quote:
Al bijna twee jaar probeert de vader van het 8-jarige meisje dat in de nacht van 7 op 8 juni 2015 van de tiende etage naar beneden stortte, duidelijkheid krijgen over wat er die zomernacht is gebeurd. Ze was die nacht alleen thuis met haar moeder. Vader Victor Remouchamps spande een wob-verzoek aan tegen het Openbaar Ministerie om het hele strafdossier in handen te krijgen. Ook de aantekeningen van de officier van justitie. Maar die krijgt hij niet omdat die worden bestempeld als ‘staatsgeheim geheim’.
Experts op het gebied van de Wet openbaarheid van bestuur (wob) vallen bijna van hun stoel van verbazing als ze horen dat staatsveiligheid als weigeringsgrond wordt aangevoerd. ,,Het is nogal exotisch om de dood van een kind te koppelen aan veiligheid van de staat’’, verklaart wob-expert Roger Vleugels stellig. ,,Je kunt er van alles bij bedenken als weigeringsgrond, zoals privacygevoelige informatie of lopende opsporing,maar niet de veiligheid van de staat. Dat is gewoon flauwekul.’’
Hoe zou de veiligheid van de staat in de zaak van een 8-jarige basisschoolleerling in het geding kunnen zijn? ,,Dat zou alleen zo zijn als een of andere spion het kind van het balkon gegooid heeft, maar dat ligt in een zaak van een 8-jarig meisje natuurlijk alles behalve voor de hand’’, aldus Vleugels. Wob-expert Brenno de Winter valt hem bij. ,,Mijn wenkbrauwen gingen een heel eind omhoog toen ik hoorde dat het OM zich op staatsgeheimen beroept.’’
Curieus
De Winter noemt het ‘curieus’ dat de classificatie ‘staatsgeheim geheim’ – het een na hoogste niveau van rubricering van staatsgeheimen – van stal wordt gehaald. ,,Dat betekent dat er daardoor ernstige schade kan worden toegebracht aan de vitale belangen van de staat of zijn bondgenoten. Ik heb zoiets nog nooit eerder gehoord in een dergelijke zaak. Dit kom alleen voor bij zaken van internationaal kaliber, dan moet je denken aan gewapende conflicten of wat er nu tussen Nederland en Turkije gebeurt, dat soort zaken kun je tot staatsgeheim verklaren.’’
Het Openbaar Ministerie laat in een reactie weten dat het 'de commotie die is ontstaan door de rubricering staatsgeheim betreurt'. Het OM erkent dat in de brief 'abusievelijk wordt gesproken over Stg-Geheim', wat verwijst naar staatsgeheim geheim. Ook geeft het OM toe dat 'geheel overbodig' wordt vermeld 'dat het journaal de status heeft van staatsgeheim'.
Bovendien merken de experts op dat de classificatie van een stuk helemaal geen weigeringsgrond is in de wob. ,,Zelfs stukken die als zeer geheime staatsgeheimen worden bestempeld kun je via de wob krijgen’’, vervolgt Vleugels. ,,Ik heb meer dan 600 keer geclassificeerde stukken openbaar gekregen onder de wob. Daar waren stukken bij die zwaarder waren geclassificeerd dan streng geheim.’’
Imponeergedrag
Volgens Vleugels hanteert het Openbaar Ministerie ‘imponeergedrag’. ,,Daar waar je gebrek aan kwaliteit hebt, ga je proberen te imponeren.’’ Bij veiligheid van de staat moet je volgens Vleugels denken aan: ,,Interessante termen als staatsgeheim moet je bewaren voor zaken waar dat ook echt op past, zoals wapenkamers, munitieopslag, informatie over de radiologieafdeling van ziekenhuizen, waar nucleair materiaal ligt, bunkers van belang voor oorlogsvoering, noodzetels van de regering.’’
In rechtszaken gebeurt het wel me enige regelmaat dat er een beroep op de wob wordt gedaan om het hele dossier te bemachtigen. Een officier van justitie stuurt een selectie van zijn bevindingen naar de rechtbank. Advocaten die aan willen tonen dat er sprake was van tunnelvisie vragen dan het hele dossier op, om bijvoorbeeld te zien of er belangrijke sporen niet of verkeerd zijn uit gerechercheerd. Tweede Kamerlid Lilian Helder van de PVV heeft schriftelijke Kamervragen gesteld aan minister Stef Blok van Veiligheid en Justitie.
Na enkele maanden ging de moeder vrijuit, maar mede dankzij aanhoudend onderzoek van de vader, wordt de moeder alsnog vervolgd. Nooit is komen vast te staan of het meisje is gevallen, gesprongen of gegooid. Volgens het Hof is het derde scenario het meest waarschijnlijk.