W&T Wetenschap & Technologie
Een plek om te discussiëren over wetenschappelijke onderwerpen, wetenschappelijke problemen, technologische projecten en grootse uitvindingen.
ik vraag me altijd af in hoeverre die artists impressions overeenkomen met de werkelijkheid.quote:Op vrijdag 1 december 2017 09:24 schreef ExperimentalFrentalMental het volgende:
19-11-2017
Atmosfeer van exoplaneet WASP-18b is rijk aan ‘kolendamp’
[ afbeelding ]
Artist’s impression van de ‘hete jupiter’ WASP-18b. (NASA/GSFC)
De kolossale, hete exoplaneet WASP-18b is gehuld in een verstikkende stratosfeer vol met koolstofmonoxide, ook wel ’kolendamp’ genoemd. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van waarnemingen die met de ruimtetelescopen Hubble en Spitzer zijn gedaan (Astrophysical Journal Letters, 1 december 2017).
WASP-18b heeft ongeveer tien keer zoveel massa als Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel. Hij draait op zeer geringe afstand om een ster die 325 lichtjaar van ons verwijderd is. Exoplaneten van dit type worden ‘hete jupiters’ genoemd.
.....
(allesoversterrenkunde)
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
inderdaad 
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-12-2017
Eerste licht voor nieuwe Europese ‘planetenjager’ ESPRESSO
Deze foto toont spectrale data van het eerste licht dat is opgevangen met het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili. Het licht van een ster is uiteengerafeld. (ESO)
Voor de eerste keer ooit kan een instrument het licht van alle vier de VLT-telescopen bij elkaar optellen en daarmee het licht-opvangende vermogen van een 16-meter telescoop evenaren. Dat instrument, de Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanet and Stable Spectroscopic Observations (ESPRESSO), heeft onlangs zijn eerste waarnemingen gedaan. ESPRESSO zoekt met ongekende precisie naar exoplaneten door naar de minuscule veranderingen in het licht van hun moedersterren te kijken.
ESPRESSO, een zogeheten echellespectrograaf, is de opvolger van het enorm succesvolle HARPS-instrument van de ESO-sterrenwacht op La Silla. HARPS kan snelheden meten met een nauwkeurigheid van ongeveer één meter per seconde, terwijl ESPRESSO, dankzij technologische verbeteringen en zijn installatie op een veel grotere telescoop, een nauwkeurigheid van slechts enkele centimeters per seconde tracht te bereiken.
Dat laatste betekent dat ESPRESSO veel lichtere planeten kan opsporen dan zijn voorganger. Dat gebeurt aan de hand van de kleine schommelbeweging zoals sterren waar planeten omheen draaien die vertonen. Hoe minder massa zo’n planeet heeft, des te kleiner is de schommeling. Voor de detectie van kleine rotsachtige exoplaneten is dus een zeer nauwkeurig meetinstrument vereist.
Bij zijn eerste waarnemingen heeft ESPRESSO geen nieuwe planeten ontdekt. Hij heeft alleen gekeken naar sterren waarvan al bekend was dat er planeten omheen cirkelen. Daarbij is aangetoond dat ESPRESSO in aanzienlijk kortere tijd data kan vergaren die van vergelijkbare kwaliteit zijn als die van het HARPS-instrument.
ESPRESSO zal overigens niet alleen voor de jacht op planeten worden gebruikt. Het instrument kent ook allerlei andere toepassingen. Zo zal de spectrograaf worden ingezet om te testen of de natuurkundige constanten sinds de begintijd van het heelal al dan niet zijn veranderd. Dergelijke kleine veranderingen worden door sommige natuurkundige theorieën voorspeld, maar zijn nooit overtuigend waargenomen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Eerste licht voor nieuwe Europese ‘planetenjager’ ESPRESSO
Deze foto toont spectrale data van het eerste licht dat is opgevangen met het ESPRESSO-instrument van ESO’s Very Large Telescope in Chili. Het licht van een ster is uiteengerafeld. (ESO)
Voor de eerste keer ooit kan een instrument het licht van alle vier de VLT-telescopen bij elkaar optellen en daarmee het licht-opvangende vermogen van een 16-meter telescoop evenaren. Dat instrument, de Echelle SPectrograph for Rocky Exoplanet and Stable Spectroscopic Observations (ESPRESSO), heeft onlangs zijn eerste waarnemingen gedaan. ESPRESSO zoekt met ongekende precisie naar exoplaneten door naar de minuscule veranderingen in het licht van hun moedersterren te kijken.
ESPRESSO, een zogeheten echellespectrograaf, is de opvolger van het enorm succesvolle HARPS-instrument van de ESO-sterrenwacht op La Silla. HARPS kan snelheden meten met een nauwkeurigheid van ongeveer één meter per seconde, terwijl ESPRESSO, dankzij technologische verbeteringen en zijn installatie op een veel grotere telescoop, een nauwkeurigheid van slechts enkele centimeters per seconde tracht te bereiken.
Dat laatste betekent dat ESPRESSO veel lichtere planeten kan opsporen dan zijn voorganger. Dat gebeurt aan de hand van de kleine schommelbeweging zoals sterren waar planeten omheen draaien die vertonen. Hoe minder massa zo’n planeet heeft, des te kleiner is de schommeling. Voor de detectie van kleine rotsachtige exoplaneten is dus een zeer nauwkeurig meetinstrument vereist.
Bij zijn eerste waarnemingen heeft ESPRESSO geen nieuwe planeten ontdekt. Hij heeft alleen gekeken naar sterren waarvan al bekend was dat er planeten omheen cirkelen. Daarbij is aangetoond dat ESPRESSO in aanzienlijk kortere tijd data kan vergaren die van vergelijkbare kwaliteit zijn als die van het HARPS-instrument.
ESPRESSO zal overigens niet alleen voor de jacht op planeten worden gebruikt. Het instrument kent ook allerlei andere toepassingen. Zo zal de spectrograaf worden ingezet om te testen of de natuurkundige constanten sinds de begintijd van het heelal al dan niet zijn veranderd. Dergelijke kleine veranderingen worden door sommige natuurkundige theorieën voorspeld, maar zijn nooit overtuigend waargenomen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
05-12-2017
Twee superaardes ontdekt in baan rond dwergster
Rond de dwergster K2-18, op 111 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Leeuw, cirkelen twee zogeheten 'superaardes' - grote, zware broertjes van onze eigen thuisplaneet. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van metingen die zijn verricht met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili.
In 2015 ontdekte de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler een planeet die zich hoogstwaarschijnlijk in de zogeheten bewoonbare zone van de dwergster bevindt - het gebied waar de temperatuur goed is voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. Deze planeet, K2-18b geheten, heeft een omlooptijd van 33 dagen.
Met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili is nu de massa van deze planeet bepaald. Die kan afgeleid worden uit minieme periodieke schommelingen in de beweging van de ster (naar ons toe en van ons af), veroorzaakt door de zwaartekracht van de planeet. Uit de HARPS-metingen blijkt dat K2-18b een zogeheten superaarde is. Er valt echter niet met zekerheid vast te stellen of het een rotsachtige planeet met een dunne dampkring is of een 'waterplaneet' met een dikke ijslaag.
Bij de analyse van de HARPS-metingen ontdekten Canadese astronomen nog een tweede signaal, afkomstig van een ongeveer even zware planeet in een kleinere baan, met een omlooptijd van slechts 9 dagen. De nieuwe resultaten worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Twee superaardes ontdekt in baan rond dwergster
Rond de dwergster K2-18, op 111 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Leeuw, cirkelen twee zogeheten 'superaardes' - grote, zware broertjes van onze eigen thuisplaneet. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van metingen die zijn verricht met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili.
In 2015 ontdekte de Amerikaanse ruimtetelescoop Kepler een planeet die zich hoogstwaarschijnlijk in de zogeheten bewoonbare zone van de dwergster bevindt - het gebied waar de temperatuur goed is voor het bestaan van vloeibaar water aan het oppervlak. Deze planeet, K2-18b geheten, heeft een omlooptijd van 33 dagen.
Met de Europese HARPS-spectrograaf op de La Silla-sterrenwacht in Chili is nu de massa van deze planeet bepaald. Die kan afgeleid worden uit minieme periodieke schommelingen in de beweging van de ster (naar ons toe en van ons af), veroorzaakt door de zwaartekracht van de planeet. Uit de HARPS-metingen blijkt dat K2-18b een zogeheten superaarde is. Er valt echter niet met zekerheid vast te stellen of het een rotsachtige planeet met een dunne dampkring is of een 'waterplaneet' met een dikke ijslaag.
Bij de analyse van de HARPS-metingen ontdekten Canadese astronomen nog een tweede signaal, afkomstig van een ongeveer even zware planeet in een kleinere baan, met een omlooptijd van slechts 9 dagen. De nieuwe resultaten worden gepubliceerd in Astronomy & Astrophysics. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-12-2017
NASA komt met nieuws: wat heeft planetenjager Kepler ontdekt?
Het blijft speculeren tot donderdagavond.
Dan – rond 19.00 uur Nederlandse tijd – komt NASA namelijk met een persconferentie. Tijdens de conferentie kondigt NASA naar eigen zeggen “de laatste ontdekking van planetenjager Kepler” aan.
Machine learning
Het persbericht waarmee NASA de persconferentie aankondigt, verraadt verder dat deze laatste ontdekking mede mogelijk werd gemaakt door machine learning van Google. Machine learning is een onderzoeksveld binnen kunstmatige intelligentie dat er – zoals de naam al doet vermoeden – op gericht is om machines (computers) te laten leren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van algoritmes en technieken die computers in staat stellen om zelf patronen te herkennen (zie kader).
Een voorbeeldje van machine learning: je laat een computer tien foto’s van een brug en tien foto’s van een wolkenkrabber zien. Vervolgens kan het systeem in de toekomst elke wolkenkrabber herkennen, zelfs als deze vanuit een vreemde hoek is gefotografeerd of er iets anders uitziet dan die eerste tien wolkenkrabbers. En wel doordat de computer ‘leert’: de machine past zijn beeld van wolkenkrabbers aan, aan de hand van nieuwe gegevens die hij tegenkomt.
Nieuwe ontdekkingen
Maar wat kunnen we heel concreet uit dit spaarzame bericht van NASA opmaken? Het blijft speculeren, maar het lijkt aannemelijk dat onderzoekers het algoritme van Google los hebben gelaten op de gegevens van Kepler en dat dat heeft geresulteerd in de ontdekking van nieuwe kandidaat-exoplaneten. Eerder dit jaar ontdekten onderzoekers op vergelijkbare wijze, maar met een ander algoritme al 60 kandidaat-exoplaneten in de Kepler-data.
Ruimtetelescoop Kepler werd in 2009 gelanceerd en houdt de blik langdurig op sterren gericht, in de hoop de helderheid van deze sterren herhaaldelijk en regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van sterren, kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Onderzoekers zijn dus eigenlijk continu op zoek naar patronen in de Kepler-data en daarbij kan machine learning enorm helpen en mogelijk zelfs patronen ontdekken die wij mensen over het hoofd zien. Met dat in het achterhoofd zijn de verwachtingen voor komende donderdag hooggespannen. Want wie weet wat Kepler al – zonder dat wij het weten – ontdekt heeft!
(scientias.nl)
NASA komt met nieuws: wat heeft planetenjager Kepler ontdekt?
Het blijft speculeren tot donderdagavond.
Dan – rond 19.00 uur Nederlandse tijd – komt NASA namelijk met een persconferentie. Tijdens de conferentie kondigt NASA naar eigen zeggen “de laatste ontdekking van planetenjager Kepler” aan.
Machine learning
Het persbericht waarmee NASA de persconferentie aankondigt, verraadt verder dat deze laatste ontdekking mede mogelijk werd gemaakt door machine learning van Google. Machine learning is een onderzoeksveld binnen kunstmatige intelligentie dat er – zoals de naam al doet vermoeden – op gericht is om machines (computers) te laten leren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van algoritmes en technieken die computers in staat stellen om zelf patronen te herkennen (zie kader).
Een voorbeeldje van machine learning: je laat een computer tien foto’s van een brug en tien foto’s van een wolkenkrabber zien. Vervolgens kan het systeem in de toekomst elke wolkenkrabber herkennen, zelfs als deze vanuit een vreemde hoek is gefotografeerd of er iets anders uitziet dan die eerste tien wolkenkrabbers. En wel doordat de computer ‘leert’: de machine past zijn beeld van wolkenkrabbers aan, aan de hand van nieuwe gegevens die hij tegenkomt.
Nieuwe ontdekkingen
Maar wat kunnen we heel concreet uit dit spaarzame bericht van NASA opmaken? Het blijft speculeren, maar het lijkt aannemelijk dat onderzoekers het algoritme van Google los hebben gelaten op de gegevens van Kepler en dat dat heeft geresulteerd in de ontdekking van nieuwe kandidaat-exoplaneten. Eerder dit jaar ontdekten onderzoekers op vergelijkbare wijze, maar met een ander algoritme al 60 kandidaat-exoplaneten in de Kepler-data.
Ruimtetelescoop Kepler werd in 2009 gelanceerd en houdt de blik langdurig op sterren gericht, in de hoop de helderheid van deze sterren herhaaldelijk en regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van sterren, kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Onderzoekers zijn dus eigenlijk continu op zoek naar patronen in de Kepler-data en daarbij kan machine learning enorm helpen en mogelijk zelfs patronen ontdekken die wij mensen over het hoofd zien. Met dat in het achterhoofd zijn de verwachtingen voor komende donderdag hooggespannen. Want wie weet wat Kepler al – zonder dat wij het weten – ontdekt heeft!
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Ik las het gisteren ja. Donderdag announcement, LIVE! Zal me weer benieuwen
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Zal wel weer iets slaps zijnquote:
Ik las het gisteren ja. Donderdag announcement, LIVE! Zal me weer benieuwen
zoals altijd.
The machine was called Chronovisor, and could allegedly allow seeing and hearing events from the past.
quote:
Ik las het gisteren ja. Donderdag announcement, LIVE! Zal me weer benieuwen
Het zal inderdaad vast niet zo spectaculair zijn als ze doen lijken, heb daarom ook de moeite bespaard om er een apart topic voor te openenquote:
[..]
Zal wel weer iets slaps zijn
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
De NASA heeft bekend gemaakt dat een A.I. beter in staat is planeten te ontdekken dan mensen uit de grote hoeveelheid data die ruimte telescopen verzamelen. Men heeft hiermee nog een planeet ontdekt rond Kepler 90. De planeten draaien echter dichter om hun ster dan de aarde om de zon en zijn erg heet.
quote:Our solar system now is tied for most number of planets around a single star, with the recent discovery of an eighth planet circling Kepler-90, a Sun-like star 2,545 light years from Earth. The planet was discovered in data from NASA’s Kepler space telescope. The newly-discovered Kepler-90i -- a sizzling hot, rocky planet that orbits its star once every 14.4 days -- was found by researchers from Google and The University of Texas at Austin using machine learning. Machine learning is an approach to artificial intelligence in which computers “learn.” In this case, computers learned to identify planets by finding in Kepler data instances where the telescope recorded signals from planets beyond our solar system, known as exoplanets.
Geld maakt meer kapot dan je lief is.
Het zijn sterke ruggen die vrijheid en weelde kunnen dragen
Het zijn sterke ruggen die vrijheid en weelde kunnen dragen
quote:
De NASA heeft bekend gemaakt dat een A.I. beter in staat is planeten te ontdekken dan mensen uit de grote hoeveelheid data die ruimte telescopen verzamelen. Men heeft hiermee nog een planeet ontdekt rond Kepler 90. De planeten draaien echter dichter om hun ster dan de aarde om de zon en zijn erg heet.
[..]
14-12-2017
NASA-telescoop ontdekt twee nieuwe planeten
© EPA - De Kepler ruimtetelescoop speurt de ruimte af op zoek naar onbekende planeten.
Wetenschap Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA maakt vandaag bekend dat de Kepler-ruimtetelescoop twee nieuwe planeten heeft ontdekt: Kepler 80-g en Kepler 90-i. Het is die laatste planeet die tijdens de persconferentie centraal staat. Ze maakt van Kepler 90 de eerste gekende ster die evenveel planeten telt als ons eigen zonnestelsel. De ontdekking werd gedaan met AI-technologie van Google.
Kepler 90-i
De ster Kepler 90 ligt op 2545 lichtjaren van ons vandaan in het Draak-sterrenbeeld en is een beetje warmer, groter en zwaarder dan onze zon. Voordien waren er zeven planeten in het stelsel van Kepler gekend.
De nieuw ontdekte planeet Kepler 90-i is de kleinste in het stelsel en heeft vermoedelijk een rotsachtige bodem. De temperatuur op planeet Kepler 90-i schommelt volgens de berekeningen van NASA rond 423 graden Celsius: de planeet is ongeveer 30 procent groter dan de Aarde. Kepler 90-i draait in ongeveer 14,5 dagen om haar zon.
De onderzoekers vermoeden dat het Kepler 90-zonnestelsel nog niet al haar geheimen heeft prijsgegeven. “Er is veel vastgoed in het stelsel van Kepler 90,” zegt Andrew Vanderburg, astronoom en professor aan de universiteit van Austin. “Het zou me verbazen als er niet nog meer planeten in het stelsel van Kepler 90 zouden zijn.”
Artificiële intelligentie
Volgens NASA was Google betrokken bij wat ze een ‘doorbraakontdekking’ noemen. Dankzij de artificiële intelligentie (AI) van Google was het mogelijk om een veel grotere hoeveelheid van data te doorzoeken dan wanneer alles zou geanalyseerd zou moeten worden door menselijke onderzoekers. Zonder ‘machine learning’ zou het veel langer geduurd hebben om de planeet te ontdekken, beklemtoont Christopher Shallue, software-ingenieur bij Google AI.
De voorbije vier jaar verzamelde de Keplertelescoop 35.000 signalen die mogelijk van andere planeten afkomstig zijn. Die data worden doorgaans geanalyseerd met geautomatiseerde tests en het menselijk oog, maar de zwakkere signalen worden op die manier vaak over het hoofd gezien.
Shallue en Vanderburg trainden daarom computers om het patroon te herkennen van een exoplaneet die voor een ster passeert. Vervolgens werden 670 sterrenstelsels geanalyseerd die al meerdere gekende planeten hadden, in de veronderstelling dat de kans groter was om daar meer exoplaneten te ontdekken. “We kregen veel valse positieven voor planeten, maar ook meer echte potentiële planeten,” aldus Vanderburg. “Het is zoals tussen stenen op zoek gaan naar diamanten. Als je een fijnere zeef hebt, zal je meer stenen vinden, maar je kan ook meer diamanten vinden.”
Wat is die Keplertelescoop?
In 2009 werd de Keplertelescoop de ruimte in gelanceerd, al die tijd speurt die naar exoplaneten. Dat zijn planeten die draaien om andere sterren dan de zon. Het bestaan van deze planeten is voornamelijk afgeleid van indirecte waarnemingen en daarop gebaseerde berekeningen. NASA is zo tevreden over het werk van de ruimtetelescoop dat ze in 2014, een jaar nadat zijn taak er officieel opzat, een nieuwe reeks onderzoeken met de Kepler startten. Toen de missie begon, wisten wetenschappers niet hoeveel exoplaneten er zijn, maar intussen werd duidelijk dat ze vaker voorkomen dan gedacht en dat elke ster er minstens één heeft.
De Keplertelescoop scant het zwerk voortdurend en bekijkt daarbij meer dan 145.000 sterren. Wetenschappers zijn vooral alert voor sterren wier licht dimt wanneer een planeet voor ze komt te staan. Door de patronen van dat dimmen te onderzoeken, kunnen ze achterhalen hoeveel planeten elke ster heeft en hoe die eruit zouden kunnen zien.
De Keplertelescoop heeft tot nog toe het bestaan van 225 planeten aan het licht gebracht, zegt Jessie Dotson, verantwoordelijke wetenschapper voor het Keplerproject.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Er werd vooraf al gezegd dat het hierover zou gaan, echt verassend is het niet.
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Maandag 18 december kwam een persbericht van de Universiteit van Geneve over Exoplaneet GJ436b. Vond het wel een leuk en bizar bericht, namelijk dat de exoplaneet een polaire baan voert.
Verdampende planeet beweegt in polaire baan
Exoplaneet GJ436b - een Neptunusachtige gasplaneet bij een rode dwergster op 33 lichtjaar afstand - beweegt niet alleen in een zeer langgerekte baan (dat was direct na de ontdekking al bekend), maar bovendien in een baan die hem over de polen van de ster voert. Dat blijkt uit metingen van astronomen aan de Universiteit van Genčve, die vandaag zijn gepubliceerd in Nature.
GJ436b nadert zijn moederster tot op zó'n kleine afstand (slechts een paar miljoen kilometer) dat hij onder invloed van de straling van de ster langzaam maar zeker verdampt. Nauwkeurige metingen aan de ster zelf hebben nu uitgewezen dat de draaiingsas van de ster min of meer samenvalt met het baanvlak van de planeet. Anders gezegd: de planeet beweegt in een polaire baan - heel anders dan de planeten in ons eigen zonnestelsel, waarvan het baanvlak ongeveer samenvalt met de evenaar van de zon.
