Wat doet de VVD voor kwetsbare groepen?

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:22 schreef Harvest89 het volgende:

[..]

Mensen in uitkering krijgen toch ook zoiets als een koopkrachtvergoeding volgens mij?
Misschien die een tikje omhoog gooien ofzo.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:22 schreef Anakoni het volgende:

[..]

Rutte wil die mensen nog harder gaan aanpakken, hij gelooft oprecht dat iedereen kan werken. Tegelijkertijd zie je wel dat o.a. door robotisering de laagdrempeligere mbo-banen op grote schaal dreigen te verdwijnen.

Vroeger kon je gewoon in een fabriek aan de slag zonder diploma...

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:29 schreef Webschip het volgende:

[..]

VVD stimuleert een race naar de bodem voor de gewone werknemers. (top uitgesloten natuurlijk. ) De gewone burger is het haasje. De bedrijven lachen in hun vuistje.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:36 schreef Anakoni het volgende:

[..]

Exact.
Je moet ook alleen VVD stemmen als je een bovenmodaal salaris ontvangt. Anders doe je jezelf eigenlijk tekort.
Al doet de VVD het in de media voorkomen bij uitstek DE partij te zijn voor werkend Nederland en het klootjesvolk is, dit in de praktijk totaal niet waar.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:36 schreef Anakoni het volgende:

[..]

Exact.
Je moet ook alleen VVD stemmen als je een bovenmodaal salaris ontvangt. Anders doe je jezelf eigenlijk tekort.
Al doet de VVD het in de media voorkomen bij uitstek DE partij te zijn voor werkend Nederland en het klootjesvolk is, dit in de praktijk totaal niet waar.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:40 schreef Webschip het volgende:

[..]

En het gepeupel trapt er gewoon weer in. Nog los van die loze beloften die de VVD heeft gedaan en bestuurlijke incompetentie heeft laten zien. Nog los hoe vaak ze in het nieuws komen met corrupte politici (meer dan bij andere partijen. ). Ze trappen er gewoon weer in.

Tja, met zo'n grote groep kiezers verdient het land gewoon niet beter. Het ontaard in een harteloze samenleving zo langzamerhand.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:49 schreef Anakoni het volgende:

[..]

Die redeneren natuurlijk dat Mark ons hoogstpersoonlijk uit de economische crisis geholpen heeft. Terwijl die crisis een globaal karakter had en de voedingsbodem voor het falende beloningssysteem in het bankenwezen net zo goed door de VVD onder leiding van Zalm gecreëerd is.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:45 schreef Tomatenboer het volgende:

[..]

Zelfs daar valt dus het één en ander op af te dingen. Aangezien ik in bovenstaande post het belang van onder meer goede sociale voorzieningen voor de hele samenleving heb uitgelegd.

Mensen met een boven modaal inkomen hebben ook zichzelf ermee als de economie slechter gaat draaien doordat grote groepen aan de onderkant van de samenleving in koopkracht achteruit gaan. Ook zet die 'race to the bottom' qua lonen en flexibilisering ook de modale lonen en net daarboven onder druk.

Last but not least vinden mensen met een boven modaal inkomen de stabiliteit en veiligheid waarin we nu leven ook wel prettig.

Dat allemaal nog los van de gedachte dat het noodlot, ziekte, werkloosheid, faillissement enz. ook mensen met een hoger inkomen kan treffen.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 11:49 schreef Spanky78 het volgende:

[..]

Dat hangt er vanaf hoe je dat ziet natuurlijk. Ik zal Maar even advocaat van de duivel. Spelen.

Want eerlijk is eerlijk, mensen met een minimumloon hebben het financiëel slechter dan mensen met een uitkering. Dus uitkeringen omlaag en belastingen omlaag helpen juist deze groep.

Zwakke groepen 'pakken' is ook zo makkelijk. Die club luie en domme mensen die zelf vertikken een vak te leren? Weinig medelijden mee. Juist werkende mensen horen beloond te worden en als je een uitkering hebt dan krijg je net genoeg om van te leven. Sober te leven. Dus geen geld voor roken, drinken of dure entertainment op een iPhone.

Alsof het een recht is om anderen voor jouw luxe te laten betalen.

quote:

Op zaterdag 11 maart 2017 04:36 schreef Zwolsboy het volgende:

[..]

Kan nog erger....
Heb je een huurhuis van 710 in de maand en je inkomen is 22.000 krijg je flinke huurtoeslag
Heb je inkomen van 22,300 krijg je geen cent meer... nee het is echt zo.

Ook tussen werkende mensen met een laag inkomen/minimumloon zitten verschillen, ik walg van deze regeling. En ja als je een Bijstandsuitkering pakt en alles erbij telt en ook je kwijtscheldingen kan het aardig overeen komen met een minimumloon.

Anderzijds, iemand die gewoon echt niet kan werken en in de bijstand zit en klein beetje probeert te sparen mag na een duizendje of 6 zijn/haar bijstand inleveren.... heel eerlijk, en wie alles verspilt aan bier roken en hoeren.... bah

VVD, mocht je winnen (hoop het niet) gooi het recht op huurtoeslag omhoog naar 30.000 euro voor alleenstaanden en 35.000 voor koppels, het is te zot voor woorden dat je 710 euro mag betalen in je eentje als je netto 1400 aan inkomen hebt.

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 18:45 schreef Tomatenboer het volgende:

[..]

Zelfs daar valt dus het één en ander op af te dingen. Aangezien ik in bovenstaande post het belang van onder meer goede sociale voorzieningen voor de hele samenleving heb uitgelegd.

Mensen met een boven modaal inkomen hebben ook zichzelf ermee als de economie slechter gaat draaien doordat grote groepen aan de onderkant van de samenleving in koopkracht achteruit gaan. Ook zet die 'race to the bottom' qua lonen en flexibilisering ook de modale lonen en net daarboven onder druk.

Last but not least vinden mensen met een boven modaal inkomen de stabiliteit en veiligheid waarin we nu leven ook wel prettig.

Dat allemaal nog los van de gedachte dat het noodlot, ziekte, werkloosheid, faillissement enz. ook mensen met een hoger inkomen kan treffen.

USA vs. France: Taxes

quote:

Denemarken: waar gezelligheid hygge heet

Olaf Tempelman op zoek naar geluk in Scandinavië

ARTIKELNederland scoort hoog op de geluksladder, maar Denemarken scoort steevast het hoogst. Wat doen ze daar beter? Olaf Tempelman kreeg, op zoek naar het aardse paradijs, lessen in geluk van inwoners, activisten en onderzoekers.

