Helaas schijnt het zo te zijn dat de sterke versies steeds meer in onbruik raken.
“Die boot vaarde helemaal achteraan”, zei de verslaggeefster van AT5 zaterdagmiddag tijden de botenparade van de Gay Pride. Het blijft moeilijk de vervoeging van de sterke werkwoorden in het Nederlands. Een zooitje ongeregeld is het. Geen touw aan vast te knopen. Je moet ze uit je hoofd leren als je ze niet van huis uit hebt meegekregen en dat is dus lastig, want er zijn maar weinig vaste patronen in te ontdekken
Ik vind 'vaarde' best wel natuurlijk en correct klinken in een trend van het zwak maken. Wassen als in schoonmaken schijnt vroeger de sterke variant 'wies' gehad te hebben, dat klinkt anno nu ondanks dat t ooit correct was niet echt bruikbaar meer.
Wie heeft er meer voorbeelden?
Van huis uit werden ze bij ons allebei gebruikt, en welke was afhankelijk van de context.
De wind waaide hard, en het woei hard.
Is dat laatste ooit een regel geweest? Nu schijn je ze in elk geval beide te kunnen omwisselen.quote:Op maandag 11 september 2017 08:24 schreef essnhills het volgende:
Grappig, je voorbeeld van woei en waaide.
Van huis uit werden ze bij ons allebei gebruikt, en welke was afhankelijk van de context.
De wind waaide hard, en het woei hard.
Geen idee, ik dacht eigenlijk dat woei bij het dialect hoorde (West-fries).quote:
[..]
Is dat laatste ooit een regel geweest? Nu schijn je ze in elk geval beide te kunnen omwisselen.
hier staan nog meer voorbeelden.
Wou 'lelijk' vinden. Dat is het meest Nederlandse woord dat ik ken.quote:Op maandag 11 september 2017 08:24 schreef Sotchi2014 het volgende:
Ik vind 'wou' lelijk. Wilde dat dat zo snel mogelijk in onbruik raakte.
•ervaren – ervoer/ervaarde
•jagen – joeg/jaagde
•verschuilen – verschool/verschuilde
•scheren – schoor/scheerde
•delven – dolf/delfde
•schuilen – school/gescholen schuilde/geschuild
Ik heb ook het idee dat in de MSM bji voorkeur tegenwoordig zwakke varianten gebruikt worden.
Men spreekt van één lot, en verschillende loten,
maar 't meervoud van pot is natuurlijk geen poten.
Zo zegt men ook altijd één vat en twee vaten,
maar zult u ook zeggen: één kat en twee katen?
Laatst ging ik vliegen, dus zeg ik vloog.
Maar zeg nou bij wiegen beslist niet: ik woog,
want woog is nog altijd afkomstig van wegen,
maar is dan 'ik voog' een vervoeging van vegen?
Wat hoort er bij 'zoeken'? Jazeker, ik zocht,
en zegt u bij vloeken dus logisch: ik vlocht?
Welnee, beste mensen, want vlocht komt van vlechten.
En toch is ik 'hocht' niet afkomstig van hechten.
En bij lopen hoort liep, maar bij kopen geen kiep.
En evenmin zegt men bij slopen 'ik sliep'.
Want sliep moet u weten, dat komt weer van slapen.
Maar fout is natuurlijk 'ik riep' bij het rapen.
Want riep komt van roepen. Ik hoop dat u 't weet
en dat u die kronkels beslist niet vergeet.
Dus: kwam ik u roepen, dan zeg ik 'ik riep'.
Nu denkt u: van snoepen, dat wordt dan 'ik sniep'?
Alweer mis, m'n beste. Maar u weet beslist,
dat ried komt van raden, ik denk dat u 't wist.
Komt bied dan van baden? Welnee, dat wordt bood.
En toch volgt na wieden beslist niet 'ik wood'.
'Ik gaf' hoort bij geven, maar 'ik laf' niet bij leven.
Dat is bijna zo dom als 'ik waf' hoort bij weven.
Zo zegt men: wij drinken en hebben gedronken.
Maar echt niet: wij hinken en hebben gehonken.
't Is moeilijk, maar weet u: van weten komt wist,
maar hoort bij vergeten nou logisch vergist?
Juist niet, zult u zeggen, dat komt van vergissen.
En wat is nu goed? U moet zelf maar beslissen:
hoort bij slaan nu: ik sloeg, ik slig, of ik slond?
Want bij gaan hoort: ik ging, niet ik goeg of ik gond.
En noemt u een mannetjesrat nu een rater?