De nieuwe resultaten doen vermoeden dat GJ436b in zijn merkwaardige baan terecht is gekomen onder invloed van zwaartekrachtstoringen van een andere, zware planeet die zich op grotere afstand van de ster zou moeten bevinden. Computersimulaties wijzen uit dat zulke storingen kunnen leiden tot excentrische, sterk gehelde banen. In dat geval is de planeet misschien pas relatief kort geleden in zijn huidige baan terecht gekomen, en is het verdampingsproces betrekkelijk recent. (GS)
(bron: allesoversterrenkunde.nl)
Originele persbericht van UNIGE: https://www.unige.ch/communication/communiques/en/2017/
[ Bericht 1% gewijzigd door Prisha op 23-12-2017 11:23:20 ]
Verdampende planeet beweegt in polaire baan
Exoplaneet GJ436b - een Neptunusachtige gasplaneet bij een rode dwergster op 33 lichtjaar afstand - beweegt niet alleen in een zeer langgerekte baan (dat was direct na de ontdekking al bekend), maar bovendien in een baan die hem over de polen van de ster voert. Dat blijkt uit metingen van astronomen aan de Universiteit van Genčve, die vandaag zijn gepubliceerd in Nature.
GJ436b nadert zijn moederster tot op zó'n kleine afstand (slechts een paar miljoen kilometer) dat hij onder invloed van de straling van de ster langzaam maar zeker verdampt. Nauwkeurige metingen aan de ster zelf hebben nu uitgewezen dat de draaiingsas van de ster min of meer samenvalt met het baanvlak van de planeet. Anders gezegd: de planeet beweegt in een polaire baan - heel anders dan de planeten in ons eigen zonnestelsel, waarvan het baanvlak ongeveer samenvalt met de evenaar van de zon.
De nieuwe resultaten doen vermoeden dat GJ436b in zijn merkwaardige baan terecht is gekomen onder invloed van zwaartekrachtstoringen van een andere, zware planeet die zich op grotere afstand van de ster zou moeten bevinden. Computersimulaties wijzen uit dat zulke storingen kunnen leiden tot excentrische, sterk gehelde banen. In dat geval is de planeet misschien pas relatief kort geleden in zijn huidige baan terecht gekomen, en is het verdampingsproces betrekkelijk recent. (GS)
(bron: allesoversterrenkunde.nl)
Originele persbericht van UNIGE: https://www.unige.ch/communication/communiques/en/2017/
[ Bericht 1% gewijzigd door Prisha op 23-12-2017 11:23:20 ]
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Klinkt gevaarlijkquote:
16-11-2017
We hebben net boodschap verstuurd naar mogelijk buitenaardse leven op ‘superaarde’ en over 26 jaar kunnen we al antwoord hebben
[ afbeelding ]
© METI
Wetenschap & Planeet 21 juni 2043: dat is de dag dat wetenschappers van Messaging Extraterrestrial Intelligence (METI) aan hun ontvangers gekluisterd zullen zijn, in de hoop bericht te krijgen van een buitenaardse beschaving op GJ273b. Dat is een superaarde op 12,4 lichtjaar – 70.000.000.000.000 kilometer – van onze aarde. Exact een maand geleden verstuurden ze daartoe enkele boodschappen.
Dat gebeurde op 16, 17 en 18 oktober. De wetenschappers gebruikten radiogolven en lieten de berichten op negen verschillende momenten horen, om de kans te vergroten dat ze worden opgepikt. In totaal werd er elke dag voor 11 minuten uitgezonden.
Muziekstukken
De boodschap zelf bestaat onder meer uit 18 muziekstukken van 10 seconden, voorbeelden van wiskunde en technologie én uitleg over de manier waarop we de tijd bijhouden. Aan de hand daarvan legden de wetenschappers ook uit wanneer we zouden luisteren voor een mogelijk antwoord.
Het bericht werd niet zomaar lukraak gestuurd, maar naar een nabijgelegen exoplaneet GJ273b. Die draait rond de Ster van Luyten – een rode dwerg – en wordt door astronomen ook wel omschreven als een ‘superaarde’. De massa is iets groter dan die van onze planeet en hij bevindt zich op een afstand van zijn ster die leven er mogelijk kan maken.
Controversieel
Het is de allereerste keer dat de mensheid een boodschap verstuurt die gericht is op een antwoord op een specifiek moment. Het uitsturen van boodschappen naar mogelijk buitenaards leven zodat het ons kan vinden, is overigens controversieel. Onder meer de vermaarde wetenschapper Stephen Hawking waarschuwde al voor de gevaren daarvan. “Als dergelijk buitenaards leven ons bezoekt, dan zal het er ongeveer aan toe gaan zoals toen Columbus in Amerika landde. En we weten allemaal hoe dat afliep voor de oorspronkelijke bevolking”, zei hij al. (lees hieronder verder)
[ afbeelding ]
© RV - Douglas Vakoch van METI.
Douglas Vakoch van METI relativeert. “Als er een buitenaardse beschaving bestond die in staat was om naar de aarde te reizen met het doel ons kwaad te doen, zou die al veel eerder al onze radio- en tv-signalen opgepikt hebben en naar hier gekomen zijn. Onze atmosfeer geeft overigens al 2,5 miljard jaar bewijs af van leven door de zuurstof in de lucht.”
SETI
METI is de tegenhanger van SETI – Search for Extraterrestrial Intelligence – dat ook vindt dat we actief moeten zoeken naar buitenaards leven, maar dan door te proberen boodschappen van anderen op te vangen in plaats van ze zelf te versturen. Voor het project werkte METi samen met het Instituut voor Ruimtestudies van Catalonië (IEEC) en het Spaanse muziekfestival Sónar.
“Hopelijk krijgen we antwoord”, aldus Vakoch. “Maar de kans bestaat dat we het experiment nog een aantal keer zullen moeten herhalen in de richting van andere planeten voor we geluk hebben. Ik zie het eerder op langere termijn. We moeten daarbij een systeem ontwikkelen waarmee we niet één maar vele tientallen, duizenden of zelfs miljoenen planeten tegelijk proberen te bereiken. Alleen zo kunnen we onze kansen vergroten om ooit een respons te ontvangen.”
(HLN)
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
25-01-2018
Twee nieuwe planeten bevatten mogelijk leven
15 graden aan het oppervlak en volop water. Nieuwe berekeningen laten zien dat een aantal exoplaneten in het stelsel Trappist-1 leven kunnen bevatten.
Afgelopen jaar ontdekte NASA maar liefst zeven aardeachtige planeten rond de ster Trappist-1.
Meerdere daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone – de juiste afstand tot hun ster om leven te kunnen bevatten.
En nu heeft een internationaal onderzoeksteam aangetoond dat zes van de zeven planeten grote hoeveelheden water kunnen bevatten.
De wetenschappers wezen er twee aan, Trappist-1d en -e, met de beste voorwaarden voor leven: als gevolg van hun baan om de ster kennen ze een gematigde oppervlaktetemperatuur.
Dichtheid verraadt water
Eerder onderzoek van NASA liet zien dat meerdere planeten in het stelsel Trappist-1 vermoedelijk rotsplaneten zijn, net als de aarde – met een kans op water.
Daarom onderzocht het team de densiteit of dichtheid van de planeten, omdat daaruit kan blijken hoeveel water een rotsplaneet bevat.
Alle planeten behalve c hebben een lage dichtheid, waaruit de wetenschappers afleiden dat ze een ‘beduidende hoeveelheid water’ bevatten.
Baan zegt iets over temperatuur
Om achter de oppervlaktetemperatuur te komen, stelden de onderzoekers een wiskundig model op dat de baan van de planeten om de ster weergeeft.
Volgens het model beschrijven ze een ovale baan.
Dat houdt in dat de zwaartekracht van de ster de planeten indrukt en uitrekt, waardoor er wrijving in de kernen ontstaat.
De wrijving wekt zo veel warmte op planeet b en c op dat water er niet zou moeten kunnen voorkomen.
Deze krachten zijn minder heftig op planeet d en e.
De wetenschappers denken dat de oppervlakte op planeet d gemiddeld 15 °C bedraagt – net als die van de aarde. Op planeet e doet het klimaat aan dat van de Zuidpool denken.
FEITEN
•Afstand tot de aarde: Circa 40 lichtjaar.
•Omvang: Het hele stelsel is zeer klein en past binnen de afstand van de zon tot Mercurius.
•Temperatuur: Op de rode dwergster is het aan het oppervlak 2500 °C, tegen 5500 °C op de zon.
•Licht: De lichtsterkte van de ster bedraagt circa 0,05% van die van de zon. Het licht ziet er rood uit.
(wibnet.nl)
Twee nieuwe planeten bevatten mogelijk leven
15 graden aan het oppervlak en volop water. Nieuwe berekeningen laten zien dat een aantal exoplaneten in het stelsel Trappist-1 leven kunnen bevatten.
Afgelopen jaar ontdekte NASA maar liefst zeven aardeachtige planeten rond de ster Trappist-1.
Meerdere daarvan bevinden zich in de bewoonbare zone – de juiste afstand tot hun ster om leven te kunnen bevatten.
En nu heeft een internationaal onderzoeksteam aangetoond dat zes van de zeven planeten grote hoeveelheden water kunnen bevatten.
De wetenschappers wezen er twee aan, Trappist-1d en -e, met de beste voorwaarden voor leven: als gevolg van hun baan om de ster kennen ze een gematigde oppervlaktetemperatuur.
Dichtheid verraadt water
Eerder onderzoek van NASA liet zien dat meerdere planeten in het stelsel Trappist-1 vermoedelijk rotsplaneten zijn, net als de aarde – met een kans op water.
Daarom onderzocht het team de densiteit of dichtheid van de planeten, omdat daaruit kan blijken hoeveel water een rotsplaneet bevat.
Alle planeten behalve c hebben een lage dichtheid, waaruit de wetenschappers afleiden dat ze een ‘beduidende hoeveelheid water’ bevatten.
Baan zegt iets over temperatuur
Om achter de oppervlaktetemperatuur te komen, stelden de onderzoekers een wiskundig model op dat de baan van de planeten om de ster weergeeft.
Volgens het model beschrijven ze een ovale baan.
Dat houdt in dat de zwaartekracht van de ster de planeten indrukt en uitrekt, waardoor er wrijving in de kernen ontstaat.
De wrijving wekt zo veel warmte op planeet b en c op dat water er niet zou moeten kunnen voorkomen.
Deze krachten zijn minder heftig op planeet d en e.
De wetenschappers denken dat de oppervlakte op planeet d gemiddeld 15 °C bedraagt – net als die van de aarde. Op planeet e doet het klimaat aan dat van de Zuidpool denken.
FEITEN
•Afstand tot de aarde: Circa 40 lichtjaar.
•Omvang: Het hele stelsel is zeer klein en past binnen de afstand van de zon tot Mercurius.
•Temperatuur: Op de rode dwergster is het aan het oppervlak 2500 °C, tegen 5500 °C op de zon.
•Licht: De lichtsterkte van de ster bedraagt circa 0,05% van die van de zon. Het licht ziet er rood uit.
(wibnet.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-02-2018
Grote aantallen planeten ontdekt in ver sterrenstelsel
Afbeelding van de viervoudig afgebeelde quasar RX J1131-1231. In het midden is het 3,8 miljard lichtjaar verre elliptische stelsel te zien dat als ‘lens’ fungeert. (University of Oklahoma)
Astronomen van de universiteit van Oklahoma hebben voor het eerst een populatie van planeten ontdekt ver buiten ons Melkwegstelsel. Dat is gebeurd met behulp van ‘microlensing’, een verschijnsel waarbij het zwaartekrachtsveld van kleine afzonderlijke objecten het licht van een ver achtergrondobject versterken (The Astrophysical Journal Letters, 2 februari).
In dit geval is dat verre achtergrondobject een quasar op ruim 7 miljard lichtjaar van de aarde. Onderweg naar de aarde passeert het licht van deze quasar een 3,8 miljard lichtjaar ver voorgrondstelsel. Hierdoor zien we, ten gevolge van het ‘normale’ zwaartekrachtlenseffect, meerdere afbeeldingen van die quasar.
Ook de afzonderlijke objecten waaruit het ‘lensstelsel’ bestaat leveren subtiele bijdragen aan de quasarbeelden zoals we die vanaf de aarde waarnemen. Dat maakt het onder meer mogelijk om meer te weten te komen over de massaverdeling in het lensstelsel.
Bij het nieuwe onderzoek zijn de astronomen nog een stapje verder gegaan. Ze hebben gekeken naar röntgenstraling die uit de naaste omgeving van het superzware zwarte gat in de quasar afkomstig is. Berekeningen laten zien dat met name de straling uit dat deel van de quasar zeer gevoelig is voor de microlenswerking van objecten van planetaire massa’s in het voorgrondstelsel.
Door het licht van de ‘gelenste’ quasar aan modelberekeningen te onderwerpen, hebben de astronomen vastgesteld dat het 3,8 miljard verre lensstelsel grote aantallen objecten bevat met massa’s die variëren van de massa van de maan tot de massa van de planeet Jupiter. Voor alle duidelijkheid: het gaat daarbij niet om objecten die om sterren cirkelen, maar om vrij rondzwervende hemellichamen.
Het sterrenstelsel dat als lens fungeert, is dermate ver van ons verwijderd dat we die planeten nooit rechtstreeks kunnen waarnemen. Uit de microlenssignatuur van het quasarlicht kunnen de onderzoekers echter afleiden dat ze zeer talrijk moeten zijn: voor elke ster zijn er 2000 objecten van planetaire massa. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Grote aantallen planeten ontdekt in ver sterrenstelsel
Afbeelding van de viervoudig afgebeelde quasar RX J1131-1231. In het midden is het 3,8 miljard lichtjaar verre elliptische stelsel te zien dat als ‘lens’ fungeert. (University of Oklahoma)
Astronomen van de universiteit van Oklahoma hebben voor het eerst een populatie van planeten ontdekt ver buiten ons Melkwegstelsel. Dat is gebeurd met behulp van ‘microlensing’, een verschijnsel waarbij het zwaartekrachtsveld van kleine afzonderlijke objecten het licht van een ver achtergrondobject versterken (The Astrophysical Journal Letters, 2 februari).
In dit geval is dat verre achtergrondobject een quasar op ruim 7 miljard lichtjaar van de aarde. Onderweg naar de aarde passeert het licht van deze quasar een 3,8 miljard lichtjaar ver voorgrondstelsel. Hierdoor zien we, ten gevolge van het ‘normale’ zwaartekrachtlenseffect, meerdere afbeeldingen van die quasar.
Ook de afzonderlijke objecten waaruit het ‘lensstelsel’ bestaat leveren subtiele bijdragen aan de quasarbeelden zoals we die vanaf de aarde waarnemen. Dat maakt het onder meer mogelijk om meer te weten te komen over de massaverdeling in het lensstelsel.
Bij het nieuwe onderzoek zijn de astronomen nog een stapje verder gegaan. Ze hebben gekeken naar röntgenstraling die uit de naaste omgeving van het superzware zwarte gat in de quasar afkomstig is. Berekeningen laten zien dat met name de straling uit dat deel van de quasar zeer gevoelig is voor de microlenswerking van objecten van planetaire massa’s in het voorgrondstelsel.
Door het licht van de ‘gelenste’ quasar aan modelberekeningen te onderwerpen, hebben de astronomen vastgesteld dat het 3,8 miljard verre lensstelsel grote aantallen objecten bevat met massa’s die variëren van de massa van de maan tot de massa van de planeet Jupiter. Voor alle duidelijkheid: het gaat daarbij niet om objecten die om sterren cirkelen, maar om vrij rondzwervende hemellichamen.
Het sterrenstelsel dat als lens fungeert, is dermate ver van ons verwijderd dat we die planeten nooit rechtstreeks kunnen waarnemen. Uit de microlenssignatuur van het quasarlicht kunnen de onderzoekers echter afleiden dat ze zeer talrijk moeten zijn: voor elke ster zijn er 2000 objecten van planetaire massa. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
"..vrij rondzwervende hemellichamen" 
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
quote:Op donderdag 8 februari 2018 04:35 schreef dumble het volgende:
[..]
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Solitaire_planeet
thanks! ik was ook aan het speuren geweest 
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
16-02-2018
Exoplaneet met zeer langgerekte omloopbaan ontdekt
Artist’s impression van een grote gasplaneet die dicht in de buurt van zijn moederster komt. (ESA, NASA, G. Tinetti (University College London & ESA) & M. Kornmesser (ESA/Hubble))
Australische astronomen hebben een exoplaneet ontdekt bij de subreuzenster HD 76920. Met deze planeet is iets bijzonders aan de hand: van alle exoplaneten die tot nu toe zijn opgespoord heeft hij de meest langgerekte omloopbaan.
De planeet, die de aanduiding HD 76920b heeft gekregen, is een gasreus met vier keer zoveel massa als de planeet Jupiter. De excentriciteit van zijn omloopbaan – een maat voor de ‘langgerektheid’ – bedraagt 0,86. Dat betekent dat het verste punt van zijn omloopbaan ongeveer zeven keer zo ver van de ster ligt als het meest nabije punt.
De meest voor de hand liggende verklaring voor zo’n merkwaardig lange omloopbaan is dat de planeet de zwaartekrachtsinvloed ondervindt van een verre stellaire begeleider van HD 76920. Pogingen om die tweede ster op te sporen zijn echter op niets uitgelopen. Daarom denken de ontdekkers van HD 76920b dat de planeet zijn langgerekte baan te danken heeft aan interacties met andere (nog niet ontdekte) planeten.
De astronomen hebben berekend hoe het de planeet, die zijn moederster nu al akelig dicht weet te naderen, verder zal vergaan. Het geleidelijk verder opzwellen van de ster en getijdeninteracties zullen ertoe leiden dat hij over ruwweg 100 miljoen wordt verzwolgen. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Exoplaneet met zeer langgerekte omloopbaan ontdekt
Artist’s impression van een grote gasplaneet die dicht in de buurt van zijn moederster komt. (ESA, NASA, G. Tinetti (University College London & ESA) & M. Kornmesser (ESA/Hubble))
Australische astronomen hebben een exoplaneet ontdekt bij de subreuzenster HD 76920. Met deze planeet is iets bijzonders aan de hand: van alle exoplaneten die tot nu toe zijn opgespoord heeft hij de meest langgerekte omloopbaan.
De planeet, die de aanduiding HD 76920b heeft gekregen, is een gasreus met vier keer zoveel massa als de planeet Jupiter. De excentriciteit van zijn omloopbaan – een maat voor de ‘langgerektheid’ – bedraagt 0,86. Dat betekent dat het verste punt van zijn omloopbaan ongeveer zeven keer zo ver van de ster ligt als het meest nabije punt.
De meest voor de hand liggende verklaring voor zo’n merkwaardig lange omloopbaan is dat de planeet de zwaartekrachtsinvloed ondervindt van een verre stellaire begeleider van HD 76920. Pogingen om die tweede ster op te sporen zijn echter op niets uitgelopen. Daarom denken de ontdekkers van HD 76920b dat de planeet zijn langgerekte baan te danken heeft aan interacties met andere (nog niet ontdekte) planeten.
De astronomen hebben berekend hoe het de planeet, die zijn moederster nu al akelig dicht weet te naderen, verder zal vergaan. Het geleidelijk verder opzwellen van de ster en getijdeninteracties zullen ertoe leiden dat hij over ruwweg 100 miljoen wordt verzwolgen. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-02-2018
Bijna 100 nieuwe exoplaneten ontdekt in Kepler-data
En één daarvan is wel heel bijzonder…
Ruimtetelescoop Kepler weet van geen ophouden. De planetenjager heeft op dit moment al duizenden exoplaneten ontdekt, maar doet daar gewoon nog een schepje bovenop. Onderzoekers hebben namelijk 275 kandidaat-planeten geanalyseerd waarvan er 149 daadwerkelijk als exoplaneet aangemerkt werden. Uiteindelijk bleken er 95 nieuwe ontdekkingen tussen te zitten. Een prestatie op zich. Maar één exoplaneet trekt vooral de aandacht.
Kepler
Planetenjager Kepler werd in 2009 gelanceerd met een grote missie: jagen op exoplaneten. Helaas liep het in 2013 even mis, toen een mechanisch defect aan de telescoop de missie platlegde. Astronomen en ingenieurs zette alles op alles om Kepler opnieuw aan de praat te maken. Dankzij een paar kleine aanpassingen – en tot grote opluchting van NASA – kon Kepler tegen alle verwachtingen in verder met zijn zoektocht naar exoplaneten.
Ster HD 212657
“We vonden een planeet die in een 10-daagse baan rond de ster HD 212657 cirkelt,” zegt hoofdonderzoeker van de studie Andrew Mayo. En deze ster blijkt helderder te zijn dan alle sterren waarbij Kepler tot op heden planeten heeft ontdekt. “Planeten rond heldere sterren zijn belangrijk omdat astronomen veel van deze planeten kunnen leren,” legt Mayo uit.
Dipjes
Kepler ontdekt exoplaneten door langdurig naar sterren te staren, in de hoop dat de helderheid van deze sterren regelmatig afnemen. Deze ‘dipjes’ in de helderheid van sterren kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Doorgaans worden de sterren door computerprogramma’s gemarkeerd, waarna astronomen de data bekijken en beslissen of ze daadwerkelijk een planeet kunnen herbergen.
Signalen
Toch blijkt het vrij ingewikkeld te zijn om vast te stellen welke signalen daadwerkelijk afkomstig zijn van exoplaneten. Mayo en zijn collega’s analyseerden op grondige wijze enkele honderden signalen om te bepalen welke daarvan werkelijk van exoplaneten afkwamen en welke door door andere bronnen werden veroorzaakt. “We kwamen erachter dat sommige signalen veroorzaakt werden door een groep sterren of door ruis van het ruimtevaartuig zelf,” zegt Mayo.