Door: Olaf Tempelman 8 augustus 2015, 02:00

Tien minuten ten zuiden van Breda kan een mens zich in een andere wereld wanen. Rijd acht uur noordwaarts en een cultuurschok blijft uit. Er bestaat een land waar de fietspaden even degelijk zijn, de tuinen even aangeharkt, de motregens even striemend, de mannen even ongalant, de vrouwen even robuust en de communicatie even onverbloemd. Gezelligheid heet er hygge. Als we het smørrebrød, de kleine zeemeermin, de pijprokers, de helmen op de fiets en de ø, de æ en de å er even buiten laten, is er geen land ter wereld dat zo op Nederland lijkt als Denemarken.

Juist daarom kan het steken dat ze er gelukkiger zijn. Sterker: met grote regelmaat wordt wetenschappelijk aangetoond dat Denemarken het gelukkigste land ter wereld is. Nederland doet het in die onderzoeken niet slecht, vaak staat het in de topvijf. Maar wat Duitsland en Argentinië zijn als het gaat om voetbal, dat is Denemarken als het gaat om geluk: net die cruciale fractie beter.

Geluk is, kun je betogen, nog belangrijker dan voetbal. Dat ik Deens geluk meer wantrouwde dan Argentijnse balkunstenaars, had allereerst te maken met een Deense vriendin van ons, Luise, die naar Schotland is geëmigreerd omdat ze Denemarken een bekrompen oord vindt. Ze groeide op in het Deense Beverly Hills, Rungsted. Wie van niets weet, ziet daar vriendelijke villa's aan de prachtige Oostzee. Wij weten dat achter de muren daarvan afgunst en snobisme koning en koningin zijn, dat de huwelijken er wankelen en dat de vele jacuzzi's niemand gelukkig maken.

THE ALMOST NEARLY PERFECT PEOPLE
Elke prachtplek brengt een paar ondankbare mensen voort. Hád ik gezegd zonder The Almost Nearly Perfect People. In deze bestseller schetst de Brit Michael Booth geen vleiend beeld van het gelukkigste land. Als Denen de gelukkigste mensen op aarde zijn, stelt hij, 'dan doen ze verdomd goed hun best om dat te verbergen'. Hoe Booths huwelijk met een Deense de publicatie kon overleven, vragen lezers zich af na een litanie over 'afgrijselijk weer', 'belachelijke belastingen', 'afstotende ongemanierdheid' en - waar kennen we het van - wantrouwen tegen mensen die hun hoofd boven het maaiveld uitsteken. Tijdens een uitstapje met het gezin naar Legoland moet Booth zich bedwingen niet uit pure smørrebrød-haat als een dinosaurus op de legoversie van Kopenhagen in te trappen.

Britten kunnen excentriek zijn. Wat ik me vaak afvroeg: hoe kan een land het gelukkigste ter wereld zijn als er zoveel sinistere films en series vandaan komen? Je kijkt naar iets Deens en je ziet twee echtelieden zwijgend tegenover elkaar zitten in een mooi houten buitenhuis. In de volgende scène hakt de vrouw met een bijl op de man in, onderwijl kreten slakend met øø's, ææ's en åå's.

Meik Wiking, de jonge wetenschapper die leiding geeft aan het Institut for Lykkeforskning, Deens voor Geluksonderzoek, kan hartelijk om die constatering lachen. 'Ik kom geregeld in Latijns-Amerikaanse landen met enorme misdaadcijfers. Kijk je 's avonds op je hotelkamer naar de tv, dan zie je op alle kanalen geluk en harmonie. Als er op straat angst heerst, wil je graag even ontsnappen naar een gelukkige wereld. Hier in Noord-Europa is er zo'n overdosis veiligheid dat de amusementsindustrie is gaan inspelen op de behoefte aan duisternis en gevaar.'

HERKENBAAR
Veiligheid is een van de acht factoren die de onderzoekers van Lykkeforskning cruciaal achten voor de hoge Deense geluksscores. De andere zeven: vertrouwen, welvaart, vrijheid, werk, democratie, burgerdom, evenwicht. 'Het meeste is bij jullie hetzelfde', zegt Wiking. In elk geval herkenbaar: de locatie waar we op verzoek van de gelukswetenschapper hebben afgesproken. Niet op het Lykkeforskningkantoor, maar op een plek waar we Deens geluk 'in het echt' kunnen zien, een terras aan het Sankt Hans Torv waar Kopenhagers massaal aan het bier zijn gegaan nu de zon heel even schijnt.

Waar komt dat 'extra Deense geluk' ten opzichte van Nederland vandaan? Wiking drukt zich behoedzaam uit. Het kan hem zitten in een wat sterker gemeenschapsgevoel, wat meer kleinschaligheid, meer ruimte ook: vijf miljoen in plaats van zeventien op eenzelfde stuk land, het scheelt. Een in Kopenhagen wonende Nederlander zegt het als volgt: 'Als je bij mooi weer niet meteen uren in de file naar het strand staat, erger je je een stuk minder aan je medemens.'

Deens geluk, zegt Meik Wiking, 'heeft natuurlijk ook te maken met de Deense verzorgingsstaat'. Die is van oudsher royaler geproportioneerd dan de Nederlandse en de afgelopen vijftien jaar minder uitgekleed. 'Het gevoel dat niet alles afhangt van winnen of verliezen, dat er een goed vangnet is alsje valt, dat blijkt in vrijwel elk onderzoek belangrijk voor geluk. Het is opvallend dat Europese verzorgingsstaten zo onder vuur liggen: ze komen steevast het beste uit geluksonderzoek.'

'EEN GOEDE BALANS'

Inkomensverschillen zijn in gelukkige landen klein, werkweken kort. Wiking spreekt van 'een goede balans' tussen arbeid en vrije tijd. Wat heb je aan al je welvaart als je, zoals in de VS, tot je dood bezig bent met werken? Dan ga je 'rijk dood'.

Dragør is een schilderachtig vissersplaatsje waar je Zweden aan de overkant van het water kunt zien liggen. In de haven komen vrouwen met rood aangelopen hoofden terug van de dagelijkse ochtendduik in de Oostzee. Zoals zoveel inwoners van een land waar de zee nergens verder dan vijftig kilometer weg is, bezitten die van Dragør boten waarmee ze gaan vissen - niet voor hun levensonderhoud, zoals overal ten zuiden van Turijn: voor hun plezier.

