Cultuur & Historie in het nieuws #12

quote:

Amateur U.K. Archaeologists Stumble on a Roman Masterpiece
BOXFORD, England — Their ages range from 9 to about 80. They include a butcher and a builder. Some devoted vacation days to laboring on their hands and knees in an open field. (New York Times).

quote:

Duitse duikboot WO I gevonden in Noordzee, lichamen mogelijk nog aan boord

In de Noordzee is het wrak gevonden van een Duitse duikboot uit de Eerste Wereldoorlog. De boot ligt in het Belgische deel van de Noordzee, voor de kust bij Oostende, en is nog bijna intact. Van de elf gezonken duikboten in Belgische wateren is dit het best bewaarde exemplaar, meldt de VRT.

Welke duikboot het precies is, is niet duidelijk, maar alles wijst erop dat het een Duitse boot is van het type UB-II. Waarschijnlijk zijn alle 23 overleden bemanningsleden nog aan boord. "In zo'n duikboot zaten standaard 22 bemanningsleden en een commandant", zei de West-Vlaamse gouverneur Decaluwé tegen de VRT. "De duikboot is in zo'n goede staat dat we ervan uitgaan dat al die lichamen nog aan boord zijn."

Amateurduiker

De duikboot ligt op een diepte van 30 meter en is gevonden door een amateurduiker, maritiem archeoloog Tomas Termote, die al jarenlang in de Noordzee naar gezonken onderzeeërs duikt om de wrakken in kaart te brengen.

De boot zou 27 meter lang en 6 meter breed zijn. Het kan gaan om de UB-27, de UB-29 of de UB-32, die allemaal deel uitmaakten van de Duitse Flandern Flotille. Die bestond uit negentien gelijke duikboten waarvan er vijftien gezonken zijn.

De exacte locatie van het wrak wordt niet bekendgemaakt, om schatzoekers op een afstand te houden en te voorkomen dat het beschadigd of geplunderd wordt.

Mijn

De duikboot is in goede staat, maar er zijn wel beschadigingen over het hele wrak te zien, vooral aan de boeg. Volgens wetenschappers is het bijna zeker dat er een contactmijn ontploft is aan de bovenzijde van de duikboot.

Wat er gebeurd kan zijn, is dat de duikboot op een mijn is gevaren die onder het wateroppervlak aan een kabel dreef. Die kabel bleef mogelijk achter de diepteroeren van de traag varende duikboot steken, waarna de mijn aan het bovendek tot ontploffing kwam.

Om met zekerheid vast te kunnen stellen om welke U-boot het gaat, is er nog minstens één extra duik nodig. Daarvoor moet het serienummer worden gecontroleerd op de schroef van de duikboot. De camerabeelden die gemaakt zijn, zijn niet duidelijk genoeg om dat nummer te lezen.

(NOS)

quote:

In opdracht van de gemeente doet een team archeologen onderzoek op de Groeneplaats in Den Burg. Het team van Archeologie West-Friesland hoopt restanten te vinden van een ringwal uit de vroege middeleeuwen.

quote:

Mammoetresten, een Romeinse nederzetting, wrakken: de Maas is rijk

Een groep archeologen heeft naar eigen zeggen de "allergrootste en verreweg de rijkste archeologische vindplaats van Nederland" ontdekt. Tussen Alphen en Dreumel werd in de uiterwaarden van de Maas onder meer een groot aantal scheepswrakken gevonden. Ook werden mammoetresten en een Romeinse nederzetting ontdekt.

Een ploeg van achttien archeologen, onder wie zestien amateurs, deed in een periode van zeven jaar meer dan 100.000 vondsten in een zand- en kleiwingebied. De projectontwikkelaar en onderaannemers stonden dat onderzoek toe. Zij waren daartoe niet verplicht, omdat het 275 hectare grote gebied na een archeologisch vooronderzoek al was vrijgegeven.

Bij de opgravingen is onder meer een tot dan toe onbekende Romeinse nederzetting en oversteekplaats gevonden. Ook werden over een groot gebied mammoetresten gevonden. Deskundigen zijn vooral enthousiast over de vondst van de scheepswrakken in het gebied. Volgens de vinders is de locatie archeologisch de meest waardevolle vindplaats van wrakken in het land.

Bijzonder onderzoek

Er werden in het gebied geen opgravingen gedaan omdat in het vooronderzoek was geconcludeerd dat de Maas de afgelopen tweeduizend jaar de meeste sporen waarschijnlijk vernietigd zou hebben, vertelt Nils Kerkhoven. Hij werkt als archeoloog, en was in het gebied geïnteresseerd omdat hij er geregeld zijn hond uitlaat.

"We zagen al vrij snel dat de rivier flink had huisgehouden, maar zagen toch allerlei vondsten in context", aldus Kerkhoven. Doordat de Maas in de loop van honderden jaren is opgeschoven, bleken de sporen nog relatief onverstoord.

Kerkhoven stapte met een collega naar het bedrijf dat in het gebied aan het werk zou gaan, en overtuigde hen van het nut van nader onderzoek. Afgesproken werd dat ook detectoramateurs en andere amateurarcheologen op zoek mochten. Zij zouden uiteindelijk resten vinden van de prehistorie tot de twintigste eeuw.