Exoplaneten
Het veld van exoplaneten is nog relatief jong. Zo werd pas in 1995 de eerste planeet ontdekt die rond een eigen ster draaide. Op dit moment zijn er ongeveer 3.600 exoplaneten gevonden, variërend van aardachtige planeten, tot grote gasreuzen. “Exoplaneten zijn een erg opwindend veld in de ruimtewetenschap,” stelt Mayo. “Naarmate er meer exoplaneten worden ontdekt, zullen astronomen een veel beter beeld krijgen van deze bijzondere planeten. Hierdoor kunnen wij ons eigen zonnestelsel in een galactische context plaatsen,” legt hij uit.
De Kepler-ruimtetelescoop heeft een enorme bijdrage aan dit onderzoek geleverd. Tot dusverre heeft de planetenjager al meer dan 5.100 kandidaat-planeten geďdentificeerd die op dit moment nader worden onderzocht. En hier houdt het niet op. Er liggen namelijk nieuwe ruimtemissies in het verschiet met de James Webb Telescoop en de Transiting Exoplanet Survey Satellite. Wie weet wat deze telescopen boven tafel weten te krijgen. Wellicht vinden ze wel aardachtige planeten, die misschien wel in staat zijn om leven te herbergen.
(scientias.nl)
Bijna 100 nieuwe exoplaneten ontdekt in Kepler-data
En één daarvan is wel heel bijzonder…
Ruimtetelescoop Kepler weet van geen ophouden. De planetenjager heeft op dit moment al duizenden exoplaneten ontdekt, maar doet daar gewoon nog een schepje bovenop. Onderzoekers hebben namelijk 275 kandidaat-planeten geanalyseerd waarvan er 149 daadwerkelijk als exoplaneet aangemerkt werden. Uiteindelijk bleken er 95 nieuwe ontdekkingen tussen te zitten. Een prestatie op zich. Maar één exoplaneet trekt vooral de aandacht.
Kepler
Planetenjager Kepler werd in 2009 gelanceerd met een grote missie: jagen op exoplaneten. Helaas liep het in 2013 even mis, toen een mechanisch defect aan de telescoop de missie platlegde. Astronomen en ingenieurs zette alles op alles om Kepler opnieuw aan de praat te maken. Dankzij een paar kleine aanpassingen – en tot grote opluchting van NASA – kon Kepler tegen alle verwachtingen in verder met zijn zoektocht naar exoplaneten.
Ster HD 212657
“We vonden een planeet die in een 10-daagse baan rond de ster HD 212657 cirkelt,” zegt hoofdonderzoeker van de studie Andrew Mayo. En deze ster blijkt helderder te zijn dan alle sterren waarbij Kepler tot op heden planeten heeft ontdekt. “Planeten rond heldere sterren zijn belangrijk omdat astronomen veel van deze planeten kunnen leren,” legt Mayo uit.
Dipjes
Kepler ontdekt exoplaneten door langdurig naar sterren te staren, in de hoop dat de helderheid van deze sterren regelmatig afnemen. Deze ‘dipjes’ in de helderheid van sterren kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Doorgaans worden de sterren door computerprogramma’s gemarkeerd, waarna astronomen de data bekijken en beslissen of ze daadwerkelijk een planeet kunnen herbergen.
Signalen
Toch blijkt het vrij ingewikkeld te zijn om vast te stellen welke signalen daadwerkelijk afkomstig zijn van exoplaneten. Mayo en zijn collega’s analyseerden op grondige wijze enkele honderden signalen om te bepalen welke daarvan werkelijk van exoplaneten afkwamen en welke door door andere bronnen werden veroorzaakt. “We kwamen erachter dat sommige signalen veroorzaakt werden door een groep sterren of door ruis van het ruimtevaartuig zelf,” zegt Mayo.
Exoplaneten
Het veld van exoplaneten is nog relatief jong. Zo werd pas in 1995 de eerste planeet ontdekt die rond een eigen ster draaide. Op dit moment zijn er ongeveer 3.600 exoplaneten gevonden, variërend van aardachtige planeten, tot grote gasreuzen. “Exoplaneten zijn een erg opwindend veld in de ruimtewetenschap,” stelt Mayo. “Naarmate er meer exoplaneten worden ontdekt, zullen astronomen een veel beter beeld krijgen van deze bijzondere planeten. Hierdoor kunnen wij ons eigen zonnestelsel in een galactische context plaatsen,” legt hij uit.
De Kepler-ruimtetelescoop heeft een enorme bijdrage aan dit onderzoek geleverd. Tot dusverre heeft de planetenjager al meer dan 5.100 kandidaat-planeten geďdentificeerd die op dit moment nader worden onderzocht. En hier houdt het niet op. Er liggen namelijk nieuwe ruimtemissies in het verschiet met de James Webb Telescoop en de Transiting Exoplanet Survey Satellite. Wie weet wat deze telescopen boven tafel weten te krijgen. Wellicht vinden ze wel aardachtige planeten, die misschien wel in staat zijn om leven te herbergen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-02-2018
Gloednieuwe planetenjager maakt zich op voor lancering
TESS gaat naar verwachting 3000 nieuwe planeten ontdekken, waaronder 500 exemplaren die net zo groot zijn als de onze.
Het duurt niet lang meer of de planetenjager Transiting Exoplanet Survey Satellite (kortweg: TESS) zal het universum gaan helpen verkennen. De ruimtesonde is onlangs gearriveerd op het Kennedy Space Center, waar hij de komende maand klaargemaakt gaat worden voor de lancering die in april plaats gaat vinden. Een spannende onderneming, want de verwachting is dat TESS grote ontdekkingen gaat doen.
TESS en Kepler
Een ruimtesonde die op zoek gaat naar planeten buiten ons zonnestelsel, waar heb ik dat eerder gehoord? Het klopt inderdaad: ook ruimtetelescoop Kepler heeft deze taak toegewezen gekregen. Toch verschillen TESS en Kepler van elkaar. Zo richt Kepler zich voornamelijk op de vraag hoe vaak aardachtige planeten voorkomen en zal TESS op zoek gaan naar waar de dichtstbijzijnde rotsachtige planeten zich bevinden.
Ontmaskeren
Het doel van TESS is om planeten die buiten ons zonnestelsel liggen, te ontmaskeren. Daarbij concentreert de ruimtesonde zich vooral op planeten die rond een zonachtige ster draaien. Dit kunnen gasreuzen zijn, maar ook aardes of superaardes. En de lat ligt hoog. NASA hoopt dat TESS zeker 3000 kandidaat-planeten gaat vinden, waaronder 500 planeten die net zo groot zijn als de Aarde.
Inspectie
TESS zal proberen om het gehele luchtruim aan een inspectie te onderwerpen. Daarbij wordt gehoopt dat de ruimtesonde rotsachtige exoplaneten opspoort, met een vast oppervlak en die op de juiste afstand van hun ster staan. Want dan zou het best weleens kunnen dat er vloeibaar water op deze planeten te vinden is. Als deze planeten ook nog eens binnen de ‘bewoonbare zone’ vallen, schreeuwt dat natuurlijk om nader onderzoek.
Werk voor de boeg
TESS moet wel hard aan de bak. Zo heeft de ruimtesonde er een volwaardige baan aan om de helderheid van meer dan 200.000 sterren in slechts twee jaar tijd te analyseren. Daarbij gaat de planetenjager vooral letten op korte dipjes in helderheid. Dit kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die af en toe tussen de moederster en de ruimtesonde in staat en een deel van het licht tegenhoudt.
Het werk van TESS staat niet op zichzelf. TESS zoekt naar de meest interessante dichtstbijzijnde planeten die de ruimtetelescoop James Webb – die in 2018 gelanceerd zal worden – vervolgens in de jaren erna aan een grondig onderzoek kan onderwerpen. TESS wordt uitgerust met vier camera’s die druk om zich heen zullen turen. De onderzoekers zijn ervan overtuigd dat deze camera’s tegen het einde van de missie zo’n 90 procent van het luchtruim verkend zullen hebben. En wie weet waar we dan tegenaan zijn gelopen…
(scientias.nl)
Gloednieuwe planetenjager maakt zich op voor lancering
TESS gaat naar verwachting 3000 nieuwe planeten ontdekken, waaronder 500 exemplaren die net zo groot zijn als de onze.
Het duurt niet lang meer of de planetenjager Transiting Exoplanet Survey Satellite (kortweg: TESS) zal het universum gaan helpen verkennen. De ruimtesonde is onlangs gearriveerd op het Kennedy Space Center, waar hij de komende maand klaargemaakt gaat worden voor de lancering die in april plaats gaat vinden. Een spannende onderneming, want de verwachting is dat TESS grote ontdekkingen gaat doen.
TESS en Kepler
Een ruimtesonde die op zoek gaat naar planeten buiten ons zonnestelsel, waar heb ik dat eerder gehoord? Het klopt inderdaad: ook ruimtetelescoop Kepler heeft deze taak toegewezen gekregen. Toch verschillen TESS en Kepler van elkaar. Zo richt Kepler zich voornamelijk op de vraag hoe vaak aardachtige planeten voorkomen en zal TESS op zoek gaan naar waar de dichtstbijzijnde rotsachtige planeten zich bevinden.
Ontmaskeren
Het doel van TESS is om planeten die buiten ons zonnestelsel liggen, te ontmaskeren. Daarbij concentreert de ruimtesonde zich vooral op planeten die rond een zonachtige ster draaien. Dit kunnen gasreuzen zijn, maar ook aardes of superaardes. En de lat ligt hoog. NASA hoopt dat TESS zeker 3000 kandidaat-planeten gaat vinden, waaronder 500 planeten die net zo groot zijn als de Aarde.
Inspectie
TESS zal proberen om het gehele luchtruim aan een inspectie te onderwerpen. Daarbij wordt gehoopt dat de ruimtesonde rotsachtige exoplaneten opspoort, met een vast oppervlak en die op de juiste afstand van hun ster staan. Want dan zou het best weleens kunnen dat er vloeibaar water op deze planeten te vinden is. Als deze planeten ook nog eens binnen de ‘bewoonbare zone’ vallen, schreeuwt dat natuurlijk om nader onderzoek.
Werk voor de boeg
TESS moet wel hard aan de bak. Zo heeft de ruimtesonde er een volwaardige baan aan om de helderheid van meer dan 200.000 sterren in slechts twee jaar tijd te analyseren. Daarbij gaat de planetenjager vooral letten op korte dipjes in helderheid. Dit kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die af en toe tussen de moederster en de ruimtesonde in staat en een deel van het licht tegenhoudt.
Het werk van TESS staat niet op zichzelf. TESS zoekt naar de meest interessante dichtstbijzijnde planeten die de ruimtetelescoop James Webb – die in 2018 gelanceerd zal worden – vervolgens in de jaren erna aan een grondig onderzoek kan onderwerpen. TESS wordt uitgerust met vier camera’s die druk om zich heen zullen turen. De onderzoekers zijn ervan overtuigd dat deze camera’s tegen het einde van de missie zo’n 90 procent van het luchtruim verkend zullen hebben. En wie weet waar we dan tegenaan zijn gelopen…
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-03-2018
Hubble ontdekt enorm veel water in de atmosfeer van exoplaneet WASP-39b
Het suggereert dat deze exoplaneet heel anders ontstaan is dan gedacht.
Om een beeld te krijgen van de samenstelling van de atmosfeer van WASP-39b zetten astronomen ruimtetelescopen Hubble en Spitzer in. De telescopen bestudeerden het licht van moederster WASP-39 nadat het door de atmosfeer van WASP-39b was gereisd. Het levert het meest complete spectrum van de atmosfeer van een exoplaneet op. Sterker nog: het is het meest gedetailleerde inkijkje in de atmosfeer van een exoplaneet dat we met de huidige telescopen kunnen verkrijgen.
Water
En door het licht dat door de atmosfeer van WASP-39b heen sijpelt, te bestuderen, konden de onderzoekers vervolgens meer zeggen over de samenstelling van die atmosfeer. En het levert een grote verrassing op. Zo blijkt de atmosfeer van deze Saturnus-achtige planeet ontzettend veel water te bevatten: WASP-39b heeft zo’n drie keer meer water dan ‘onze’ Saturnus!
Deze artistieke impressie laat WASP-39b en een stukje van zijn moederster zien. Afbeelding: NASA, ESA & G. Bacon (STScI).
Ontstaansgeschiedenis
Het suggereert dat WASP-39b heel anders ontstaan is dan de Saturnus in ons zonnestelsel. De grote hoeveelheden water in de atmosfeer wijzen erop dat de planeet ooit gebombardeerd werd door grote hoeveelheden ijzig materiaal. Dat materiaal zou de exoplaneet vervolgens in zijn atmosfeer hebben opgesloten. Maar de exoplaneet kan alleen aan zo’n bombardement zijn blootgesteld als deze op dat moment veel verder van zijn moederster verwijderd was dan nu het geval is. “Exoplaneten laten ons zien dat de vorming van planeten gecompliceerder en verwarrender is dan we dachten dat het was,” aldus onderzoeker Hannah Wakeford. “En dat is fantastisch.”
Permanente dagzijde
WASP-39b heeft een synchrone rotatieperiode, wat betekent dat altijd dezelfde zijde van de planeet op de moederster gericht is. Die permanente dagzijde is gloeiendheet. Maar doordat WASP-39b krachtige winden kent die de warmte van die dagzijde naar de nachtzijde transporteren, is die nachtzijde ongeveer net zo warm.
Hete Saturnus
WASP-39b bevindt zich op zo’n 700 lichtjaar afstand van de aarde en heeft een massa die vergelijkbaar is met die van Saturnus. Alleen staat WASP-39b veel dichter bij zijn moederster dan Saturnus bij de zon staat. Sterker nog: de afstand tussen WASP-39b en zijn moederster is zo’n acht keer kleiner(!) dan de afstand tussen onze zon en Mercurius. Het betekent dat WASP-39b in tegenstelling tot Saturnus ontzettend warm is: zo’n 776,7 graden Celsius (zie kader). Onderzoekers spreken dan ook wel van een ‘hete Saturnus’. Hoewel we zulke planeten niet in ons zonnestelsel aantreffen, kan WASP-39b wel meer inzicht geven in hoe en waar planeten ontstaan en ons helpen om de evolutie van ons eigen zonnestelsel beter te doorgronden. “We moeten naar buiten kijken om ons eigen zonnestelsel te begrijpen,” aldus Wakeford.
Vervolgonderzoek met nog krachtigere telescopen kan mogelijk een nog beter beeld geven van de atmosfeer én ontstaansgeschiedenis van WASP-39b. We moeten daar echter nog wel even op wachten. De opvolger van Hubble – de nog krachtigere James Webb-telescoop – wordt naar verwachting pas volgend jaar gelanceerd.
(scientias.nl)
Hubble ontdekt enorm veel water in de atmosfeer van exoplaneet WASP-39b
Het suggereert dat deze exoplaneet heel anders ontstaan is dan gedacht.
Om een beeld te krijgen van de samenstelling van de atmosfeer van WASP-39b zetten astronomen ruimtetelescopen Hubble en Spitzer in. De telescopen bestudeerden het licht van moederster WASP-39 nadat het door de atmosfeer van WASP-39b was gereisd. Het levert het meest complete spectrum van de atmosfeer van een exoplaneet op. Sterker nog: het is het meest gedetailleerde inkijkje in de atmosfeer van een exoplaneet dat we met de huidige telescopen kunnen verkrijgen.
Water
En door het licht dat door de atmosfeer van WASP-39b heen sijpelt, te bestuderen, konden de onderzoekers vervolgens meer zeggen over de samenstelling van die atmosfeer. En het levert een grote verrassing op. Zo blijkt de atmosfeer van deze Saturnus-achtige planeet ontzettend veel water te bevatten: WASP-39b heeft zo’n drie keer meer water dan ‘onze’ Saturnus!
Deze artistieke impressie laat WASP-39b en een stukje van zijn moederster zien. Afbeelding: NASA, ESA & G. Bacon (STScI).
Ontstaansgeschiedenis
Het suggereert dat WASP-39b heel anders ontstaan is dan de Saturnus in ons zonnestelsel. De grote hoeveelheden water in de atmosfeer wijzen erop dat de planeet ooit gebombardeerd werd door grote hoeveelheden ijzig materiaal. Dat materiaal zou de exoplaneet vervolgens in zijn atmosfeer hebben opgesloten. Maar de exoplaneet kan alleen aan zo’n bombardement zijn blootgesteld als deze op dat moment veel verder van zijn moederster verwijderd was dan nu het geval is. “Exoplaneten laten ons zien dat de vorming van planeten gecompliceerder en verwarrender is dan we dachten dat het was,” aldus onderzoeker Hannah Wakeford. “En dat is fantastisch.”
Permanente dagzijde
WASP-39b heeft een synchrone rotatieperiode, wat betekent dat altijd dezelfde zijde van de planeet op de moederster gericht is. Die permanente dagzijde is gloeiendheet. Maar doordat WASP-39b krachtige winden kent die de warmte van die dagzijde naar de nachtzijde transporteren, is die nachtzijde ongeveer net zo warm.
Hete Saturnus
WASP-39b bevindt zich op zo’n 700 lichtjaar afstand van de aarde en heeft een massa die vergelijkbaar is met die van Saturnus. Alleen staat WASP-39b veel dichter bij zijn moederster dan Saturnus bij de zon staat. Sterker nog: de afstand tussen WASP-39b en zijn moederster is zo’n acht keer kleiner(!) dan de afstand tussen onze zon en Mercurius. Het betekent dat WASP-39b in tegenstelling tot Saturnus ontzettend warm is: zo’n 776,7 graden Celsius (zie kader). Onderzoekers spreken dan ook wel van een ‘hete Saturnus’. Hoewel we zulke planeten niet in ons zonnestelsel aantreffen, kan WASP-39b wel meer inzicht geven in hoe en waar planeten ontstaan en ons helpen om de evolutie van ons eigen zonnestelsel beter te doorgronden. “We moeten naar buiten kijken om ons eigen zonnestelsel te begrijpen,” aldus Wakeford.
Vervolgonderzoek met nog krachtigere telescopen kan mogelijk een nog beter beeld geven van de atmosfeer én ontstaansgeschiedenis van WASP-39b. We moeten daar echter nog wel even op wachten. De opvolger van Hubble – de nog krachtigere James Webb-telescoop – wordt naar verwachting pas volgend jaar gelanceerd.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
06-03-2018
Grote hoeveelheid water op ‘hete Saturnus’ verrast astronomen en maakt vorming planeten verwarrender
© NASA - Een illustratie van Wasp-39b en haar ster.
Wetenschap Een planeet buiten ons zonnestelsel blijkt veel meer water te bevatten dan gedacht. Het gaat om een exoplaneet op een afstand van 700 lichtjaar die qua grootte vergelijkbaar is met Saturnus. Volgens de onderzoekers betekent dit dat exoplaneten heel andere samenstellingen kunnen hebben dan de hemellichamen uit ons eigen zonnestelsel.
De astronomen baseren zich op gegevens afkomstig van de Hubble- en Spitzer-ruimtetelescoop, die het optisch spectrum van de exoplaneet WASP-39b in kaart brachten via metingen met spectrografen. Daaruit blijkt dat de atmosfeer van de gasreus opvallend veel water herbergt, namelijk drie keer zoveel als Saturnus.
Deze vondst is opmerkelijk, omdat WASP-39b erg dicht rond zijn ster cirkelt. De afstand tussen de ster en de exoplaneet is slechts een achtste deel van de afstand tussen onze zon en Mercurius, terwijl de planeet in slechts vier dagen zijn baan om de ster voltooit. De planeet kent een zogenaamde gebonden rotatie. Altijd is dezelfde zijde van de planeet naar de ster gericht, waardoor de temperatuur kan oplopen tot ongeveer 750 graden Celsius.
© NASA
Door de korte afstand staat de planeet te boek als een ‘hete Saturnus’, waardoor niet werd verwacht dat relatief grote hoeveelheden water in de atmosfeer zouden worden gedetecteerd. De onderzoekers hadden wel verwacht waterdamp te vinden, maar niet in zulke hoeveelheden. Op basis daarvan menen ze dat de atmosfeer een grote hoeveelheid zwaardere elementen moet bevatten.
Dat betekent dat de planeet vermoedelijk ooit is gebombardeerd door ijsachtig materiaal, dat is opgehoopt in de atmosfeer. Dit is volgens de onderzoekers alleen mogelijk geweest als WASP-39b is ontstaan op een veel grotere afstand van zijn ster, wat dan weer impliceert dat de zou zijn ‘gemigreerd’ door het bewuste planetenstelsel. Voor de astronomen betekent dit dat de vorming van planeten veel complexer en verwarrender is dan tot nu toe werd aangenomen
(HLN)
Grote hoeveelheid water op ‘hete Saturnus’ verrast astronomen en maakt vorming planeten verwarrender
© NASA - Een illustratie van Wasp-39b en haar ster.
Wetenschap Een planeet buiten ons zonnestelsel blijkt veel meer water te bevatten dan gedacht. Het gaat om een exoplaneet op een afstand van 700 lichtjaar die qua grootte vergelijkbaar is met Saturnus. Volgens de onderzoekers betekent dit dat exoplaneten heel andere samenstellingen kunnen hebben dan de hemellichamen uit ons eigen zonnestelsel.