Noem Steen en Katrine Nielsen gerust een gelukkig echtpaar uit Dragør. Op weg naar hun boot lopen we tussen havenschuurtjes waar de mensen hun hengels, netten en bootspullen bewaren. Je vroeg naar een plek waar je Deens geluk kunt zien, zeggen Steen en Katrine, dit is er zo een. Skurbyen, 'schuurtjesdorp', noemen ze het hier. Als mensen terugkomen van het water, dan worden hier vissen gerookt, dan staat iedereen te kletsen en is het hier een en al hygge.

Voordat we naar de haven liepen, sloten Steen en Katrine de deur van hun schitterende 18de-eeuwse huis in de autovrije binnenstad niet af: niet nodig. Let op straat op al die kinderwagens die moeders, met kind en al, onbewaakt voor de winkels achterlaten. Doen ze ook in Kopenhagen. In een onderzoek werden tien portemonnees met identiteitskaarten rondgestrooid in Europese hoofdsteden. Alleen in Kopenhagen en Oslo kwamen ze allemaal terug.

Aan tafel in de knusse woonkamer met lage eikenhouten balken hoeft Katrine Nielsen niet lang na te denken welke van Wikings acht factoren zij het belangrijkst vindt voor Deens geluk: vertrouwen. 'Dat is ook de reden dat Denen geen moeite hebben met hoge belastingen. Ze vertrouwen erop dat het geld goed wordt besteed.' Nee, mensen uit de Angelsaksische wereld begrijpen dat niet. Bij Michael Booth lees je klaagzangen over 'socialistische Deense dienstverlening'. Britse vrouwen in Kopenhagen hebben er moeite mee dat ze samen met de vrouw van de buschauffeur op zwangerschapsgym moeten, en dat ze hun kind niet met wat extra geld snel op een crèche voor beterverdienenden geplaatst krijgen. Gelijke Denen, gelijke kappen.

Denen, zegt Katrine Nielsen, zijn sterk betrokken bij het bestuur van hun land. De democratie is direct en kleinschalig. De burgemeesters die Denen kiezen, die kennen ze vaak persoonlijk. 'Zie je dat in het centrum van Dragør helemaal geen hoogbouw staat? Dat hebben we tegengehouden.'

INVLOED UITOEFENEN
Noem het behoudzucht van lokale gemeenschappen, noem het argwaan tegen rendementsdenken: typisch is dat langs het Deense spoor veel 19de-eeuwse treinstations nog overeind staan. Denen, zegt een lang in Kopenhagen wonende Nederlander, 'voelen dat ze invloed hebben op hun land. En ze doen meer moeite om tradities in stand te houden, ook in de familiesfeer en op feestdagen. Nederland is meer van 'lekker makkelijk' - dat leidt ook makkelijk tot vervlakking.'

Rasmus Helveg Petersen, de boomlange Deense minister van Klimaat en Energie (inmiddels demissionair), vraagt of hij een selfie met mij mag maken. Ik vertel Petersen dat ik niet eerder voor een selfie werd gevraagd door een minister die jeans draagt.

Het bureau van de minister staat in een eenvoudige kamer met uitzicht op de 17de-eeuwse Kopenhaagse haven. Hoe beter de democratie, hoe soberder behuisd, zeggen ze. Waar bewindslieden in paleizen met gouden kranen zetelen, is het voor gewone mensen vaak niet pluis. In zijn eenvoudige kamer serveert Petersen, afkomstig uit een partij die lijkt op D66 maar veel ouder is, visballetjes. Uit 'de acht Deense geluksfactoren' kiest ook hij 'vertrouwen' als belangrijkste. 'Vertrouwen is het cement van een samenleving. Voorbeeld: in een paar jaar tijd is meer dan 30 procent van de Denen biologische melk gaan drinken. In Italië had dat nooit gekund, daar hadden ze gedacht: 'er zit iets achter, ze proberen ons op te lichten'. Denemarken is ook koploper als het gaat om milieuvriendelijke energie. Vroeger kende de buitenwereld ons van spek en porno, tegenwoordig van windenergie en biologische landbouw.'

Pardon: méér dan van windenergie kent de buitenwereld Denemarken tegenwoordig toch van dingen die juist niet met vertrouwen te maken hebben? Bijvoorbeeld van wantrouwen tegen Brussel en de euro . Of: van de Dansk Folkeparti, Europa's eerste 'postmoderne' anti-immigratiepartij. Die partij stond aan de wieg van het strengste immigratiebeleid van Europa en diende als voorbeeld voor een Nederlandse politicus: zonder die o zo succesvolle DF geen PVV. Bij intern vertrouwen hoort wantrouwen tegen het externe, twee kanten van één medaille, toch?

EUROSCEPSIS

'Dat hoeft helemaal niet', zegt Petersen glimlachend. 'Wat betreft de euroscepsis: Denemarken is economisch succesvoller dan ooit dankzij de eurozone, en de meeste mensen weten dat. Vroeger was de Deense kroon net als de gulden gekoppeld aan de Duitse mark, nu aan de euro. Schrijf dat op voor Nederlanders die denken dat Denemarken zo succesvol is omdat het de euro niet heeft: de kroon heeft alleen maar een sentimentele functie.'

'Wat betreft de Folkeparti: de komst van multiculturele samenlevingen was voor veel Europeanen een schok, niet alleen voor Denen. Het is een fait accompli, mensen zullen eraan wennen. Waarom Denen als eersten hun stekels opzetten? Een kleine gemeenschap voelt zich snel bedreigd. En Denen kennen geen traditie van politieke correctheid. Ze zeggen wat ze vinden, onverbloemd en recht in je gezicht. De Folkeparti, de Mohammedcartoons, de giraf Marius... je ziet steeds hetzelfde.'

Giraffe Marius: zijn geschiedenis moet je kennen als je Denemarken wilt begrijpen, zegt Petersen. Deze gezonde giraf werd in de dierentuin van Kopenhagen ten overstaan van jonge kinderen afgemaakt om inteelt in de giraffenfamilie te voorkomen, en vervolgens aan de leeuwen gevoerd. Overal in Europa werd geschokt gereageerd.