Volgens de groep is de opgraving door haar opzet niet alleen van belang voor de geschiedschrijving maar ook voor de werkwijze van archeologen, omdat deze vorm "het hoofd biedt aan mogelijke beperkingen zoals rol, status, geldbronnen en vooronderzoek". Daarmee was dit project volgens de onderzoekers "archeologie voor en door iedereen in optima forma".

(NOS)

quote:

Waar komen de politieke kleuren vandaan?

Al voor de parlementsverkiezingen van 18 mei werden de mogelijke coalities getoetst en geschilderd. Daarbij werd een uitgebreid kleurenpalet gehanteerd: zou de paars-groene coalitie standhouden, zou groen wegvallen en paars alleen verdergaan, of zouden rood en blauw een nieuwe partner zoeken, samen of apart? Intussen weten we waar we aan toe zijn. Maar waar staan die kleuren eigenlijk voor? Hoe komen de politieke partijen of ideologieën daaraan? Waarom overweegt het oranje bij de christendemocraten, staat rood voor socialisme, appeleert het blauw aan de liberalen? Op die vragen probeert het KADOC (Katholiek Onderzoeks- en Documentatiecentrum) hier een antwoord te geven.

KADOC
Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum in Leuven.
do 28 sep 12:00

Het gebruik van kleuren door politieke partijen of ideologische groepen in België dateert van de tweede helft van de 19de eeuw en hangt samen met de opkomst van de massademocratie.

De eerste stappen werden gezet in 1877 met de "wet op het stemgeheim en het verkiezingsbedrog", ook de wet-Malou genoemd, naar de katholieke minister van Justitie Jules Malou. Die legde onder meer vast hoe de stembrieven er moesten uitzien.

De modelbrief die werd voorgesteld, bevatte links een blauwe kolom met de vermelding "liberaal" en rechts een karmijnrode kolom waarboven "katholiek" was gedrukt. Alle andere kandidaten stonden samen in een middenkolom.

De parlementsverkiezingen van 1878, waarbij de nieuwe regels voor het eerst werden toegepast, waren zo succesvol voor de liberalen - ze behaalden de absolute meerderheid - dat ze voortaan blauw als "lijfkleur" gingen gebruiken.
Ook na 1894, toen er geen kleuren meer op de kiesbrieven werden gedrukt en de lijsten enkel met een neutraal cijfer werden aangeduid, bleven de liberalen trouw aan blauw. Het blauw van de liberalen is dus veeleer aan toeval te wijten en eigenlijk te danken aan de katholieke politicus Malou!

Dat de katholieken na 1878 niet vasthielden aan rood, is best te begrijpen. Niet alleen leden ze een zware nederlaag, maar rood was toen al de kleur van de internationale socialistische beweging. Vermoedelijk verwijst die kleur naar de frygische muts van de Franse revolutionairen van het einde van de 18de eeuw, maar ook voordien al werd rood geassocieerd met de laagste (derde) stand en met sociale opstanden.

Officieel moest er worden gewacht op het congres van de Tweede (Socialistische) Internationale van 1889 in Parijs (de 100ste verjaardag van de Franse Revolutie), toen werd beslist dat de rode vlag het symbool was van de socialistische klassenstrijd.

De rode vlaggen van de Parijse communards (1871) lieten hier ongetwijfeld hun invloed gelden. In België was de rode vlag al rond 1875 in gebruik, maar pas met de oprichting van de Belgische Werkliedenpartij in 1885 werd rood dé kleur van de Belgische socialisten.

Het oranje van de christendemocraten is vrij recent. Pas vanaf het midden van de jaren 1960 werd het systematisch gebruikt op het propaganda­materiaal van de CVP, de voorganger van CD&V. Een precieze reden daarvoor is er niet.

Was het vooral reclametechnisch een goede, opvallende kleur die toevallig in de mode was of was het enkel een referentie naar de kleur van de ramen van het toenmalige hoofdkwartier in de Brusselse Tweekerkenstraat? Wel is het zo dat oranje (in combinatie met zwart) in de jaren 1930 reeds door het Grootnederlandse Verdinaso werd gebruikt.

Kiest misschien daarom ook het Vlaams Blok voor oranje, hoewel die partij veeleer met bruin of zwart wordt geassocieerd? Die laatste kleuren werden traditioneel gebruikt door mensen die in de marge van de samenleving leefden (denk bv. aan de bruine pijen van de minderbroeders van Sint-Franciscus) of die zich afzetten tegen de gevestigde macht (bv. de anarchisten en de fascisten).

Groen wordt nu automatisch verbonden met de ecologische beweging en haar politieke component Agalev. Dat spreekt voor zich. Nochtans werd groen, de kleur van de hoop, vroeger ook door katholieken gebruikt en is het tot vandaag de kleur van de christelijke arbeidersbeweging. Dat gebruik gaat terug op de 19de- eeuwse katholieke werkmanskringen en de aanhangers van priester Daens, die in de jaren 1890 trouwens "groene socialisten" werden genoemd.