De astronomen baseren zich op gegevens afkomstig van de Hubble- en Spitzer-ruimtetelescoop, die het optisch spectrum van de exoplaneet WASP-39b in kaart brachten via metingen met spectrografen. Daaruit blijkt dat de atmosfeer van de gasreus opvallend veel water herbergt, namelijk drie keer zoveel als Saturnus.
Deze vondst is opmerkelijk, omdat WASP-39b erg dicht rond zijn ster cirkelt. De afstand tussen de ster en de exoplaneet is slechts een achtste deel van de afstand tussen onze zon en Mercurius, terwijl de planeet in slechts vier dagen zijn baan om de ster voltooit. De planeet kent een zogenaamde gebonden rotatie. Altijd is dezelfde zijde van de planeet naar de ster gericht, waardoor de temperatuur kan oplopen tot ongeveer 750 graden Celsius.
© NASA
Door de korte afstand staat de planeet te boek als een ‘hete Saturnus’, waardoor niet werd verwacht dat relatief grote hoeveelheden water in de atmosfeer zouden worden gedetecteerd. De onderzoekers hadden wel verwacht waterdamp te vinden, maar niet in zulke hoeveelheden. Op basis daarvan menen ze dat de atmosfeer een grote hoeveelheid zwaardere elementen moet bevatten.
Dat betekent dat de planeet vermoedelijk ooit is gebombardeerd door ijsachtig materiaal, dat is opgehoopt in de atmosfeer. Dit is volgens de onderzoekers alleen mogelijk geweest als WASP-39b is ontstaan op een veel grotere afstand van zijn ster, wat dan weer impliceert dat de zou zijn ‘gemigreerd’ door het bewuste planetenstelsel. Voor de astronomen betekent dit dat de vorming van planeten veel complexer en verwarrender is dan tot nu toe werd aangenomen
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
09-03-2018
Drie superaardes ontdekt op zo'n 100 lichtjaar van de aarde
De planeten zijn zeer geschikt voor vervolgonderzoek naar onder meer de samenstelling van hun atmosfeer.
Wetenschappers ontdekten de drie superaardes in gegevens die ruimtetelescoop Kepler heeft verzameld. De telescoop is gemaakt om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen en doet dat door langdurig naar sterren te turen, in de hoop de helderheid van sterren regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van een ster kunnen wijzen op de aanwezigheid van een planeet die regelmatig voor de ster langsbeweegt.
GJ9827
Zo ontdekte Kepler ook dat er rond de ster GJ9827 meerdere planeten cirkelen. Het gaat om drie superaardes, zo schrijven onderzoekers in dit paper. De planeten hebben een straal die 1,6, 1,3 en 2,1 keer groter is dan de straal van de aarde en hun massa zit tussen die van de aarde en Neptunus in. De superaardes staan heel dicht bij hun ster: ze doen er respectievelijk slechts 1,2, 3,6 en 6,2 dagen over om een rondje rond hun ster te voltooien. Het betekent dat de planeten vrij heet zijn: de temperaturen op het oppervlak lopen naar schatting uiteen van 407 tot 899 graden Celsius.
Atmosfeer
Het is een vrij unieke ontdekking, zo benadrukken de onderzoekers. Doordat de planeten relatief dicht bij de aarde staan (GJ9827 is slechts 100 lichtjaar van ons verwijderd), hun moederster zeer helder is en de drie planeten ook nog eens duidelijk voor hun ster langsbewegen, kunnen we in de nabije toekomst gedetailleerd onderzoek gaan doen naar de samenstelling van hun atmosferen (dat doen astronomen door het licht van de moederster dat door deze atmosferen heen sijpelt te analyseren).
Ook de straal van deze planeten maakt de ontdekking bijzonder. Zoals gezegd hebben de planeten een straal van 1,6, 1,3 en 2,1 keer de straal van de aarde. Over het algemeen geldt dat planeten met een straal kleiner dan 1,6 keer de straal van de aarde rotsachtig zijn, terwijl planeten met een straal groter dan 1,6 keer de straal van de aarde gasreuzen zijn. Onduidelijk is nog waarom het kantelpunt rond die 1,6 keer de straal van de aarde ligt. Maar hier hebben we een planetair systeem dat uit drie planeten bestaat die precies rond – en eentje zelfs precies op – dat kantelpunt zitten. Een ideale gelegenheid om te achterhalen hoe de samenstelling en structuur van een planeet afhankelijk van de straal verandert.
(scientias.nl)
Drie superaardes ontdekt op zo'n 100 lichtjaar van de aarde
De planeten zijn zeer geschikt voor vervolgonderzoek naar onder meer de samenstelling van hun atmosfeer.
Wetenschappers ontdekten de drie superaardes in gegevens die ruimtetelescoop Kepler heeft verzameld. De telescoop is gemaakt om planeten buiten ons zonnestelsel op te sporen en doet dat door langdurig naar sterren te turen, in de hoop de helderheid van sterren regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van een ster kunnen wijzen op de aanwezigheid van een planeet die regelmatig voor de ster langsbeweegt.
GJ9827
Zo ontdekte Kepler ook dat er rond de ster GJ9827 meerdere planeten cirkelen. Het gaat om drie superaardes, zo schrijven onderzoekers in dit paper. De planeten hebben een straal die 1,6, 1,3 en 2,1 keer groter is dan de straal van de aarde en hun massa zit tussen die van de aarde en Neptunus in. De superaardes staan heel dicht bij hun ster: ze doen er respectievelijk slechts 1,2, 3,6 en 6,2 dagen over om een rondje rond hun ster te voltooien. Het betekent dat de planeten vrij heet zijn: de temperaturen op het oppervlak lopen naar schatting uiteen van 407 tot 899 graden Celsius.
Atmosfeer
Het is een vrij unieke ontdekking, zo benadrukken de onderzoekers. Doordat de planeten relatief dicht bij de aarde staan (GJ9827 is slechts 100 lichtjaar van ons verwijderd), hun moederster zeer helder is en de drie planeten ook nog eens duidelijk voor hun ster langsbewegen, kunnen we in de nabije toekomst gedetailleerd onderzoek gaan doen naar de samenstelling van hun atmosferen (dat doen astronomen door het licht van de moederster dat door deze atmosferen heen sijpelt te analyseren).
Ook de straal van deze planeten maakt de ontdekking bijzonder. Zoals gezegd hebben de planeten een straal van 1,6, 1,3 en 2,1 keer de straal van de aarde. Over het algemeen geldt dat planeten met een straal kleiner dan 1,6 keer de straal van de aarde rotsachtig zijn, terwijl planeten met een straal groter dan 1,6 keer de straal van de aarde gasreuzen zijn. Onduidelijk is nog waarom het kantelpunt rond die 1,6 keer de straal van de aarde ligt. Maar hier hebben we een planetair systeem dat uit drie planeten bestaat die precies rond – en eentje zelfs precies op – dat kantelpunt zitten. Een ideale gelegenheid om te achterhalen hoe de samenstelling en structuur van een planeet afhankelijk van de straal verandert.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
12-03-2018
Vijftien nieuwe exoplaneten ontdekt!
Waaronder een superaarde die mogelijk vloeibaar water herbergt.
Astronomen vonden de eerste aanwijzingen voor het bestaan van deze planeten in data verzameld door ruimtetelescoop Kepler (zie kader hieronder). Vervolgwaarnemingen met behulp van op aarde gevestigde telescopen wezen vervolgens uit dat deze planeten echt bestonden.
De Kepler-telescoop spoort planeten op door langdurig naar sterren te turen, in de hoop dat hun helderheid regelmatig afneemt. Dergelijke afnames in de helderheid van het sterrenlicht kan immers wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe voor de ster langsbeweegt en een deel van het licht tegenhoudt. Kepler heeft zo al duizenden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt.
Koele sterren
Het gaat in totaal om zo’n vijftien planeten die stuk voor stuk om kleine, relatief koele sterren cirkelen. Deze sterren worden ook wel rode dwergen genoemd.
K2-155d
Hoewel de vijftien planeten stuk voor stuk interessant zijn, is er eentje die er echt uitspringt. Het gaat om K2-155d: een superaarde die op zo’n 200 lichtjaar afstand rond de rode dwergster K2-155 cirkelt. De planeet heeft een straal die ongeveer 1,6 keer groter is dan de aarde en doet er zo’n 40 dagen over om een rondje rond de moederster te voltooien. Wat met name interessant is, is dat simulaties suggereren dat deze superaarde wel eens vloeibaar water kan herbergen op zijn oppervlak. Onderzoekers houden echter een slag om de arm: “In onze simulaties gingen we ervanuit dat de planeet een aarde-achtige samenstelling en atmosfeer had en er is geen garantie dat dat ook zo is,” aldus onderzoeker Teruyuki Hirano.
Rode dwergen
Tot op heden is er met name intensief gezocht naar planeten rond heldere, zonachtige sterren. “Rode dwerg-systemen, en dan met name de koelste rode dwergen, beginnen we nu nog maar net te onderzoeken,” stelt Hirano. Dat er nu in één klap vijftien planeten rond zulke koele rode dwergen zijn ontdekt, is dan ook heel belangrijk. Het geeft meer inzicht in wat we rond dergelijke sterren kunnen verwachten. Zo wijst dit nieuwe onderzoek erop dat planeten rond rode dwergen eigenschappen hebben die vergelijkbaar zijn met die van planeten rond zonachtige sterren. Zo is nu voor het eerst aangetoond dat rond rode dwergen – net als rond zonachtige sterren – opvallend weinig planeten worden aangetroffen met een straal die tussen de 1,5 en 2 keer groter is dan de straal van de aarde. “Dit is een unieke vondst en veel astronomen onderzoeken nu de oorzaak hiervan.”
Astronomen verwachten in de nabije toekomst nog veel meer planeten rond rode dwergsterren te ontdekken. Onder meer met behulp van planetenjager TESS die volgende maand gelanceerd wordt en onder meer de 1000 dichtstbijzijnde rode dwergen gaat bestuderen.
(scientias.nl)
Vijftien nieuwe exoplaneten ontdekt!
Waaronder een superaarde die mogelijk vloeibaar water herbergt.
Astronomen vonden de eerste aanwijzingen voor het bestaan van deze planeten in data verzameld door ruimtetelescoop Kepler (zie kader hieronder). Vervolgwaarnemingen met behulp van op aarde gevestigde telescopen wezen vervolgens uit dat deze planeten echt bestonden.
De Kepler-telescoop spoort planeten op door langdurig naar sterren te turen, in de hoop dat hun helderheid regelmatig afneemt. Dergelijke afnames in de helderheid van het sterrenlicht kan immers wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe voor de ster langsbeweegt en een deel van het licht tegenhoudt. Kepler heeft zo al duizenden planeten buiten ons zonnestelsel ontdekt.
Koele sterren
Het gaat in totaal om zo’n vijftien planeten die stuk voor stuk om kleine, relatief koele sterren cirkelen. Deze sterren worden ook wel rode dwergen genoemd.
K2-155d
Hoewel de vijftien planeten stuk voor stuk interessant zijn, is er eentje die er echt uitspringt. Het gaat om K2-155d: een superaarde die op zo’n 200 lichtjaar afstand rond de rode dwergster K2-155 cirkelt. De planeet heeft een straal die ongeveer 1,6 keer groter is dan de aarde en doet er zo’n 40 dagen over om een rondje rond de moederster te voltooien. Wat met name interessant is, is dat simulaties suggereren dat deze superaarde wel eens vloeibaar water kan herbergen op zijn oppervlak. Onderzoekers houden echter een slag om de arm: “In onze simulaties gingen we ervanuit dat de planeet een aarde-achtige samenstelling en atmosfeer had en er is geen garantie dat dat ook zo is,” aldus onderzoeker Teruyuki Hirano.
Rode dwergen
Tot op heden is er met name intensief gezocht naar planeten rond heldere, zonachtige sterren. “Rode dwerg-systemen, en dan met name de koelste rode dwergen, beginnen we nu nog maar net te onderzoeken,” stelt Hirano. Dat er nu in één klap vijftien planeten rond zulke koele rode dwergen zijn ontdekt, is dan ook heel belangrijk. Het geeft meer inzicht in wat we rond dergelijke sterren kunnen verwachten. Zo wijst dit nieuwe onderzoek erop dat planeten rond rode dwergen eigenschappen hebben die vergelijkbaar zijn met die van planeten rond zonachtige sterren. Zo is nu voor het eerst aangetoond dat rond rode dwergen – net als rond zonachtige sterren – opvallend weinig planeten worden aangetroffen met een straal die tussen de 1,5 en 2 keer groter is dan de straal van de aarde. “Dit is een unieke vondst en veel astronomen onderzoeken nu de oorzaak hiervan.”
Astronomen verwachten in de nabije toekomst nog veel meer planeten rond rode dwergsterren te ontdekken. Onder meer met behulp van planetenjager TESS die volgende maand gelanceerd wordt en onder meer de 1000 dichtstbijzijnde rode dwergen gaat bestuderen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Het is natuurlijk allemaal leuk, dat ontdekken van exoplaneten maar het nieuwtje is er wel vanaf. Ook het verhaal van 'misschien wel vloeibaar water/leven!' wordt saai, niet in het minst omdat er eigenlijk zo goed als niks over te zeggen valt. Er een kijkje gaan nemen wordt 'm ook niet en de vraag is of we op deze afstand nog veel meer kunnen ontdekken over die planeten.
"It's hard to argue against cynics - they always sound smarter than optimists because they have so much evidence on their side."
15-03-2018
Planetenjager Kepler is stervende
Deskundigen geven het ruimtevaartuig nog een paar maanden.
Kepler heeft de afgelopen negen jaar ontzettend veel ups en downs gekend. Het ruimtevaartuig ontdekte duizenden exoplaneten en kandidaat-exoplaneten. Nog steeds worden er nieuwe planeten gevonden in de data, zoals deze vijftien exemplaren die om koele sterren cirkelen. Daarnaast kampte Kepler met allerlei mankementen, waardoor het ruimtevaartuig al een tijd geblesseerd is.
Nu is de koek echt op voor Kepler. De brandstoftank is bijna leeg. Wetenschappers geven hem nog maar een paar maanden. Toch gaat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA door tot het bittere eind. Andere satellieten en ruimtesondes houden vaak een klein beetje brandstof over om een koerscorrectie te maken. Dit om problemen te voorkomen (bijv. buitenaardse vervuiling van het oppervlak van een planeet of een ongecontroleerde crash op aarde, zoals binnenkort het geval is met dit Chinese ruimtestation). In het geval van Kepler is dat niet nodig, omdat het ruimtevaartuig 150 miljoen kilometer van de aarde verwijderd is.
Over Kepler
Ruimtetelescoop Kepler werd in 2009 gelanceerd en houdt de blik langdurig op sterren gericht, in de hoop de helderheid van deze sterren herhaaldelijk en regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van sterren, kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Onderzoekers zijn dus eigenlijk continu op zoek naar patronen in de Kepler-data en daarbij kan machine learning enorm helpen en mogelijk zelfs patronen ontdekken die wij mensen over het hoofd zien.
TESS
Gelukkig staan er genoeg opvolgers klaar om de planetenjacht voort te zetten. De Transiting Exoplanet Survey-satelliet (TESS) wordt op 16 april gelanceerd vanaf Cape Canaveral. TESS geeft de jacht op (leefbare) exoplaneten een nieuwe impuls en richt zich op sterren die relatief dicht bij ons in de buurt staan en die dertig tot honderd keer helderder zijn dan de sterren die Kepler bestudeert. Meer weten over TESS? Lees ons artikel uit 2013 over deze nieuwe planetenjager.
James Webb
Ook de James Webb-ruimtetelescoop gaat op zoek naar buitenaardse werelden. Toch moeten we nog even geduld hebben, want de geestelijk opvolger van Hubble wordt pas volgend jaar gelanceerd.
(scientias.nl)
Planetenjager Kepler is stervende
Deskundigen geven het ruimtevaartuig nog een paar maanden.
Kepler heeft de afgelopen negen jaar ontzettend veel ups en downs gekend. Het ruimtevaartuig ontdekte duizenden exoplaneten en kandidaat-exoplaneten. Nog steeds worden er nieuwe planeten gevonden in de data, zoals deze vijftien exemplaren die om koele sterren cirkelen. Daarnaast kampte Kepler met allerlei mankementen, waardoor het ruimtevaartuig al een tijd geblesseerd is.
Nu is de koek echt op voor Kepler. De brandstoftank is bijna leeg. Wetenschappers geven hem nog maar een paar maanden. Toch gaat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA door tot het bittere eind. Andere satellieten en ruimtesondes houden vaak een klein beetje brandstof over om een koerscorrectie te maken. Dit om problemen te voorkomen (bijv. buitenaardse vervuiling van het oppervlak van een planeet of een ongecontroleerde crash op aarde, zoals binnenkort het geval is met dit Chinese ruimtestation). In het geval van Kepler is dat niet nodig, omdat het ruimtevaartuig 150 miljoen kilometer van de aarde verwijderd is.
Over Kepler
Ruimtetelescoop Kepler werd in 2009 gelanceerd en houdt de blik langdurig op sterren gericht, in de hoop de helderheid van deze sterren herhaaldelijk en regelmatig af te zien nemen. Dergelijke ‘dipjes’ in de helderheid van sterren, kunnen namelijk wijzen op de aanwezigheid van een planeet die zo af en toe tussen de moederster en Kepler in staat en een deel van het zonlicht tegenhoudt. Onderzoekers zijn dus eigenlijk continu op zoek naar patronen in de Kepler-data en daarbij kan machine learning enorm helpen en mogelijk zelfs patronen ontdekken die wij mensen over het hoofd zien.
TESS
Gelukkig staan er genoeg opvolgers klaar om de planetenjacht voort te zetten. De Transiting Exoplanet Survey-satelliet (TESS) wordt op 16 april gelanceerd vanaf Cape Canaveral. TESS geeft de jacht op (leefbare) exoplaneten een nieuwe impuls en richt zich op sterren die relatief dicht bij ons in de buurt staan en die dertig tot honderd keer helderder zijn dan de sterren die Kepler bestudeert. Meer weten over TESS? Lees ons artikel uit 2013 over deze nieuwe planetenjager.
James Webb
Ook de James Webb-ruimtetelescoop gaat op zoek naar buitenaardse werelden. Toch moeten we nog even geduld hebben, want de geestelijk opvolger van Hubble wordt pas volgend jaar gelanceerd.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-03-2018
ESA kiest nieuwe planetenmissie
Illustratie van de Ariel-missie. (ESA)
Midden 2028 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA een nieuwe ruimtetelescoop voor onderzoek aan planeten bij andere sterren dan de zon. Ariel (Atmospheric Remote-sensing Infrared Exoplanet Large-survey mission) is gekozen als vierde (en laatste) middenklasse-missie in ESA's Cosmic Vision-ruimteonderzoeksprogramma.
Ariel gaat vanuit een punt op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde metingen doen aan planeetovergangen. Bij zo'n overgang beweegt een exoplaneet voor zijn moederster langs, en wordt een klein deel van het sterlicht enigszins 'gefilterd' door de atmosfeer van de planeet. Zo kan informatie verkregen worden over de samenstelling van de dampkring. Ariel richt zich vooral op relatief grote planeten: superaardes en reuzenplaneten.
De Ariel-ruimtetelescoop krijgt een spiegelmiddellijn in de orde van een meter en gaat waarnemingen doen in zichtbaar licht en op infrarode golflengten. Hij wordt gelanceerd met de toekomstige Europese Ariane 6-draagraket. De eerste drie middenklasse-missies van Cosmic Vision zijn Solar Orbiter (onderzoek aan de zon), Euclid (kosmologie) en Plato (ontdekking van nieuwe exoplaneten). (GS)
(allesoversterrenkunde)
ESA kiest nieuwe planetenmissie
Illustratie van de Ariel-missie. (ESA)
Midden 2028 lanceert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA een nieuwe ruimtetelescoop voor onderzoek aan planeten bij andere sterren dan de zon. Ariel (Atmospheric Remote-sensing Infrared Exoplanet Large-survey mission) is gekozen als vierde (en laatste) middenklasse-missie in ESA's Cosmic Vision-ruimteonderzoeksprogramma.
Ariel gaat vanuit een punt op 1,5 miljoen kilometer afstand van de aarde metingen doen aan planeetovergangen. Bij zo'n overgang beweegt een exoplaneet voor zijn moederster langs, en wordt een klein deel van het sterlicht enigszins 'gefilterd' door de atmosfeer van de planeet. Zo kan informatie verkregen worden over de samenstelling van de dampkring. Ariel richt zich vooral op relatief grote planeten: superaardes en reuzenplaneten.
De Ariel-ruimtetelescoop krijgt een spiegelmiddellijn in de orde van een meter en gaat waarnemingen doen in zichtbaar licht en op infrarode golflengten. Hij wordt gelanceerd met de toekomstige Europese Ariane 6-draagraket. De eerste drie middenklasse-missies van Cosmic Vision zijn Solar Orbiter (onderzoek aan de zon), Euclid (kosmologie) en Plato (ontdekking van nieuwe exoplaneten). (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Klinkt wel heel dramatisch zo...geblesseerd...doorgaan tot het bittere eindquote:
15-03-2018
Planetenjager Kepler is stervende
Deskundigen geven het ruimtevaartuig nog een paar maanden.