Een woordvoerder van de dierentuin verklaarde: 'Ik ben trots omdat we kinderen een enorm inzicht hebben gegeven in de anatomie van een giraf.'

Op de auto van Luise, onze Deens vriendin die naar Schotland emigreerde, zit een sticker: Foreigners, don't leave us alone with the Danes! Michael Booth wordt in het gelukkigste land ter wereld een combinatie van grofheid en conformisme gewaar. Opvallend voor buitenstaanders is de uniformiteit van Deense interieurs, in de hand gewerkt door de alomtegenwoordigheid van objecten van dezelfde 20ste-eeuwse Deense designers. Wie op 55 graden noorderbreedte tussen de Noordzee en de Oostzee woont, die heeft stoelen van Børge Mogensen en lampen van Arne Jacobsen - het is een wet die zich bijna kan meten met die van de zwaartekracht.

Hechte kuddes brengen zwarte schapen voort. Toeval of niet, een opvallend aantal bekende Deense films handelt over individuen die de hechte gemeenschap tegen zich in het harnas jagen. In Festen van Thomas Vinterberg richt de woede van het collectief zich op de zoon die de hygge op het familiefeest verpest door de incest van papa wereldkundig te maken. In Jagten maakt de gemeenschap jacht op een kleuterleider die ze ten onrechte van kindermisbruik beschuldigt. De zwarte schapen van Lars von Trier vergaat het doorgaans nog veel slechter.

Denen, zegt Michala Clante Bendixen, hoofd van de hulporganisatie Refugees Welcome, lijken soms meer een stam dan een natie. 'Tot een stam treed je lastig toe en uit een stam word je hard verstoten.' Bendixen is een van de oprichters van het Trampolinehuset, het trampolinehuis. Hier, aan de Thoraveg in een buitenwijk van Kopenhagen, ben je lichtjaren verwijderd van de grachten in het centrum en de haven van Dragør - hier staat sociale woningbouw uit de jaren zeventig, vaak met bewoners van niet-Deense origine. Bendixen: 'Tot ver in de jaren negentig had Denemarken een ruimhartig asielbeleid, maar er werd niets aan integratie gedaan.'

VAKCURSUSSEN EN DEENS LEREN
Het Trampolinehuis is er om vreemdelingen te helpen 'de sprong' naar de Deense maatschappij te maken. 'Denemarken is een lastig land voor wie er niet vandaan komt, niet eens zozeer vanwege racisme, als wel vanwege de met regels en eisen dichtgetimmerde arbeidsmarkt.' Veel vluchtelingen zeggen tegen Bendixen: ik pak alle soorten werk aan, laat mij maar wc's schoonmaken. Makkelijker gezegd dan gedaan. Om wc's schoon te maken of vuilnis op te halen, moet je eerst Deens leren en daarna allerlei vakcursussen volgen.

Het Trampolinehuis probeert nóg een vacuüm te vullen: er zijn nauwelijks plekken waar Denen en asielzoekers elkaar kunnen treffen. 'De Deense gemeenschap is gesloten, het leven speelt zich binnenshuis af. De meeste vluchtelingen komen uit landen waar ze buiten op straat contacten leggen. Vergeet dat maar in het Deense klimaat.' In het Trampolinehuis kunnen nieuwkomers Deense lessen volgen en echte Denen leren kennen. Denen kunnen er gratis hun haar laten knippen bij een Syrische kapper en hun broeken laten verstellen bij een Afghaanse kleermaker.

Wie hier naar de verhalen van vluchtelingen luistert, bijvoorbeeld die van Agoub uit Damascus of Isam uit Khartoem, hoort dat ze in Kopenhagen bleven steken op weg naar Zweden, alom bekend om zijn ruimhartige asielbeleid. Agoub en Isam hebben inmiddels in Denemarken politiek asiel gekregen, echter: toen ze bij een controle door de Deense politie werden ingerekend, dachten ze dat alles verloren was. Toen ze aan hun lange reis naar het noorden begonnen, wisten ze één ding zeker: dat ze het nooit en te nimmer in Denemarken moesten proberen. Noem dat imago de trots van de Folkeparti.

'Ik ben vijftien jaar geleden met Refugees Welcome begonnen uit afschuw en schaamte over wat Pia Kjærsgaard en haar Folkeparti allemaal aanrichtten', zegt Bendixen. 'Bij landelijke verkiezingen heeft nooit meer dan 14 procent van de Denen op ze gestemd. Maar ze wisten het asielbeleid 180 graden te draaien en het aanzien van Denemarken te bezoedelen. Ik denk dat ik dat het ergste vond: hun annexatie van de Deense identiteit, alsof Pia Kjærsgaard Denemarken zou zijn. Ik ben net zo goed Denemarken! Dat zou ik willen zeggen tegen Nederlandse lezers: laat je Nederland niet afpakken door Wilders.

GELUKKIG EN SUCCESVOL
'Mensen in mijn omgeving durfden niet meer de Deense vlag uit te hangen. Waarom niet? Het Trampolinehuis is bij uitstek Deens. Denemarken is een gelukkig en succesvol land omdat het egalitair is, mensen zijn hier écht gelijk, niet alleen op papier. We doen niet aan voorkeursbehandelingen en privileges. Waarom dan een muur om je land zetten uit angst dat anderen er met je verworvenheden vandoor gaan? De scheidslijn tussen wantrouwen tegen de buitenwereld en gebrek aan geloof in je eigen kracht is dun.'

Het gelukkigste land ter wereld: een klein schiereiland dat zijn verworvenheden afschermt. Noem dat een interessante overeenkomst met beroemde ideale samenlevingen. Van het Utopia van Thomas Moore en het Nieuwe Atlantis van Francis Bacon tot het Eiland van Aldous Huxley en het Ecotopia van Ernest Callenbach: ideale samenlevingen zijn steevast ófwel eilanden ófwel plekken die anderszins, met muren en bewakers, stevig tegen een minder ideale buitenwereld worden beschermd. Prachtplekken midden in de wereld waar de deuren wijd openstaan, die vonden utopisten nog niet uit.

Rasmus Helveg Petersen moet hard lachen: 'Al die utopieën zijn fictie, nietwaar? Denemarken is non-fictie! Het ligt midden in de wereld en is compleet afhankelijk van de wereld. En het mooie is: het heeft de wereld veel te bieden.'

