Interview met Van Basten in AD Sportwereld:
quote:
FIFA-man Marco van Basten reageert op de commotie over zijn idee om buitenspel af te schaffen
'Dat je geen pressie meer kunt spelen? Flauwekul!'
Marco van Basten kreeg deze week de halve voetbalwereld over zich heen, nadat hij als FIFA-man opperde om buitenspel af te schaffen. Maar welke argumenten heeft de oud-topspits precies bij dat idee? Wordt voetbal een totaal andere sport, zoals critici beweren? ,,De discussie is hartstikke interessant, dus laten we die vooral voeren.''
SJOERD MOSSOU
Vooropgesteld, zo benadrukt Marco van Basten: het afschaffen van de buitenspelregel staat nog helemaal niet op de agenda van de IFAB, het orgaan dat beslist over regelwijzigingen in het internationale voetbal. ,,Ik heb het idee opgeworpen omdat het op zijn minst een interessante discussie oplevert'', zegt Van Basten, tegenwoordig Chief Technical Development Officer van de FIFA.
,,Toen mij bij een IFAB-bijeenkomst om een mening werd gevraagd over buitenspel, heb ik gezegd: ik zou het afschaffen. Want ik heb al langer de overtuiging dat voetbal aantrekkelijker en eerlijker wordt zonder buitenspel. Dat is mijn persoonlijke mening, en de inhoudelijke discussie daarover voer ik graag, hoor. Volgens mij kan ik elk tegenargument goed weerleggen.''
Het idee is je niet in dank afgenomen door mensen zoals Jürgen Klopp en Arsène Wenger. Die vinden het belachelijk.
,,Prima, dat mag, maar voer dan wel een inhoudelijke discussie. Nu roepen ze alleen dat ik gek ben, zonder duidelijke argumenten. Daar kan ik niet zoveel mee. Begrijp me goed: ik pleit niet voor het rigoureus afschaffen van buitenspel, zomaar opeens, maar het is wél goed om er op zijn minst over na te denken. Je kunt alles bij het oude houden, maar je kunt ook proberen om voetbal op een slimme manier aantrekkelijker te maken, ook richting de toekomst. Kijk naar het afgelopen EK: teams zijn zo fit en zo goed georganiseerd, dat verrassing steeds zeldzamer wordt.''
Eén van de argumenten van de critici is: pressie spelen gaat niet meer. De verdedigende ploeg hoeft alleen maar een spits rond de andere zestien te laten zwerven. Lange bal: goal.
,,Daar geloof ik dus niet in. Ook nu al kan de verdedigende ploeg een snelle aanvaller op de middenlijn zetten. Die staat met zijn gezicht richting de goal, dus in de goede looprichting. Zonder buitenspel kun je die spits hooguit een meter of vijftien dieper zetten, maar niet veel verder. Het is hartstikke moeilijk om die bal - onder druk - op de goede plek te krijgen. Een bal van zestien naar zestien schieten: dat is in de praktijk zo goed als onmogelijk. En dan heb je de keeper en de laatste man nog, die de situatie positioneel kunnen verdedigen. Op details zal er best wat veranderen, maar dat je geen pressie meer kunt spelen? Flauwekul!''
Johan Cruijff zei enkele jaren geleden: afschaffen van buitenspel is in het voordeel van de verdedigende partij. Een counter wordt namelijk makkelijker, omdat er meer ruimte ontstaat.
,,Het zou inderdaad kunnen dat er meer ruimte ontstaat, maar ik zou niet weten waarom dat per se in het voordeel is van de verdedigende ploeg. Volgens mij biedt het vooral aan de aanvallende ploeg veel meer mogelijkheden. Kijk eens naar hoe er nu verdedigd wordt: het is een soort handbal geworden, in heel kleine ruimtes. Zelfs voor een ploeg als FC Barcelona is het zo moeilijk om daar een gaatje in te vinden. Zonder buitenspel hebben aanvallers juist méér vrijheid om achter een gesloten verdediging te duiken. Het biedt aanvallend veel meer opties tot variatie.''