Kepler heeft de afgelopen negen jaar ontzettend veel ups en downs gekend. Het ruimtevaartuig ontdekte duizenden exoplaneten en kandidaat-exoplaneten. Nog steeds worden er nieuwe planeten gevonden in de data, zoals deze vijftien exemplaren die om koele sterren cirkelen. Daarnaast kampte Kepler met allerlei mankementen, waardoor het ruimtevaartuig al een tijd geblesseerd is.
Nu is de koek echt op voor Kepler. De brandstoftank is bijna leeg. Wetenschappers geven hem nog maar een paar maanden. Toch gaat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA door tot het bittere eind.
(scientias.nl)
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
26-03-2018
Hete, supergrote exoplaneet lijkt meer op ster dan op planeet
Illustratie van de kolossale exoplaneet WASP-18b. (NASA/CXC/M.Weiss)
De chemie en de straling van de dagkant van hete, supergrote exoplaneten kan beter beschreven worden met de natuurkunde van sterren dan met die van planeten. Dat blijkt uit onderzoek aan de exoplaneet WASP-18b onder leiding van de Amsterdamse sterrenkundigen. Dankzij de vinding kunnen de oude gegevens van tientallen exoplaneten opnieuw tegen het licht gehouden worden voor nieuwe informatie. Het onderzoek is onlangs gepubliceerd in het tijdschrift The Astrophysical Journal Letters.
De sterrenkundigen onderzochten het licht van WASP-18b. Dat is een van de heetste supergrote exoplaneten die we kennen. De planeet bevindt zich op ruim 400 lichtjaar van de aarde, is tien keer zo zwaar als Jupiter en staat heel dicht bij zijn ster. Hij draait elke 23 uur een rondje rond zijn ster en omdat de planeet zo dichtbij zijn ster staat, keert hij de ster altijd hetzelfde halfrond toe. Sterrenkundigen spreken daarom van een 'dagkant' en een 'nachtkant' van de planeet.
De onderzoekers vingen met behulp van de Hubble Space Telescope het licht op tijdens vijf overgangen, waarbij de planeet - gezien vanaf de aarde - voor zijn ster langs beweegt. Aan de hand van het zogeheten emissiespectrum konden ze de temperatuur en de samenstelling van de planeetatmosfeer bepalen. Aan de dagkant van de planeet blijkt het zo'n 2600 graden Celsius en de atmosfeer van de planeet lijkt meer op die van een ster dan van een planeet.
De waargenomen resultaten kwamen in de verste verte niet overeen met de bestaande modellen voor exoplaneten. Pas toen de onderzoekers de bestaande modellen hadden uitgebreid met theorieën die voor sterren gebruikt worden, leverde het een betere match op. Eerste auteur Jacob Arcangeli (Universiteit van Amsterdam) licht toe: "Wij zijn de eersten die bij exoplaneten rekening houden met het verschijnsel dat watermoleculen uit elkaar kunnen vallen onder extreme omstandigheden. Ook nemen wij in onze modellen mee dat waterstof zich kan omvormen tot hydriden. Daardoor krijgt waterstof metallische eigenschappen die ervoor zorgen dat de atmosfeer minder licht doorlaat."
Dankzij de bevindingen van de sterrenkundigen kunnen oude waarnemingen aan hete, supergrote exoplaneten nu opnieuw worden doorgerekend. Dat levert zeer waarschijnlijk nieuwe kennis op over het ontstaan van deze planeten. Groepsleider Jean-Michel Désert (Universiteit van Amsterdam): "Een grondige kennis van planeetatmosferen is belangrijk omdat die kennis ons aanwijzingen geeft hoe planeten gevormd worden en of ze zich tijdens de vorming verplaatsen."
(allesoversterrenkunde)
Hete, supergrote exoplaneet lijkt meer op ster dan op planeet
Illustratie van de kolossale exoplaneet WASP-18b. (NASA/CXC/M.Weiss)
De chemie en de straling van de dagkant van hete, supergrote exoplaneten kan beter beschreven worden met de natuurkunde van sterren dan met die van planeten. Dat blijkt uit onderzoek aan de exoplaneet WASP-18b onder leiding van de Amsterdamse sterrenkundigen. Dankzij de vinding kunnen de oude gegevens van tientallen exoplaneten opnieuw tegen het licht gehouden worden voor nieuwe informatie. Het onderzoek is onlangs gepubliceerd in het tijdschrift The Astrophysical Journal Letters.
De sterrenkundigen onderzochten het licht van WASP-18b. Dat is een van de heetste supergrote exoplaneten die we kennen. De planeet bevindt zich op ruim 400 lichtjaar van de aarde, is tien keer zo zwaar als Jupiter en staat heel dicht bij zijn ster. Hij draait elke 23 uur een rondje rond zijn ster en omdat de planeet zo dichtbij zijn ster staat, keert hij de ster altijd hetzelfde halfrond toe. Sterrenkundigen spreken daarom van een 'dagkant' en een 'nachtkant' van de planeet.
De onderzoekers vingen met behulp van de Hubble Space Telescope het licht op tijdens vijf overgangen, waarbij de planeet - gezien vanaf de aarde - voor zijn ster langs beweegt. Aan de hand van het zogeheten emissiespectrum konden ze de temperatuur en de samenstelling van de planeetatmosfeer bepalen. Aan de dagkant van de planeet blijkt het zo'n 2600 graden Celsius en de atmosfeer van de planeet lijkt meer op die van een ster dan van een planeet.
De waargenomen resultaten kwamen in de verste verte niet overeen met de bestaande modellen voor exoplaneten. Pas toen de onderzoekers de bestaande modellen hadden uitgebreid met theorieën die voor sterren gebruikt worden, leverde het een betere match op. Eerste auteur Jacob Arcangeli (Universiteit van Amsterdam) licht toe: "Wij zijn de eersten die bij exoplaneten rekening houden met het verschijnsel dat watermoleculen uit elkaar kunnen vallen onder extreme omstandigheden. Ook nemen wij in onze modellen mee dat waterstof zich kan omvormen tot hydriden. Daardoor krijgt waterstof metallische eigenschappen die ervoor zorgen dat de atmosfeer minder licht doorlaat."
Dankzij de bevindingen van de sterrenkundigen kunnen oude waarnemingen aan hete, supergrote exoplaneten nu opnieuw worden doorgerekend. Dat levert zeer waarschijnlijk nieuwe kennis op over het ontstaan van deze planeten. Groepsleider Jean-Michel Désert (Universiteit van Amsterdam): "Een grondige kennis van planeetatmosferen is belangrijk omdat die kennis ons aanwijzingen geeft hoe planeten gevormd worden en of ze zich tijdens de vorming verplaatsen."
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
29-03-2018
Nederland draagt bij aan exoplaneetmissie ESA
Het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON zal meewerken aan de ESA-missie Ariel. De gelijknamige ruimtetelescoop gaat in 2028 circa 1.000 exoplaneten analyseren wanneer deze voor hun moederster langs bewegen.
De telescoop Ariel heeft drie spectrometers aan boord om de chemische samenstelling van de exoplaneten te achterhalen. Als de exoplaneet voor de ster langsgaat houdt deze licht tegen. Stoffen in de atmosfeer van de exoplaneet absorberen bepaalde golflengtes. ‘In het infraroodspectrum ontstaan allemaal pieken en dalen’, vertelt Martin Frericks, Nederlands projectleider van Ariel bij SRON. ‘Aan de plaats van de pieken en dalen in het spectrum kunnen we zien om welke stof het gaat, terwijl de diepte van de lijnen de concentratie van de stof aangeeft.’
Het signaal van de exoplaneten is zeer zwak en het sterrenlicht varieert onder andere door zonnevlekken. Ariel heeft daarom ook een sensor die de variaties in het sterrenlicht waarneemt.
De telescoop werkt bij ongeveer -220 °C, aangezien de telescoop warmtestraling moet meten. Ook de uitlees-elektronica, geleverd door SRON, mag niet te veel warmte produceren. Frericks vergelijkt het met de winter. ’Als je buiten sneeuwballen gooit en daarna binnen je handen onder de koude kraan houdt, voelt het water warm aan. Hoe kouder je bent, hoe meer warmte je kan voelen. Of in het geval van de satelliet: hoe beter de telescoop de warmtestraling kan meten.’
Het consortium van de exoplaneetmissie bestaat uit zestig instituten uit vijftien verschillende landen. De 1.200 kg wegende Ariel wordt in 2028 gelanceerd en zal reizen naar een baan die zich op 1,5 miljoen km van de aarde bevindt. Tijdens zijn vier jaar in deze baan zal het de circa 1.000 – al ontdekte – warme exoplaneten onderzoeken en hierdoor meer inzicht verschaffen over het ontstaan van ons zonnestelsel. De kosten van de missie worden geschat op ¤ 450 miljoen.
(technischweekblad.nl)
Nederland draagt bij aan exoplaneetmissie ESA
Het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON zal meewerken aan de ESA-missie Ariel. De gelijknamige ruimtetelescoop gaat in 2028 circa 1.000 exoplaneten analyseren wanneer deze voor hun moederster langs bewegen.
De telescoop Ariel heeft drie spectrometers aan boord om de chemische samenstelling van de exoplaneten te achterhalen. Als de exoplaneet voor de ster langsgaat houdt deze licht tegen. Stoffen in de atmosfeer van de exoplaneet absorberen bepaalde golflengtes. ‘In het infraroodspectrum ontstaan allemaal pieken en dalen’, vertelt Martin Frericks, Nederlands projectleider van Ariel bij SRON. ‘Aan de plaats van de pieken en dalen in het spectrum kunnen we zien om welke stof het gaat, terwijl de diepte van de lijnen de concentratie van de stof aangeeft.’
Het signaal van de exoplaneten is zeer zwak en het sterrenlicht varieert onder andere door zonnevlekken. Ariel heeft daarom ook een sensor die de variaties in het sterrenlicht waarneemt.
De telescoop werkt bij ongeveer -220 °C, aangezien de telescoop warmtestraling moet meten. Ook de uitlees-elektronica, geleverd door SRON, mag niet te veel warmte produceren. Frericks vergelijkt het met de winter. ’Als je buiten sneeuwballen gooit en daarna binnen je handen onder de koude kraan houdt, voelt het water warm aan. Hoe kouder je bent, hoe meer warmte je kan voelen. Of in het geval van de satelliet: hoe beter de telescoop de warmtestraling kan meten.’
Het consortium van de exoplaneetmissie bestaat uit zestig instituten uit vijftien verschillende landen. De 1.200 kg wegende Ariel wordt in 2028 gelanceerd en zal reizen naar een baan die zich op 1,5 miljoen km van de aarde bevindt. Tijdens zijn vier jaar in deze baan zal het de circa 1.000 – al ontdekte – warme exoplaneten onderzoeken en hierdoor meer inzicht verschaffen over het ontstaan van ons zonnestelsel. De kosten van de missie worden geschat op ¤ 450 miljoen.
(technischweekblad.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
16-04-2018
Het avontuur van planetenjager TESS begint komende nacht!
De ruimtetelescoop wordt vannacht gelanceerd en zal de jacht openen op (leefbare) planeten in onze omgeving.
Morgen om 00.32 uur Nederlandse tijd zal – bij goed weer – de nieuwe planetenjager TESS het luchtruim kiezen. De telescoop wordt vanuit Florida gelanceerd met behulp van een Falcon 9-raket van SpaceX. De lancering is live te volgen op NASA TV.
Honderden nieuwe planeten
Enige opwinding is daarbij op zijn plaats. Want als alles goed gaat, zal TESS geweldige ontdekkingen gaan doen. Het is de bedoeling dat de ruimtetelescoop de ogen richt op 200.000 van de helderste sterren in onze omgeving en zeker honderden aardachtige planeten rond deze sterren gaat vinden.
Hier zie je TESS. Die afkorting staat trouwens voor Transiting Exoplanet Survey Satellite. De telescoop zal vanuit een baan rond de aarde op jacht gaan naar nabije exoplaneten. Afbeelding: NASA’s Goddard Space Flight Center.
Net als Kepler
Om die planeten te detecteren, gebruikt TESS dezelfde tactiek als de bekende ruimtetelescoop Kepler die al duizenden planeten buiten ons zonnestelsel heeft ontdekt. Beide telescopen staren langdurig naar sterren in de hoop er getuige van te zijn dat de helderheid van deze sterren regelmatig afneemt. Zo’n regelmatige dip in de helderheid van sterren kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van planeten die zo af en toe tussen de telescoop en de ster instaan en daarbij een deel van het sterlicht tegenhouden.
Lekker dichtbij
Er zijn dus de nodige overeenkomsten tussen TESS en de nog altijd actieve Kepler. Maar er zijn ook verschillen. Zo richt Kepler zich doorgaans op sterren op grote afstand van de aarde. TESS gooit het over een andere boeg en kijkt naar zeker 200.000 sterren die dicht bij onze zon in de buurt staan. Daarnaast zijn de sterren die TESS gaat bestuderen zo’n 30 tot 100 keer helderder dan de sterren waar Kepler naar zoekt. En die twee factoren – nabijheid en een heldere moederster – maken de planeten die TESS gaat bestuderen zeer geschikt voor vervolgonderzoek. Zo kan bijvoorbeeld de James Webb-telescoop worden ingezet om uit te zoeken of in de atmosfeer van de door TESS ontdekte planeten sporen van leven te vinden zijn.
Technici leggen de laatste hand aan TESS. Afbeelding: NASA.
Broertje van Mercurius
Wat TESS precies gaat ontdekken, is natuurlijk koffiedik kijken. Maar onderzoekers verwachten dat de telescoop in de twee jaar dat deze actief is zeker 300 planeten gaat vinden die net zo groot of ietsje groter zijn dan de aarde. Maar de telescoop moet ook in staat zijn om de kleinste exoplaneten ooit te ontdekken. Denk dan bijvoorbeeld aan planeten die net zo groot zijn als Mercurius of onze maan. In theorie zou de telescoop zelfs een eerste exomaan kunnen spotten.
Een prachtige missie dus die van groot belang kan zijn in onze zoektocht naar een planeet die in veel opzichten op de aarde lijkt en/of leven herbergt. En het avontuur kan vannacht – als het weer meezit en de lancering goed verloopt – al beginnen. Naar verwachting is TESS twee maanden na lancering klaar om te beginnen met onderzoek. Vervolgens heeft de telescoop zo’n twee jaar de tijd om 200.000 sterren te bekijken en te onthullen wat deze heldere objecten ondanks hun geringe afstand tot onze zon allemaal voor ons verborgen hebben gehouden. “Over slechts een paar jaar zijn we in staat om naar sterren te wijzen die duidelijk zichtbaar zijn aan de nachthemel en te weten welke van deze sterren aardachtige werelden bezitten,” aldus onderzoeker Justin Crepp.
(scientias.nl)
Het avontuur van planetenjager TESS begint komende nacht!
De ruimtetelescoop wordt vannacht gelanceerd en zal de jacht openen op (leefbare) planeten in onze omgeving.
Morgen om 00.32 uur Nederlandse tijd zal – bij goed weer – de nieuwe planetenjager TESS het luchtruim kiezen. De telescoop wordt vanuit Florida gelanceerd met behulp van een Falcon 9-raket van SpaceX. De lancering is live te volgen op NASA TV.
Honderden nieuwe planeten
Enige opwinding is daarbij op zijn plaats. Want als alles goed gaat, zal TESS geweldige ontdekkingen gaan doen. Het is de bedoeling dat de ruimtetelescoop de ogen richt op 200.000 van de helderste sterren in onze omgeving en zeker honderden aardachtige planeten rond deze sterren gaat vinden.
Hier zie je TESS. Die afkorting staat trouwens voor Transiting Exoplanet Survey Satellite. De telescoop zal vanuit een baan rond de aarde op jacht gaan naar nabije exoplaneten. Afbeelding: NASA’s Goddard Space Flight Center.
Net als Kepler
Om die planeten te detecteren, gebruikt TESS dezelfde tactiek als de bekende ruimtetelescoop Kepler die al duizenden planeten buiten ons zonnestelsel heeft ontdekt. Beide telescopen staren langdurig naar sterren in de hoop er getuige van te zijn dat de helderheid van deze sterren regelmatig afneemt. Zo’n regelmatige dip in de helderheid van sterren kan namelijk wijzen op de aanwezigheid van planeten die zo af en toe tussen de telescoop en de ster instaan en daarbij een deel van het sterlicht tegenhouden.
Lekker dichtbij
Er zijn dus de nodige overeenkomsten tussen TESS en de nog altijd actieve Kepler. Maar er zijn ook verschillen. Zo richt Kepler zich doorgaans op sterren op grote afstand van de aarde. TESS gooit het over een andere boeg en kijkt naar zeker 200.000 sterren die dicht bij onze zon in de buurt staan. Daarnaast zijn de sterren die TESS gaat bestuderen zo’n 30 tot 100 keer helderder dan de sterren waar Kepler naar zoekt. En die twee factoren – nabijheid en een heldere moederster – maken de planeten die TESS gaat bestuderen zeer geschikt voor vervolgonderzoek. Zo kan bijvoorbeeld de James Webb-telescoop worden ingezet om uit te zoeken of in de atmosfeer van de door TESS ontdekte planeten sporen van leven te vinden zijn.
Technici leggen de laatste hand aan TESS. Afbeelding: NASA.
Broertje van Mercurius
Wat TESS precies gaat ontdekken, is natuurlijk koffiedik kijken. Maar onderzoekers verwachten dat de telescoop in de twee jaar dat deze actief is zeker 300 planeten gaat vinden die net zo groot of ietsje groter zijn dan de aarde. Maar de telescoop moet ook in staat zijn om de kleinste exoplaneten ooit te ontdekken. Denk dan bijvoorbeeld aan planeten die net zo groot zijn als Mercurius of onze maan. In theorie zou de telescoop zelfs een eerste exomaan kunnen spotten.
Een prachtige missie dus die van groot belang kan zijn in onze zoektocht naar een planeet die in veel opzichten op de aarde lijkt en/of leven herbergt. En het avontuur kan vannacht – als het weer meezit en de lancering goed verloopt – al beginnen. Naar verwachting is TESS twee maanden na lancering klaar om te beginnen met onderzoek. Vervolgens heeft de telescoop zo’n twee jaar de tijd om 200.000 sterren te bekijken en te onthullen wat deze heldere objecten ondanks hun geringe afstand tot onze zon allemaal voor ons verborgen hebben gehouden. “Over slechts een paar jaar zijn we in staat om naar sterren te wijzen die duidelijk zichtbaar zijn aan de nachthemel en te weten welke van deze sterren aardachtige werelden bezitten,” aldus onderzoeker Justin Crepp.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-05-2018
Voor het eerst helium in atmosfeer van exoplaneet gevonden
© NASA Hubble
Wetenschap & Planeet De Amerikaans-Europese Hubble ruimtetelescoop heeft voor het eerst helium in de atmosfeer van een exoplaneet (een planeet buiten ons zonnestelsel) gevonden. Dat heeft het Hubble Space Telescope Institute in Baltimore bekendgemaakt, en is beschreven in het wetenschappelijke vakblad Nature.
Een groep wetenschappers vond met de Hubble helium in de atmosfeer van exoplaneet WASP-107b. De ontdekking is meten een primeur in het onderzoek naar planeten buiten ons zonnestelsel.
Na waterstof is helium het meest voorkomend gewoon element in ons zonnestelsel, legt hoofdonderzoeker en studente Jessica Spake van de Universiteit van Exeter in Groot-Brittannië uit. Het is ook één van de belangrijkste bestanddelen van “onze” planeten Jupiter en Saturnus. Ondanks een zoektocht was helium nog niet bij een exoplaneet gevonden.
De ontdekking was mogelijk door het infrarode spectrum van de atmosfeer van WASP-107b te analyseren.
Het hemellichaam is één van de minst dichte die tot nu toe bekend zijn. De planeet heeft ongeveer dezelfde grootte als de reuzenplaneet Jupiter, maar slechts twaalf procent van diens massa.
WASP-107b bevindt zich op ongeveer 200 lichtjaar van ons en heeft minder dan zes dagen nodig voor een baan rondom de moederster.
De hoeveelheid helium is zodanig groot dat de bovenste laag van de atmosfeer zich duizenden kilometers ver in de ruimte moet uitstrekken, luidt het.
(HLN)
Voor het eerst helium in atmosfeer van exoplaneet gevonden
© NASA Hubble
Wetenschap & Planeet De Amerikaans-Europese Hubble ruimtetelescoop heeft voor het eerst helium in de atmosfeer van een exoplaneet (een planeet buiten ons zonnestelsel) gevonden. Dat heeft het Hubble Space Telescope Institute in Baltimore bekendgemaakt, en is beschreven in het wetenschappelijke vakblad Nature.
Een groep wetenschappers vond met de Hubble helium in de atmosfeer van exoplaneet WASP-107b. De ontdekking is meten een primeur in het onderzoek naar planeten buiten ons zonnestelsel.
Na waterstof is helium het meest voorkomend gewoon element in ons zonnestelsel, legt hoofdonderzoeker en studente Jessica Spake van de Universiteit van Exeter in Groot-Brittannië uit. Het is ook één van de belangrijkste bestanddelen van “onze” planeten Jupiter en Saturnus. Ondanks een zoektocht was helium nog niet bij een exoplaneet gevonden.
De ontdekking was mogelijk door het infrarode spectrum van de atmosfeer van WASP-107b te analyseren.
