26-11-2018
NASA houdt de adem in voor ‘helse’ afdaling van Marslander InSight AFP Insight dringt vandaag met een snelheid van bijna 20.000 kilometer per uur de ijle atmosfeer van Mars binnen.
Als alles goed gaat, beleeft de reis van Marslander InSight vanmiddag een grootse finale. Mits de sonde een voorspoedige landing op het oppervlak van de rode planeet weet te maken. NASA’s ruim een miljard dollar kostende Marsverkenner is bijna zeven maanden onderweg geweest. De laatste uren zijn zenuwslopend.
TER INFO: Vanavond rond 21 uur zenden we de marslanding live uit via de stream van NASA.
https://www.hln.be/wetens(...)er-insight~ade55682/Pas als de InSight met drie poten op de rode grond staat, is het eerste deel van de missie geslaagd. Iedereen die betrokken is bij het internationale project, houdt de adem in. Ook onze Belgische Koninklijke Sterrenwacht (Lees ook: Belg weet als eerste of het lukt, red). De afdaling van InSight, een compleet laboratorium dat de komende twee jaar inzicht moet verschaffen in de diepste geheimen van Mars, is niet bepaald simpel.
Het kostbare apparaat komt met een snelheid van bijna 20.000 kilometer per uur de ijle atmosfeer van Mars binnen. In minder dan zeven minuten moet het ruimtetuig van die duizelingwekkende snelheid zien af te remmen naar bijna nul. De vluchtleiding op aarde kan slechts toekijken, ingrijpen is onmogelijk.
Het onderzoek van InSight zal de opmars zijn naar bemande kolonies op de planeet.
AP
Helse afdaling
De capsule waarin InSight zijn helse afdaling richting het oppervlak maakt, lijkt op die waarmee in de jaren zestig en zeventig ook de maanmissies terugkeerden: een conische vorm, met daaronder een gladde vlakke bodem. De onderkant van de lander is van cruciaal belang om InSight te beschermen tegen de enorme hitte die ontstaat bij het binnendringen van de Mars-atmosfeer.
Afgezien van het hitteschild is ook de hoek waarin de landingscapsule de atmosfeer van Mars raakt, uiterst belangrijk. Die hoek moet exact 12 graden zijn. Is de hoek te klein, dan kaatst InSight af en duikt het de diepten van het heelal in. Is de hoek te groot, dan gaat de sonde door de wrijving met de lucht als een razende vuurbal ten onder. En de missie letterlijk in rook op.
De capsule waarin InSight afdaalt op Mars lijkt sterk op die van de Apollo-missien in de jaren zeventig.
AP
Loodrecht omlaag
Ongeveer drieënhalve minuut nadat de capsule de Mars-atmosfeer raakt, gaat een parachute open die het ruimtevaartuig verder afremt. Vijftien seconden later blazen explosieven het hitteschild weg en maakt InSight zich op voor de daadwerkelijke landing. Na tien seconden strekt de sonde drie poten uit en bungelt nog een minuut of twee onder de parachute.
45 seconden voor de landing verlaat InSight de capsule en nemen zijn landingsraketten het laatste remwerk over. De boosters stoppen ook elke horizontale beweging van InSight, waardoor het ding uiteindelijk loodrecht omlaag komt. Met nog 15 seconden te gaan, is de snelheid dan nog slechts 2,5 meter per seconde en raakt het Marslab hopelijk soepel de grond.
Drieënhalve minuut nadat de capsule de Mars-atmosfeer raakt, gaat een remparachute open.
AP
.
Binnenkant
Komt InSight na intrede en afdaling met een vaart hoger dan 8 kilometer per uur op het oppervlak terecht, dan is het alsnog einde oefening. De sonde slaat te pletter en de missie is mislukt nog voor hij kan echt beginnen. Acht minuten na de, hopelijk geslaagde, landing komt het verlossende levensteken van InSight op Aarde aan.
De plek waar de InSight gaat landen, Elysium Planitia, is een kale vlakte net boven de evenaar van Mars. De vluchtleiding hoopt dat er weinig rotsen zijn of stenen liggen die een zachte landing kunnen dwarsbomen. Dat voor het weinig interessante landschap is gekozen, heeft nog een reden: het is InSight niet te doen om het oppervlak, zoals zijn voorgangers, maar om de binnenkant van Mars.
Als alles goed gaat, komt InSight met een gangetje van 8 kilometer per uur neer op Mars.
AFP
Metersdiep boren
InSight gaat metersdiep in de bodem van Mars boren, zodat wetenschappers kunnen leren wat er onder het oppervlak zit en inzicht kunnen krijgen in de geschiedenis van de rode planeet. Dat boren gaat eenvoudiger op een ondergrond die waterpas staat. Doordat er geen schaduwen zijn, kunnen de zonnepanelen van de lander bovendien meer energie opwekken.
Een tweede taak van InSight is het registreren van bevingen op Mars. Het vermoeden is dat die bevingen er wel zijn, alleen anders dan op Aarde. Mars heeft geen tektonische platen zoals onze planeet, maar onderzoekers denken de komende jaren toch tientallen tot honderden bevingen waar te kunnen nemen. Ook die trillingen kunnen iets vertellen over het binnenste van Mars.
Met het oog op toekomstige bemande Marsmissies is het ook belangrijk om te leren wat de temperatuur op een bepaalde diepte is. Als de temperatuur onder het oppervlak warm genoeg is, zou water er in vloeibare vorm aanwezig kunnen zijn. Tot nu toe werd altijd aangenomen dat water slechts als ijs voorkomt. Vloeibaar water zou een verblijf op Mars aanzienlijk eenvoudiger maken.
InSight gaat metersdiep de marsbodem inboren om de rode planeet te ontfutselen zijn geheimen te ontfutselen.
AP
Maankolonie
NASA zet komend jaar de eerste stappen voor het stichten van een maankolonie. Een nieuw ruimtestation, The Gateway, moet als uitvalsbasis gaan dienen voor de eerste bewoners die ergens rond 2030 voet op de maan zullen zetten. De maankolonie kan de opmars zijn naar een kolonie op Mars, zoals techmiljardair Elon Musk graag wil. Een groot deel hangt af van wat InSights aan het licht gaat brengen. Mits hij veilig landt natuurlijk.
ANP Graphics
Ruimtekerkhof
NASA, dat in de jaren zestig de planeet al aandeed met de Mariner-missies, heeft overigens behoorlijk wat ervaring als het aankomt op Mars. Toch is het alweer zes jaar geleden dat de ruimtevaartorganisatie de rijdende verkenner Curiosity Rover op Marsiaanse bodem wist te zetten. Het succespercentage van sondes om heelhuids te landen, ligt op 40 procent.
Mars is vooral een waar kerkhof van mislukte missies. Diverse ruimtevaartorganisaties, waaronder naast Amerikaanse en Russische ook Europese, Indiase en Japanse bureaus, stuurden de afgelopen decennia 44 sondes naar Mars. Daarvan waren er 18 succesvol, met zeven geslaagde landingen. 23 missies mislukten en drie haalden wel de planeet zelf, maar faalden bij de landing.
(HLN)