De steekbal gaat uitsterven.
,,Nee hoor, juist niet. Je zult juist méér steekballen gaan zien. Het wordt hooguit iets makkelijker om 'm te geven.''
Nog een veelgehoord tegenargument: je krijgt straks bomvolle strafschopgebieden.
,,Ten eerste is het de vraag of dat het voetbal per se minder aantrekkelijk maakt. Maar los daarvan: het lijkt me sterk dat ploegen opeens massaal in hun eigen strafschopgebied gaan verdedigen. Dan wordt de afstand tot het eigen doel namelijk veel te klein, met alle schotmogelijkheden van dien. Zonder buitenspel zullen defensies wellicht iets meer worden teruggedrongen, maar ook dat zal in de praktijk volgens mij meevallen. Al zeg ik er met nadruk bij: natuurlijk zul je dingen goed moeten testen, over een langere serie duels. Zo moet je bijvoorbeeld afspreken dat je in het vijfmetergebied geen aanvallers pal voor de keeper mag zetten. Zij mogen het zicht van de doelman niet bewust belemmeren, dat zou spelbederf zijn. En zo kunnen er nog meer hiaten aan het licht komen, bijvoorbeeld bij vrije trappen. Maar vergeet niet: de buitenspelregel is eveneens al vaak bijgeschaafd en aangepast in de loop der jaren.''
Bij een test op het WK onder 17 in 1991 was de kritiek onder meer dat de afstanden niet meer te belopen zijn. Een ploeg die op voorsprong komt, kan één grote rondo creëren, door bij wijze van spreken bij elke cornervlag een speler te zetten.
,,Een ploeg die nu op voorsprong komt, maakt het veld in balbezit óók al groot. En dan nog is het een kunst om dat goed uit te spelen, zonder buitenspel zal dat niet anders zijn. Bovendien: dat kan toch ook juist tot interessante tactische ontwikkelingen leiden? Het voetbal is al tientallen jaren in beweging. Dat maakt de sport ook boeiend. Als je buitenspel afschaft, ben je van een vervelende regel af die tot heel veel discussie leidt. Als je ziet hoeveel doelpunten er jaarlijks worden afgekeurd, dan lijkt het me bovendien vrij logisch dat er meer goals zullen vallen. Meer sensatie dus, en minder ergernis.''
Klopp zei: laat Van Basten maar een eigen spel uitvinden. Met andere woorden: voetbal wordt zonder buitenspel een heel andere sport.
,,Mensen houden niet van verandering, en ik begrijp dat ook. Voetbal moet wel voetbal blijven. Maar ik geloof gewoon niet dat alles opeens compleet anders wordt als je zonder buitenspel gaat spelen. Iedereen speelt op de training wel eens zonder buitenspel. En het hockey is ook niet rigoureus veranderd. Hooguit zullen tactieken veranderen, er zullen nieuwe spelvarianten ontstaan. Maar wat is daar mis mee?''
Aan de reacties te zien zul je niet snel een leger aan medestanders vinden.
,,Dat hoeft ook niet. Op korte termijn wordt de buitenspelregel echt niet opeens afgeschaft. Maar voordat het zomaar van tafel wordt geveegd, onderzoek het eerst eens goed. Leg de argumenten naast elkaar, op een constructieve manier. Als ik daar de aanjager in moet zijn: prima. Laat de discussie maar komen.''
Valt weinig tegen in te brengen. Dit op kleine schaal uitproberen kan natuurlijk nooit kwaad, en wat hij zegt over de kritiek Kloppt (
) helemaal. Geen inhoudelijke argumenten, terwijl dat toch niet zo moeilijk zou moeten zijn als het echt zo'n slecht idee is.
Ik heb er zelf geen mening over omdat ik niet weet hoe voetbal zonder buitenspel precies zou zijn. Uitproberen ben ik sowieso voorstander van.