Het hemellichaam is één van de minst dichte die tot nu toe bekend zijn. De planeet heeft ongeveer dezelfde grootte als de reuzenplaneet Jupiter, maar slechts twaalf procent van diens massa.
WASP-107b bevindt zich op ongeveer 200 lichtjaar van ons en heeft minder dan zes dagen nodig voor een baan rondom de moederster.
De hoeveelheid helium is zodanig groot dat de bovenste laag van de atmosfeer zich duizenden kilometers ver in de ruimte moet uitstrekken, luidt het.
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
08-05-2018
Leidse astronomen fotograferen bij toeval mogelijke peuterplaneet
Een infrarood-afbeelding van de dubbelster CS Cha met daarbij in de gestippelde cirkel de nieuw ontdekte begeleider. (C. Ginski & SPHERE)
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft bij toeval een kleine begeleider gevonden rond de jonge dubbelster CS Cha. De sterrenkundigen onderzochten eigenlijk de stofschijf rond de dubbelster, maar stuitten toen op de begeleider. De astronomen vermoeden dat het gaat om een planeet in zijn peuterjaren die nog aan het groeien is. De onderzoekers gebruikten het SPHERE-instrument op de Europese Very Large Telescope in Chili. Hun bevindingen worden binnenkort gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics.
De dubbelster CS Cha en zijn bijzondere begeleider bevinden zich op een kleine 600 lichtjaar afstand van ons vandaan in een stervormingsgebied in het zuidelijke sterrenbeeld Kameleon. De dubbelster is slechts twee ŕ drie miljoen jaar oud. De onderzoekers wilden de ster bestuderen om te zoeken naar stofschijven en planeten-in-wording.
Tijdens hun onderzoek naar de dubbelster zagen de astronomen een kleine stip aan de rand van hun afbeeldingen. De onderzoekers doken de telescoop-archieven in en ontdekten de stip, maar dan veel onduidelijker, ook op foto’s van de Hubble-ruimtetelescoop van negentien jaar geleden en op foto’s van de Very Large Telescope van elf jaar geleden. Dankzij de archieffoto’s konden de astronomen aantonen dat de begeleider meebeweegt met de dubbelster en dat ze bij elkaar horen.
Hoe de begeleider er precies uitziet en hoe hij is ontstaan, is onduidelijk. De onderzoekers hebben diverse modellen op de waarnemingen losgelaten, maar die geven geen honderd procent zekerheid. De begeleider is mogelijk een kleine bruine dwergster, maar een grote super-Jupiter kan ook.
(allesoversterrenkunde)
Leidse astronomen fotograferen bij toeval mogelijke peuterplaneet
Een infrarood-afbeelding van de dubbelster CS Cha met daarbij in de gestippelde cirkel de nieuw ontdekte begeleider. (C. Ginski & SPHERE)
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft bij toeval een kleine begeleider gevonden rond de jonge dubbelster CS Cha. De sterrenkundigen onderzochten eigenlijk de stofschijf rond de dubbelster, maar stuitten toen op de begeleider. De astronomen vermoeden dat het gaat om een planeet in zijn peuterjaren die nog aan het groeien is. De onderzoekers gebruikten het SPHERE-instrument op de Europese Very Large Telescope in Chili. Hun bevindingen worden binnenkort gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics.
De dubbelster CS Cha en zijn bijzondere begeleider bevinden zich op een kleine 600 lichtjaar afstand van ons vandaan in een stervormingsgebied in het zuidelijke sterrenbeeld Kameleon. De dubbelster is slechts twee ŕ drie miljoen jaar oud. De onderzoekers wilden de ster bestuderen om te zoeken naar stofschijven en planeten-in-wording.
Tijdens hun onderzoek naar de dubbelster zagen de astronomen een kleine stip aan de rand van hun afbeeldingen. De onderzoekers doken de telescoop-archieven in en ontdekten de stip, maar dan veel onduidelijker, ook op foto’s van de Hubble-ruimtetelescoop van negentien jaar geleden en op foto’s van de Very Large Telescope van elf jaar geleden. Dankzij de archieffoto’s konden de astronomen aantonen dat de begeleider meebeweegt met de dubbelster en dat ze bij elkaar horen.
Hoe de begeleider er precies uitziet en hoe hij is ontstaan, is onduidelijk. De onderzoekers hebben diverse modellen op de waarnemingen losgelaten, maar die geven geen honderd procent zekerheid. De begeleider is mogelijk een kleine bruine dwergster, maar een grote super-Jupiter kan ook.
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Nog enige meerwaarde ten opzichte van TESS of is dit weer onnodig het wiel opnieuw uitvinden? In 2028 pas, jezus. Werk samen.quote:
29-03-2018
Nederland draagt bij aan exoplaneetmissie ESA
[ afbeelding ]
Het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON zal meewerken aan de ESA-missie Ariel. De gelijknamige ruimtetelescoop gaat in 2028 circa 1.000 exoplaneten analyseren wanneer deze voor hun moederster langs bewegen.
De telescoop Ariel heeft drie spectrometers aan boord om de chemische samenstelling van de exoplaneten te achterhalen. Als de exoplaneet voor de ster langsgaat houdt deze licht tegen. Stoffen in de atmosfeer van de exoplaneet absorberen bepaalde golflengtes. ‘In het infraroodspectrum ontstaan allemaal pieken en dalen’, vertelt Martin Frericks, Nederlands projectleider van Ariel bij SRON. ‘Aan de plaats van de pieken en dalen in het spectrum kunnen we zien om welke stof het gaat, terwijl de diepte van de lijnen de concentratie van de stof aangeeft.’
Het signaal van de exoplaneten is zeer zwak en het sterrenlicht varieert onder andere door zonnevlekken. Ariel heeft daarom ook een sensor die de variaties in het sterrenlicht waarneemt.
De telescoop werkt bij ongeveer -220 °C, aangezien de telescoop warmtestraling moet meten. Ook de uitlees-elektronica, geleverd door SRON, mag niet te veel warmte produceren. Frericks vergelijkt het met de winter. ’Als je buiten sneeuwballen gooit en daarna binnen je handen onder de koude kraan houdt, voelt het water warm aan. Hoe kouder je bent, hoe meer warmte je kan voelen. Of in het geval van de satelliet: hoe beter de telescoop de warmtestraling kan meten.’
Het consortium van de exoplaneetmissie bestaat uit zestig instituten uit vijftien verschillende landen. De 1.200 kg wegende Ariel wordt in 2028 gelanceerd en zal reizen naar een baan die zich op 1,5 miljoen km van de aarde bevindt. Tijdens zijn vier jaar in deze baan zal het de circa 1.000 – al ontdekte – warme exoplaneten onderzoeken en hierdoor meer inzicht verschaffen over het ontstaan van ons zonnestelsel. De kosten van de missie worden geschat op ¤ 450 miljoen.
(technischweekblad.nl)
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
Een van de TRAPPIST-1 planeten heeft een Iron Core
op 26 april is een publicatie verschenen door Gabrielle Englemenn-Suissa and David Kipping.
One of the latest studies was conducted by two researchers from Columbia University’s Cool Worlds Laboratory, who determined that one of the TRAPPIST-1 planets (TRAPPIST-1e) has a large iron core – a finding which could have implications for this planet’s habitability.
Publicatie is hier te lezen :
https://arxiv.org/pdf/1804.10618.pdf
[bron Universe today]
op 26 april is een publicatie verschenen door Gabrielle Englemenn-Suissa and David Kipping.
One of the latest studies was conducted by two researchers from Columbia University’s Cool Worlds Laboratory, who determined that one of the TRAPPIST-1 planets (TRAPPIST-1e) has a large iron core – a finding which could have implications for this planet’s habitability.
Publicatie is hier te lezen :
https://arxiv.org/pdf/1804.10618.pdf
[bron Universe today]
Silence breaks apart, Brightness comes to life
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
Stream of sounds Wash away the darkness from my soul
18-05-2018
Satelliet TESS is op koers en maakt eerste testopname
Deze testopname, gemaakt met een van de vier camera’s van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), toont een stukje van de zuidelijke hemel. (NASA/MIT/TESS)
NASA’s nieuwe ‘planetenjager’, de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), is gisteren (17 mei) met goed gevolg op een afstand van ongeveer 8000 kilometer langs de maan gescheerd. Deze flyby maakte deel uit van de manoeuvres die nodig zijn om de satelliet in zijn definitieve omloopbaan (een zeer langgerekte omloopbaan om de aarde) te brengen. Het laatste zetje wordt op 30 mei a.s. gegeven door de eigen stuwraket van TESS.
TESS werd op 18 april jl. gelanceerd. De satelliet zal de komende twee jaar vrijwel de complete hemel waarnemen, om de meest nabije, helderste sterren op zogeheten planeetovergangen of transits te kunnen betrappen. Dat zijn periodiek optredende helderheidsdipjes die ontstaan wanneer er regelmatig een planeet voor een ster langs trekt. Op die manier zal TESS vermoedelijk enkele duizenden nieuwe exoplaneten kunnen opsporen.
Vooruitlopend op het eigenlijke onderzoeksprogramma van TESS, dat naar verwachting medio juni van start gaat, is alvast een eerste testopname gemaakt. Op de foto, die het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus en omgeving toont, staan meer dan 200.000 sterren. De eerste officiële opname van de satelliet zal in juni worden gepresenteerd. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Satelliet TESS is op koers en maakt eerste testopname
Deze testopname, gemaakt met een van de vier camera’s van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), toont een stukje van de zuidelijke hemel. (NASA/MIT/TESS)
NASA’s nieuwe ‘planetenjager’, de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), is gisteren (17 mei) met goed gevolg op een afstand van ongeveer 8000 kilometer langs de maan gescheerd. Deze flyby maakte deel uit van de manoeuvres die nodig zijn om de satelliet in zijn definitieve omloopbaan (een zeer langgerekte omloopbaan om de aarde) te brengen. Het laatste zetje wordt op 30 mei a.s. gegeven door de eigen stuwraket van TESS.
TESS werd op 18 april jl. gelanceerd. De satelliet zal de komende twee jaar vrijwel de complete hemel waarnemen, om de meest nabije, helderste sterren op zogeheten planeetovergangen of transits te kunnen betrappen. Dat zijn periodiek optredende helderheidsdipjes die ontstaan wanneer er regelmatig een planeet voor een ster langs trekt. Op die manier zal TESS vermoedelijk enkele duizenden nieuwe exoplaneten kunnen opsporen.
Vooruitlopend op het eigenlijke onderzoeksprogramma van TESS, dat naar verwachting medio juni van start gaat, is alvast een eerste testopname gemaakt. Op de foto, die het zuidelijke sterrenbeeld Centaurus en omgeving toont, staan meer dan 200.000 sterren. De eerste officiële opname van de satelliet zal in juni worden gepresenteerd. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
22-05-2018
Planetenjager TESS maakt allereerste foto
Op de foto is het zuidelijke sterrenbeeld Centaur te zien. Er zijn meer dan 200.000 sterren te spotten.
We zien hier o.a. de rand van de Kolenzaknevel (rechtsboven) en de heldere ster Beta Centauri (linksonder). Uiteindelijk zal TESS een gebied in de gaten houden dat meer dan 400 keer groter is dan het gebied op deze foto. Het kiekje is gemaakt door één van de vier TESS-camera’s. De camera gebruikte een belichtingstijd van twee seconden.
Scheervlucht langs de maan
NASA’s volgende planetenjager TESS vloog voor het weekend op een afstand van 8.000 kilometer van de maan. Op 30 mei voert het ruimtevaartuig een laatste koerscorrectie uit. Dan zal TESS zich nestelen in een hoge elliptische baan om de aarde. Iedere 13,7 dagen legt de satelliet een rondje om onze planeet af.
De tweede foto
In juni maakt TESS een tweede foto, die een nog betere kwaliteit heeft. Als de kalibraties eenmaal voltooid zijn, gaat de Amerikaanse sonde beginnen met het echte werk. Naar verwachting is dit op z’n vroegst midden juni.
Wat gaat TESS doen?
Het is de bedoeling dat TESS de komende twee jaar zeker 500.000 nabije sterren gaat bestuderen. NASA hoopt zeker 3000 kandidaat-planeten te vinden, waaronder ongeveer 500 planeten die net zo groot zijn als de aarde en superaardes (straal kleiner dan twee keer de straal van de aarde).
(scientias.nl)
Planetenjager TESS maakt allereerste foto
Op de foto is het zuidelijke sterrenbeeld Centaur te zien. Er zijn meer dan 200.000 sterren te spotten.
We zien hier o.a. de rand van de Kolenzaknevel (rechtsboven) en de heldere ster Beta Centauri (linksonder). Uiteindelijk zal TESS een gebied in de gaten houden dat meer dan 400 keer groter is dan het gebied op deze foto. Het kiekje is gemaakt door één van de vier TESS-camera’s. De camera gebruikte een belichtingstijd van twee seconden.
Scheervlucht langs de maan
NASA’s volgende planetenjager TESS vloog voor het weekend op een afstand van 8.000 kilometer van de maan. Op 30 mei voert het ruimtevaartuig een laatste koerscorrectie uit. Dan zal TESS zich nestelen in een hoge elliptische baan om de aarde. Iedere 13,7 dagen legt de satelliet een rondje om onze planeet af.
De tweede foto
In juni maakt TESS een tweede foto, die een nog betere kwaliteit heeft. Als de kalibraties eenmaal voltooid zijn, gaat de Amerikaanse sonde beginnen met het echte werk. Naar verwachting is dit op z’n vroegst midden juni.
Wat gaat TESS doen?
Het is de bedoeling dat TESS de komende twee jaar zeker 500.000 nabije sterren gaat bestuderen. NASA hoopt zeker 3000 kandidaat-planeten te vinden, waaronder ongeveer 500 planeten die net zo groot zijn als de aarde en superaardes (straal kleiner dan twee keer de straal van de aarde).
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
13-06-2018
Astronomen ontdekken drie ‘baby-planeten’ bij jonge ster
ALMA-opname van de schijf van gas en stof rond de jonge ster HD 163296. De duidelijke ’knik’ wijst op de aanwezigheid van een planeet. (ESO, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO); Pinte et al.)
Astronomen hebben, met behulp van de ALMA-telescoop in het noorden van Chili, drie zware planeten-in-wording ontdekt. De planeten verraden hun aanwezigheid doordat ze de schijf van gas en stof rond hun moederster verstoren. Het is voor het eerst dat er planeten zijn opgespoord met de ALMA-array, die millimeterstraling – een soort radiostraling – detecteert.
Met ALMA is gekeken naar de karakteristieke straling van koolstofmonoxidemoleculen in de protoplanetaire schijf rond HD 16329. Dat is een slechts 4 miljoen jaar oude ster in het sterrenbeeld Boogschutter, op ongeveer 330 lichtjaar van de aarde.
Normaal gesproken cirkelt het gas in zo’n schijf gelijkmatig om de ster. Maar de ALMA-waarnemingen laten zien dat de gasstroom op drie plaatsen wordt verstoord. Dat blijkt uit het feit dat het gas ter plaatse een afwijkende snelheid vertoont. Dankzij het dopplereffect veroorzaakt dat een subtiele verandering in de golflengte van de uitgezonden straling.
De afwijkingen worden toegeschreven aan drie planeten op afstanden van 12 miljard, 21 miljard en 39 miljard kilometer van de ster. Deze verstoren de normale gasstroom ongeveer net zoals stenen de stroming van het water in een rivier verstoren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Astronomen ontdekken drie ‘baby-planeten’ bij jonge ster
ALMA-opname van de schijf van gas en stof rond de jonge ster HD 163296. De duidelijke ’knik’ wijst op de aanwezigheid van een planeet. (ESO, ALMA (ESO/NAOJ/NRAO); Pinte et al.)
Astronomen hebben, met behulp van de ALMA-telescoop in het noorden van Chili, drie zware planeten-in-wording ontdekt. De planeten verraden hun aanwezigheid doordat ze de schijf van gas en stof rond hun moederster verstoren. Het is voor het eerst dat er planeten zijn opgespoord met de ALMA-array, die millimeterstraling – een soort radiostraling – detecteert.
Met ALMA is gekeken naar de karakteristieke straling van koolstofmonoxidemoleculen in de protoplanetaire schijf rond HD 16329. Dat is een slechts 4 miljoen jaar oude ster in het sterrenbeeld Boogschutter, op ongeveer 330 lichtjaar van de aarde.
Normaal gesproken cirkelt het gas in zo’n schijf gelijkmatig om de ster. Maar de ALMA-waarnemingen laten zien dat de gasstroom op drie plaatsen wordt verstoord. Dat blijkt uit het feit dat het gas ter plaatse een afwijkende snelheid vertoont. Dankzij het dopplereffect veroorzaakt dat een subtiele verandering in de golflengte van de uitgezonden straling.
De afwijkingen worden toegeschreven aan drie planeten op afstanden van 12 miljard, 21 miljard en 39 miljard kilometer van de ster. Deze verstoren de normale gasstroom ongeveer net zoals stenen de stroming van het water in een rivier verstoren. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
20-06-2018
Astronomen ontdekken 78 kandidaat-exoplaneten in recordtijd
NASA-satelliet Kepler in actie. (NASA/JPL-Caltech)
Amerikaanse astronomen hebben in recordtijd bijna 80 nieuwe kandidaat-exoplaneten opgespoord in gegevens van de NASA-satelliet Kepler. Een van de mogelijke planeten cirkelt om de vrij heldere en nabije ster HD 73344, die heel geschikt is voor vervolgonderzoek.
Deze planeet draait in ongeveer 15 dagen om HD 73344 en uit de hoeveelheid licht die hij tegenhoudt wanneer hij voor zijn ster langs trekt, leiden de onderzoekers af dat hij ongeveer 2,5 keer zo groot is als de aarde. Gezien de kleine afstand tot zijn moederster moet hij erg heet zijn: ergens tussen de 1200 en 1300 graden Celsius.
Bij hun analyse van de Kepler-gegevens hebben de astronomen gebruik gemaakt van een slim zoekalgoritme. Op die manier konden de nieuwe kandidaat-exoplaneten binnen enkele weken na de vrijgave van de ruwe data al aan de astronomische gemeenschap worden gepresenteerd.
Om te kunnen vaststellen of de gedetecteerde helderheidswisselingen ook werkelijk door voor hun ster langstrekkende planeten zijn veroorzaakt, is vervolgonderzoek nodig. Maar in 30 van de 78 gevallen leek het op voorhand al vrij zeker dat er planeten in het spel zijn. Vier daarvan zijn inmiddels ook daadwerkelijk bevestigd. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Astronomen ontdekken 78 kandidaat-exoplaneten in recordtijd
NASA-satelliet Kepler in actie. (NASA/JPL-Caltech)
Amerikaanse astronomen hebben in recordtijd bijna 80 nieuwe kandidaat-exoplaneten opgespoord in gegevens van de NASA-satelliet Kepler. Een van de mogelijke planeten cirkelt om de vrij heldere en nabije ster HD 73344, die heel geschikt is voor vervolgonderzoek.
Deze planeet draait in ongeveer 15 dagen om HD 73344 en uit de hoeveelheid licht die hij tegenhoudt wanneer hij voor zijn ster langs trekt, leiden de onderzoekers af dat hij ongeveer 2,5 keer zo groot is als de aarde. Gezien de kleine afstand tot zijn moederster moet hij erg heet zijn: ergens tussen de 1200 en 1300 graden Celsius.
Bij hun analyse van de Kepler-gegevens hebben de astronomen gebruik gemaakt van een slim zoekalgoritme. Op die manier konden de nieuwe kandidaat-exoplaneten binnen enkele weken na de vrijgave van de ruwe data al aan de astronomische gemeenschap worden gepresenteerd.
Om te kunnen vaststellen of de gedetecteerde helderheidswisselingen ook werkelijk door voor hun ster langstrekkende planeten zijn veroorzaakt, is vervolgonderzoek nodig. Maar in 30 van de 78 gevallen leek het op voorhand al vrij zeker dat er planeten in het spel zijn. Vier daarvan zijn inmiddels ook daadwerkelijk bevestigd. (EE)
(allesoversterrenkunde.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
25-06-2018
Medisch technologen helpen exoplaneetonderzoekers
Exoplaneet WASP-12b, die op geringe afstand om een zonachtige ster draait, is – zoals deze artist’s impression laat zien – zo zwart als asfalt. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))
Sterrenkundigen die onderzoek doen aan exoplaneten slaan de handen ineen met medisch technologen van de Universiteit Bern, zo schrijven de twee teams deze week gezamenlijk in Nature Astronomy. Kunstmatige intelligentie-technieken (machine learning) die gebruikt worden tijdens oogoperaties, om op basis van foto's 'biomarkers' te herkennen van bepaalde ziektes en aandoeningen, blijken ook uitstekend geschikt te zijn voor het snel herkennen van de spectroscopische vingerafdrukken van verschillende elementen en moleculen in de spectra van de atmosferen van exoplaneten.