Variaties op die laatste zin werden uitgesproken door alle voor dit stuk geïnterviewde Denen. Michala Clara Bendixen zegt: 'Je hebt mensen die Denemarken tegen de wereld willen beschermen. Ik hoor bij mensen die de wereld graag wat Deenser maken.'

Geluksonderzoeker Meik Wiking: 'In Denemarken vallen dingen te leren waar andere landen hun voordeel mee kunnen meedoen. Het is mooier die kennis te verspreiden dan voor jezelf te houden - dat is het doel van het Instituut voor Geluksonderzoek.' Zo spreken inwoners van een gelukkig land, zou je bijna zeggen. In Togo, nummer 158 in de World Happiness Index van 2015, hebben ze nog geen Institut for Lykkeforskning.

------------

Deens arbeidsethos

Zitten een Italiaan, een Fransman en een Deen in een Italiaanse bar. 'Dat de poten van onze barkrukken zo kort lijken', zegt de Italiaan, 'komt niet doordat ze zo kort zijn, maar doordat Italiaanse vrouwen zulke lange benen hebben.' Zegt de Fransman: 'Dat ik met mijn handen de tailles van mijn maîtresses kan omvatten, komt niet doordat ik zulke grote handen heb, maar doordat Franse vrouwen zulke slanke tailles hebben.' Zegt de Deen: 'Als ik 's ochtends naar mijn werk ga, geef ik de vrouw een fijne klap op de kont. Als ik weer thuiskom, zie ik de afdruk van mijn hand nog zitten. Dat komt niet doordat Deense vrouwen zulke dikke konten hebben, maar doordat we lekker kort werken.'

Deens geluk

In 2012, 2013 en 2014 kwam Denemarken als beste uit de bus in het World Happiness Report van de Verenigde Naties. Het land eindigde ook als eerste in de Satisfaction With Life Index en heeft al jaren de beste cijfers in de World Database of Happiness.

Geluksonderzoekers zien een grote maatschappelijke betrokkenheid bij Denen, en weinig politiek cynisme. Ze doen veel vrijwilligerswerk en zijn nog ouderwets vaak lid van politieke partijen en vakbonden. Bij verkiezingen zijn opkomstpercentages van 88 procent heel gewoon.

Geluksprofessor Meik Wiking: 'Er is geen enkel verschil tussen het geluk van de rijkste 10 procent van de Denen en van de Amerikanen. Er is véél verschil tussen het geluk van de armste 30 procent. Mensen die hun leven in de VS een 2 geven, die geven het hier een 7.'

quote:

De revolte van de middenklasse

Nog niet zo lang geleden leek de opmars van populistische partijen eenvoudig te verklaren. Zij gaven een stem aan de laag opgeleide verliezers van de globalisering. Hoog opgeleiden profiteren van globalisering, doordat zij gebruik kunnen maken van de goedkope Poolse loodgieter en hun eigen arbeid ook in het buitenland kunnen aanbieden. Laag opgeleiden ervaren de keerzijde: zij verliezen hun baan aan goedkope arbeidsmigranten of doordat hun werk naar het buitenland verdwijnt.
Daarom zoeken zij hun heil bij populistische partijen die beloven een dam op te werpen tegen de instroom van mensen uit andere landen — of het nu gaat om arbeidsmigranten of om vluchtelingen — en grenzen te stellen aan vrijhandel.
De ontwikkelingen van het afgelopen jaar roepen echter twijfels op over deze analyse. Vooral de overwinning van Trump, maar ook de steun voor een brexit en de overwinning van de nee-stemmers bij de referenda in Nederland en Italië, hebben laten zien hoe breed de onvrede onder de bevolking inmiddels is. Dat kunnen onmogelijk allemaal globaliseringsverliezers zijn. Er is steeds meer sprake van een opstand van de middenklasse, die altijd gold als de ruggengraat van de samenleving en de basis voor een gematigde en stabiele regering.

Middengroepen

Een analyse van de aanhang van Trump is veelzeggend. De kern daarvan wordt niet gevormd door ‘white trash’, witte, laag opgeleide armen en werklozen, maar door de (witte) middengroepen. De typische Trump-stemmer, zo bleek uit de exit polls, is een witte, gehuwde en kerkgaande man tussen 45 en 65 jaar met een middelbare opleiding (enkele jaren ‘college’) en een modaal inkomen.
De echte verliezers, de lage inkomensgroepen, stemden juist vaker op Clinton. Hoewel in Nederland de lagere inkomens en lager opgeleiden in 2012 wel relatief vaak op Wilders stemden, zou dat bij de komende verkiezingen, als de PVV zijn hoge score in de peilingen weet vast te houden, wel eens anders kunnen zijn.
Het heeft er alle schijn van dat een groot deel van de middenklasse zich van de middenpartijen en de gematigde politiek heeft afgekeerd. Hoewel het grootste deel van hen geen slachtoffer is van de globalisering, maar er zelf van profiteert (goedkope producten uit China!), voelen de middengroepen zich wel in toenemende mate onzeker.
Gevoel van onzekerheid
Volgens een recent onderzoek van de Bertelsmann Stiftung — een gerenommeerde Duitse denktank — ziet veertig procent van de Nederlandse bevolking globalisering als een bedreiging. En hoewel velen van hen wonen in delen van het land waar nog weinig migranten zijn, zien zij in immigratie toch een bedreiging voor allerlei verworvenheden. Hoewel men erover kan twisten hoe reëel die zorgen zijn, worden zij blijkbaar als zeer reëel ervaren.

Het gevoel van onzekerheid wordt versterkt doordat men er steeds minder op vertrouwt dat de overheid bescherming biedt tegen die bedreigingen. Juist als je een goede baan hebt, is het verontrustend als je in geval van werkloosheid nog maar kort aanspraak maakt op een uitkering. En juist voor iemand met een modaal inkomen is het zorgelijk als je er niet meer op kunt vertrouwen dat je later een goed pensioen zult ontvangen, terwijl je ook nog eens aanzienlijk langer moet doorwerken dan je een paar jaar geleden verwachtte.
Maar waardoor zijn die zekerheden verdwenen? Hebben niet juist de middengroepen jarenlang de politieke partijen gesteund die de verzorgingsstaat wilden afslanken, meer voorwaarden aan uitkeringen wilden stellen en de belastingdruk wilden verlagen? Dat zij daardoor ook zelf minder aanspraak op bescherming door de staat kunnen maken, leek geen probleem zo lang het economisch voor de wind ging en zij zichzelf onkwetsbaar achtten.
Crisis
Maar sinds het uitbreken van de crisis is duidelijk geworden dat iedereen het lot van werkloosheid kan treffen of zijn pensioenpotje als sneeuw voor de zon kan zien verdwijnen. Daarom zoekt men nu zijn toevlucht bij politici die zowel meer bescherming als lagere belastingen beloven, hoe weinig geloofwaardig dat ook moge zijn.
De revolte van de middenklasse lijkt dus vooral een opstand tegen het beleid dat deze maatschappelijke groepering zelf de afgelopen decennia heeft gesteund. Het is de vraag of de middenpartijen die dat beleid hebben uitgevoerd, erin slagen de middengroepen ervan te overtuigen dat zij het, nu de crisis voorbij is, weer beter krijgen. Het alternatief is dat de middenpartijen erkennen dat zij de verkeerde weg zijn ingeslagen en nu weer het juiste pad gaan volgen.
Maar die boodschap lijkt niet veel geloofwaardiger dan de beloften die de populisten doen.

