Advies: 'Neem pas in 2019 besluit over nieuwe rol NS'
Het is beter om pas over twee jaar een besluit te nemen over een andere rol voor de Nederlandse Spoorwegen. Grote veranderingen op het spoor moeten sowieso stapsgewijs gebeuren, stelt een onderzoekscommissie vast in het rapport ‘Kiezen voor een goed spoor’ dat vanmiddag is verschenen.
Edwin van der Aa 07-04-17, 17:59 Laatste update: 18:10
Dit rapport ligt er na harde kritiek van de parlementaire enquêtecommissie Fyra op de moeizame relatie tussen de Staat en de NS en de gebrekkige visie van de overheid op het spoor. Een commissie kreeg vervolgens de opdracht van het kabinet om meerdere hoofdscenario’s voor de toekomst uit te werken.
Centraal staat de vraag wie er onder welke voorwaarden mag rijden op het spoor na 2024. Daarbij hebben alle scenario’s voordelen en nadelen.
Vinger in de pap
Bij het eerste model zal de NS als nationaal vervoerder het gehele spoorvervoer in Nederland worden gegund. Voordeel is dan dat de ministeries een flinke vinger in de pap houden en dat spoorbeheerder ProRail en de NS zo veel mogelijk onder één paraplu kunnen worden gebracht. Nadeel is lagere kwaliteit van vervoer en hogere kosten door gebrek aan concurrentie.
In een ander plan wordt de NS een vervoerder als alle andere vervoerders. ProRail en NS kunnen in dat concurrentiemodel in geen geval ‘onder dezelfde paraplu’ worden gebracht. De stations kunnen ook niet langer eigendom zijn van (één van de) vervoerders. Een strijd zal wel de prijzen drukken en zorgen dat iedere vervoerder zijn beste beentje voorzet om goed vervoer te leveren.
Het derde scenario is min of meer vergelijkbaar met de huidige situatie: het hoofdrailnet wordt steeds gegund aan NS met afspraken voor prestatieverbetering. Als de NS vervolgens onvoldoende presteert, kan (een deel van) het hoofdrailnet openbaar worden aanbesteed en naar een andere vervoerder gaan.
Big bang
De onderzoekers maken geen keuze. Ze stellen wel vast dat een overgang naar een nieuw systeem op het spoor kostbaar en tijdrovend is. In plaats van een big bang worden stapsgewijze wijzigingen aanbevolen. Wel kunnen nu al wat maatregelen worden genomen waardoor de politiek beter weet wat er speelt op het spoor.
Het rapport is besproken in de ministerraad, maar een volgende kabinet moet besluiten welke koers er straks wordt gevaren. De onderzoekers benadrukken wel dat er pas in 2019 meer informatie beschikbaar is om gedegen te kiezen. Dan zullen ook de huidige prestaties van de NS op het hoofdrailnet zijn geëvalueerd.
http://www.ad.nl/binnenla(...)uwe-rol-ns~ae765656/