Ook geel was een kleur die door de katholieken werd gebruikt. Geel was immers de pauselijke kleur. Maar nu wordt geel vooral geassocieerd met Vlaanderen - het geel van de leeuwenvlag - en politiek met de Volksunie. De Volksunie gebruikte aanvankelijk, vanaf het midden van de jaren 1950 tot in de jaren 1960, ook oranje, maar koos nadien voor geel, zeker vanaf het begin van de jaren 1980. Die traditie wordt nu voortgezet door de N-VA.

quote:

‘Duitse schoolboeken over Holocaust genuanceerder’

Achtergrond - 5 oktober 2017 - Auteur: Bas Kromhout

Duitse schoolboeken behandelen de Holocaust evenwichtiger dan Nederlandse. Dat concludeert historicus Marc van Berkel in zijn proefschrift over Duitse en Nederlandse lesmethoden in het voortgezet onderwijs. ‘In Duitsland ligt meer nadruk op collectieve verantwoordelijkheid.’

quote:

Wandelen langs oude Duitse radiopeilstations

Een mast steekt hoog boven de bosrand uit. „Die is van C2000, het landelijke communicatiesysteem van politie en hulpdiensten. De antennes staan op de fundamenten van een Duits radiopeilstation”, legt Paulien Koopmans uit. Op de Veluwezoom zette ze een wandelroute uit langs de restanten van geheime Duitse stellingen uit de Tweede Wereldoorlog.
„Wat zijn dat voor vreemde, trapezevormige bouwsels? Wat doen die betonnen blokken in het bos? Wandelaars die erlangs lopen, vragen zich dat soms af”, aldus Koopmans. De 16,5 kilometer lange route ”Teerose Terlet” die ze als vrijwilligster van Natuurmonumenten ontwikkelde, geeft nu de ontbrekende achtergrondinformatie.

„Beheer, bescherming en behoud van de natuur is voor Natuurmonumenten uiteraard het belangrijkst, maar sinds vijf, zes jaar heeft de organisatie daarnaast meer oog voor cultuurhistorie”, zegt Koopmans. „Een natuurgebied heeft meestal ook een verhaal dat interessant is om te vertellen. Voor Terlet en omgeving geldt dat eens te meer in combinatie met de levendige belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog.”

Strategische plek
De natuurwandeling begint op het terrein van zweefvliegcentrum Terlet. Daar bouwden de Duitsers in 1942 een radiopeilstation met de codenaam Teerose I.

De beginletter T was ontleend aan het gehucht Terlet. Er kwamen vijf houten torens te staan, elk 12 meter hoog, die ook namen kregen: Anton, Berta, Cäsar, Dora en Emil.

Teerose I was de eerste stelling van de Duitsers voor een nieuwe peilmethode om nachtjagers van de Luftwaffe, die vijandige bommenwerpers van de Royal Air Force moesten onderscheppen, te leiden. Met radiogolven werden de juiste afstand en richting van de eigen jachtvliegtuigen bepaald.

Toevallig was de locatie niet. „Dit was een strategisch gekozen plek”, zegt Koopmans. „Vlak bij de Galgenberg, een van de hoogste punten in het landschap, 104 meter boven NAP. In de buurt van Vliegveld Deelen en commandocentrum Diogenes in Schaarsbergen, een zenuwcentrum voor de Duitse luchtverdediging. Bovendien lag Teerose I op de aanvliegroute van de geallieerden naar het Ruhrgebied.”

Behalve de torens bestond Teerose I uit een evaluatiegebouw, een administratiegebouw en woonbarakken voor 150 medewerkers. Slechts het administratiegebouw staat nog overeind.

Omdat Teerose I alleen niet voldoende bleek, bouwen de Duitsers later Teerose II nabij Signaal Imbosch, het hoogste punt van de Veluwe (109 meter boven NAP).

„Die stelling is een exacte kopie van die bij Terlet”, aldus Koopmans. „Er stonden eveneens vijf torens en identieke bijgebouwen. De betonnen resten die hier te zien zijn, vormden de fundering voor een van de torens.”

De mast van C2000 is geplaatst op de ondergrond van een derde radiopeilstation, Teerose III. Dat was volgens Koopmans kleiner dan Teerose I en II. „Waarschijnlijk was het een experimenteel station om onafhankelijk van het commandocentrum in Schaarsbergen vijandelijke vliegtuigen op te sporen.”

De route voert ook langs de plek waar in juni 1943 een Lancasterbommenwerper neerstortte. Alleen een Canadese bommenrichter wist zich met een parachute te redden. De overige zeven bemanningsleden kwamen om het leven.

Een monument langs de oude beukenlaan verwijst naar deze gebeurtenis. Koopmans: „Natuurmonumenten heeft er weer jonge beuken geplant, maar nog altijd zie je het gat dat de bommenwerper in de bomenrij sloeg.”

Smeltwater
Wandelaars ontmoeten rondstruinende Schotse hooglanders en hebben een goede kans om wild te zien. Koopmans vraagt hen verder naar beneden te kijken, naar de wandelpaden die bestaan uit grof zand en grind. „Ooit meegesleurd door het smeltwater van de ijstijd. Op dit soort stevige bodems werden vaak vliegvelden aangelegd zoals bij Soesterberg, Deelen en Terlet.”

Zie ook de route van Natuurmonumenten.
Als extra activiteit van Natuurmonumenten is er af en toe een safari langs de route met een busje.

