Jean Baptiste Frédéric Isidor (Toots) baron Thielemans (Brussel, 29 april 1922 - 22 augustus 2016) was een Belgisch jazzmuzikant en componist, die behalve als gitarist en mondharmonicaspeler ook bekendheid verwierf als virtuoos fluiter. Zijn bijnaam Toots is afgeleid van de muzikanten Toots Mondello en Toots Caramata.Thielemans is geboren in de Brusselse volkswijk Marollen. Hij speelde al vanaf zijn derde jaar accordeon. Op zijn zeventiende ontdekte hij de mondharmonica en hij speelde daarnaast gitaar. Thielemans raakte tijdens de Duitse bezetting in de ban van de jazz.
In 1951 maakte hij als gitarist deel uit van de begeleidingsband van de Belgische zanger Bobbejaan Schoepen. In 1952 emigreerde hij naar de Verenigde Staten, waar hij in de band van Charlie Parker en het kwintet van George Shearing speelde. Hij heeft vervolgens samengewerkt met onder anderen Benny Goodman, Peggy Lee, Ella Fitzgerald, Quincy Jones, Bill Evans, Jaco Pastorius, Elis Regina, Pat Metheny, Billy Joel en Paul Simon. Hij wordt algemeen erkend als een van de grootste jazzmuzikanten.
In 1991 leverde hij een niet onaanzienlijke bijdrage aan het eerste soloalbum van de Nederlandse zangeres Laura Fygi.
Zijn bekendste compositie is Bluesette uit 1962, waarin hij in unisono gitaar speelt en fluit. De song is talloze malen door andere muzikanten gecoverd. Thielemans noemde het nummer vanwege de royalty's die hem daarmee toevielen ook wel schertsend zijn "social-security number".
Muziek voor film en televisieZijn eigenzinnige mondharmonicaspel speelt een belangrijke rol in de muziek van de films Midnight Cowboy (1969) en Turks fruit (1973) en in de muziek van de Zweedse animatiefilm Dunderklumpen! (1974). Zijn muziek werd ook het thema in de Nederlandse politieserie voor televisie Baantjer en in de Vlaamse politieserie Witse.
Zijn zeer herkenbare speelstijl zet ook de toon in de leader van het televisieprogramma voor kinderen Sesamstraat of in de muziek bij een reclame voor deodorant van Old Spice.
Beroerte
In 1981 kreeg hij een beroerte die hem ruim een halfjaar op non-actief zette. Zijn linkerhand functioneerde veel slechter en daardoor speelde hij nog vaker mondharmonica. Bassist Jaco Pastorius hielp hem met een tournee door Japan door die moeilijke periode.
Erkenning in België
Na een concert met zijn Amerikaanse band in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten in 1986, waar hij Ne me quitte pas van Jacques Brel in zijn eigen, unieke stijl ten gehore bracht, werd hij in België voorgoed beschouwd als een groot en origineel muzikant.
In 1996 werd Toots beschermheer of 'peter' van het festival Jazz Middelheim in Antwerpen. Het zomerfestijn bestond al sinds 1969, maar zijn deelname droeg bij aan de internationale allure van het evenement. Hij speelde er ook telkens met zijn vaste Nederlandse trio, dat bestond uit Karel Boehlee (piano), Hein van de Geyn (bas) en Hans van Oosterhout (drums). Thielemans was in 2009 ook een van de hoofdartiesten tijdens de Night of the Proms in Antwerpen.
Ouderdom
Op 4 oktober 2006 werd bekend dat Toots oververmoeid was en op doktersadvies de laatste zes concerten van zijn tournee door Nederland liet annuleren. Op 12 maart 2014 werd bekend dat Thielemans zijn carrière heeft beëindigd. Volgens zijn manager had de toen 91-jarige mondharmonicaspeler en gitarist niet genoeg energie meer. Alle reeds geplande concerten werden afgezegd. Hij trad in 2014 nog wel een keer op bij het festival Jazz Middelheim.
OnderscheidingenIn 2000 werd zijn nummer "Bluesette" als eerste opgenomen in de Eregalerij van de Vlaamse klassiekers van Radio 2.
De musicus werd in 2001 door koning Albert II tot baron verheven.
Op 8 juni 2003 werd Thielemans gehuldigd in Sint-Amands, met het benoemen van de Toots Thielemans Boulevard langs de SIM-route. Hij werd op die dag ook ereburger van Sint-Amands. Het kunstwerk van Willy Permentier en Henri De Bruyn, en het bijbehorende straatnaambord, hangen op de Dam.
In 2005 werd hij genomineerd voor de titel van De Grootste Belg. Hij eindigde op nr. 20 in de Vlaamse versie en op nr. 44 in de Waalse versie.
In 2006 werd hij in Brazilië onderscheiden door Gilberto Gil, zelf muzikant en toen minister van Cultuur, voor zijn bijdrage aan de internationale verbreiding van de Braziliaanse muziek- en dansstijl bossanova.
In 2007 kreeg hij de Klara Carrièreprijs.
Op 11 augustus 2009 ontving Thielemans de Concertgebouw Jazz Award 2009. In hetzelfde jaar krijgt hij ook in de Verenigde Staten de NEA Jazz Master Award 2009 toegekend, de meest prestigieuze jazzmuziekprijs aldaar.
In juni 2011 werd in Vorst een straat ingehuldigd met de naam Toots Thielemansstraat. De grootvader van Thielemans was er burgemeester.
In 2013 werd hij opgenomen in de Radio 2 Eregalerij voor 'Een leven vol muziek'.
Discografie 1953-1991: Jazz Masters 59
1954-1978: Harmonica Jazz
1955: The Sound
1957/1958: Man Bites Harmonica
1958: Time Out For Toots
1959: The Soul of Toots Thielemans
1961: Toots Thielemans
1961: Blues pour flirter
1962: The Whistler and His Guitar
1962: Toots Thielemans
1969: Toots Thielemans & Elis Regina: Aquarela Do Brasil
1972: Toots and Svend
1974: Captured Alive
1974-1978: Live
1974: Images
1974: Toots Thielemans / Philip Catherine & Friends
1975: Live, Vol. 2
1978: Affinity. Bill Evans & Toots Thielemans
1979: Apple Dimple
1980: Live in the Netherlands
1981: All Night Long
1984: Autumn Leaves
1984: Your Precious Love
1985: Bluesette
1984: Stephane Grappelli & Toots Thielemans: Bringing it together
1986: Just Friends
1986: Do Not Leave Me / Ne Me Quitte Pas
1988: Only Trust Your Heart
1989: Footprints
1989: In Tokyo
1991: For My Lady
1992: Martial Solal & Toots Thielemans
1992: The Brasil Project
1993: The Brasil Project, Vol. 2
1994: East Coast West Coast
1995: Concerto For Harmonica
1996: Airegin
1998: Toots 75 / The Birthday Album
1998: Chez Toots
1999: The Live Takes
2001: Toots Thielemans & Kenny Werner
2001: Toots Thielemans & Elis Regina: Wilsamba
2006: One More For The Road
Wat een held, en wat een lieve mooie man.
Ik noem een Tony van Heemschut,een Loeki Knol,een Brammetje Biesterveld en natuurlijk een Japie Stobbe !