quote:

Versobering van de verzorgingsstaat heeft sociale scheidslijnen verscherpt

‘Nederlanders zijn niet zo egoïstisch geworden als wel wordt verondersteld’, zegt Cok Vrooman, onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau. Maar wie nu in een uitkering belandt, is wel een stuk slechter af dan 35 jaar geleden, constateert de socioloog. De afgenomen inkomensbescherming baart hem zorgen.

Vrooman uitte zijn zorgen in de oratie ‘Meedoen in onzekerheid’ , uitgesproken toen hij in maart de bijzondere leerstoel sociale zekerheid en participatie aanvaardde. Sinds kort werkt de hoofdonderzoeker arbeid en publieke voorzieningen bij het SCP één dag in de week aan de Universiteit Utrecht.

Voor zijn inaugurele rede onderzocht hij welke gevolgen veranderingen in de sociale zekerheid en op de arbeidmarkt hebben gehad voor de inkomens- en werkzekerheid van Nederlanders. En in het verlengde hiervan hoe dit de sociale opdeling en het maatschappelijk ongenoegen onder Nederlanders heeft beïnvloed.

Uit het onderzoek blijkt dat de inkomenszekerheid zich verschillend heeft ontwikkeld voor de beroepsbevolking en de gepensioneerden. Voor Nederlanders tussen de 18 en 64 jaar daalde inkomenszekerheid na 1990. Op een schaal van één tot en met tien bedroeg het rapportcijfer destijds een 7,5. In 2015 was dit teruggelopen naar een 4,7. Het cijfer is gebaseerd op tal van kenmerken van collectieve inkomensarrangementen, zoals de hoogte en de duur van een uitkering. Gepensioneerden daarentegen, zagen hun inkomenszekerheid juist toenemen. Van een al hoge 8,7 in 1980 steeg het rapportcijfer naar een 9,5 in 2015.

Werkzekerheid

De verminderde inkomenszekerheid voor de potentiële beroepsbevolking is volgens Vrooman vooral problematisch omdat in dezelfde periode ook de werkzekerheid afbrokkelde. Terwijl de inkomensbescherming afnam als gevolg van overheidsbeleid, werd werk onzekerder door veranderingen op de arbeidsmarkt. Arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd maakten plaats voor tijdelijke en flexibele contracten; het aantal zelfstandigen nam een hoge vlucht.

Om 'spijkerhard' aan te tonen dat de toegenomen inkomens- en werkonzekerheid hebben bijgedragen aan de opdeling van de samenleving, zijn preciezere gegevens nodig, zegt Vrooman. Maar de onderzoeker denkt wel dat dit is gebeurd.

Precariaat

Het SCP onderscheidde in 2014 zes groepen binnen de Nederlandse bevolking. Die hebben in meer of mindere mate toegang tot hulpbronnen en leven deels in hun eigen werelden. Zo hebben leden van de gevestigde bovenlaag bijna geen contact met Nederlanders die tot het 'precariaat' behoren. Het wetenschappelijk instituut van regering en parlement introduceerde dit begrip voor burgers met een lage opleiding, geen werk en weinig geld, die bovendien sociaal en cultureel op achterstand staan. De 'onzekere werkenden' vormen een tweede groep aan de onderkant. Zij staan aan de rand van de arbeidsmarkt en hebben weinig zelfvertrouwen.

Door de gestaag afnemende inkomens- en arbeidszekerheid tekenen deze twee groepen zich scherper af in de samenleving, aldus Vrooman. Een derde groep, de 'comfortabel gepensioneerden', is door hogere aanvullende pensioenen materieel juist beter af dan in 1980.

Angelsaksische invloed

De aanpassingen in de sociale zekerheid werden aanvankelijk ingegeven door kostenoverwegingen. In de jaren tachtig was sprake van ad-hocbezuinigingen, waarbij oudere werknemers werden ontzien. Vanaf de jaren negentig werd activering het leidende principe. Werk, werk, werk was het motto en financiële prikkels het instrument om arbeidsdeelname te bevorderen. Dit leidde bijvoorbeeld tot de moeizame tot stand gekomen versobering van de arbeidsongeschiktheidsregelingen.

Het resultaat van de reeks ingrepen is een verzorgingsstaat die activeert à la Zweden, maar dan met karige uitkeringen die Angelsaksische invloed verraden, vat de hoogleraar de huidige stand van zaken samen.
De afnemende bescherming duidt volgens Vrooman niet op minder solidariteit onder Nederlanders. 'Dat wordt door politici wel vaak verondersteld, maar het blijkt niet uit onderzoek. In een recente SCP-studie zagen we bijvoorbeeld dat mensen sterk hechten aan solidariteit tussen de deelnemers aan pensioenfondsen. Wat wel is veranderd, is de dominante beleidsideologie.’

Basisinkomen

Uit een onderzoek van SCP en Centraal Planbureau kwam naar voren dat de arbeidsmarktvooruitzichten voor laagopgeleiden tot 2025 niet gunstig zijn. Als er geen nieuw beleid komt, groeit hun achterstand: zij belanden vaker in een kwetsbare baan, werkloosheid en armoede nemen toe. Als de neergaande lijn in de inkomens- en werkzekerheid van de afgelopen 35 jaar doorzet, krijgen het precariaat en de onzekere werkenden het nog zwaarder te verduren. Vrooman noemt dat 'zorgwekkend': ‘De sociale opdeling wordt versterkt en ook het maatschappelijk ongenoegen kan groeien.'
Blindelings uitkeringen verruimen en verhogen biedt volgens hem geen soelaas. Het veelbesproken basisinkomen is geen oplossing voor het probleem dat sommige bevolkingsgroepen niet of nauwelijks participeren in de samenleving, zegt hij.