(RD)

quote:

Sieraden van over de hele wereld in graven van gewone boeren gevonden

GISTEREN, 16:31BINNENLAND
ROY LAZET

Amateurarcheologen hebben in Uden een grafveld ontdekt dat meer duidelijk maakt over de eerste bewoners van Noord-Brabant na de Romeinse tijd. "Het is echt geweldig om zo'n vondst te doen. Eigenlijk begint nu pas tot me door te dringen hoe bijzonder dit is", zegt vrijwilliger Hanneke van Alphen.

quote:

100 jaar geleden: Vuurpeloton executeert danseres en courtisane Mata Hari

Op 15 oktober 1917 wordt de danseres en courtisane Mata Hari (41) door een Frans vuurpeloton doodgeschoten. Het is de slotscène van een onwaarschijnlijk verhaal rond sensualiteit, geld en spionage.
Tim Trachet
09:13

quote:

'Spengler leert ons niks voor deze tijd'

Interview met Hanco Jürgens

Boeken - 10 oktober 2017 - Auteur: Wiebke Pittlik

De verschijning van de Nederlandse vertaling van ‘Der Untergang des Abendlandes’ wordt vanavond met een debatavond in de Amsterdamse muziektempel Paradiso gevierd. Opmerkelijk, want het boek van de Duitse filosoof Oswald Spengler is al bijna 100 jaar oud en tamelijk onleesbaar. Historicus Hanco Jürgens van het Duitsland Instituut heeft zijn bedenkingen bij de ‘revival’.

quote:

KU Leuven viert 500 jaar Collegium Trilingue met tentoonstelling over Erasmus
Naar aanleiding van de 500e verjaardag van het Collegium Trilingue in Leuven organiseert de KU Leuven de tentoonstelling "Erasmus' dream" over de man die het college oprichtte.

Het Collegium Trilingue of het Drietalencollege aan de Vismarkt in Leuven bestaat 500 jaar. Niemand minder dan de beroemde humanist Desiderius Erasmus heeft het destijds opgericht. Om die verjaardag te vieren komt de KU Leuven op de proppen met de tentoonstelling "Erasmus' dream" in de Universiteitsbibliotheek.

De expo loopt van 19 oktober tot en met 18 januari en brengt een bijzondere collectie van werken samen die de impact van het college op de universiteit en de stad schetst. De werken zijn afkomstig uit de eigen collectie van de Universiteitsbibliotheek en van partnerinstellingen en musea in binnen- en buitenland.

Latijn, Grieks en Hebreeuws
Aan het Collegium Trilingue vond 500 jaar geleden onderwijs plaats in het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws. Dat was toen revolutionair omdat de katholieke kerk Grieks en Hebreeuws als ketters beschouwde. Door ze te onderwijzen, wou Eramus de oorspronkelijke bijbel beter bestuderen.

Het college trok honderden studenten van over heel Europa aan en groeide aan het begin van de 16e eeuw uit tot een internationaal gerenommeerd centrum van humanisme. Bijna iedereen die in die tijd een belangrijke positie in Europa bekleedde, had er gestudeerd.

De lessen verliepen volgend een baanbrekende onderwijsmethode. Studenten studeerden niet langer op basis van middeleeuwse commentaren, maar wel op basis van teksten van antieke grootmeesters uit de klassieke oudheid. Dat inspireerde dan weer andere wetenschappelijke disciplines.

quote:

Romeins theater bij Klaagmuur ontdekt

JERUZALEM - Israëlische archeologen hebben bij opgravingen in Jeruzalem voor het eerst een Romeins theater ontdekt. Ook werd een stuk Klaagmuur blootgelegd dat sinds 1700 jaar bedekt was geweest.

Het theater telt ongeveer tweehonderd plaatsen. Daarmee is het vrij klein vergeleken met andere exemplaren. De deskundigen spreken van een „sensationele vondst.” Wetenschappers zoeken al zo’n 150 jaar in Jeruzalem naar overblijfselen van openbare gebouwen waarvan in oude geschriften sprake is.

Het oorspronkelijke doel van de missie was alleen om de exacte leeftijd van een van de bogen aan het Tempelplein vast te stellen. Niemand had er rekening mee gehouden dat het „geheim van het theater van Jeruzalem” bij het werk aan de boog zou worden ontrafeld.

(Telegraaf)

quote:

Van Reybrouck over Indonesië-boek: "Heb al 170 mensen tussen 90 en 103 jaar geïnterviewd"

Voor zijn boek over Indonesië, waar hij al twee jaar aan werkt, heeft David Van Reybrouck intussen 170 mensen tussen 90 en 103 jaar geïnterviewd. Dat heeft hij gezegd in "De afspraak" op Canvas. Ook Europalia stelt Indonesië dit jaar centraal.