Tot nu toe is het een enorm tijdrovende klus voor astronomen om de verwachte spectra van een groot aantal model-atmosferen te berekenen en die te vergelijken met de waarnemingen. Een test op basis van metingen aan exoplaneet WASP-12b laat overduidelijk zien dat het vinden van de beste match enorm veel sneller gaat wanneer gebruik wordt gemaakt van machine learning. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Medisch technologen helpen exoplaneetonderzoekers
Exoplaneet WASP-12b, die op geringe afstand om een zonachtige ster draait, is – zoals deze artist’s impression laat zien – zo zwart als asfalt. (NASA, ESA, and G. Bacon (STScI))
Sterrenkundigen die onderzoek doen aan exoplaneten slaan de handen ineen met medisch technologen van de Universiteit Bern, zo schrijven de twee teams deze week gezamenlijk in Nature Astronomy. Kunstmatige intelligentie-technieken (machine learning) die gebruikt worden tijdens oogoperaties, om op basis van foto's 'biomarkers' te herkennen van bepaalde ziektes en aandoeningen, blijken ook uitstekend geschikt te zijn voor het snel herkennen van de spectroscopische vingerafdrukken van verschillende elementen en moleculen in de spectra van de atmosferen van exoplaneten.
Tot nu toe is het een enorm tijdrovende klus voor astronomen om de verwachte spectra van een groot aantal model-atmosferen te berekenen en die te vergelijken met de waarnemingen. Een test op basis van metingen aan exoplaneet WASP-12b laat overduidelijk zien dat het vinden van de beste match enorm veel sneller gaat wanneer gebruik wordt gemaakt van machine learning. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
11-07-2018
Nieuw bewijs dat exoplaneet Ross 128b weleens leefbaar kan zijn
Een analyse van de moederster suggereert dat de planeet een gematigd klimaat heeft.
Ross 128b werd vorig jaar ontdekt. En de opwinding was toen groot. Ross 128b is namelijk één van de dichtstbijzijnde exoplaneten die tot op heden is ontdekt én leek zo op het eerste gezicht een zeer geschikte kandidaat voor buitenaards leven. Zo is de planeet ongeveer net zo groot als de aarde en bestaat het vermoeden dat de temperaturen aldaar ook vergelijkbaar zijn met die op aarde. Bovendien cirkelt de planeet rond een kalme rode dwergster die eventueel leven geen strobreed in de weg lijkt te leggen.
Ster
En een nieuw onderzoek bevestigt nu dat Ross 128b inderdaad razend interessant is. Wetenschappers trekken die conclusie op basis van een analyse van de moederster. Die analyse geeft meer inzicht in de samenstelling van Ross 128b en stelt onderzoekers in staat om conclusies te trekken over de mate waarin de planeet op onze aarde – de enige planeet waarvan we zeker weten dat deze leven herbergt – lijkt.
Een artistieke impressie van Ross 128b en de moederster Ross 128. Afbeelding: ESO / M. Kornmesser.
Stofschijf
Wanneer sterren jong zijn, worden ze omringd door een gas- en stofschijf waaruit planeten geboren worden. De samenstelling van die schijf – en dus de planeten die daaruit worden geboren – wordt beďnvloed door de chemie van de ster. Zo zal de hoeveelheid ijzer, magnesium en silicium in de schijf van invloed zijn op de verhouding tussen de massa van de kern en mantellagen van de planeet. Een goede reden voor wetenschappers om eens in te zoomen op de ster Ross 128 en op basis daarvan meer over de veelbelovende Ross 128b te weten te komen. Ze bestudeerden het nabij-infrarood licht afkomstig van de ster om onder meer de hoeveelheid koolstof, zuurstof, magnesium, ijzer en titanium vast te stellen.
Rotsachtig
Het onderzoek wijst uit dat Ross 128 ongeveer net zoveel ijzer herbergt als onze zon. De onderzoekers slaagden er niet in om de hoeveelheid silicium te meten, maar kunnen op basis van de verhouding tussen ijzer en magnesium in de ster wel meer zeggen over de samenstelling van Ross 128b. Zo wijst alles erop dat deze een grotere kern heeft dan de aarde. Ook kunnen de onderzoekers de straal vaststellen van Ross 128b en op basis van die straal concluderen dat Ross 128b waarschijnlijk rotsachtig is.
Gematigd klimaat
Bovendien hebben de onderzoekers de temperatuur van de moederster vastgesteld. Door vervolgens de straal van de planeet in te schatten, konden de onderzoekers vaststellen hoeveel licht van de moederster afketst op het oppervlak van Ross 128b. En dat deel van het onderzoek onthult dat de planeet zeer waarschijnlijk een gematigd klimaat heeft.
“Het is opwindend wat we te weten kunnen komen over andere planeten door vast te stellen wat het licht van de moederster ons vertelt over de chemie in het systeem,” vindt onderzoeker Diogo Souto. “Hoewel Ross 128b niet het tweelingbroertje van de aarde is en er nog steeds veel is wat we niet weten over de potentiële geologische activiteit op de planeet, zijn we wel in staat om de bewering dat het een gematigde planeet is die mogelijk vloeibaar water op het oppervlak herbergt, te onderschrijven.”
(scientias.nl)
Nieuw bewijs dat exoplaneet Ross 128b weleens leefbaar kan zijn
Een analyse van de moederster suggereert dat de planeet een gematigd klimaat heeft.
Ross 128b werd vorig jaar ontdekt. En de opwinding was toen groot. Ross 128b is namelijk één van de dichtstbijzijnde exoplaneten die tot op heden is ontdekt én leek zo op het eerste gezicht een zeer geschikte kandidaat voor buitenaards leven. Zo is de planeet ongeveer net zo groot als de aarde en bestaat het vermoeden dat de temperaturen aldaar ook vergelijkbaar zijn met die op aarde. Bovendien cirkelt de planeet rond een kalme rode dwergster die eventueel leven geen strobreed in de weg lijkt te leggen.
Ster
En een nieuw onderzoek bevestigt nu dat Ross 128b inderdaad razend interessant is. Wetenschappers trekken die conclusie op basis van een analyse van de moederster. Die analyse geeft meer inzicht in de samenstelling van Ross 128b en stelt onderzoekers in staat om conclusies te trekken over de mate waarin de planeet op onze aarde – de enige planeet waarvan we zeker weten dat deze leven herbergt – lijkt.
Een artistieke impressie van Ross 128b en de moederster Ross 128. Afbeelding: ESO / M. Kornmesser.
Stofschijf
Wanneer sterren jong zijn, worden ze omringd door een gas- en stofschijf waaruit planeten geboren worden. De samenstelling van die schijf – en dus de planeten die daaruit worden geboren – wordt beďnvloed door de chemie van de ster. Zo zal de hoeveelheid ijzer, magnesium en silicium in de schijf van invloed zijn op de verhouding tussen de massa van de kern en mantellagen van de planeet. Een goede reden voor wetenschappers om eens in te zoomen op de ster Ross 128 en op basis daarvan meer over de veelbelovende Ross 128b te weten te komen. Ze bestudeerden het nabij-infrarood licht afkomstig van de ster om onder meer de hoeveelheid koolstof, zuurstof, magnesium, ijzer en titanium vast te stellen.
Rotsachtig
Het onderzoek wijst uit dat Ross 128 ongeveer net zoveel ijzer herbergt als onze zon. De onderzoekers slaagden er niet in om de hoeveelheid silicium te meten, maar kunnen op basis van de verhouding tussen ijzer en magnesium in de ster wel meer zeggen over de samenstelling van Ross 128b. Zo wijst alles erop dat deze een grotere kern heeft dan de aarde. Ook kunnen de onderzoekers de straal vaststellen van Ross 128b en op basis van die straal concluderen dat Ross 128b waarschijnlijk rotsachtig is.
Gematigd klimaat
Bovendien hebben de onderzoekers de temperatuur van de moederster vastgesteld. Door vervolgens de straal van de planeet in te schatten, konden de onderzoekers vaststellen hoeveel licht van de moederster afketst op het oppervlak van Ross 128b. En dat deel van het onderzoek onthult dat de planeet zeer waarschijnlijk een gematigd klimaat heeft.
“Het is opwindend wat we te weten kunnen komen over andere planeten door vast te stellen wat het licht van de moederster ons vertelt over de chemie in het systeem,” vindt onderzoeker Diogo Souto. “Hoewel Ross 128b niet het tweelingbroertje van de aarde is en er nog steeds veel is wat we niet weten over de potentiële geologische activiteit op de planeet, zijn we wel in staat om de bewering dat het een gematigde planeet is die mogelijk vloeibaar water op het oppervlak herbergt, te onderschrijven.”
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
17-07-2018
Combinatie van technieken vindt langperiodieke exoplaneten in een paar maanden tijd
Door verschillende detectietechnieken met elkaar te combineren, zijn astronomen erin geslaagd om binnen een paar maanden tijd het bestaan aan te tonen van een exoplaneet met een omloopperiode van vele jaren. De nieuwe resultaten worden beschreven in een artikel in Astronomy & Astrophysics.
Planeten worden vaak ontdekt met behulp van de zogeheten overgangsmethode, waarbij de planeet voor zijn moederster langsschuift en zo een piepkelin beetje sterlicht onderschept. Normaal gesproken zijn er drie van zulke overgangen nodig voordat astronomen er zeker van kunnen zijn dat het echt om een bona fide planeet gaat. Voor planeten met omlooptijden van vele jaren is dat dus heel tijdrovend.
Een team van sterrenkundigen heeft nu met de ruimtetelescoop Kepler een plotselinge, enkelvoudige dip ontdekt in de helderheid van een ster (EPIC 248847494 geheten). Uit de metingen is niet meteen duidelijk of dat helderheidsdipje veroorzaakt wordt door een planeet of door een begeleidende ster.
Metingen door de Europese Gaia-ruimtetelescoop bieden echter informatie over de afstand en de middellijn van EPIC 248847494. Uit de duur van de overgang (53 uur) kon vervolgens de omlooptijd van de planeet worden berekend: ongeveer tien jaar. Daarna werd met de Euler-telescoop op de La Silla-sterrenwacht in Chili de radiale snelheid van de ster bestudeerd. Subtiele variaties in die radiale snelheid - opgemeten in de loop van slechts vier maanden - leveren de massa van de begeleider. Omdat die geringer is dan 13 Jupitermassa's moet het om een echte (gasvormige) planeet gaan, en niet om een ster. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Combinatie van technieken vindt langperiodieke exoplaneten in een paar maanden tijd
Door verschillende detectietechnieken met elkaar te combineren, zijn astronomen erin geslaagd om binnen een paar maanden tijd het bestaan aan te tonen van een exoplaneet met een omloopperiode van vele jaren. De nieuwe resultaten worden beschreven in een artikel in Astronomy & Astrophysics.
Planeten worden vaak ontdekt met behulp van de zogeheten overgangsmethode, waarbij de planeet voor zijn moederster langsschuift en zo een piepkelin beetje sterlicht onderschept. Normaal gesproken zijn er drie van zulke overgangen nodig voordat astronomen er zeker van kunnen zijn dat het echt om een bona fide planeet gaat. Voor planeten met omlooptijden van vele jaren is dat dus heel tijdrovend.
Een team van sterrenkundigen heeft nu met de ruimtetelescoop Kepler een plotselinge, enkelvoudige dip ontdekt in de helderheid van een ster (EPIC 248847494 geheten). Uit de metingen is niet meteen duidelijk of dat helderheidsdipje veroorzaakt wordt door een planeet of door een begeleidende ster.
Metingen door de Europese Gaia-ruimtetelescoop bieden echter informatie over de afstand en de middellijn van EPIC 248847494. Uit de duur van de overgang (53 uur) kon vervolgens de omlooptijd van de planeet worden berekend: ongeveer tien jaar. Daarna werd met de Euler-telescoop op de La Silla-sterrenwacht in Chili de radiale snelheid van de ster bestudeerd. Subtiele variaties in die radiale snelheid - opgemeten in de loop van slechts vier maanden - leveren de massa van de begeleider. Omdat die geringer is dan 13 Jupitermassa's moet het om een echte (gasvormige) planeet gaan, en niet om een ster. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
27-07-2018
Nieuwe NASA-satelliet begonnen met zoeken naar exoplaneten
Artist’s impression van de Transiting Exoplanet Survey Satellite. (NASA's Goddard Space Flight Center)
NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite – beter bekend als TESS – is begonnen met haar zoektocht naar planeten rond nabije sterren. Naar verwachting zal de satelliet in augustus de eerste pluk meetgegevens naar de aarde overseinen. Daarna gebeurt dat bijna twee wekelijks, steeds als haar langgerekte omloopbaan Tess weer in de buurt van de aarde brengt.
TESS werd op 18 april jl. gelanceerd. De satelliet zal de komende twee jaar vrijwel de complete hemel waarnemen, om de meest nabije, helderste sterren op zogeheten planeetovergangen of transits te kunnen betrappen. Dat zijn periodiek optredende helderheidsdipjes die ontstaan wanneer er regelmatig een planeet voor een ster langs trekt. Op die manier zal TESS vermoedelijk enkele duizenden nieuwe exoplaneten kunnen opsporen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Nieuwe NASA-satelliet begonnen met zoeken naar exoplaneten
Artist’s impression van de Transiting Exoplanet Survey Satellite. (NASA's Goddard Space Flight Center)
NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite – beter bekend als TESS – is begonnen met haar zoektocht naar planeten rond nabije sterren. Naar verwachting zal de satelliet in augustus de eerste pluk meetgegevens naar de aarde overseinen. Daarna gebeurt dat bijna twee wekelijks, steeds als haar langgerekte omloopbaan Tess weer in de buurt van de aarde brengt.
TESS werd op 18 april jl. gelanceerd. De satelliet zal de komende twee jaar vrijwel de complete hemel waarnemen, om de meest nabije, helderste sterren op zogeheten planeetovergangen of transits te kunnen betrappen. Dat zijn periodiek optredende helderheidsdipjes die ontstaan wanneer er regelmatig een planeet voor een ster langs trekt. Op die manier zal TESS vermoedelijk enkele duizenden nieuwe exoplaneten kunnen opsporen. (EE)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
02-08-2018
Wetenschappers ontdekken exoplaneten waarop aards leven mogelijk is
Wetenschappers van de Cambridge University hebben zopas bekendgemaakt dat ze een aantal exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – hebben ontdekt waarop de omstandigheden zo gunstig zijn dat er aards leven kan ontstaan. Zo staat in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advances te lezen. “Het brengt ons een beetje dichterbij het antwoord of we alleen in het universum zijn”, klinkt het.
UV-licht zou op de recent ontdekte exoplaneten eenzelfde chemische reactie kunnen veroorzaken als bij het ontstaan van onze planeet. De temperaturen zouden gunstig genoeg zijn, waardoor ook meteen de aanwezigheid van vloeibaar water op de exoplaneten tot de mogelijkheden behoort volgens de onderzoekers. “Deze studie stelt ons in staat om de beste plaatsen voor onze zoektocht naar leven te vinden,” zegt dr. Paul Rimmer, hoofd van het onderzoeksteam.
Hetzelfde onderzoeksteam voerde eerder al een reeks experimenten uit om te achterhalen wat er gebeurt als waterstofcyanide en waterstofsulfietionen worden blootgesteld aan UV-licht. Uit de resultaten bleek dat dit proces bouwstenen opleverde om leven te vormen. Zonder UV-licht was dit niet mogelijk.
Bouwstenen
“Ik onderzocht vervolgens welke lichtdeeltjes er in de lampen zaten”, vertelt dr. Rimmer. “In een volgende stap zal dat licht vergeleken worden met het licht van verschillende sterren. Op dit moment hebben we maar één voorbeeld - de Aarde - en dus is het logisch dat we eerst naar vergelijkbare plaatsen zoeken,” verklaart de wetenschapper.
“De frictie die ontstond en nog zou kunnen ontstaan, waardoor het begin van leven mogelijk is, fascineert ons eindeloos”, zegt Sutherland, een medewerker van het onderzoeksteam. “We weten nog steeds niet precies hoe het leven is ontstaan, hoewel we al veel weten over de gunstige omstandigheden.”
Zoektocht
Bovendien is er volgens de onderzoekers een belangrijk onderscheid tussen wat “noodzakelijk” en “voldoende” is. “Bouwstenen zijn noodzakelijk, maar misschien niet voldoende: het is best mogelijk dat je de bouwstenen mixt en dat er niets zal gebeuren. Maar hoe dan ook, moet je wel zoeken naar de plekken waar de noodzakelijke bouwstenen aanwezig zijn”, klinkt het.
Dat blijkt een aartsmoeilijke opdracht voor wetenschappers. Ons waarneembaar universum telt immers zo’n 700 miljoen triljoen planeten
(HLN)
Wetenschappers ontdekken exoplaneten waarop aards leven mogelijk is
Wetenschappers van de Cambridge University hebben zopas bekendgemaakt dat ze een aantal exoplaneten – planeten buiten ons zonnestelsel – hebben ontdekt waarop de omstandigheden zo gunstig zijn dat er aards leven kan ontstaan. Zo staat in het wetenschappelijke tijdschrift Science Advances te lezen. “Het brengt ons een beetje dichterbij het antwoord of we alleen in het universum zijn”, klinkt het.
UV-licht zou op de recent ontdekte exoplaneten eenzelfde chemische reactie kunnen veroorzaken als bij het ontstaan van onze planeet. De temperaturen zouden gunstig genoeg zijn, waardoor ook meteen de aanwezigheid van vloeibaar water op de exoplaneten tot de mogelijkheden behoort volgens de onderzoekers. “Deze studie stelt ons in staat om de beste plaatsen voor onze zoektocht naar leven te vinden,” zegt dr. Paul Rimmer, hoofd van het onderzoeksteam.
Hetzelfde onderzoeksteam voerde eerder al een reeks experimenten uit om te achterhalen wat er gebeurt als waterstofcyanide en waterstofsulfietionen worden blootgesteld aan UV-licht. Uit de resultaten bleek dat dit proces bouwstenen opleverde om leven te vormen. Zonder UV-licht was dit niet mogelijk.
Bouwstenen
“Ik onderzocht vervolgens welke lichtdeeltjes er in de lampen zaten”, vertelt dr. Rimmer. “In een volgende stap zal dat licht vergeleken worden met het licht van verschillende sterren. Op dit moment hebben we maar één voorbeeld - de Aarde - en dus is het logisch dat we eerst naar vergelijkbare plaatsen zoeken,” verklaart de wetenschapper.
“De frictie die ontstond en nog zou kunnen ontstaan, waardoor het begin van leven mogelijk is, fascineert ons eindeloos”, zegt Sutherland, een medewerker van het onderzoeksteam. “We weten nog steeds niet precies hoe het leven is ontstaan, hoewel we al veel weten over de gunstige omstandigheden.”
Zoektocht
Bovendien is er volgens de onderzoekers een belangrijk onderscheid tussen wat “noodzakelijk” en “voldoende” is. “Bouwstenen zijn noodzakelijk, maar misschien niet voldoende: het is best mogelijk dat je de bouwstenen mixt en dat er niets zal gebeuren. Maar hoe dan ook, moet je wel zoeken naar de plekken waar de noodzakelijke bouwstenen aanwezig zijn”, klinkt het.
Dat blijkt een aartsmoeilijke opdracht voor wetenschappers. Ons waarneembaar universum telt immers zo’n 700 miljoen triljoen planeten
(HLN)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
15-08-2018
IJzer ontdekt in dampkring van exoplaneet KELT-9b
Artist’s impression van het KELT-9-stelsel. Om de hete, snel roterende ster draait een Jupiter-achtige planeet met een ‘dagtemperatuur’ van ruim 4000 °C.
De dampkring van de extreem hete exoplaneet KELT-9b bevat atomair ijzer. Dat schrijft een internationaal team van onderzoekers onder leiding van de Nederlandse astronoom Jens Hoeijmakers van de Universiteit van Genčve deze week in Nature.
KELT-9b is een ultrahete gasvormige reuzenplaneet met een oppervlaktetemperatuur van ruim 4000 graden - heter dan sommige sterren. Die extreme temperatuur wordt veroorzaakt doordat de planeet op zeer kleine afstand in 36 uur rond een heldere, hete moederster draait. Daarbij beweegt hij (gezien vanaf de aarde) elke omloop voor zijn moederster langs. Planeetonderzoekers verwachten dat de dampkring van zo'n hete planeet geen wolken bevat. IJzer - het meest voorkomende 'transitie-metaal' in de natuur - zal er niet voorkomen als onderdeel van grotere moleculen, maar de verwachting was dat afzonderlijke ijzeratomen mogelijk wél detecteerbaar zouden zijn.
Waarnemingen met de HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Telescopio Nazionale Galileo (TNG) op het Canarische eiland La Palma hebben nu inderdaad tijdens planeetovergangen van KELT-9b de spectrale 'vingerafdruk' aan het licht gebracht van neutrale ijzeratomen (Fe), éénmaal geďoniseerd ijzer (Fe+) en éénmaal geďoniseerd titanium (Ti+), een ander transitiemetaal.
De relatieve sterkte van het Fe- en het Fe+-signaal bevestigen dat de dampkring van KELT-9b ook een temperatuur van rond de 4000 graden heeft. (GS)
(allesoversterrenkunde)
IJzer ontdekt in dampkring van exoplaneet KELT-9b
Artist’s impression van het KELT-9-stelsel. Om de hete, snel roterende ster draait een Jupiter-achtige planeet met een ‘dagtemperatuur’ van ruim 4000 °C.
De dampkring van de extreem hete exoplaneet KELT-9b bevat atomair ijzer. Dat schrijft een internationaal team van onderzoekers onder leiding van de Nederlandse astronoom Jens Hoeijmakers van de Universiteit van Genčve deze week in Nature.