Vrooman: 'Beleidsmakers moeten de verhouding tussen inkomenszekerheid, werkzekerheid en maatschappelijke participatie opnieuw doordenken en optimaliseren. De invulling is een politieke keus, maar dit zou kunnen met een inkomen dat maatschappelijk nuttige inzet beloont. Via zo'n conditioneel participatie-inkomen kunnen we bevorderen dat er een goede afweging komt tussen inkomenszekerheid en betaald werk, mantelzorg, scholing en vrijwilligerswerk.’

quote:

Geef de schuld niet aan globalisering
[...]
If men define situations as real, they are real in their consequences.
[...]
In een lezenswaardig artikel stelt Simon Tilford van het Centre for European Reform:

‘Het leidt geen twijfel dat regeringen voor uitdagingen geplaatst worden door de globalisering. Maar het is niet de globalisering die ze heeft gedwongen om beleid te voeren dat landen splijt, ongelijkheid vergroot en een wissel trekt op de sociale mobiliteit. Veel regeringen hebben hier gewoon voor gekozen.’

Amerikaanse en Britse regeringen hebben bijvoorbeeld toegestaan dat beloningen van bedrijfsbestuurders door het dak zijn gegaan. Daartoe waren ze niet gedwongen door globalisering. Belastingverlagingen voor de rijken is de Amerikanen ook niet opgedrongen. Het is verkocht als middel om de ‘animal spirits’, de driften die de ondernemerszin prikkelen, vrij baan te geven in de economie.
Maar al onder president Ronald Reagan (1981-1989) was duidelijk dat het niet werkte. De effecten sijpelden niet omlaag naar de midden- en lagere klassen. Sterker, die kregen de rekening gepresenteerd in de vorm van hogere belastingen en slechtere publieke voorzieningen. In plaats van dat er meer geld naar het onderwijs ging, naar om- her- en bijscholingstrajecten voor de mensen die in de wegkwijnende industriële gebieden (de Rust Belt) hun baan kwijtraakten, ging er minder naar toe.
Dat het ook anders kan, hebben de Scandinavische landen laten zien. Die hebben hoge inkomsten- en vermogensbelastingen en financieren daaruit hun sociale vangnetten. Op die manier kun je dus prima profiteren van de globalisering.

Mittelstand

Een ander voorbeeld van Tilford is de stelselmatige weigering van Berlijn (welke partij er ook aan het roer staat) om vastgoed en erfenissen hoger te belasten. Lage tarieven zorgen ervoor dat geld opgesloten kan blijven in familiebedrijven. Op die manier houdt het beleid het Duitse midden- en kleinbedrijf (de Mittelstand) in stand. Het leidt er echter ook toe dat welvaart geconcentreerd blijft en dat zet een stevige rem op de opwaartse mobiliteit.

Dit beleid heeft niets van doen met globalisering. Dat geldt evenmin voor de keuze in Europa om het crisisbeleid volledig om te gooien, nadat de markten in 2010 oog hadden gekregen voor het Griekse gesjoemel met de begrotingsstatistieken. Er was weinig bewijs voor de stelling dat de ontwikkelde landen met kapitaalschaarste te maken kregen, maar toch besloten de Europese landen hun stimulerende beleid in te wisselen voor een keihard en nodeloos pijnlijk bezuinigingsbeleid.

Beleggers en investeerders trokken zich terug uit de probleemlanden. De kapitaalstroom die op gang kwam richting de Europese kernlanden had ingezet moeten worden om daar de effectieve vraag aan te wakkeren. De probleemlanden hadden dan afzetmarkten kunnen vinden.
In plaats daarvan ontstond er een deflatoir gat en werd het aanpassingsproces in Zuid-Europa een stuk zwaarder dan nodig. Het gevolg was dat de antiglobalisten de wind meekregen (denk aan Syriza in Griekenland, Podemos in Spanje en de beweging van Beppe Grillo in Italië). Maar ook hier waren het slechte beleidskeuzes die het populistische tij deden aanzwellen en niet de krachten van de globalisering.

Loonmatiging

Een ander mooi voorbeeld van slecht binnenlands beleid komt uit Nederland, namelijk onze ingebakken neiging tot loonmatigen, een concept dat tot overmaat van ramp door de Duitsers is gekopieerd. Vorige week heb ik er uitgebreid over geschreven in het blog Amerikanen zijn terecht boos op Duitsland, maar in het kort komt het erop neer dat er door overmatig afknijpen van de lonen de consumptie achterblijft bij de productie. Het verschil verdwijnt naar het buitenland en dat gaat per definitie gepaard met een uitstroom van kapitaal.

Als dit geld (van pensioenfondsen, verzekeraars en andere investeerders) productief wordt aangewend in ontvangende landen, is er niets aan de hand. Maar helaas verdwijnt vaak een groot deel in weinig productieve sectoren (vastgoed) of gaat het als flitskapitaal de wereld rond, de financiële stabiliteit ondermijnend in landen waar het neerdaalt. Nogal eens worden er financiële zeepbellen van geblazen, die van tijd tot tijd knappen en dan allerlei pijnlijke gevolgen hebben.

Dat laatste is dan een uiting van financiële globalisering. Barrières om geldstromen te beheersen zijn de laatste decennia steeds verder afgebroken. Wanneer er problemen ontstaan, kun je de schuld geven aan het grootkapitaal dat maar lukraak geld over de wereld mag rondpompen. Maar het begint er toch echt mee dat loonmatiging voor enorme spaaroverschotten heeft gezorgd. Als landen gedwongen zouden zijn om hun handelsoverschotten beperkt te houden (zoals bijvoorbeeld John Maynard Keynes wilde), dan zouden andere landen minder tekorten hebben en gaat er minder kapitaal rond.