Ellen Maerevoet
vr 20 okt 09:03

"Ik heb lang in Nederland gewoond en ik ben altijd verbaasd geweest over hoe Nederland omging met zijn koloniale verleden, of beter: niet omging. Ik heb mijn exemplaar van "Max Havelaar" van Multatuli in een schuur in Congo gevonden. Zelfs voor ik dat boek af had, wist ik dus al waar mijn volgende boek over zou gaan." "Congo: een geschiedenis" kwam in 2010 uit en Van Reybrouck won er verschillende prijzen mee.
In Nederland hangt er volgens Van Reybrouck nog een sfeer van taboe rond het onderwerp. "Wij zijn er ook niet klaar mee (met ons koloniale verleden, nvdr), maar ik denk dat we er wel al mee begonnen zijn. De Nederlandse overheid heeft nu een onderzoek besteld naar de oorlogsmisdaden tussen 1945 en 1949, dat is meer dan 70 jaar na datum."
Voor zijn nieuwe project interviewt hij -net zoals voor "Congo"- getuigen van de recente geschiedenis. "Indonesië is 350 jaar lang een kolonie geweest van Nederland. Van 1942 tot 1945 werd het bezet door Japan. Meteen daarna heeft Sukarno de onafhankelijkheid uitgeroepen, maar dat zag Nederland niet zitten en dat heeft nog tot 4 jaar oorlog geleid." Van Reybrouck heeft nog geen zin op papier gezet, maar heeft wel al 170 mensen, voornamelijk in Azië en ook een deel in Nederland, tussen 90 en 103 jaar geïnterviewd die de dekolonisatie hebben meegemaakt.

"Altijd een pluralistisch land geweest"
Indonesië is -na China, India en Amerika- het grootste land ter wereld. "Ik snap niet dat we daar nooit iets over horen", zegt Van Reybrouck. "Het is een opkomende economie, het is een van de mooiste landen ter wereld. Het land heeft de grootste islamitische bevolkingsgroep (het heeft 5 officiële godsdiensten) en het is altijd een pluralistisch land geweest. Meer dan 90% is moslim. De mensen kennen vaak Bali, maar dat is een van de 14.000 eilanden van Indonesië."
"Wij zijn op zoek naar een gematigde, Europese islam, maar zij hebben die al meer dan een halve eeuw. We zouden zoveel van hen kunnen leren", benadrukt Van Reybrouck. Toch maakt de schrijver zich ook zorgen over de toekomst van het land omdat een grote groep moslims onder invloed van Saudi-Arabië conservatiever aan het worden is. "Ik heb enkele jaren geleden de enige koranschool voor transgenders bezocht in Yogjakarta. Dat bestaat niet in Saudi-Arabië en ook niet in Molenbeek, denk ik. Helaas is die twee jaar geleden gesloten. Enkele jaren geleden vond ik dat er een interessante vorm van religieus pluralisme was, maar nu maak ik me zorgen."

quote:

Aflaatbrief met naam Maarten Luther gevonden

In een archief in de Spaanse Nationale Bibliotheek in Madrid is recent een aflaatbrief ontdekt waarop de naam van de Duitse reformator Maarten Luther (1483-1546) vermeld staat. De aflaat – opgesteld door de beroemde aflaathandelaar Johann Tetzel (1465-1519) – komt uit 1508 en dateert nog van voor de tijd dat Luther zich tegen de aflaathandel keerde.

Week van de Koloniale geschiedenis
Luther als monnik - Atelier Lucas Cranach de Oude Luther als monnik - Atelier Lucas Cranach de Oude
Aflaatbrief met naam Maarten Luther gevonden

13715
REDACTIE - 23 OKTOBER 2017 - 21:22
In een archief in de Spaanse Nationale Bibliotheek in Madrid is recent een aflaatbrief ontdekt waarop de naam van de Duitse reformator Maarten Luther (1483-1546) vermeld staat. De aflaat – opgesteld door de beroemde aflaathandelaar Johann Tetzel (1465-1519) – komt uit 1508 en dateert nog van voor de tijd dat Luther zich tegen de aflaathandel keerde.

Johann Tetzel verkocht grote aflaten aan kloosters

Vera Lüpkes, directrice van het Weserrenaissance-Museum Schloss Brake in Lemgo in Duitsland, was bezig met de voorbereiding over een expositie over Maarten Luther vanwege de herdenking van 500 jaar Reformatie. Tijdens het onderzoek in Madrid deed ze de bijzondere vondst. Lüpkes vond overigens niet het origineel uit 1508, maar een afschrift van de aflaatbrief uit 1631. In 1508 zat Luther als monnik in het Augustijnerklooster te Erfurt.

Tetzel kreeg van paus Julius II (1443-1513) toestemming om aan ieder klooster één aflaatbrief te verkopen, een soort ‘totaalaflaat’ dus. Op die grote aflaatbrief kwamen dan de namen van de monniken uit het betreffende klooster te staan.

De aflaatbrief voor het Austijnerklooster in Erfurt bevatte 52 namen van kloosterbroeders. Onder hen dus ook Maarten Luther, die op de aflaat vermeld staat als ‘Martinus Luder’ (zoals hij zichzelf toen nog noemde).

Volgens Lüpke is het gevonden document een belangrijke aanwijzing dat Luther zich in de begintijd als monnik nog niet bezighield met de misstanden in de Rooms-Katholieke Kerk.

