetst. Het doet alsof het primaat van de markt boven het primaat van de politiek reeel is. Maar het primaat van de markt boven de politiek is een leugen, omdat de vrije markt zelf ook een politiek project is. Zonder het primaat van de politiek, heb je geen vrije markt. Op grond van deze leugen heeft het bedrijfsleven en het kapitaal geprobeerd de samenleving aan zich te onderwerpen.quote:Op zaterdag 18 augustus 2018 13:58 schreef theunderdog het volgende:
[..]
Maar economisch. Ben je kapitalist?
Forum Opties | |
---|---|
Forumhop: | |
Hop naar: |