Multinationals

Die internationale coördinatie is ook nodig om een ander met globalisering verband houdend probleem aan te pakken: belastingontwijking door multinationals. Landen bieden tegen elkaar op met gunstige tarieven voor internationaal opererende bedrijven. Dit is slecht beleid, maar je prijst jezelf als land uit de markt als je er niet aan meedoet. Het is een race-to-the-bottom die niemand kan winnen en door lokale bedrijven en huishoudens gefinancierd moet worden.
Om ervoor te zorgen dat bedrijven belast worden op de plek waar ze actief zijn en niet daar waar de tarieven het laagst zijn, moeten landen met elkaar om de tafel. Dit gebeurt natuurlijk ook wel, bijvoorbeeld in Oeso-verband, maar het treurige is dat een land (het Verenigd Koninkrijk) dat genoeg had van dit soort overleg binnen de grootste vrijhandelszone van de wereld (de Europese Unie), er om protectionistische redenen uit wil en nu de voormalige partners dreigt een belastingparadijs te worden voor multinationals. De rekening komt dan natuurlijk bij de toch al ernstig gefrustreerde Britse gezinnen en ondernemers terecht.
Hebben ze een punt?

Veel van die frustratie zien we natuurlijk ook in Nederland, het land dat zijn bestaan op de vrije wereldhandel heeft gebaseerd. ING heeft een aardig rapportje getikt over de vraag of de populisten een punt hebben en er inderdaad reden is om de grenzen te sluiten.
Wel, het is inderdaad zo dat laagopgeleiden reden hebben om bezorgd te zijn. Veel meer dan de hoger opgeleiden zien ze hun vaste banen veranderen in onzekere flexbaantjes; zien ze de verzorgingstehuizen — waar zij veel meer dan de hogeropgeleiden gebruik van maken — voor hun ogen verdwijnen en de huren oplopen (terwijl de hoger opgeleiden met hun koophuizen juist profiteren van lagere rentelasten).

quote:

[quote]Maar volgens mij red je het daar niet mee. Er is maar één manier om vooruit te komen en dat is door de ladder van de waardeketen te beklimmen (of op z'n Engels: ‘to move up the value-chain’). Dat betekent dat de opkomende economieën hoogwaardigere goederen en diensten moeten gaan produceren.

Probleem is dat er daarvoor maatschappelijk nogal wat moet veranderen. Allereerst moet (intellectueel) eigendom goed beschermd worden om het innovatieve vermogen te versterken. Een echte rechtsstaat is dus onontbeerlijk, inclusief robuuste publieke instituties, een effectief juridisch raamwerk en de bijbehorende rechten zoals vrijheid van meningsuiting en vrije vergadering. Dat zie ik in Peking, Moskou en Ankara niet een-twee-drie gebeuren.

Structurele hervormingen zijn overigens altijd pijnlijk. Dat geldt zeker voor de mensen die het de laatste jaren voor de wind is gegaan en die de pijlers onder de regimes van veel landen zijn geworden. Liever trekken de machthebbers de touwtjes aan dan dat ze moderniseren. Denk maar aan Vladimir Poetin en Recep Tayyip Erdogan. In landen zonder sterke leider zie je dat politici zo druk met elkaar in de weer zijn, dat niemand tijd heeft degelijk beleid uit te stippelen. Brazilië en Zuid-Afrika zijn hier aardige voorbeelden van.

quote:

“WE MOETEN OPLETTEN VOOR EEN NIEUWE BURGEROORLOG”

”De technologische evoluties zorgen voor meer verliezers dan winnaars. Nu is zelfs de middenklasse aan het verarmen. Daarbovenop komt de massale immigratie. Onze verzorgingsstaat kan dat niet aan en dat kan voor grote spanningen zorgen. Indien de partijen iets moeten voorkomen, dan is het een nieuwe burgeroorlog”, zegt Adjiedj Bakas. Wie Bakas? Dan moet u dit lezen.

quote:

Op zaterdag 11 maart 2017 15:13 schreef Klopkoek het volgende:
https://www.trouw.nl/home(...)van-europa~a09bd7c2/

Dit is ook niet in het belang van de middenklasse.

Voeg daar de overmatige frisdrank en suikerconsumptie aan toe, waarvan mensen geagiteerd en agressief raken.

quote:

Op dinsdag 21 februari 2017 14:58 schreef 0906 het volgende:
Ik hoor de VVD veel praten over excellente kinderen, lagere belastingen, werkende mensen belonen. Op zich zijn het geen slechte ideeën, daar kan ik wel achter staan.

Echter mijn bezwaar is dat de VVD weinig doet voor mensen die wat minder geluk in het leven hebben. Dan kan Mark iedereen wel gemakkelijk wijzen op de ''eigen verantwoordelijkheid'' maar het zijn juist de kwetsbare groepen die wel wat hulp kunnen gebruiken.

Bestaat er niet zoiets als sociaal rechts?

quote:

Op donderdag 9 maart 2017 21:30 schreef the_legend_killer het volgende:
Jullie doen net alsof we hier miljoenen uitkeringstrekkers hebben waar iedereen keihard voor moet werken.

Straks met de VVD is een vast contract niks meer waard. Daar gaat iedereen op vooruit zeker?

quote:

Op maandag 13 maart 2017 14:10 schreef Anakoni het volgende:

[..]

Dit is gewoon gevolg van de opkomende economie hoor, niet perse de VVD zijn schuld.

twitter:

sypwynia twitterde op maandag 13-02-2017 om 19:22:53 @MinPres Rutte zei #Buitenhof dat NL 'snelst groeiende economie Europa' is. Echter: 2/3 EU-landen doet het volgens... https://t.co/9oai38hKW5 reageer retweet

quote:

Op maandag 13 maart 2017 14:49 schreef Klopkoek het volgende:

[..]

Dat van die opkomende economie valt wel mee. Je moet niet alles geloven wat de NPO en RTL zegt.

http://www.elsevier.nl/ec(...)mmissie-niet-452059/

twitter:

sypwynia twitterde op maandag 13-02-2017 om 19:22:53 @MinPres Rutte zei #Buitenhof dat NL 'snelst groeiende economie Europa' is. Echter: 2/3 EU-landen doet het volgens... https://t.co/9oai38hKW5 reageer retweet

[ afbeelding ]
[ afbeelding ]

Een aantal van die sterkere groeiers hebben wel degelijk grotere stappen gemaakt bij het behalen van de genoemde 2020 doelstelling.

[ afbeelding ]

Het één sluit namelijk het ander niet uit. Integendeel, en zeker voor een klein land met weinig schaalvoordelen.

Het maakt de bevolking gezonder en dus productiever. Ook minder werklozen als gevolg van aangeboren handicaps.