Dat geldt toch alleen bij een kat en een kater.
U ziet, onze taal beste dames en heren,
is, net als ik zei, best moeilijk te leren!
quote:Op maandag 11 september 2017 09:58 schreef Hiddendoe het volgende:
Onze Nederlandsche Taal
Men spreekt van één lot, en verschillende loten,
maar 't meervoud van pot is natuurlijk geen poten.
Zo zegt men ook altijd één vat en twee vaten,
maar zult u ook zeggen: één kat en twee katen?
Laatst ging ik vliegen, dus zeg ik vloog.
Maar zeg nou bij wiegen beslist niet: ik woog,
want woog is nog altijd afkomstig van wegen,
maar is dan 'ik voog' een vervoeging van vegen?
Wat hoort er bij 'zoeken'? Jazeker, ik zocht,
en zegt u bij vloeken dus logisch: ik vlocht?
Welnee, beste mensen, want vlocht komt van vlechten.
En toch is ik 'hocht' niet afkomstig van hechten.
En bij lopen hoort liep, maar bij kopen geen kiep.
En evenmin zegt men bij slopen 'ik sliep'.
Want sliep moet u weten, dat komt weer van slapen.
Maar fout is natuurlijk 'ik riep' bij het rapen.
Want riep komt van roepen. Ik hoop dat u 't weet
en dat u die kronkels beslist niet vergeet.
Dus: kwam ik u roepen, dan zeg ik 'ik riep'.
Nu denkt u: van snoepen, dat wordt dan 'ik sniep'?
Alweer mis, m'n beste. Maar u weet beslist,
dat ried komt van raden, ik denk dat u 't wist.
Komt bied dan van baden? Welnee, dat wordt bood.
En toch volgt na wieden beslist niet 'ik wood'.
'Ik gaf' hoort bij geven, maar 'ik laf' niet bij leven.
Dat is bijna zo dom als 'ik waf' hoort bij weven.
Zo zegt men: wij drinken en hebben gedronken.
Maar echt niet: wij hinken en hebben gehonken.
't Is moeilijk, maar weet u: van weten komt wist,
maar hoort bij vergeten nou logisch vergist?
Juist niet, zult u zeggen, dat komt van vergissen.
En wat is nu goed? U moet zelf maar beslissen:
hoort bij slaan nu: ik sloeg, ik slig, of ik slond?
Want bij gaan hoort: ik ging, niet ik goeg of ik gond.
En noemt u een mannetjesrat nu een rater?
Dat geldt toch alleen bij een kat en een kater.
U ziet, onze taal beste dames en heren,
is, net als ik zei, best moeilijk te leren!
Ik gebruik altijd woudequote:
Ik vind 'wou' lelijk. Wilde dat dat zo snel mogelijk in onbruik raakte.
Zowel 'gescheerd' (rakelings passeren) als 'geschoren' (haar verwijderen) bestaan; ik kies (onbewust) veel vaker voor 'gescheerd' terwijl ik 'geschoren' bedoel. Ik corrigeer snel genoeg, maar gevoelsmatig kies ik blijkbaar eerder voor de zwakke vorm.
[ Bericht 1% gewijzigd door #ANONIEM op 11-09-2017 12:12:24 ]
Zo heb ik nog steeds moeite met het vervoegen van kennen en kunnen.quote:Op maandag 11 september 2017 12:12 schreef zarGon het volgende:
Niet helemaal waar TS op doelt, maar ik heb soms wanneer ik niet oplet moeite met 'scheren'.
Zowel 'gescheerd' (rakelings passeren) als 'geschoren' (haar verwijderen) bestaan; ik kies (onbewust) veel vaker voor 'gescheerd' terwijl ik 'geschoren' bedoel. Ik corrigeer snel genoeg, maar gevoelsmatig kies ik blijkbaar eerder voor de zwakke vorm.
Een mooi ezelsbruggetje:
'Een mevrouw stapt een winkel binnen en vraagt aan de verkoopster wat het verschil tussen twee blikken anijvie.
Verkoopster: "Als U ken rekenen, dan weet U dat het verschil 0,13 cent is."
Mevrouw: "Ik KAN niet alleen rekenen, ik KEN ook nog Nederlands."
Vreemd, ik vind gevoelsmatig dan beter. Want alleen zo dan weet ik de juiste vervoeging.quote:
Niet helemaal waar TS op doelt, maar ik heb soms wanneer ik niet oplet moeite met 'scheren'.