(Historiek)

quote:

Schedeldeel blijkt van 's werelds oudste tsunami-slachtoffer

Van een mysterieus schedelstuk dat in 1929 in Papoea-Nieuw-Guinea werd opgegraven werd eerder ten onrechte gedacht dat het van een uitgestorven mensachtige zou zijn. Het blijkt nu op een andere manier heel toch bijzonder. Wetenschappers denken dat het om 's werelds oudste tsunamislachtoffer gaat.



Onderzoekers zeiden vandaag dat nieuw onderzoek aan de aarde, waarin de 6000 jaar oude schedel werd gevonden, sporen van een tsunami heeft aangetoond. De samenstelling is opvallend gelijk aan die van de dodelijke tsunami uit 1998 die op dezelfde plek toesloeg.

De schedel werd gevonden bij de plaats Aitape, ongeveer 12 kilometer van de kust in het noorden van Papoea-Nieuw-Guinea. Het is een van de oudste menselijke resten die er op het eiland zijn gevonden, en werd eerder aangezien voor een schedel van de mensensoort Homo Erectus. Die soort stier zo'n 140.000 jaar geleden uit. Later onderzoek toonde aan dat het schedeldeel 'maar' 6000 jaar oude was.

Tsunami-slachtoffer
,,Als waarschijnlijk het oudste bekende tsunami-slachtoffer ter wereld, vertelt de Aitape schedel ons veel over de blootstelling [aan rampen] van mensen in kuststreken over een langere termijn. En het laat zien hoe zulke gebeurtenissen ongetwijfeld fundamentele effecten gehad hebben op migratie, nederzetting en cultuur", zegt tsunami-expert James Goff van de University of New South Wales in Australië.

De wetenschappers bestudeerden geologische afzettingen in de rivierbedding waar de schedel werd gevonden. Die lieten duidelijke sporen van een tsunami zien. Ze vonden er in die laag microscopische organismen uit de oceaan, die werden ook in 1998 aangetroffen.

,,We hebben ook de chemische samenstelling bekeken en de grootte van de deeltjes onderzocht", de resultaten bleken typisch voor een tsunami, zei antropoloog en archeoloog Mark Golitko van de University of Notre Dame in Indiana en het Field Museum in Chicago.

Rampen
Tsunami's zijn grote golven die doorgaans worden veroorzaakt door aardbevingen onder water, of door vulkaanuitbarstingen. Het zijn grote natuurrampen, bij de tsunami in de Indische oceaan in 2004 kwamen meer dan 230.000 mensen om het leven. Die werd veroorzaakt door een beving voor de kust van Sumatra.

Bij de eerder genoemde tsunami in 1998 bij Papoea-Nieuw-Guinea kwamen zeker 2.000 mensen om. De tsunami vaagde complete dorpen weg, vernietigde oogsten en veel overlevenden moesten gedwongen verhuizen. De tsunami van 6.000 jaar geleden was blijkbaar een gelijksoortige ramp. ,,Net als bij de tsunami in 1998 denken we dat een of meer golven plotseling op de kust sloegen en dorpen en iedereen die daar woonde wegspoelden naar moerassen die langs de kust liggen", zei Golitko.

De schedel werd los gevonden. Onderzoekers gaven aan dat in 1998 veel slachtoffers werden weggespoeld richting meertjes en lagune's waar hun lichamen werden aangevreten door krokodillen.

(AD)

quote:

Uncovering an Overlooked Source for Iconic Alabaster Statues
A team of scientists matched stone in statues and religious icons to a quarry in the French Alps, reconstructing a medieval European art trade route.

Medieval and Renaissance sculptors carved gorgeous statues and religious icons from alabaster, a soft, creamy white stone similar to marble. Much of their work, from visages of the Virgin Mary to angels slaying demons, now reside in museums like the Louvre in Paris and others across Europe. But a mystery remains: Where did the alabaster come from? (New York Times).

quote:

Albert Einstein’s ‘Theory of Happiness’ Fetches $1.56 Million
More than a century ago, Albert Einstein’s celebrated theory of relativity altered the world’s understanding of space and time. This week, the wild-haired physicist’s far-simpler “theory of happiness,” imparted to a bellboy, fetched more than $1.5 million at an auction in Jerusalem. (New York Times).

quote:

Op donderdag 26 oktober 2017 12:11 schreef Nibb-it het volgende:
Het kon ook bijna niet anders.

quote:

Op donderdag 26 oktober 2017 12:19 schreef Cobra4 het volgende:

[..]

Wat niet?

quote:

Op donderdag 26 oktober 2017 12:27 schreef Nibb-it het volgende:

[..]

Een aflaat aan Luther.

quote:

Stedelijk Museum: wie durft het aan?
Het vertrek van Beatrix Ruf roept de vraag op wat we verwachten van de nieuwe directeur van het Stedelijk Museum. Hoe moet hij of zij laveren tussen de hyperkapitalistische kunstmarkt en het kritische Amsterdamse kunstpubliek?