KELT-9b is een ultrahete gasvormige reuzenplaneet met een oppervlaktetemperatuur van ruim 4000 graden - heter dan sommige sterren. Die extreme temperatuur wordt veroorzaakt doordat de planeet op zeer kleine afstand in 36 uur rond een heldere, hete moederster draait. Daarbij beweegt hij (gezien vanaf de aarde) elke omloop voor zijn moederster langs. Planeetonderzoekers verwachten dat de dampkring van zo'n hete planeet geen wolken bevat. IJzer - het meest voorkomende 'transitie-metaal' in de natuur - zal er niet voorkomen als onderdeel van grotere moleculen, maar de verwachting was dat afzonderlijke ijzeratomen mogelijk wél detecteerbaar zouden zijn.
Waarnemingen met de HARPS-North spectrograaf op de Italiaanse Telescopio Nazionale Galileo (TNG) op het Canarische eiland La Palma hebben nu inderdaad tijdens planeetovergangen van KELT-9b de spectrale 'vingerafdruk' aan het licht gebracht van neutrale ijzeratomen (Fe), éénmaal geďoniseerd ijzer (Fe+) en éénmaal geďoniseerd titanium (Ti+), een ander transitiemetaal.
De relatieve sterkte van het Fe- en het Fe+-signaal bevestigen dat de dampkring van KELT-9b ook een temperatuur van rond de 4000 graden heeft. (GS)
(allesoversterrenkunde)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
Goed nieuws ineens te vinden op twitter!! De ruimtetelescoop TESS blijkt veel beter te werken dan verwacht!!!
https://mobile.twitter.co(...)228922138624/photo/2
https://mobile.twitter.co(...)228922138624/photo/2
Exponentiële deflatie van Bitcoin maakt arme mensen nog veel sneller armer dan het grote probleem van inflatie. Gematigde burning van Ethereum is de gulden middenweg.
https://www.vrt.be/vrtnws(...)huisplaneet-volgens/
Pas ontdekte planeet is mogelijk Mr. Spocks thuisplaneet volgens astronomen
Een van de charmes van de reeks "Star Trek" is het rijke universum aan sterren en planeten dat er in getoond wordt. Science fiction natuurlijk, maar een deeltje ervan is nu wat minder fiction en wat meer science: de Dharma Planet Survey heeft een planeet gevonden die best wel eens de befaamde planeet Vulcan zou kunnen zijn, de thuisbasis van wetenschapsofficier Mr. Spock en zijn vader.
In een nieuwe studie beschrijft een team van de University of Florida (UF) en de Tennessee State University (TSU) de nieuwe planeet als een "superaarde", die rond de ster HD 26965 draait. HD 26965 is slechts 16 lichtjaar van de aarde verwijderd, en daarmee is de nieuwe planeet de dichtstbijzijnde superaarde in een baan rond een op de zon lijkende ster, volgens astronoom Jia Ge van TSU.
"De planeet is ruwweg twee keer zo groot als de aarde, en draait rond haar ster in een periode van 42 dagen, net binnen de optimaal leefbare zone van de ster", zo zei Ge in een persmededeling van de University of Florida. De planeet is ontdekt met de Dharma Endowment Foundation Telescope (DEFT), een telescoop van 50 duim (bijna 130 cm) op Mount Lemon in het zuiden van Arizona. De planeet is de eerste superaarde die de Dharma Survey ontdekt heeft.
"De oranjekleurige HD 26965 is slechts een beetje koeler en een beetje minder zwaar dan onze zon, ze heeft ongeveer dezelfde ouderdom, en ze heeft een magnetische cyclus van 10,1 jaar, wat bijna identiek is aan de zonnevlekcyclus van 11,6 jaar van de zon", zei astronoom Matthew Muterspaugh van TSU. "Daarom kan HD 26965 een ideale "gastster" zijn voor een hoogontwikkelde beschaving."
In de reeks "Star Trek" wordt gezegd dat Mr. Spock, de wetenschapsofficier aan boord van de Enterprise, de planeet Vulcan als zijn thuiswereld heeft, dat zijn vader Sarek een volbloed Vulcan is, en zijn moeder Amanda Grayson een aardse vrouw. In de originele tv-reeks of in de latere films wordt echter niet gezegd waar de planeet Vulcan dan wel te vinden is.
Uiteraard heeft dat geleid tot speculatie onder de "Trekkies", die een aantal sterren voorgesteld hebben als de ideale plaats voor Vulcan. Vulcan was in verband gebracht met HD 26965, of 40 Erdiani A, in een tweetal boeken, en in 1991 besloot de bedenker van Star Trek, Gene Roddenberry, een eind te maken aan de speculaties.
Roddenberry stuurde samen met drie astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in Cambridge in Massachusetts, een brief naar het tijdschrift "Sky & Telescope", waarin hij bevestigde dat 40 Eridani A inderdaad de ster was waar Vulcan rond draaide. 40 Eridani A was 4 miljard jaar oud, en een planeet in een baan rond de ster zou dan ook lang genoeg bestaan kunnen hebben voor de evolutie van een superlogisch wezen als Spock, zo schreef hij.
Het systeem 40 Eridani bestaat uit drie sterren, waarvan de oranje ster 40 Eridani A de helderste is, de twee andere sterren zijn een witte en een rode dwerg. Vulcan draait rond de hoofdster 40 Eridani A, en de twee begeleiders "zouden helder schijnen aan de hemel van Vulcan", zo schreven Rodenberry en de astronomen in hun brief.
Opvallend is dat 40 Eridani A in astronomische termen "vlakbij" de aarde ligt en dan ook met het blote oog kan gezien worden.
"Deze ster kan gezien worden met het blote oog, in tegenstelling met de gaststerren van de meeste planeten die tot nu toe ontdekt zijn", zei Bo Ma, een postdoctoraal student aan de UF en de eerste auteur van de nieuwe studie. "Nu kan om het even wie 40 Eridani zien op een heldere nacht, en er trots op zijn dat hij de thuis van Spock kan aanwijzen."
De studie over de pas ontdekte planeet is gepubliceerd in de "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society".
Pas ontdekte planeet is mogelijk Mr. Spocks thuisplaneet volgens astronomen
Een van de charmes van de reeks "Star Trek" is het rijke universum aan sterren en planeten dat er in getoond wordt. Science fiction natuurlijk, maar een deeltje ervan is nu wat minder fiction en wat meer science: de Dharma Planet Survey heeft een planeet gevonden die best wel eens de befaamde planeet Vulcan zou kunnen zijn, de thuisbasis van wetenschapsofficier Mr. Spock en zijn vader.
In een nieuwe studie beschrijft een team van de University of Florida (UF) en de Tennessee State University (TSU) de nieuwe planeet als een "superaarde", die rond de ster HD 26965 draait. HD 26965 is slechts 16 lichtjaar van de aarde verwijderd, en daarmee is de nieuwe planeet de dichtstbijzijnde superaarde in een baan rond een op de zon lijkende ster, volgens astronoom Jia Ge van TSU.
"De planeet is ruwweg twee keer zo groot als de aarde, en draait rond haar ster in een periode van 42 dagen, net binnen de optimaal leefbare zone van de ster", zo zei Ge in een persmededeling van de University of Florida. De planeet is ontdekt met de Dharma Endowment Foundation Telescope (DEFT), een telescoop van 50 duim (bijna 130 cm) op Mount Lemon in het zuiden van Arizona. De planeet is de eerste superaarde die de Dharma Survey ontdekt heeft.
"De oranjekleurige HD 26965 is slechts een beetje koeler en een beetje minder zwaar dan onze zon, ze heeft ongeveer dezelfde ouderdom, en ze heeft een magnetische cyclus van 10,1 jaar, wat bijna identiek is aan de zonnevlekcyclus van 11,6 jaar van de zon", zei astronoom Matthew Muterspaugh van TSU. "Daarom kan HD 26965 een ideale "gastster" zijn voor een hoogontwikkelde beschaving."
In de reeks "Star Trek" wordt gezegd dat Mr. Spock, de wetenschapsofficier aan boord van de Enterprise, de planeet Vulcan als zijn thuiswereld heeft, dat zijn vader Sarek een volbloed Vulcan is, en zijn moeder Amanda Grayson een aardse vrouw. In de originele tv-reeks of in de latere films wordt echter niet gezegd waar de planeet Vulcan dan wel te vinden is.
Uiteraard heeft dat geleid tot speculatie onder de "Trekkies", die een aantal sterren voorgesteld hebben als de ideale plaats voor Vulcan. Vulcan was in verband gebracht met HD 26965, of 40 Erdiani A, in een tweetal boeken, en in 1991 besloot de bedenker van Star Trek, Gene Roddenberry, een eind te maken aan de speculaties.
Roddenberry stuurde samen met drie astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in Cambridge in Massachusetts, een brief naar het tijdschrift "Sky & Telescope", waarin hij bevestigde dat 40 Eridani A inderdaad de ster was waar Vulcan rond draaide. 40 Eridani A was 4 miljard jaar oud, en een planeet in een baan rond de ster zou dan ook lang genoeg bestaan kunnen hebben voor de evolutie van een superlogisch wezen als Spock, zo schreef hij.
Het systeem 40 Eridani bestaat uit drie sterren, waarvan de oranje ster 40 Eridani A de helderste is, de twee andere sterren zijn een witte en een rode dwerg. Vulcan draait rond de hoofdster 40 Eridani A, en de twee begeleiders "zouden helder schijnen aan de hemel van Vulcan", zo schreven Rodenberry en de astronomen in hun brief.
Opvallend is dat 40 Eridani A in astronomische termen "vlakbij" de aarde ligt en dan ook met het blote oog kan gezien worden.
"Deze ster kan gezien worden met het blote oog, in tegenstelling met de gaststerren van de meeste planeten die tot nu toe ontdekt zijn", zei Bo Ma, een postdoctoraal student aan de UF en de eerste auteur van de nieuwe studie. "Nu kan om het even wie 40 Eridani zien op een heldere nacht, en er trots op zijn dat hij de thuis van Spock kan aanwijzen."
De studie over de pas ontdekte planeet is gepubliceerd in de "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society".
PVDA-PTB lid. Sanders supporter. Student psychologie. Interesse voor films, sport, geschiedenis, multimedia, wereldpolitiek, geologie en het weer.
14-11-2018
Prachtige time-lapse van exoplaneet Beta Pictoris b
Het is één van de weinige exoplaneten die we tot op heden daadwerkelijk hebben vastgelegd.
Astronomen bestudeerden Beta Pictoris b tussen het einde van 2014 en het einde van 2016 met behulp van het zogenoemde SPHERE-instrument op de Very Large Telescope (VLT). Tegen het einde van 2016 bevond de planeet zich zo dicht bij de halo van de moederster dat deze zelfs met de machtige VLT niet meer te onderscheiden was. Maar in september 2018 dook de planeet weer uit die halo op. Astronomen hebben de beelden die ze in de periode van 2014 tot en met 2018 van de planeet hebben gemaakt nu achter elkaar gezet en het resultaat is een prachtige timelapse. Kijk maar!
Directe observaties
Wat deze time-lapse zo bijzonder maakt, is dat we Beta Pictoris b dankzij de VLT direct kunnen waarnemen. Het oppervlak van de jonge planeet is nog warm – de temperatuur ligt rond de 500 graden Celsius – en geeft licht af dat we met SPHERE kunnen opvangen. Wanneer de planeet echter – vanaf de aarde gezien – te dicht bij de moederster in de buurt komt, is het licht ervan niet opgewassen tegen het felle licht van de moederster en verliezen we Beta Pictoris b uit het oog.
Afbeelding: ESO / Lagrange / SPHERE consortium.
Hoewel er de afgelopen jaren duizenden exoplaneten zijn ontdekt, zijn deze beelden toch heel uniek. De meeste exoplaneten die tot op heden ontdekt zijn, hebben we namelijk niet direct kunnen waarnemen. Hun bestaan wordt afgeleid uit het effect dat ze op hun moederster hebben. Slechts enkele tientallen exoplaneten zijn tot op heden direct waargenomen en Beta Pictoris b is er dus één van. Maar ook onder de direct waargenomen exoplaneten is Beta Pictoris b uniek. De planeet cirkelt namelijk op slechts 1,3 miljard kilometer afstand rond de moederster. En nog niet eerder hebben onderzoekers een exoplaneet die zo dicht bij de moederster staat direct kunnen waarnemen.
(scientias.nl)
Prachtige time-lapse van exoplaneet Beta Pictoris b
Het is één van de weinige exoplaneten die we tot op heden daadwerkelijk hebben vastgelegd.
Astronomen bestudeerden Beta Pictoris b tussen het einde van 2014 en het einde van 2016 met behulp van het zogenoemde SPHERE-instrument op de Very Large Telescope (VLT). Tegen het einde van 2016 bevond de planeet zich zo dicht bij de halo van de moederster dat deze zelfs met de machtige VLT niet meer te onderscheiden was. Maar in september 2018 dook de planeet weer uit die halo op. Astronomen hebben de beelden die ze in de periode van 2014 tot en met 2018 van de planeet hebben gemaakt nu achter elkaar gezet en het resultaat is een prachtige timelapse. Kijk maar!
Directe observaties
Wat deze time-lapse zo bijzonder maakt, is dat we Beta Pictoris b dankzij de VLT direct kunnen waarnemen. Het oppervlak van de jonge planeet is nog warm – de temperatuur ligt rond de 500 graden Celsius – en geeft licht af dat we met SPHERE kunnen opvangen. Wanneer de planeet echter – vanaf de aarde gezien – te dicht bij de moederster in de buurt komt, is het licht ervan niet opgewassen tegen het felle licht van de moederster en verliezen we Beta Pictoris b uit het oog.
Afbeelding: ESO / Lagrange / SPHERE consortium.
Hoewel er de afgelopen jaren duizenden exoplaneten zijn ontdekt, zijn deze beelden toch heel uniek. De meeste exoplaneten die tot op heden ontdekt zijn, hebben we namelijk niet direct kunnen waarnemen. Hun bestaan wordt afgeleid uit het effect dat ze op hun moederster hebben. Slechts enkele tientallen exoplaneten zijn tot op heden direct waargenomen en Beta Pictoris b is er dus één van. Maar ook onder de direct waargenomen exoplaneten is Beta Pictoris b uniek. De planeet cirkelt namelijk op slechts 1,3 miljard kilometer afstand rond de moederster. En nog niet eerder hebben onderzoekers een exoplaneet die zo dicht bij de moederster staat direct kunnen waarnemen.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
21-11-2018
Er bestaan mogelijk veel meer exomanen dan gedacht
En daarmee zouden in het universum ook veel meer plekken te vinden zijn waarop leven kan ontstaan.
In ons zonnestelsel zijn er talloze manen te vinden. Behalve onze aarde en Mars, hebben ook Jupiter, Saturnus, Neptunus en Uranus allemaal natuurlijke satellieten (Jupiter telt er zelfs 79!). Hebben exoplaneten eigenlijk ook exomanen? Dat is nog wat onduidelijk. Onlangs kondigden Amerikaanse onderzoekers trots aan wellicht de eerste exomaan op het spoor te zijn. Maar tot op heden is het doorslaggevende bewijs hiervoor nog niet gevonden. Onderzoekers van de Universiteit van Zürich hebben in een nieuwe studie echter ontdekt dat ook ijsreuzen in staat zijn om manen te vormen. En als dit het geval is, bestaan er wellicht een heleboel exomanen, waar misschien wel leven te ontdekken is.
IJsreuzen
De onderzoekers concentreerden zich in hun studie op de ijsreuzen Uranus en Neptunus. Uranus beschikt over vijf grote manen. Neptunus daarentegen telt slechts één grote en zware maan: Triton. Astronomen denken dat Triton niet is ontstaan rond Neptunus, maar later door de planeet is ‘gevangen’. De manen van Uranus zouden wellicht door een kosmische botsing zijn geboren. Echter lijken de manen van Uranus wat weg te hebben van de maansystemen van Saturnus en Jupiter. En hiervan wordt gedacht dat ze zijn ontstaan uit een gasachtige schijf rond de planeten.
Gasschijf
Zouden de ijsreuzen dan toch zelf de manen hebben gevormd? “Tot nu toe werd aangenomen dat Uranus en Neptunus te licht zijn om zo’n gasachtige schijf te vormen,” zegt onderzoeker Judit Szulágyi. Maar uit complexe computersimulaties van de Zwitserse onderzoekers blijkt dat Uranus en Neptunus wel degelijk in staat waren om hun eigen gasstofschijf te maken terwijl ze zich aan het vormen waren. En de computersimulaties lieten zien dat hieruit ijzige manen werden geboren, die qua samenstelling sterk lijken op de huidige natuurlijke satellieten van Uranus.
Een van de computersimulaties over de vorming van manen (witte hemellichamen) rond Neptunus (blauwe bol). Afbeelding: Judit Szulágyi
Exomanen
Hoewel de studie meer kennis verschaft over de geschiedenis van ons zonnestelsel, kan het onderzoek in een veel breder perspectief worden geplaatst. “Als ijsreuzen ook hun eigen manen kunnen vormen, betekent dit dat de hoeveelheid manen in het heelal veel groter is dan eerder werd gedacht,” vat Szulágyi samen. Daarnaast worden er regelmatig ijzige exoplaneten aangetroffen. “We kunnen daarom in het komende decennium veel meer exomaan-ontdekkingen verwachten.”
De bevindingen zijn ook heel interessant voor de zoektocht naar andere bewoonbare werelden. Neem bijvoorbeeld de ijzige manen van Jupiter en Saturnus: Europa en Enceladus. Over deze manen wordt gedacht dat ze vloeibaar water onder hun dikke ijskorst hebben. “Deze onder het oppervlak liggende oceanen zijn duidelijk plaatsen waar leven zoals we dat kennen, zich kan ontwikkelen,” zegt Szulágyi. Dus meer ijzige manen in het universum, betekent op zijn beurt meer potentieel leefbare hemellichamen buiten ons zonnestelsel.
(scientias.nl)
Er bestaan mogelijk veel meer exomanen dan gedacht
En daarmee zouden in het universum ook veel meer plekken te vinden zijn waarop leven kan ontstaan.
In ons zonnestelsel zijn er talloze manen te vinden. Behalve onze aarde en Mars, hebben ook Jupiter, Saturnus, Neptunus en Uranus allemaal natuurlijke satellieten (Jupiter telt er zelfs 79!). Hebben exoplaneten eigenlijk ook exomanen? Dat is nog wat onduidelijk. Onlangs kondigden Amerikaanse onderzoekers trots aan wellicht de eerste exomaan op het spoor te zijn. Maar tot op heden is het doorslaggevende bewijs hiervoor nog niet gevonden. Onderzoekers van de Universiteit van Zürich hebben in een nieuwe studie echter ontdekt dat ook ijsreuzen in staat zijn om manen te vormen. En als dit het geval is, bestaan er wellicht een heleboel exomanen, waar misschien wel leven te ontdekken is.
IJsreuzen
De onderzoekers concentreerden zich in hun studie op de ijsreuzen Uranus en Neptunus. Uranus beschikt over vijf grote manen. Neptunus daarentegen telt slechts één grote en zware maan: Triton. Astronomen denken dat Triton niet is ontstaan rond Neptunus, maar later door de planeet is ‘gevangen’. De manen van Uranus zouden wellicht door een kosmische botsing zijn geboren. Echter lijken de manen van Uranus wat weg te hebben van de maansystemen van Saturnus en Jupiter. En hiervan wordt gedacht dat ze zijn ontstaan uit een gasachtige schijf rond de planeten.
Gasschijf
Zouden de ijsreuzen dan toch zelf de manen hebben gevormd? “Tot nu toe werd aangenomen dat Uranus en Neptunus te licht zijn om zo’n gasachtige schijf te vormen,” zegt onderzoeker Judit Szulágyi. Maar uit complexe computersimulaties van de Zwitserse onderzoekers blijkt dat Uranus en Neptunus wel degelijk in staat waren om hun eigen gasstofschijf te maken terwijl ze zich aan het vormen waren. En de computersimulaties lieten zien dat hieruit ijzige manen werden geboren, die qua samenstelling sterk lijken op de huidige natuurlijke satellieten van Uranus.
Een van de computersimulaties over de vorming van manen (witte hemellichamen) rond Neptunus (blauwe bol). Afbeelding: Judit Szulágyi
Exomanen
Hoewel de studie meer kennis verschaft over de geschiedenis van ons zonnestelsel, kan het onderzoek in een veel breder perspectief worden geplaatst. “Als ijsreuzen ook hun eigen manen kunnen vormen, betekent dit dat de hoeveelheid manen in het heelal veel groter is dan eerder werd gedacht,” vat Szulágyi samen. Daarnaast worden er regelmatig ijzige exoplaneten aangetroffen. “We kunnen daarom in het komende decennium veel meer exomaan-ontdekkingen verwachten.”
De bevindingen zijn ook heel interessant voor de zoektocht naar andere bewoonbare werelden. Neem bijvoorbeeld de ijzige manen van Jupiter en Saturnus: Europa en Enceladus. Over deze manen wordt gedacht dat ze vloeibaar water onder hun dikke ijskorst hebben. “Deze onder het oppervlak liggende oceanen zijn duidelijk plaatsen waar leven zoals we dat kennen, zich kan ontwikkelen,” zegt Szulágyi. Dus meer ijzige manen in het universum, betekent op zijn beurt meer potentieel leefbare hemellichamen buiten ons zonnestelsel.
(scientias.nl)
Death Makes Angels of us all
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
And gives us wings where we had shoulders
Smooth as raven' s claws...
|
|