Zowel 'gescheerd' (rakelings passeren) als 'geschoren' (haar verwijderen) bestaan; ik kies (onbewust) veel vaker voor 'gescheerd' terwijl ik 'geschoren' bedoel. Ik corrigeer snel genoeg, maar gevoelsmatig kies ik blijkbaar eerder voor de zwakke vorm.
Hoewel ik me ook vaak genoeg vergis.
"U ken"?quote:Op maandag 11 september 2017 13:58 schreef Hiddendoe het volgende:
[..]
Zo heb ik nog steeds moeite met het vervoegen van kennen en kunnen.
Een mooi ezelsbruggetje:
'Een mevrouw stapt een winkel binnen en vraagt aan de verkoopster wat het verschil tussen twee blikken anijvie.
Verkoopster: "Als U ken rekenen, dan weet U dat het verschil 0,13 cent is."
Mevrouw: "Ik KAN niet alleen rekenen, ik KEN ook nog Nederlands."
'Kennen' is geen onregelmatig werkwoord, de enige mogelijke vervoeging is 'u kent'?
Of zie ik iets over het hoofd?
[ Bericht 0% gewijzigd door #ANONIEM op 11-09-2017 14:04:54 ]
Blijkbaar wel, want de mevrouw uit het verhaaltje verbetert de verkoopster niet alleen, ze voegt er nog iets aan toe.quote:
[..]
"U ken"?
'Kennen' is geen onregelmatig werkwoord, de enige mogelijke vervoeging is 'u kunt'?
Of zie ik iets over het hoofd?
En je moet de verkoopster voorstellen als een kauwgumkauwende geblondeerde 18-jarige, die denkt slim uit de hoek te komen.
wutquote:
[..]
Blijkbaar wel, want de mevrouw uit het verhaaltje verbetert de verkoopster niet alleen, ze voegt er nog iets aan toe.
En je moet de verkoopster voorstellen als een kauwgumkauwende geblondeerde 18-jarige, die denkt slim uit de hoek te komen.
Heb je het verhaaltje gelezen en begrepen?quote:
Mevrouw stelde een vraag en verkoopster antwoordde in krom Nederlands.
Bij de woorden van osdorp posse: "het verschil tussen kennen kannen kunnen we niet". Maar dat is eerder een randstedelijke deformatie dan een algemeen voorkomend verschijnsel. En heeft inderdaad niets met zwakke of sterke werkwoorden te maken.quote:
[..]
Heb je het verhaaltje gelezen en begrepen?
Mevrouw stelde een vraag en verkoopster antwoordde in krom Nederlands.
Is het nou een verhaaltje of een ezelsbruggetje?quote:
[..]
Heb je het verhaaltje gelezen en begrepen?
Mevrouw stelde een vraag en verkoopster antwoordde in krom Nederlands.
Of heh. Je ezelsbruggetje bevat bewust een fout, zodat je dat kan toepassen om het verschil tussen kennen en kunnen te achterhalen?
Ken - knowquote:
[..]
Zo heb ik nog steeds moeite met het vervoegen van kennen en kunnen.
Een mooi ezelsbruggetje:
'Een mevrouw stapt een winkel binnen en vraagt aan de verkoopster wat het verschil tussen twee blikken anijvie.
Verkoopster: "Als U ken rekenen, dan weet U dat het verschil 0,13 cent is."
Mevrouw: "Ik KAN niet alleen rekenen, ik KEN ook nog Nederlands."
Kan - can
ipv zinnen als ezelsbruggetjes kun je er ook een andere taal tegenaan gooien. Hoewel dat ook een ezelsbruggetje, is het een veel kortere. Andere talen kennen vaak niet dezelfde worstelingen die men met Nederlands heeft en andersom.
Bekend voorbeeld:
ze - they
hun - their
hen - them
ik vind het mooi dat er in 't Nederlands een verschil is met zij en ze als in specifieker en algemener, dat verrijkt de taal net als dat NL een Jij en Juliie heeft en je in t Engels met 'puisten' als you all moet gaan werken als je tegen een groep spreekt en je wil naar een persoon en terug.
maar 'their book' klinkt imho mooier dan 'hun boek'. Hun.. als in dat vergane volk.
Ik vind de systematisering in het Engels (th- x3) stukken beter en daarbijn vind ik 'hun' echt bijzonder lelijk.
'they' komt trouwens van het oud-Noors 'peir' (p=th) zie ik. Het oud-Engels had waarschijnlijk een andere set die dichter bij oud-fries en Nederlands lag.
[ Bericht 4% gewijzigd door Beathoven op 11-09-2017 15:25:44 ]