In februari 2014, vlak voordat bekend werd dat Beatrix Ruf het Stedelijk Museum zou gaan leiden, gaf NRC alvast tien tips mee aan de nieuwe directeur. Die aanbevelingen kwamen van een panel van experts, onder wie galeriehouders, kunstenaars, verzamelaars en curatoren. Uit hun suggesties kwam een profiel naar voren van een directeur die welhaast bovennatuurlijke krachten moest bezitten. (NRC).

quote:

Op maandag 30 oktober 2017 09:41 schreef Cobra4 het volgende:
Boven Nova Zembla explodeert de zwaarste kernbom ooit: Tsar Bomba (1961)

De Sovjet-Unie voert op 30 oktober 1961 een grote kernproef uit. Boven Nova Zembla wordt de zogenaamde Tsar Bomba tot ontploffing gebracht. De bom zou een kracht hebben gehad van ongeveer 50 megaton en daarmee ruim 3500 keer sterker zijn geweest dan de bom die in 1945 door de Amerikanen werd gebruikt bij de aanval op de Japanse stad Hiroshima.

De explosie van de Tsar Bomba is de krachtigste explosie ooit door mensen veroorzaakt. De schokgolf in de atmosfeer ging maar liefst drie keer de aarde rond.

Op het moment van de test was de Koude Oorlog nog in volle gang. Voorafgaand had het westen geprotesteerd tegen de test en op de dag zelf verzochten de Verenigde Naties de Sovjet-Unie nog om het nucleaire testprogramma te staken. Tevergeefs.


(vandaagindegeschiedenis)

The Tsar Bomba - History Channel

quote:

Hidden Treasures of Nazis’ Art Dealer Finally Go on Display
Weeks after a German magazine tipped off the world that an 80-year-old man had hoarded hundreds of artworks collected by his father during the Nazi era in a Munich apartment, the world gasped at the prospect of rediscovering long-lost treasures. (New York Times).

quote:

Helft soldaten Margraten heeft gezicht

MARGRATEN - De helft van de in Margraten begraven Amerikaanse soldaten uit de Tweede Wereldoorlog heeft een gezicht. Van 5000 soldaten is inmiddels namelijk een foto gevonden.

Drie jaar geleden begon de stichting De Gezichten van Margraten met het zoeken naar foto’s van gesneuvelden op de Amerikaanse begraafplaats. Inmiddels is een mijlpaal bereikt met de 5000e foto, liet een woordvoerder van de stichting weten.

De stichting probeert elke soldaat een gezicht te geven, en zoekt dagelijks naar nieuwe foto’s. Komende zondag om 15.00 uur wordt de 5000e foto aan de Amerikaanse beheerder van de begraafplaats overhandigd. Dat is een foto van sergeant Nicholas Puglia uit North Vale, New Jersey. Op 2 november 1944 werd de bommenwerper waarin Puglia zat, door Duits afweergeschut neergehaald.

(Telegraaf)

quote:

The world's biggest grave robbery: Asia’s disappearing WWII shipwrecks

Dozens of warships believed to contain the remains of thousands of British, American, Australian, Dutch and Japanese servicemen from the second world war have been illegally ripped apart by salvage divers, the Guardian can reveal.

An analysis of ships discovered by wreck divers and naval historians has found that up to 40 second world war-era vessels have already been partially or completely destroyed. Their hulls might have contained the corpses of 4,500 crew.

Governments fear other unmarked graves are at risk of being desecrated. Hundreds more ships – mostly Japanese vessels that could contain the war graves of tens of thousands of crew killed during the war – remain on the seabed.

The rusted 70-year-old wrecks are usually sold as scrap but the ships also contain valuable metals such as copper cables and phosphor bronze propellors.

Experts said grave diggers might be looking for even more precious treasures – steel plating made before the nuclear testing era, which filled the atmosphere with radiation. These submerged ships are one of the last sources of “low background steel”, virtually radiation-free and vital for some scientific and medical equipment.

quote:

De nazi-materniteit van Wolvertem

geschreven op 03 november 2017

Misschien rij je er wel dagelijks voorbij op de A12 tussen Brussel en Antwerpen: het rustieke poortgebouw in Wolvertem-Meise. Niets doet vermoeden dat hier in dit stemmige kader ooit een kraamkliniek van de nazi's was gevestigd.

Ontdek het onthutsende verhaal van de arische kinderfabriek van Wolvertem.

quote:

Nederlands 'geboortekaartje' Australië gered van verval

Een van de eerste landkaarten van Australië is hersteld en vanaf morgen te zien in de Nationale Bibliotheek in Canberra. Het "geboortekaartje" werd in 1663 gemaakt door de Nederlandse cartograaf Joan Blaeu.

Van deze kaart, van 118 bij 152 centimeter, zijn slechts enkele exemplaren bekend. Dit exemplaar werd in 2010 in Zweden gevonden in de opslag van een overleden boekhandelaar. De Nationale Bibliotheek kocht de kaart voor 400.000 euro op een veiling.

De kaart was in slechte staat. Het papier was vermolmd, de inkt vervaagde. De afgelopen jaren hebben Australische experts de kaart zorgvuldig gerestaureerd.

Archipelagus Orientalis (de oostelijke archipel) was gemaakt op basis van de nieuwste ontdekkingen in het gebied, dat in de Gouden Eeuw nog Nova Hollandia werd genoemd. Zo wordt voor het eerst Tasmania afgebeeld, onder de naam Anthoni van Diemens Landt. Ook zijn er gedetailleerde afbeeldingen van Indonesië.

Hoewel de contouren van Australië al duidelijk zijn te herkennen, zijn er ook nog veel witte vlekken. Zo is de oostkust van het werelddeel nog onontgonnen gebied, zit Nieuw-Guinea nog vast aan het continent en is Nieuw-Zeeland slechts een onbestemde schaduw. Aan de randen van de kaart staan details over de reizen in het gebied.

Bijna een eeuw lang werden alle andere kaarten gebaseerd op de informatie die Blaeu had gekregen van de VOC. Omdat de Nederlanders Indië boven Australië verkozen, duurde het tot de eerste reis van James Cook in 1768 dat er nieuwe metingen uit het gebied kwamen.

(NOS)

Preserving Blaeu's 'Archipelagus Orientalis' (1663) at the National Library of Australia

quote:

Ode aan Frederik II, keizer, valkenier en wetenschapper
Een Middeleeuwse keizer met een passie voor de valkenjacht inspireerde emeritus hoogleraar pijnbestrijding Ben Crul tot een biografie. Hij ziet Frederik II van Hohenstaufen als een pionier van de moderne wetenschap.

In de havenstad Palermo op Sicilië leggen bewonderaars en bedevaartgangers nog elke dag bloemen op het graf van de Roomse Keizer Frederik II van Hohenstaufen. Op het lint staan uitingen van rouw, zoals voor de ‘onvergetelijke keizer’, Imperatore indimenticabile.

Ben J. P. Crul (1941), emeritus hoogleraar pijnbestrijding aan de Radboud Universiteit Nijmegen, is al jaren geboeid door deze Middeleeuwse keizer, die leefde tussen 1194 en 1250. Zijn vader was Hendrik VI die in Nijmegen op het Valkhof was geboren. Dat schept een band. (NRC).

quote:

Historians Challenge Oxford’s Claim of World’s Oldest Zero
An international group of historians of Indian mathematics challenges Oxford’s findings around the age and importance of a manuscript thought to contain the oldest known zero.

Last month, the Bodleian Library at Oxford University announced that a Sanskrit manuscript housed in the library for the last century had been dated using radiocarbon techniques. Oxford’s radiocarbon dating laboratory announced that the three of the birch-bark folios of the Bakhshali Manuscript could be dated to roughly 300 CE, 700 CE and 900 CE.

The key result was, the library said, that one of the manuscript’s leaves contained the oldest known written zero.

The library also announced that the zero in the manuscript was not a “true” zero, in the sense that it functioned only as a marker showing an empty decimal place, and not as a fully-fledged number that participates in calculations.

An international group of historians of Indian mathematics has now challenged Oxford’s findings.
The team, which includes scholars from universities in the USA, France, Japan, New Zealand and the University of Alberta in Canada, has published a peer-reviewed article that refutes several of the Library’s key assertions.

The scholars argue that the work written on the leaves of the Bakhshali manuscript is a unified treatise on arithmetic that must have been written at the time of the latest of the manuscript’s leaves, not the earliest. The treatise shows no signs of being a jumble of fragments from different periods. Both the handwriting and the topic being discussed are continuous across the boundary of the first two dated leaves. It looks very much as if the scribe, who may have lived at the end of the eighth century, wrote out his treatise on a group of leaves that had been manufactured at very different times.

But of greater significance for the history of mathematics is the authors’ evidence showing that the Bakhshali treatise does indeed know the “true” zero, and contains calculations like long multiplication that would have necessitated using zero as an arithmetical number. Furthermore, the treatise even contains a statement saying, “having added one to zero…,” thus proving that the early Sanskrit author was thinking about zero in a numerical way.

The zero in the Bakhshali treatise is younger, but more important than Oxford claimed.
The international team ends its article with a plea to Oxford University’s Library that important and complex scholarly topics should be published through established academic channels involving peer-review, and not through sensationalizing press releases to the media. ( Medievalists.net).

Click here to read the article in the journal History of Science in South Asia.

quote:

De gelukkigste uren met Marx en Lenin

Evert van Vlastuin
Gisteren 22:48
Boeken

Met zijn baard en kleding leek Karl Marx op zijn grootvader de rabbijn. Karls vader liet echter het joodse geloof varen, omdat hij alleen als christen advocaat kon zijn. En de jonge Karl preekte zelfs dat elk geloof een gevaarlijke uitvinding van mensen was. Het waren die voetsporen waarin later ook Lenin ging.

quote:

A Grecian Artifact Evokes Tales From the ‘Iliad’ and ‘Odyssey’
Two years ago, archaeologists excavating an ancient grave at Pylos in southwestern Greece pulled out a grime-encrusted object, less than an inch and half long, that looked like some kind of large bead. They put it aside to focus on more prominent items, like gold rings, that also were packed into the rich grave.

But later, as a conservator removed the lime accretions on the bead’s face, it turned out to be something quite different: a seal stone, a gemstone engraved with a design that can be stamped on clay or wax. (New York Times).

quote:

Chopin’s Heart, Pickled in a Jar, Offers Clues to His Death
The heart of Frederic Chopin, pickled in a jar of alcohol and then encased in a stone pillar in Holy Cross Church in Warsaw, shows the Polish composer died from complications of tuberculosis, according to an early version of an article published by the American Journal of Medicine. (New York Times).